Γιώργος Μπαλάφας

31.10.2021


Έπειτα από μια περίοδο εκλογικής ύφεσης σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, σοσιαλδημοκρατικά κόμματα ανακτούν δυνάμεις και κερδίζουν πολιτικό χώρο. Οι συνέπειες της ατζέντας Σρέντερ και Μπλερ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 άφησαν πίσω τους έναν κατακερματισμένο πολιτικό χώρο, θόλωσαν τις ιδεολογικές γραμμές και αναφορές και ώθησαν ένα σημαντικό τμήμα των σοσιαλιστικών και σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων στην υιοθέτηση σκληρά νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

Η «νέα Αριστερά» που οραματίστηκε ο Βρετανός πολιτικός επιστήμονας Άντονι Γκίντενς, όπου ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας θα συνεργάζονταν στη βάση ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου για να αποτινάξουν την κοινωνική οπισθοδρόμηση και τις αδιέξοδες πολιτικές της Θάτσερ και του Ρίγκαν, χρησιμοποιήθηκε από τον λεγόμενο «εκσυγχρονιστικό» χώρο και κατέστρεψε τις θεμελιώδεις αρχές του σοσιαλισμού και την ουσία των σοσιαλιστικών ιδεών.

Η βαθιά χρηματοπιστωτική κρίση και τα καταστροφικά αποτελέσματα τους αποδυνάμωσαν περαιτέρω τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, ειδικά εκείνα που συμμετείχαν σε κυβερνήσεις συμμαχίας με τη δεξιά. Όπου η σοσιαλδημοκρατία κράτησε διακριτές αποστάσεις και διατήρησε ανέπαφες τις «κόκκινες γραμμές» με τη δεξιά, κατάφερε να χτίσει ισχυρές συμμαχίες με την αριστερά και το πράσινο κίνημα, προκαλώντας σειρά θετικών αλλαγών και προωθώντας μια προοδευτική ατζέντα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το ισπανικό και πορτογαλικό κόμμα των Πέδρο Σάντσεθ και Αντόνιο Κόστα. Πάνω σε αυτή τη στρατηγική πρέπει να «επενδύσουν» οι προοδευτικές δυνάμεις για να ενισχύσουν την ατζέντα τους και να καταφέρουν όχι μόνο να προκαλέσουν ρωγμές στο σημερινό νεοφιλελεύθερο σύστημα, αλλά να μετατοπίσουν στο δικό τους προνομιακό πολιτικό και κοινωνικό χώρο τη δημόσια συζήτηση για την επόμενη μέρα μετά τον κορονοϊό στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Η νίκη Μπάιντεν στις αμερικανικές εκλογές, αλλά και η επικράτηση των σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία, αποτελούν δύο θετικές εξελίξεις για το παγκόσμιο προοδευτικό κίνημα. Ο Μπάιντεν, με εμφανή την επίδραση του αριστερού τμήματος των Δημοκρατικών, έχει προχωρήσει σε ένα γενναίο, δημόσιο πρόγραμμα ενίσχυσης της απασχόλησης και της οικονομίας, στηρίζοντας τόσο τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όσο και τη μεσαία τάξη. Το μήνυμα που περνά η πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ είναι ξεκάθαρο και βρίσκεται στον αντίποδα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών λιτότητας και της ανορθόδοξης ακροδεξιάς ρητορικής της εποχής Τραμπ, εξέλιξη που μπορεί να προκαλέσει θετικές πολιτικές εξελίξεις για τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο στην Ευρώπη.

Στη Γερμανία, μετά τη νίκη του SPD, οι σοσιαλδημοκράτες βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τους πράσινους και τους φιλελεύθερους για τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας, με κυρίαρχα θέματα την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και την πράσινη ανάπτυξη. Οι δύο αυτοί πυλώνες πολιτικής απασχολούν και θα συνεχίσουν να απασχολούν την ευρωπαϊκή και παγκόσμια κοινή γνώμη το επόμενο διάστημα, αφού πάνω σε αυτές θα κριθεί και το μέλλον των σύγχρονων κοινωνιών. Θέλουμε ένα μοντέλο που αναπαράγει τις ανισότητες κι ανοίγει την ψαλίδα πλούσιων και φτωχών ή θέλουμε ένα μοντέλο που ενισχύει την εισοδηματική, κοινωνική αλλά και περιφερειακή συνοχή;

Οι προοδευτικές δυνάμεις επιδιώκουν το δεύτερο. Τις προηγούμενες δεκαετίες τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα έκαναν λάθος επιλογές. Σήμερα βρισκόμαστε σε αυτό ακριβώς το σταυροδρόμι που πρέπει να διαλέξουν εάν θα πάνε μπροστά ή εάν θα μείνουνε εγκλωβισμένοι στα αδιέξοδα που έχουν προκαλέσει οι δεξιές πολιτικές δυνάμεις.

Στην Ελλάδα το διακύβευμα είναι ακριβώς το ίδιο: Ή με τον Μητσοτάκη και τη ΝΔ, την κοινωνική και οικονομική οπισθοδρόμηση με ισχυρές δόσεις ακροδεξιάς ή με τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε ένα πλατύ προοδευτικό μέτωπο που καταπολεμά της ανισότητες, ενισχύει την κοινωνική δικαιοσύνη και αναπτύσσει μια πρόταση βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης με οικολογικό πρόσημο.
Πηγή: www.rosa.gr