Loading...

Κατηγορίες

Πέμπτη 12 Ιαν 2012
Η μεταπολίτευση απέθανε. Ζήτω η... μεταπολίτευση
Κλίκ για μεγέθυνση

 

 

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ Β. ΜΑΡΚΟΥ*

 

Eίναι πανθομολογούμενο ότι οι στιγμές που βιώνουμε είναι ιστορικά κρίσιμες. Η κοινή αυτή διαπίστωση ακούγεται σχεδόν μόνιμα από πολιτικούς, αναλυτές, δημοσιογράφους και απλούς πολίτες. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι οι προαναφερόμενοι κινούνται σε όλο το φάσμα της πολιτικής σκηνής και δεν αποτελούν μερίδα που κινείται αποκλειστικά στη σφαίρα της αριστεράς. Βεβαίως, η ιστορικότητα μιας εποχής χαρακτηρίζεται από στοιχεία που ενδεχομένως αξιολογούνται με διαφορετικό τρόπο από τον καθένα. Κοινός όμως παρονομαστής είναι ότι το γεγονός των εξελίξεων, κατά κοινή εκτίμηση, σφραγίζει την εποχή τους και επηρεάζει το σύνολο της κοινωνίας για μακρύ διάστημα δεκαετιών, που ξεφεύγει από τα στενά όρια λίγων ετών.

Οι πάντες λοιπόν συμφωνούν για την ιστορικότητα των ημερών που διανύουμε και παραθέτουν τα δικά τους κριτήρια, εν πολλοίς κοινά, αν και με διαφορετικές αφετηρίες. Η ιστορικότητα όμως των ημερών έχει και κάποια πρόσθετα χαρακτηριστικά, που μάλιστα, ανατρέχοντας την Ιστορία, είναι διαχρονικά και εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Εξηγούμαι:

Η σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας χαρακτηρίζεται, δυστυχώς, από περιόδους κρίσεων κατά τις οποίες η κοινωνία βρέθηκε κάτω από καθεστώτα έντονης αντιλαϊκής συμπεριφοράς, αυταρχικά, φασιστικά και εν πολλοίς αντιδημοκρατικά. Τα καθεστώτα αυτά την επηρέασαν στο σύνολο της και η επίδρασή τους ασκήθηκε επί μακρόν στη ροή του χρόνου. Χιλιάδες σελίδες έχουν γραφτεί αναλύοντας τα αίτια, τις συνέπειες και τα αίτια των επί μέρους συνεπειών αυτών των ιστορικών περιόδων. Μια μεγάλη κατηγορία αφορά τις πολιτικές αλλαγές που προκλήθηκαν και τις συνέπειες που είχαν αυτές οι αλλαγές. Ένα σημαντικό κοινό χαρακτηριστικό των αλλαγών αυτών, διαχρονικά, είναι η ανατροπή των τρεχουσών μέχρι πολιτικών στοιχίσεων, η απαλλαγή από τα κυριαρχούντα μέχρι την ιστορική «στιγμή» στερεότυπα και η ανάδειξη νέων επιλογών, συνήθως αριστερότερης, ως συνισταμένη, κατεύθυνσης. Ακολούθως, η κινούμενη αυτή «πολιτική και κοινωνική άμμος» στερεοποιείτο επί μακρόν και ανέμενε την επόμενη «στιγμή». Είναι αυτονόητο ότι ο όρος «στιγμή» με όρους μακροϊστορίας αφορά ακόμα και 10ετίες. Ας δούμε λοιπόν τι μας διδάσκει η ιστορία και ας ψηλαφήσουμε τις ομοιότητες με τις δικές μας ημέρες.

Η δικτατορία του Μεταξά ακολούθησε τον εθνικό διχασμό,την αναδυόμενη εμφάνιση των αριστερών ιδεών υπό την επίδραση της Οκτωβριανής Επανάστασης και ακολουθήθηκε από τη γερμανική κατοχή. Μια 8ετία φασισμού, καταπίεσης, θανάτου, φυλακίσεων και εκτοπίσεων. Συνελήφθησαν και ο Παν. Κανελλόπουλος και ο Νικ. Ζαχαριάδης. Το αποτέλεσμα ήταν η ομόθυμη αντικαθεστωτική συνείδηση και δράση του συνόλου πολιτικού κόσμου και κυρίως η ομόθυμη αντικαθεστωτική συνείδηση και δράση της κοινωνίας, του ελληνικού λαού. Τα παλιά πολιτικά σχήματα κατέρρευσαν και κυρίως κατέρρευσαν τα μέχρι τότε στερεότυπα της κοινωνίας με αποτέλεσμα την εποποιία του ΕΑΜ και τη θεαματική άνοδο του ΚΚΕ. Το «κοινωνικό μάγμα» ανακατεύτηκε και στερεοποιήθηκε σε νέα καλούπια. Η έξοδος από αυτή τη φάση προσέδωσε καινούργια εικόνα στο πολιτικό κάδρο. Τα γεγονότα που ακολούθησαν την απελευθέρωση είναι γνωστά, ακόμα μελετώνται και ανέτρεψαν πολλά από τα δεδομένα που είχαν διαμορφωθεί.

Η δικτατορία των συνταγματαρχών τον Απρίλιο του 1967 ακολούθησε την ένταση των πολιτικών γεγονότων των αρχών του ’60. Πάθη, φανατισμένες πολιτικές στοιχίσεις, αμερικανοκρατία, εκλογικά πραξικοπήματα, αντιδημοκρατική συμπεριφορά του βασιλιά, Ιουλιανά κ.λπ. Ο Γεώργ. Παπανδρέου συνελήφθη ταυτόχρονα με τον Ηλ. Ηλιού. Το αποτέλεσμα ήταν και πάλι η ομόθυμη αντικαθεστωτική συνείδηση και δράση του συνόλου πολιτικού κόσμου και κυρίως η ομόθυμη αντικαθεστωτική συνείδηση και δράση της κοινωνίας και του ελληνικού λαού. Το «κοινωνικό μάγμα» πύρωσε πάλι και ανακατεύτηκε για μια ακόμα φορά. Η έξοδος από τη φάση αυτή διαμόρφωσε νέα εικόνα στο πολιτικό κάδρο. Νομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ, καταργήθηκε ο Ν. 509 και το νεοσύστατο ΠΑΣΟΚ επιθυμούσε διακαώς «σοσιαλισμό στις 18»!! Το κυριότερο όμως είναι ότι τα πολιτικά δικαιώματα αποκαταστάθηκαν, το δικαίωμα στην εργασία και κατ‘ επέκταση τα εργατικά δικαιώματα γνώρισαν άνθηση και η δημοκρατία λειτούργησε. Η αριστερά ήταν ο ηθικός κυρίαρχος του παιχνιδιού. Εξ ίσου γνωστή είναι η ιστορική πορεία του τόπου που ακολούθησε και τα στερεοποιημένα νέα καλούπια που διαμορφώθηκαν.

Τώρα ζούμε μια νέα εποχή που ο «κοινωνικός χυλός» ξαναζεσταίνεται. Μια εποχή σκληρή, όπως σκληρές ήταν και οι προηγούμενες. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερο στοιχείο που της προσδίδει, ανάμεσα σε άλλα, ιστορικότητα. Η κοινωνία ανατρέπει τα στερεότυπά της. Αντιμνημονιακός δηλώνει ο Αντ. Σαμαράς, όπως και ο Αλέξ. Τσίπρας. Βεβαίως, γρήγορα ακολουθεί και αυτός την πορεία των Τσιριμώκων και Παπανδρέου, αλλά αυτό είναι αποτέλεσμα ταξικών επιλογών και όχι συναισθηματικών διαθέσεων. Όπως και στις προηγούμενες ιστορικές «στιγμές», το κυριότερο είναι η ομόθυμη αντικαθεστωτική, αντιμνημονιακή συνείδηση και δράση της κοινωνίας, του ελληνικού λαού. Η κοινωνία αποτινάσει τις μέχρι τώρα πολιτικές, αλλά και ψυχολογικές της παραστάσεις. Η αντιμνημονιακή της στάση εκπορεύεται όχι τόσο από την αριστερή επιχειρηματολογία, αλλά από βιωματικά καθημερινά κριτήρια και αποδοχή του ορθού λόγου (που είναι αντικειμενικά αριστερός). Τα πολυποίκιλα καλούπια ξαναδημιουργούνται και φιλοδοξούν να υποδεχθούν το ζεστό ρευστοποιημένο «κοινωνικό μάγμα», πριν στερεοποιηθεί.

Η ευθύνη και πάλι της αριστεράς είναι ιστορική. Το αντίπαλο στρατόπεδο έχει ήδη διαβλέψει τον κίνδυνο (για την εξουσία του) και γρηγορεί. ΜΜΕ σε διατεταγμένη υπηρεσία, Καρατζαφέρης, τραπεζίτες, ειδικοί αναλυτές πρώην υπάλληλοι χρηματοοικονομικών οίκων, οριζόντιες επικοινωνίες στελεχών Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ, πρωτοβουλίες ΣΕΒ σε συνδυασμό με το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα κινητοποιούνται.

Εμείς οφείλουμε να ξέρουμε τι να κάνουμε και κυρίως (λόγω της ιστορικής εμπειρίας) τι να μην κάνουμε.

Με μια φράση: Να μη δώσουμε την ευκαιρία στον αντίπαλο να μας προσάψει χαρακτηριστικά που ανακυκλώνουν παλιά στερεότυπα. Άλλωστε η ίδια κοινωνία και η εποχή αλλάζουν δραματικά. Να κρατήσουμε σταθερές τις αρχές μας και τις πολιτικές μας επιλογές, όντας ταυτόχρονα ευέλικτοι, χωρίς δογματισμούς, με ανοικτό μυαλό, αφουγκραζόμενοι τον χρόνο που «περνάει πολύς μέσα σε λίγες ώρες» και να είμαστε πάντα συγκεκριμένοι, με πολιτική ισορροπία ανάμεσα στο επιθυμητό και το ρεαλιστικό.

 

*Ο Κ. Μάρκου είναι γιατρός και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Είναι μέλος της Ν.Ε. του ΣΥΝ Αχαΐας-

 

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου