Loading...

Κατηγορίες

Κυριακή 19 Αύγ 2018
Αντισταθείτε!...
Κλίκ για μεγέθυνση

 Private collection. Courtesy Galerie St. Etienne, New York © 1995 Sue Coe

Τέχνη και ακτιβισμός, δημιουργικός οίστρος και πολιτική συνείδηση. Καλλιτέχνες που εργάζονται με σκοπό να αφυπνίσουν το κοινό απέναντι στις αδικίες και τις καταχρήσεις εξουσίας. Στρατευμένη τέχνη από δημιουργούς που αξιοποιούν τα έργα τους ώστε να παρουσιάζουν όλη την καταπίεση που υφίσταται καθημερινά ο άνθρωπος και τα ζώα. Συνάνθρωποι που επέλεξαν συνειδητά να προσφέρουν στην κοινωνία ένα παράθυρο δράσεων για όλα τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα που ταλανίζουν την ανθρωπότητα. Διαμαρτυρίες και αντίσταση που βρίσκουν ανταπόκριση και εικόνα μέσα από εικαστικές δημιουργίες πραγματική γροθιά στο στομάχι.

Sue Coe, «Baboon Heart Transplant», 1985 Private collection. Courtesy Galerie St. Etienne, New York © 1995 Sue Coe

Η ουδετερότητα δεν μπορεί να είναι θέση, ούτε στη ζωή αλλά ούτε και στην τέχνη. Ο δημιουργός αποφασίζει αν θα ταχθεί με τον εφησυχασμό ή την αφοσίωση στο να αφυπνίζει συνειδήσεις, καθώς η πειστική δύναμη της τέχνης έχει κατανοηθεί ως πρωτεύουσα δύναμη εδώ και πάρα πολύ καιρό από κυβερνήτες, εξουσία, αλλά επίσης επαναστάτες και κινήματα.

Μέσα από πρωτοποριακά, πολλές φορές μάλιστα πραγματικά σκληρά έργα και απεικονίσεις, τίθενται προβληματισμοί για διάφορες μορφές εκμετάλλευσης και βίας, ζητήματα σεξισμού, ρατσισμού, οικονομικής ανισότητας, ξενοφοβίας και φυσικά κακοποίησης των ζώων.

Από τη δεκαετία του 1970, η Sue Coe (γεννημένη στη Βρετανία το 1951, ζει και εργάζεται σήμερα στην Αμερική) καλλιτέχνις και εικονογράφος που ασχολείται κυρίως με τη ζωγραφική, τη χαρακτική, την εικονογράφηση βιβλίων και κόμικς έχει εντάξει στην τέχνη της την κοινωνική διαμαρτυρία με ιδιαίτερο πολιτικό περιεχόμενο.

Το ριζοσπαστικό έργο της περιλαμβάνει σχόλια και δράσεις για τα δικαιώματα των ζώων, δημιουργεί αριστουργήματα για την αντίσταση των περιθωριοποιημένων και καταπιεσμένων λαών και μειονοτήτων και καταγγέλλει τον καπιταλισμό και την οικονομική-κοινωνική κρίση. Εκθέσεις της παρουσιάζονται σ' ολόκληρο τον κόσμο και το έργο της αποτελεί αιχμή για τα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα τις τελευταίες δεκαετίες. Φωνάζει με όλους τους τρόπους: Αντισταθείτε!...

Το 1986, το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης PS1, όπως ήταν γνωστό τότε, πραγματοποίησε την πρώτη ατομική έκθεση του έργου της Sue Coe στη Νέα Υόρκη. Τότε η έκθεση ονομάστηκε «The Malcolm X Series» (Η Σειρά Malcolm X) επικεντρωμένη στη ζωή και το έργο του μεγάλου ακτιβιστή Malcolm X και στα δικαιώματα των μαύρων της Αμερικής.

Τριάντα δύο χρόνια αργότερα, αυτό το καλοκαίρι το MoMA PS1, το μεγάλο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, ανοίγει τις εγκαταστάσεις του στο Λονγκ Αϊλαντ και με αφορμή τις καλοκαιρινές του εκδηλώσεις προσφέρει στο κοινό τη δεύτερη ατομική έκθεση της στη Νέα Υόρκη, με τίτλο «Sue Coe: Graphic Resistance» (Γραφιστική Αντίσταση) θα διαρκέσει μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου.

Η έκθεση παρουσιάζει τις ανησυχίες της, ξεκινώντας με μια επιλογή έργων από τη δεκαετία του '80 που αφορούν τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της οικονομικής πολιτικής της ελεύθερης αγοράς του προέδρου Ρέιγκαν και του κοινωνικού συντηρητισμού στην αμερικάνικη κοινωνία.

Ακολουθεί η ολόψυχη υποστήριξη της Coe για τα δικαιώματα των ζώων και έργα αναφοράς από τον παθιασμένο αγώνα της κατά της βιομηχανοποιημένης σφαγής τους - που παραμένουν στους πρωταρχικούς της στόχους ακόμα και σήμερα. Επίσης περιλαμβάνει έργα που καταγγέλλουν τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, τις συνέπειες των περιβαλλοντικών πολιτικών με επακόλουθο τις καταστροφές του τυφώνα «Κατρίνα», αλλά και την κλιμάκωση της ξενοφοβίας στην πρόσφατη πολιτική σκηνή.

Αριστερά το έργο, «Woman Walks into Bar - Is Raped by Four Men on the Pool Table - While 20 Watch», 1983 | Private collection. Courtesy Galerie St. Etienne, New York © 1995 Sue Coe

Γεννήθηκε στο Tamworth του Staffordshire και μεγάλωσε με την οικογένειά της κοντά σε ένα σφαγείο ζώων. Ηταν συνεχώς εκτεθειμένη στη δυσωδία του αίματος και τις κραυγές των ζώων. Σημαδεύτηκε ανεξίτηλα όταν ως παιδί είδε έναν χοίρο που είχε διαφύγει από το σφαγείο και η συμπάθειά της γι' αυτό το πλάσμα την έβαλε σε μια διά βίου μη αναστρέψιμη τροχιά: να παλεύει για το δικαίωμα στη ζωή κάθε αδικημένου.

Σε ηλικία 16 ετών άρχισε να σπουδάζει στο Κολέγιο Τεχνών του Chelsea, όπου αποφοίτησε το 1970 σε ηλικία μόλις 18 ετών. Η Coe συνέχισε να μελετά γραφικό σχεδιασμό στο Royal College of Art του Λονδίνο για τα επόμενα τρία χρόνια και αφού πήρε το πτυχίο της μετακόμισε μόνιμα μέχρι και σήμερα στις ΗΠΑ και τη Νέα Υόρκη.

Τα θέματά της είναι τα θύματα, περιγράφοντας σκληρές πραγματικότητες. Βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή της πολιτικής τέχνης που βλέπουμε σήμερα, σχεδιάζοντας αντάρτες, ακτιβιστές και επαναστάτες από το 1975, μια δεκαετία πριν ο μεγάλος Αμερικανός ζωγράφος Leon Golub αναδείξει στην τέχνη του τα πολιτικά θέματα της εποχής. Ο θάνατος βέβαια διαχέεται παντού στο έργο, το οποίο αντηχεί στην αποκαλυπτική, ζοφερή εποχή μας.

Μας ταξιδεύει στην καρδιά του σκότους κι αυτό ακριβώς είναι το θέμα του εφιάλτη που βιώνουμε, θέλοντας να ενισχύσει την αίσθηση του φόβου που επικρατεί παντού γύρω μας. Οι σκηνές που απεικονίζονται στα εξαιρετικής έμπνευσης έργα της έχουν μια αίσθηση του κάτω κόσμου, με σκοτεινούς υπόγειους αρχιτεκτονικούς χώρους και ελλιπή τεχνητό φωτισμό.

Αυτός είναι ο μαύρος κόσμος της νύχτας τον οποίο δεν θέλουμε να μάθουμε, εθελοτυφλώντας και στρουθοκαμηλίζοντας. Ξαφνικά, ενώ στεκόμαστε μπροστά στα έργα της συνειδητοποιούμε τον κόσμο μας χωρίς φως - το υπόγειο των βασανιστηρίων και το βρόμικο σφαγείο - υπενθυμίζοντάς μας πως μια κατάσταση δεν μπορεί να εκδηλωθεί εξωτερικά στο περιβάλλον μας εκτός αν υπάρχει ήδη στο υπόγειο της ψυχής.

Sue Coe, «Scalding Tank», 1988 Courtesy Galerie St. Etienne, New York
Μας υπενθυμίζει βίαια τον αληθινό κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε. Τη σκληρή πραγματικότητα όπου τα εύθραυστα έμβια –τόσο ο άνθρωπος όσο και τα ζώα– βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο. Ο θεατής ταυτίζεται με όλα τα πλάσματα που απεικονίζει η καλλιτέχνις, γιατί κι εμείς αντιμετωπίζουμε τους μηχανισμούς της μαζικής σφαγής από την εκάστοτε εξουσία στους πολέμους και τις καταστροφές. 

Διαιωνίζουμε το έρεβος για τον εαυτό μας και τα μη ανθρώπινα ζώα σε έναν κόσμο με όλα τα καταστροφικά μέσα. Σε αυτή τη σκοτεινή εποχή, τούτο το σκοτεινό όραμα της πραγματικότητας της Coe μάς χτυπά σκληρά. Συνειδητοποιούμε τη θέση μας, καθώς ακουμπά στο ασυνείδητο και τα μυθικά κατάβαθα της συλλογικής ψυχής μας.

Καταλαβαίνουμε το νόημα πως στον απρόσωπο μηχανισμό του καπιταλισμού, όλες οι μορφές ζωής είναι ανανεώσιμες αν υπάρξει κέρδος, εγκλωβίζοντας μέσα από τα έργα της την πολιτική και ψυχολογική τέχνη σε νέες απογειωτικές διαστάσεις.

Τα ζώα, τα παιδιά και οι γυναίκες είναι συνήθως τα πρώτα θύματα της βίας γύρω μας. Ο ρατσισμός, ο πόλεμος, η καταστροφή και η βία εναντίον όλων έχουν τυλίξει όλη την ανθρωπότητα. Η ζωγραφική της, τα χαρακτικά της και οι εκτυπώσεις της αποτελούν ένα ρεπορτάζ, μια επίκληση στο συναίσθημα, μια κραυγή για άμεση αντίσταση.

Περπατάει με γενναιότητα δίνοντας την καθημερινή αίσθηση των σφαγείων και τη βιομηχανοποιημένη παραγωγή πακεταρίσματος των ζώων, μας τραβάει με βία να γίνουμε μάρτυρες του βιασμού μιας γυναίκας σ' ένα μπαρ και περπατάμε στα γκέτο που δημιουργήσαμε ως κοινωνία.

Περιπλανιόμαστε μαζί της στα σκοτεινά σοκάκια της Νέας Υόρκης που συχνάζουν πόρνες, έμποροι ναρκωτικών και χρήστες και μας ζητά να αντιμετωπίσουμε την εκμετάλλευση αυτών των εύθραυστων χαμένων ψυχών.

Η Coe μάς περιβάλλει με φαντάσματα, σκοτεινές αποχρώσεις και νεκρούς, που βγαίνουν από τα βάθη των εικόνων και που ζητούν δικαιοσύνη. Δικαιοσύνη σ' ένα κόσμο που δυστυχώς δώσαμε το δικαίωμα στην κάθε εξουσία να μην είναι δίκαιος.

Που τα δικαιώματα όλων μας εξαφανίζονται κάτω από την ανάπτυξη με κάθε κόστος, τις κάθε είδους επενδύσεις χωρίς κανόνες και τα αυτονόητα δικαιώματά μας βορά στις ορέξεις της εξουσίας. Πρέπει να μπορέσουμε να καταλάβουμε πως έχουμε την δύναμη να αντιστρέψουμε την πορεία που μας επιβάλλεται καθώς με την τέχνη της η Sue Coe συνεχίζει να μας κραυγάζει: Αντισταθείτε!...

INFO

«Sue Coe: Graphic Resistance», Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (ΜοΜΑ PS1), Λονγκ Αϊλαντ, Νέα Υόρκη.

Μέχρι 9 Σεπτεμβρίου (https://www.moma.org/calendar/exhibitions/4984?locale=en)

efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου