«Πολλή μπίχλα σήμερα!..», η κυρία, γνωστή από τους περιπάτους μου στον Υμηττό, μια μέρα πριν από τον Elias, με την υγρασία στο «κύριε ελέησον», να μη βλέπεις, όχι Σαρωνικό, ούτε τη μύτη σου που λέει ο λόγος και να βουλιάζεις στον ιδρώτα. Σκέτη... μπίχλα. Από τις λέξεις τελευταίας εσοδείας. Αγνωστης ετυμολογικής προέλευσης· το έψαξα, δεν το βρήκα· ούτε και την ίδια τη λέξη, τουλάχιστον στα παλιά λεξικά, έχω καμιά δεκαριά στο σπίτι, που από το μπιφτέκι πάνε κατευθείαν στο μπιχλιμπίδι.

Υποθέτω πως είναι από τις λέξεις που οι γλωσσολόγοι αποκαλούν ηχομιμητικές (μιμούνται ήχους ή αποτυπώνουν, φωνητικά, φυσικά φαινόμενα). Οι πιο παλιές, αρχαίες, ηχομιμητικές λέξεις που θυμάμαι, από σκόρπια διαβάσματα (ό,τι μπορεί και φυλάει η μνήμη) είναι το θρόισμα (μίμηση του ήχου στα φύλλα των δέντρων όταν φυσάει) και ο φλοίσβος (μίμηση ήχου του κύματος όταν σκάει στην ακρογιαλιά). Η γλωσσολογία άλλωστε είναι επιστήμη, ανοιχτή στις αναθεωρήσεις όπως όλες οι επιστήμες, δεν είναι θρησκεία να έχει δόγματα: ό,τι ειπώθηκε, αυτό και είναι, μια για πάντα. Σήμερα είναι έτσι, χθες ήταν αλλιώς, αύριο θα είναι κάπως αλλιώς, όσο αλλάζουν τα δεδομένα.

Υποθέτω κι εγώ πως μπίχλα είναι παραφθορά του ηχομιμητικού μπλιαχ που μιμείται τάση προς εμετό, όταν κάτι προκαλεί αηδία. Στο ερώτημα: Υπάρχουν σήμερα γεγονότα που φέρνουν αηδία; Απαντώ: Υπάρχουν, αλλά δεν είναι της παρούσης. Τώρα λέμε για μπίχλα γενικώς (και γλωσσολογικώς) χωρίς την παραμικρή πρόθεση να προσωποποιήσουμε είτε να (μια λέξη που δεν την πάω καθόλου...) επικαιροποιήσουμε (θεωρώ τη λέξη δεύτερη κάλτσα ζευγαριού με πρώτη την... κανονικότητα) το ζήτημα.

Αν τώρα η μπίχλα, που σημαίνει βρώμα, σιχαμάρα, λίγδα, απλυσιά, δυσωδία, θολούρα και άλλα... ευφρόσυνα και ο μπίχλας είναι ο βρομύλος, ο λέρας, ο λεχρίτης και όλα αυτά «εισπράττονται» και μεταφορικά. Καμία λέξη δεν στερείται μεταφορικής υποστάσεως. Καθένας χρωματίζει τις λέξεις όπως θέλει...
29.09.23 16:00
από:  https://www.efsyn.gr