Ιλιάδα Π`, 450 – 600
450. Άφησε Δία αρχηγέ τον γιο σου Σαρπηδόνα στου πόλεμου την ταραχή κι ο Πάτροκλος ο θείος θα τον νικήσει και νεκρό στον Άδη θα τον στείλει. Να μη σταθείς εμπόδιο στης Μοίρας το γραμμένο. Στείλε τους δίδυμους θεούς τον Θάνατο και Ύπνο να πάρουνε στα χέρια τους νεκρό τον Σαρπηδόνα και στην καλή πατρίδα του Λυκία να τον πάνε. Μνημείο να του στήσουνε με κίονα απάνω και όσοι θα το βλέπουνε εκείνον θα θυμούνται. Άσβεστη μνήμη, αθάνατη να έχει ο Σαρπηδόνας».
Ο Δίας δέχτηκε αυτές της Ήρας τις κουβέντες κι αμέσως αναρίγησε και έκλαψε το γιο του. Χοή θεού στη μάνα γη τα μαύρα δάκρυα του, χοή για τον πολεμιστή τον μέγα Σαρπηδόνα που η Μοίρα η ανέσπλαχνη τον νίκησε στην Τροία μακριά απ` την πατρίδα του την καρπερή Λυκία.
Καθώς πλησίαζαν απειλητικά ο ένας τον άλλο ο Πάτροκλος σημάδεψε και σκότωσε τον ηνίοχο του Σαρπηδόνα τον ξακουσμένο Θρασύμηλο. Ο Σαρπηδών εξακόντισε το κοντάρι του εναντίον του Πάτροκλου. Αστόχησε για λίγο. Η λόγχη βρήκε τον Πήδασο το άλογο στη ράχη. Μουγκρίζοντας το περήφανο άτι άφησε την ψυχή του και έπεσε στη χθόνια γη μέσα σε σκόνης νέφος.
Τα άλλα δυο τα άλογα ο Ξάνθος κι ο Βαλίος μπλέχτηκαν και μπερδεύτηκαν μέσα στα χαλινάρια, όμως ο Αυτομέδοντας άξιος οδηγός τους, μεμιάς τραβάει το σπαθί και κόβει τα λουριά τους και τ` άλογα τα θεϊκά βρήκαν τη λευτεριά τους.
Οι αντίπαλοι πλησίασαν αλλά ο Σαρπηδόνας πάλι για λίγο αστόχησε και το λαμπρό κοντάρι πέρασε ξυστά από το ζερβό τον ώμο του Πάτροκλου του θεϊκού δίχως να τον λαβώσει.
Ήρθε του Πάτροκλου η σειρά να ρίξει το κοντάρι και στην καρδιά κατάστηθα κτυπά τον Σαρπηδόνα. Γκρεμίστηκε στη μαύρη γη σαν δρυς, σαν μέγα πεύκο, σαν λεύκα ασημοπράσινη που κόβουν ξυλοκόποι με τα τσεκούρια, όμορφα να φτιάξουνε καράβια.
Βοή μεγάλη άφησε απ` τον οξύ τον πόνο ο Σαρπηδόνας πέφτοντας κι έξυσε με τα νύχια τη μαύρη ματωμένη γη τους πόνους να καλμάρει.
Ο πεσμένος ήρωας έμοιαζε με ταύρο στα δόντια ενός μεγάλου λιονταριού.
Ο Σαρπηδών, με την ψυχή στο στόμα, βρήκε το κουράγιο και είπε στον νεαρό Γλαύκο: «Γλαύκε μη σταματάς να μάχεσαι μ` όλες σου τις δυνάμεις. Κάλεσε τους συντρόφους μας εδώ να πολεμήσουν γύρω, τριγύρω απ` το κορμί που τώρα ζει ακόμα, αλλά σε μερικές στιγμές θα` ναι στον άλλο κόσμο. Ντροπή για την πατρίδα μας εκείνοι να με γδύσουν και τ` άρματα να πάρουνε τα πολυδοξασμένα.
Π`, 500. Τρέξε αμέσως Γλαύκε μου και κάνε όσα είπα».
Μόλις τα είπε όλα αυτά ο μέγας Σαρπηδόνας ο Θάνατος του κάλυψε τα μάτια, τα ρουθούνια.
Ο Πάτροκλος τράβηξε το κοντάρι από το στήθος του πεσμένου νεκρού πατώντας πάνω στο κορμί του για αντίμαχο.
Ο νεαρός, ευαίσθητος Γλαύκος συγκλονίστηκε με τον βίαιο θάνατο του συναρχηγού και πατριώτη του Σαρπηδόνα. Στ` αυτιά του αντηχούσαν τα λόγια του. Με το χέρι του κρατούσε την πληγή στο μπράτσο που του έκανε το βέλος του Τεύκρου. Πονούσε πολύ και στο λαβωμένο χέρι και στην ψυχή του. Όταν τραυματίστηκε ο νεαρός Γλαύκος από τη σαΐτα του Τεύκρου προσευχήθηκε στον Απόλλωνα τον πρώτο τοξοβόλο: « Απόλλωνα τρανέ θεέ που έχεις τον Ναό σου στα μέρη μου τα πλούσια στην όμορφη Λυκία. Ανάγκη μ` έζωσε τρανή Απόλλωνα τοξότη, φρικτά πολύ με τυραννά βαθιά πληγή στο μπράτσο και δεν μ` αφήνει δύναμη να πιάσω το κοντάρι και να ριχτώ σαν το θεριό στης μάχης την αντάρα. Εσύ που όλους τους ακούς που σου ζητούν βοήθεια, στέρξε βοήθησε και με το χρέος μου να πράξω. Ο πιο αντρειωμένος μας χάθηκε Τοξοβόλε. Γιε του Διός Απόλλωνα πάει ο αρχηγός μας ο τρομερός ο Σαρπηδών ταξίδεψε στον Άδη κι ας ήταν γιος του αρχηγού του Δία του Κρονίδη που στάθηκε αδύνατο την Μοίρα να νικήσει. Απόλλωνα αφέντη μου τώρα θεράπευσε με και γιάνε μου το χέρι μου να μπω να πολεμήσω, να κάνω όσα ζήτησε ο μέγας Σαρπηδόνας. Τους πόνους μου σταμάτησε, θέλω να μπω στη μάχη και στους καλούς συντρόφους μου κουράγιο να προσφέρω και να τους πω όλα αυτά που μου `πε ο Σαρπηδόνας την ώρα που κατέβαινε στη σκοτεινιά του Άδη».
Ο Απόλλων τον σπλαχνίστηκε και έπαψε τους πόνους και την πληγή του έκλεισε και πια δεν τρέχει αίμα. Ακόμα ο τρανός θεός τον Γλαύκο θωρακίζει με ασυγκράτητη ορμή και άσβεστο κουράγιο. Ο Γλαύκος αγαλλίασε που ο Φοίβος ο τοξότης εισάκουσε τις προσευχές που του `χε απευθύνει.
Αμέσως κάλεσε όλους τους αρχηγούς των Λυκίων και τους πρόσταξε να προστατεύσουν το νεκρό σώμα του Σαρπηδόνα. Κινήθηκε προς τους συμμάχους του Τρώες και πλησίασε τον Πολυδάμαντα τον γιο του Πάνθου και τον θεϊκό Αγήνορα, τον Αινεία και τον αρχηγό Έκτορα. Τους είπε με δυνατή φωνή:
«’Εκτορα μήπως ξέχασες πως είμαστε συντρόφοι κι ήρθαμε απ` την πατρίδα μας σε σένα να σταθούμε; Σύμμαχοι είμαστε εμείς μήπως δεν το θυμάσαι; Σκοτώνονται οι άντρες μας κι ο μέγας αρχηγός μας, ο γιος του Δία ο τρανός, ο θείος Σαρπηδόνας. Τον σκότωσε ο Πάτροκλος και κείτεται στο χώμα. Έκτορα μην αφήσετε τ` άρματα να του πάρουν και ντροπιασμένους όλους μας ν` αφήσουν γδύνοντας τον».
Π`, 550.
Ο Έκτωρ και οι άλλοι αρχηγοί των Τρώων συγκλονίστηκαν όταν έμαθαν τον θάνατο του Σαρπηδόνα που ήταν τόσο άξιος σύμμαχος τους. Ο Έκτορας μπήκε μπροστά γεμάτος θυμό και όρμησε με όλες του τις δυνάμεις στους Αχαιούς, τους οποίους πλέον καθοδηγούσε ο ατρόμητος Πάτροκλος, που μίλησε στους δύο Αίαντες που ήταν κι αυτοί ασυγκράτητοι σαν άγρια θηρία.
Αίαντες, είπ` ο Πάτροκλος, ατρόμητοι, γενναίοι δείξτε τις ικανότητες που έχετε στις μάχες τους Τρώες να τσακίσουμε κι όσοι απ` αυτούς γλυτώσουν να τρέξουν σαν μικρά παιδιά στα τείχη να κλειστούνε. Το Σαρπηδόνα σκότωσα που πρώτος απ` τους Τρώες άλωσε τα μπεντένια μας και άνοιξε το δρόμο να φτάσουν στα καράβια μας, μα οι θεοί τους στρέψαν μαζί με τον ανίκητο στρατό των Μυρμιδόνων. Εμπρός να ξεγυμνώσουμε τον μέγα Σαρπηδόνα να πάρουμε τα άρματα και τα ενδύματα του. Ντροπή να νοιώσει ο Έκτορας και όλοι οι δικοί του. Όλους που θα σιμώσουνε να πάρουν τον νεκρό τους στο χώμα να τους ρίξουμε με τα λαμπρά μας όπλα».
Γενικεύτηκε η αιματοβαμμένη συμπλοκή γύρω από τον πεσμένο Σαρπηδόνα.. Από τη μια οι Αχαιοί και οι Μυρμιδόνες και από την άλλη Τρώες και Λύκιοι. Ακουγόνταν εκκωφαντικός ο θόρυβος των αρμάτων, οι ιαχές των αντιπάλων, οιμωγές των λαβωμένων: Ο ήχος του θανατικού. Ο Δίας έριξε στον χαλασμό πυκνό σκοτάδι, μαύρη νύχτα. Οι Αργείτες έκαναν λίγο πίσω γιατί κτυπήθηκε ένα σπουδαίος αρχηγός των Μυρμιδόνων: Ο Επειγέας ο αρχοντογεννημένος γιος του γενναίου Αγακλή όταν πλησίαζε στον νεκρό Σαρπηδόνα τον πέτυχε με φονικό λιθάρι στο κεφάλι ο Έκτορας. Το κράνος δεν άντεξε, το κεφάλι τσακίστηκε και ο Επειγέας έπεσε με βρόντο άψυχος στο χώμα. Ο Πάτροκλος χολώθηκε πολύ με τον θάνατο του συντρόφου του. Ξεχύθηκε πιο μπροστά απ` όλους σαν γεράκι που εφορμά στη λεία του ενώ παραμερίζουν έντρομα τα σμήνη των ψαρονιών και των καλιακούδων για να διαβεί. Έτσι όρμησες στους Τρώες ω αλογόδρομε Πάτροκλε. Σκότωσε με λιθάρι τον Σθενέλαο με τρομερό κτύπημα στο σβέρκο.
Οι Τρώες και ο Έκτορας πισωγυρίζουν λίγο και η απόσταση των αντιμαχομένων είχε όσο μήκος έχει η βολή ενός καλού ακοντιστή σε αθλητικούς αγώνες.
Πρώτος ο Γλαύκος, ο τρανός των Λυκίων ρήγας,
πίσω γυρνάει, και τον γενναίο Βαθυκλή σκοτώνει,
το γιο τον λατρευτό του Χάλκωνα, που ζούσε στην Ελλάδα. Πρώτος σε πλούτη και σε βιος στους Μυρμιδόνες όλους.
Τον χτύπησε κατάστηθα με το κοντάρι ο Γλαύκος κι οι Αχαιοί τον πόνεσαν σαν έπεσε στο χώμα χωρίς πνοή και η ψυχή ταξίδεψε στον Άδη.
1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικής. Ιστορικός Τέχνης.
2*. Στον φίλο, γνώστη και πρύτανη των δυνατοτήτων της ανθρώπινης φωνής, βαρύτονο Σπύρο Σακκά.
www.efsyn.gr