Μετά τις φωτιές ήρθαν οι πλημμύρες και πιο πριν από αυτά ήρθε ένας πόλεμος, που έφερε «κρίση» στην ενέργεια και στην οικονομία και πιο πριν μια «πανδημία» και πιο πριν μια οικονομική – δημοσιονομική «κρίση» και πάει λέγοντας, μέχρι που φτάνουμε στην κρίση που δημιούργησε την μεγάλη έκρηξη ή μέχρι την μέρα που ο Θεός σηκώθηκε από τον καναπέ του για να φτιάξει τον κόσμο. Όχι, δεν θα συνεχιστεί το κείμενο σ’ αυτό το μοτίβο, απλά με όλα τα παραπάνω προσπαθούμε να δείξουμε ότι οι λεγόμενες «κρίσεις» δεν είναι εξαιρέσεις, αλλά βασικά λειτουργικά στοιχεία της εξουσίας. Οι «κρίσεις» ως βασικά λειτουργικά στοιχεία της εξουσίας, συνήθως χρησιμοποιούνται από τους εξουσιαστές προς όφελός τους, είτε εκπορεύονται από φυσικά φαινόμενα είτε από ανθρωπογενή. Έτσι, οι πλημμύρες, οι φωτιές, οι πόλεμοι, οι δημοσιονομικές κρίσεις, οι πανδημίες, ακόμα και το Βig Βang ή η δημιουργία του κόσμου από τον Θεό έχουν χρησιμοποιηθεί από τα εκάστοτε κονκλάβια της εξουσίας για την εδραίωση, τον μετασχηματισμό και την εξέλιξη της εξουσίας τους.
Πλημμύρα ευκαιριών
Και αφού οι πλημμύρες είναι ένα πρόσφατο γεγονός, θα αναφερθούμε σ’ αυτές και στην διαχείρισή τους από το κράτος. Πριν από χρόνια, όταν η Θεσσαλία είχε πληγεί από την κακοκαιρία με την ονομασία «Ιανός» το 2020, το κράτος έδωσε στην εταιρεία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (στην εταιρεία που συμμετέχει ο πεθερός του υπουργού εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη) κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια (143 εκ.) τα οποία αφορούσαν έργα όχι αντιπλημμυρικής προστασίας αλλά έργα-«μπαλώματα» στο οδικό δίκτυο. Ακόμα και αυτά τα έργα έγιναν κυρίως σε περιοχές που δεν είχαν πληγεί σοβαρά από τις πλημμύρες του «Ιανού» και παρουσίασαν μεγάλη χρονική καθυστέρηση, τόση που ακόμα και σήμερα σε ένα μικρό ποσοστό δεν έχουν ολοκληρωθεί. Επιπλέον η ΤΕΡΝΑ, όπως και κάποιοι άλλοι αποδέκτες, πήραν 70 εκατ. ευρώ για αντιπλημμυρικά έργα γύρω από τον αυτοκινητόδρομο που διασχίζει την Θεσσαλία. Τα έργα αυτά ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει, έχοντας ως δικαιολογία εκκρεμότητες στην περιβαλλοντική αδειοδότηση που, όμως, οι μελέτες της έχουν κατατεθεί από το 2021. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, παρ’ όλα αυτά, ολοκλήρωσε την αγορά του αεροδρομίου του Ηρακλείου και προχωράει με γοργούς ρυθμούς στην αγορά του αεροδρομίου της Καλαμάτας. Και τα δύο αεροδρόμια έχουν μπει προς πώληση στο Υπερταμείο ως κρατική περιουσία και έτσι με αυτό τον τρόπο βλέπουμε την ανάπτυξη μιας δυνατής σχέσης μεταξύ κράτους και κράτους-ΤΕΡΝΑ, όπου τα χρήματα κάνουν κύκλο και διατηρούνται στην κρατική οικογένεια. Επιπλέον, το κράτος, μετά τον «Ιανό» το 2020, έδωσε 500 εκατομμύρια στην περιφερειακή ενότητα Καρδίτσας και αυτά μοιράστηκαν για να μπαλωθούν κυρίως πελατειακές σχέσεις, αφήνοντας στην απέξω, λίγο ή πολύ, ανθρώπους που έψαχναν να αποζημιωθούν.
Μετά την επιβολή μονοκαλλιεργειών, έρχεται και η έμμεση επιβολή αλλαγής χρήσης γης μέσω των καταστροφών από τις πλημμύρες. Για πολλά χρόνια, το κράτος υλοποιεί κυριαρχικούς σχεδιασμούς μετατροπής του κάμπου σε έναν τεράστιο καθρέπτη για την παραγωγή ενέργειας. Το άλλοτε αργό και σταθερό φαίνεται πως μετά τις πλημμύρες δεν θα ισχύει, καθώς απέραντες εκτάσεις είναι ακατάλληλες για φύτευση και αρκετοί χρεωμένοι ιδιοκτήτες τους είναι έτοιμοι να τις δώσουν για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Εκτελεστικός βραχίονας των παραπάνω σχεδιασμών είναι η συνήθης ύποπτη ΤΕΡΝΑ, που ήδη έχει ανακοινώσει ένα τερατώδες φωτοβολταϊκό πάρκο στη Θεσσαλία, το οποίο θα είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Γενικά για την Θεσσαλία, η ΤΕΡΝΑ έως το 2025, σχεδιάζει επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας ύψους 2,3 δισ. ευρώ. Ίσως αν ολόκληρος ο κάμπος της Θεσσαλίας γίνει ένας τεράστιος καθρέπτης ενέργειας δεν θα ξαναπλημμυρίσει, γιατί τότε οι επενδυτές θα αναγκαστούν να προστατέψουν τις επενδύσεις τους κάνοντας σωστά αντιπλημμυρικά έργα! Διαπιστώνουμε, λοιπόν, πως η «πλημμυρική κρίση» φέρνει πλημμύρα ευκαιριών για την εξουσία και μια επιτάχυνση των κυριαρχικών σχεδιασμών.
Η φύση δεν εκδικείται, απλά ο άνθρωπος πάει ενάντια στον εαυτό του
Πέραν, όμως, των ευκαιριών που δημιουργούνται με τις φυσικές κρίσεις, επιταχύνοντας κυριαρχικές επιδιώξεις, υπάρχει και το κομμάτι εκείνο που έχει να κάνει με την σχέση του ανθρώπου με την ίδια την φύση· την κατανόηση και την επικοινωνία που έχει μαζί της. Η μόνη εξουσία που οφείλει να αναγνωρίσει ένας ελεύθερος άνθρωπος είναι αυτή της φύσης· κάθε εξέγερση εναντίον της όχι μόνο είναι μάταιη, όχι απλά άτοπη, αλλά είναι και ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό. Έτσι, «όταν ο άνθρωπος ενεργεί πάνω στη φύση, είναι σαν η φύση ν’ αντενεργεί πάνω στον ίδιο της τον εαυτό.[…] Ο άνθρωπος λοιπόν, δεν έχει ποτέ τη δυνατότητα να παλέψει με την φύση. Επομένως, δεν μπορεί ούτε να τη νικήσει ούτε να την κυριαρχήσει. Αν και, όπως έχω πει, επιχειρεί και ενεργεί φαινομενικά αντίθετα προς τη φύση, υποτάσσεται ακόμα στους νόμους της. Είναι απόλυτα σκλάβος της. Αλλά αυτή η σκλαβιά δεν υπάρχει, γιατί κάθε σκλαβιά προϋποθέτει δύο όντα ξεχωριστά, από τα οποία το ένα να υποτάσσεται στο άλλο. Ο άνθρωπος δεν είναι έξω από την φύση, γιατί δεν είναι ο ίδιος τίποτα άλλο παρά φύση. Λοιπόν δεν μπορεί να είναι σκλάβος της». (Μπακούνιν, Η φύση και η ελευθερία). Όσο και αν το κράτος, μέσα από τα μέσα μαζικής αποβλάκωσης, θέλει να μας πει πως μας φταίει ο καιρός που «πρώτη φόρα στα 16.000 χρόνια ρίχνει τέτοιο νερό», εμείς πιστεύουμε πως ο κακός μας ο καιρός είναι η εξουσία και οι εξουσιαστικές αντιλήψεις που έχουν ενσταλαχτεί στους ανθρώπους και τους κάνουν αλαζόνες απέναντι και στον ίδιο τους τον εαυτό, δηλαδή την φύση. Βέβαια, όσο απλή και να φαντάζει αυτή η διαπίστωση, άλλο τόσο είναι δύσκολη να γίνει κατανοητή, όταν ο άνθρωπος είναι κυριευμένος από εξουσιαστικές αντιλήψεις. Η εξουσία αποκόβει τον άνθρωπο από την σύνδεση του με την φύση, δημιουργώντας μια αλαζονική απόσταση και τελικά κατασκευάζοντας μια ψευδαίσθηση πως αυτό που αγκαλιάζει και εμπεριέχει τα πάντα, δεν επηρεάζει τον ίδιο. Με απλά λόγια, τα μπαζωμένα ρέματα, οι διευθετήσεις της ροής των ποταμών, οι διαμορφωμένες και χτισμένες κοίτες ρεμάτων κ.λπ. είναι συνήθεις πρακτικές αλαζονείας του ανθρώπου απέναντι στη φύση ή πιο σωστά, απέναντι στον εαυτό του.
Τα ίδια τα λόγια που ακούγονται ή διαβάζονται στα μέσα μαζικής εξαπάτησης φανερώνουν την αλαζονεία που περιγράψαμε παραπάνω. «Το ρέμα του Κραυσίδωνα στον Βόλο, διέλυσε τον δρόμο και την γέφυρα», ενώ το σωστό θα ήταν πως ο Κραυσίδωνας διέλυσε τον δρόμο που ήταν η κοίτη του από αρχαιοτάτων χρόνων και την γέφυρα που είχε χτιστεί αγνοώντας την πραγματική κοίτη του ρέματος. Ενημερωτικά μόνο να αναφέρουμε, πως το συγκεκριμένο ρέμα είναι μνημείο παρέμβασης ενός ρέματος από τον άνθρωπο, όπου, αντί ο άνθρωπος να φέρει την ζωή του στα μέτρα του ρέματος, διαμόρφωσε το ρέμα πάνω στη ζωή του. Στις εκβολές του ρέματος φτιάχτηκε το λιμάνι του Βόλου, αλλάζοντας μάλιστα και την πορεία του για να βολέψει στην κατασκευή του λιμανιού. Το 1945 οι εκβολές του είχαν περίπου 240 μέτρα πλάτος και σήμερα έχουν περιοριστεί στα 40 και σε μεγάλο του μέρος είναι καναλοποιημένος. Όταν ένα ρέμα έχει χάσει τον όγκο του, την βλάστηση του και οι εκβολές του είναι πολύ μικρές, είναι δεδομένο πως σε μια ισχυρή νεροποντή θα αυξήσει την δυναμικότητά του, αφού όχι μόνο δεν θα έχει να απλωθεί αλλά ούτε και να ξεχυθεί φυσικά προς την θάλασσα μέσω ενός δέλτα, το οποίο δεν υπάρχει. Η εκμηδένιση των κοιτών των ποταμών και των ρεμάτων είναι σύνηθης πρακτική και δεν αποτελεί «συνήθεια» μόνο των Θεσσαλών.
Πως θα πάει η συνέχεια;
Οι εκάστοτε δημαρχαίοι θα ξαναφτιάξουν τον δρόμο, μπαζώνοντας εκ νέου το ρέμα, θα ξαναφτιάξουν και την γέφυρα, συνεχίζοντας να παραβλέπουν την πραγματική κοίτη του ρέματος και οι ψηφοφόροι, ευχαριστημένοι, θα τους ξαναψηφίσουν, γιατί είδαν έργα να γίνονται στον τόπο τους και έτσι θα συνεχιστεί ο κύκλος της αλαζονικής χαζομάρας, μέχρι να ξαναχάσουν την γη κάτω από τα πόδια τους. Κοινώς, όσο οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να σκέφτονται εξουσιαστικά, τίποτα δεν θα πάει καλά.
Ελευθερόκοκκος
Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ.241, Οκτώβριος 2023