Ο Ντανιέλ Σνεντερμάν παραχώρησε μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη στην «Αυγή της Κυριακής»
Προσφάτως, τον Σεπτέμβριο του 2020, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Πόλις» το βιβλίο του δημοσιογράφου Ντανιέλ Σνεντερμάν, κριτικού των ΜΜΕ στην εφημερίδα «Libération», «Βερολίνο, 1993. Η στάση του διεθνούς Τύπου μπροστά στον Χίτλερ», μετάφραση Γιώργος Καράμπελας.
Για την εφημερίδα «Le Point», «το βιβλίο διαβάζεται σαν μυθιστόρημα. Μας οδηγεί με επιτυχία μέσα στους διαδρόμους των εφημερίδων, την εποχή που όλοι οι δημοσιογράφοι συναγωνίζονται ποιος θα ήταν ο πρώτος που θα έπαιρνε συνέντευξη από τον Χίτλερ ή στο Βερολίνο, από όπου απελαύνεται η θαρραλέα ανταποκρίτρια Ντόροθι Τόμσον, ένοχη γιατί προσπάθησε να δώσει πρόσωπο και όνομα στους αφανείς Εβραίους που οδηγούνταν στην εξόντωση».
Για την εφημερίδα «Libération», «ιστορικό βιβλίο ή μελέτη για τη δημοσιογραφία; Ο συγγραφέας δεν επιλέγει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Και αυτό που ενδεχομένως θα αποτελούσε αδυναμία αποδεικνύεται εδώ προτέρημα χάρη και στη ζωντανή πένα του συγγραφέα. Η ερευνητική δουλειά του είναι εντυπωσιακή».
Είχα την ευκαιρία να δημοσιεύσω ένα πρώτο σχόλιο για το εξόχως ενδιαφέρον αυτό βιβλίο («Εφ.Συν.», 7/10/2020). Σε συνέχειά του ας μου επιτραπεί να σημειώσω ότι πράγματι η ερευνητική ματιά και διείσδυση του συγγραφέα είναι εκπληκτική, νομίζω όμως ότι παρέχονται και σημαντικά ιστορικά στοιχεία για την περίοδο της γερμανικής βαρβαρότητας, της βαναυσότητας, του ηθικού εκβιασμού και του εκφοβισμού πριν από το 1933 έως το 1941, η μελέτη των ιστορικών πηγών είναι πληρέστατη και το σύνολο του έργου συγκροτεί μια επισταμένη σπουδή για τη δημοσιογραφική δεοντολογία. Θα πρότεινα στους συναδέλφους των πανεπιστημιακών τμημάτων δημοσιογραφίας και ΜΜΕ να φροντίσουν ώστε το βιβλίο θα φτάσει στα χέρια των φοιτητών.
Ο Ντανιέλ Σνεντερμάν παραχώρησε μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη στην «Αυγή της Κυριακής» (25/10/2020) και στη δημοσιογράφο Ελένη Τσερεζόλε.
Η δημοσιογράφος ερωτά ευστόχως: «Θέτετε το θέμα της λειτουργίας της δημοσιογραφίας, των δημοσιογράφων σε σχέση με την ποιότητα της δημοκρατίας. Οταν δεν ασκούν κριτική, όταν πηγαίνουν με τα νερά της εξουσίας, προσφέρουν αρνητική υπηρεσία, όπως φαίνεται και από την περίπτωση των ξένων ΜΜΕ απέναντι στον Χίτλερ». Απαντά ο Σνεντερμάν: «Ακριβώς. Και αυτός είναι ο λόγος που οι δημοσιογράφοι πρέπει να κάνουν καλά τη δουλειά τους. Είναι ένα σημαντικό επάγγελμα που πρέπει να ασκείται σωστά. Σήμερα ανησυχώ για την κατάσταση της δημοσιογραφίας, διότι ζούμε σε μια περίοδο μεγάλης αστάθειας. Τα καταξιωμένα ΜΜΕ είναι πάρα πολύ αποσταθεροποιημένα από το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που σήμερα έχουν γίνει τα μέσα ενημέρωσης των νέων ανθρώπων».
Επανέρχεται η δημοσιογράφος: «Και ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να κερδηθεί το στοίχημα της κριτικής δημοσιογραφίας, της δημοκρατίας στον 21ο αιώνα;» Απαντά ο Σνεντερμάν: «Καταρχήν χρειαζόμαστε ΜΜΕ που να μην εξαρτώνται από δισεκατομμυριούχους. ΜΜΕ αξιόπιστα και ισχυρά… Εξ ορισμού πάντως τα ΜΜΕ των δισεκατομμυριούχων, που σήμερα στη Γαλλία κατέχουν το μονοπώλιο της ενημέρωσης, δεν είναι αξιόπιστα».
Ερωτήσεις και απαντήσεις που δημιουργούν, συνθέτουν και σχηματίζουν το μεγάλο πρόβλημα σήμερα και στην Ελλάδα.
Επιτρέψτε μου να παρατηρήσω όχι μόνο ελεύθερης, πλήρους και αντικειμενικής ενημέρωσης των πολιτών, αλλά μείζον πρόβλημα πολιτειακό, πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό.
Τα ΜΜΕ των λίγων δισεκατομμυριούχων και στην Ελλάδα κατέχουν το μονοπώλιο της ενημέρωσης και βεβαίως δεν διακρίνονται για την αξιοπιστία τους.
Οι πλούσιοι ιδιοκτήτες τους είναι γνήσιοι απόγονοι και συνεχιστές των ιδιοκτητών μιντιαρχών της δεκαετίας του 1930, εκείνων δηλαδή που με βάση τον φανατικό και απύθμενο αντικομμουνισμό τους υποβάθμισαν το ναζιστικό φαινόμενο, προώθησαν την κοινωνική ησυχία, τον νόμο και την τάξη, ανέδειξαν και επαίνεσαν τον Αδόλφο Χίτλερ, αγνόησαν σχεδόν παντελώς τον ρατσισμό και τον φυλετισμό ως θεμελιώδη στοιχεία της εθνικοσοσιαλιστικής πολιτικής και επομένως έκλεισαν τα μάτια μπροστά στις διώξεις και στα πογκρόμ κατά των Εβραίων, των κομμουνιστών, των σοσιαλιστών, των ομοφυλόφιλων. Εφτασαν σε σημείο να παραγνωρίζουν πολλές φορές και το Ολοκαύτωμα.
Λαμβάνοντας υπόψη τη διαφορετικότητα των εποχών και των ζητημάτων, παρόμοιες, κατ’ αναλογία, συμπεριφορές συναντάμε και σήμερα από τους ιδιοκτήτες των συστημικών μέσων.
Με κεντρικό μοχλό τον πλούτο, το χρήμα, τον αντιαριστερισμό τους και την έντονη απέχθεια για τον «διαφορετικό» άνθρωπο αποδομούν καθημερινά το Σύνταγμα, το δημοκρατικό πλαίσιο και τις θεμελιώδεις αρχές του.
Αναζητούνται λύσεις κινηματικές και πολιτικές, όταν μάλιστα οι φύλακες δεν έχουν γνώση.
*Ο Κώστας Ζώρας είναι ομότιμος καθηγητής, πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου
πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών