Loading...

Κατηγορίες

Παρασκευή 09 Μάρ 2012
25η  ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 -ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΛΑΥΡΑ
Κλίκ για μεγέθυνση

 

 

Η πανηγυρική ομιλία του Επαμεινώνδα Σπηλιωτόπουλου, γόνου ιστορικής οικογενείας του 21,

επίτιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών - Ακαδημαϊκού

 

Το ελληνικό έθνος δεν γεννήθηκε με την επανάσταση του 21. ΄Ηταν το έθνος που γέννησε την επανάσταση.

Το ελληνικό έθνος, σύμφωνα με τους κορυφαίους ιστορικούς μας, που στηρίζονται σε αδιάψευστη ιστοριογραφία, διαμορφώθηκε κατά τις αρχές του 13ου αιώνα στο πλαίσιο του ελληνισμού, με συνεκτικά στοιχεία τη γλώσσα, την ορθόδοξη χριστιανική πίστη και τις κοινές ιστορικές μνήμες των αρχαίων ηρώων, πολιτικών και σοφών.

 

Το ελληνικό έθνος σκλαβώθηκε από τους Τούρκους. Παρά ταύτα κατόρθωσε να διατηρήσει την αυτογνωσία του και την ταυτότητά του αλλά και την ελπίδα της απελευθέρωσης. Σ’ αυτό ακριβώς έγκειται η θαυμαστή δυναμική του. Με το κύλισμα του χρόνου, η αυτογνωσία και ο δυναμισμός του ελληνικού έθνους εκδηλώθηκαν με λόγιους, εκπαιδευτικούς, εμπόρους και εφοπλιστές, που όμως ήταν πάντοτε υπόδουλοι ραγιάδες. Και στο πλαίσιο των φιλελεύθερων ιδεών της γαλλικής επανάστασης, ωρίμασε η ιδέα της αποτίναξης της δουλείας, με όποια θυσία θα ήταν απαραίτητη. Οι Έλληνες γνώριζαν ότι η ελευθερία θα βγει από τα κόκαλά τους.

 

Στις αρχές Μαρτίου του 1821, η επαναστατική διάθεση και κίνηση είχαν πια φουντώσει στην Πελοπόννησο - στο Βορρά και το Νότο. Το μήνα αυτό, στην περιοχή των Καλαβρύτων έγιναν σπουδαίες νομικές και πολεμικές ενέργειες που σήμαιναν την έναρξη του αγώνα.

 

Η αποφασιστική νομική ενέργεια ήταν η ανυπακοή στις διαταγές της τουρκικής εξουσίας.

 

Στην Τρίπολη είχαν φτάσει δύο φιρμάνια του Σουλτάνου, τα οποία έδιναν απόλυτη εξουσία να θανατωθούν οι αρχιερείς, οι πρόκριτοι και οι έμποροι που θα ήταν ύποπτοι για επανάσταση. Κατόπιν αυτού, από τα μέσα Φεβρουαρίου δόθηκαν διαταγές προς τους αρχιερείς και τους προκρίτους της Πελοποννήσου να μεταβούν στην Τρίπολη, δήθεν για να συσκεφθούν επί σπουδαίων ζητημάτων του τόπου. Οι περισσότεροι συμμορφώθηκαν.

 

Δεν πήγαν οι πρόκριτοι της Βοστίτσας και των Καλαβρύτων, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και ο Κερνίκης Προκόπιος, προς τους οποίους ο Καϊμακάμης έστειλε και δεύτερη κλήση. Συγκεντρώθηκαν στα Καλάβρυτα για ν’αποφασίσουν αν θα υπακούσουν. Τελικά, ξεκίνησαν στις 9 Μαρτίου, συνοδευόμενοι από τουρκικό απόσπασμα, ακολουθώντας την βασική οδό προς την Τρίπολη, που περνούσε, όπως σήμερα, από την πανέμορφη κοιλάδα του Αροανίου ποταμού. Όταν έφθασαν στα Μαζέϊκα Καλύβια, αποφάσισαν να διανυκτερεύσουν.

 

Εκεί, έγινε σύσκεψη έως αργά τη νύκτα, κι αποφασίστηκε να μη μεταβούν στην Τρίπολη, αλλά να πάνε στην Αγία Λαύρα, χωρίς να τους αντιληφθούν οι Τούρκοι.

 

Στην Αγία Λαύρα, στις 10 Μαρτίου, έγινε σύσκεψη και, παρά τους ενδοιασμούς ορισμένων, αποφασίστηκε τελικά να κηρυχθεί η επανάσταση και οι ιεράρχες και πρόκριτοι αναχώρησαν στις περιοχές τους, για οργάνωση στρατοπέδων και στρατολογία αγωνιστών.

 

Ο Ασημάκης Ζαΐμης πήγε στο χωριό Κερπινή των Καλαβρύτων, όπου ήταν και ο οπλαρχηγός Ιωάννης Χονδρογιάννης.

 

Οι πολεμικές ενέργειες

 

Στις 15 Μαρτίου, ο Χονδρογιάννης ανέφερε στον Ασημάκη Ζαΐμη, ότι την επομένη επρόκειτο να φύγει από τα Καλάβρυτα για την Τρίπολη ο Τούρκος εισπράκτορας των φόρων, και δήλωσε ότι η ομάδα του είναι έτοιμη να τον χτυπήσει. Ο Ζαΐμης, αφού έκανε το σταυρό του, είπε «στην ευχή μου παιδιά».

 

Μετά από αυτή την καθοριστική έγκριση, αν όχι εντολή, ο Χονδρογιάννης οργάνωσε ενέδρα στη θέση Χελωνοσπηλιά, στις όχθες του Αροανίου, όπου έφθασε με τους άνδρες του μετά από ολονύκτια πορεία.

 

Όταν οι Τούρκοι έφθασαν στη θέση της ενέδρας, η ομάδα του Χονδρογιάννη άρχισε πυκνούς πυροβολισμούς. Σκοτώθηκε ένας Τούρκος, κι οι άλλοι διασκορπίσθηκαν προς διάφορες κατευθύνσεις, εγκαταλείποντας τα φορτωμένα με χρήματα υποζύγια, τα οποία ο Χονδρογιάννης έστειλε με μικρή συνοδεία στην Αγία Λαύρα.

 

Ο Βοεβόδας των Καλαβρύτων Αρναούτογλους, μετά την άρνηση των Ιεραρχών και των προκρίτων να υπακούσουν στη διαταγή μετάβασης στην Τρίπολη, αποφάσισε να πάει ο ίδιος εκεί, για να ενημερώσει τον Καϊμακάμη και να πάρει οδηγίες. Έτσι, στις 17 Μαρτίου, αγνοώντας το επεισόδιο της Χελωνοσπηλιάς, ξεκίνησε για την Τρίπολη. Προπομποί του Αρναούτογλους ήταν ο καφετζής του, δηλαδή ο θαλαμηπόλος του, και μικρή ομάδα στρατιωτών.

Τις προθέσεις του Αρναούτογλους είχε πληροφορηθεί ο οπλαρχηγός Σωτήρης Παπαδαίας, ο οποίος ασφαλώς γνώριζε την ενέδρα της Χελωνοσπηλιάς, και αποφάσισε στις 16 Μαρτίου να οργανώσει άλλη ενέδρα στη θέση Φροξυλιά. Όταν έφθασε στην περιοχή της ενέδρας, περνούσε ένας αγγελιοφόρος του Αρναούτογλους και άνδρες του Παπαδαία τον εφόνευσαν. Παρέμειναν όμως στις θέσεις τους. Εκεί έφθασε και ο Χονδρογιάννης από τη Χελωνοσπηλιά. Την επομένη, 17 Μαρτίου, όταν εμφανίστηκε η προπομπή της συνοδείας του Αρναούτογλους, οι ομάδες Παπαδαία-Χονδρογιάννη άνοιξαν πύρ και σκότωσαν τον καφετζή. Οι άλλοι Τούρκοι διέφυγαν προς Καλάβρυτα, και συνάντησαν τον ερχόμενο Αρναούτογλους, ο οποίος με ταχύ ρυθμό επέστρεψε στα Καλάβρυτα και κλείστηκε στους οχυρούς πύργους του.

 

Στις 18 Μαρτίου, οι ίδιες ομάδες οργάνωσαν ενέδρα στο γεφύρι του Αμπήμπαγα και συνέλαβαν τον Τούρκο κλειδούχο του Ναυπλίου, που επέστρεφε από την Πάτρα, και την συνοδεία του.

 

Στη συνέχεια, οι ομάδες αυτές, ενισχυμένες και με άλλους αγωνιστές από τα γύρω χωριά, προχώρησαν προς Καλάβρυτα, όπου ενώθηκαν με τις δυνάμεις που είχαν συγκεντρωθεί. Οι πρόκριτοι αποφάσισαν την επίθεση κατά της φρουράς των Καλαβρύτων, που, ύστερα από μικρής διάρκειας επιθετική πολιορκία των οχυρών πύργων, παραδόθηκαν στις 21 Μαρτίου. Έτσι, ελευθερώθηκαν τα Καλάβρυτα.

 

Παράλληλα με τα γεγονότα στην κοιλάδα του Αροανίου ποταμού, έλαβαν χώρα και άλλα επαναστατικά επεισόδια στη γύρω περιοχή. Έτσι, στη θέση Αγρίδι, της περιοχής των Σουδενών, οι οπλαρχηγοί Σολιώτης και Κιλδής, κατόπιν εντολής του πρόκριτου Σωτήρη Χαραλάμπη, εφόνευσαν τρεις Τούρκους γραμματοφόρους που μετέφεραν έγγραφα του Καϊμακάμη στον Χουρσίτ. Επίσης, στην περιοχή του Σοπωτού, κατά διαταγή του πρόκριτου Ασημάκη Φωτήλα, φονεύθηκαν δύο Τούρκοι ενοικιαστές φόρων.

 

Στις 21 Μαρτίου, άρχισαν τα ένοπλα επεισόδια στην Πάτρα, που εξελίχθηκαν στην πολιορκία του Φρουρίου, όπου είχαν καταφύγει οι Τούρκοι.

 

Στις 22 Μαρτίου, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, γνωρίζοντας τα γεγονότα των Καλαβρύτων, κήρυξε την επανάσταση στην Μάνη, και άρχισε να συγκεντρώνει δυνάμεις για να προσβάλει την Καλαμάτα, στην οποία μπήκε στις 23 Μαρτίου.

 

Στις 25 Μαρτίου, στην Πάτρα, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης, και οι Πατρινοί, Καλαβρυτινοί και Βοστιτσιώτες πρόκριτοι συγκρότησαν το Επαναστατικό Διευθυντήριο και υπέγραψαν την επαναστατική διακήρυξη, την οποία την επομένη επέδωσαν στους προξένους των ευρωπαϊκών κρατών.

 

Έτσι, κατά το δεκαπενθήμερο από 10 έως 25 Μαρτίου, άρχισε να πνέει και να δυναμώνει, μέχρι βαθμού θύελλας, ο επαναστατικός άνεμος, που παρέσυρε κάθε προηγούμενο δισταγμό. Η φλόγα της επανάστασης είχε ανάψει και ξαπλωνόταν με ταχύ ρυθμό σε όλη την Πελοπόννησο και την υπόλοιπη χώρα.

 

Καθοριστικό εναρκτήριο στοιχείο υπήρξε η δραματική απόφαση των προκρίτων και των ιεραρχών, τη νύχτα της 9ης προς τη 10η Μαρτίου, να μην υπακούσουν στη διαταγή του Καϊμακάμη να πάνε στην Τρίπολη. Με την ανυπακοή αυτή, διατυπώθηκε βούληση άρνησης της κυριαρχίας του Οθωμανικού κράτους, που, νομικά, συνιστά επανάσταση.

 

Ως έναυσμα του πολεμικού αγώνα μπορεί να χαρακτηρισθεί η οργάνωση της πολεμικής επιχείρησης, που διεξήχθη στις 16, 17 και 18 Μαρτίου στην κοιλάδα του Αροανίου ποταμού και κορυφώθηκε με την επίθεση κατά της φρουράς των Καλαβρύτων, την εξουδετέρωσή της και την απελευθέρωση της πόλης.

Οι Καλαβρυτινοί πολέμησαν με οπλαρχηγούς και στρατιώτες καθ’όλη τη διάρκεια του αγώνα, με μεγάλες απώλειες.

 

Σπουδαίες είναι, από τις τελευταίες μάχες που έλαβαν χώρα το 1827, οι ακόλουθες:

 

Στις 24 Ιουνίου στο Μέγα Σπήλαιο οι μοναχοί, και απόσπασμα, που έστειλε ο Κολοκοτρώνης, με περίλαμπρη αμυντική νίκη, απέκρουσαν με μεγάλες απώλειες τις πολυάριθμες (4.000 με 5.000) δυνάμεις του Ιμπραήμ, ενώ τον Αύγουστο αποκρούστηκε νικηφόρα στη θέση Καυκαριά, από 1500 αγωνιστές, νέα επιχείρηση των Αιγυπτίων κατά της επαρχίας Καλαβρύτων.

 

Τον αγώνα της ανεξαρτησίας που απέδωσε στο ελληνικό έθνος την ελευθερία του τιμάμε σήμερα, και οι Έλληνες θα τιμούν αιώνια, με τη συμβολική γιορτή της 25ης Μαρτίου.

 

 

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου