Δεν γνωρίζω άλλο χρέος από την αγάπη

Αλμπέρ Καμί

Με λίγες λέξεις (και πότε, αλήθεια, χρειάστηκε κάτι περισσότερο από το ελάχιστο για να ειπωθεί το καίριο, το ουσιώδες…) τα λέει όλα ο Αλμπέρ Καμί. Και ίσως αυτό να είναι που γιορτάζουμε την Ανάσταση: το υπέρτατο χρέος μας στην αγάπη. Το φιλί της αγάπης που οφείλουμε στον Άλλον και που τόσες και τόσες φορές μπερδεύεται με το φιλί του Ιούδα και καταλήγει σ’ άλλα χείλη, που το διαμοιράζουν όπως τα ιμάτια των αθώων και των απροστάτευτων. Μαζί με τα κορμιά τους. Αυτή την ανεκπλήρωτη οφειλή γιορτάζουμε σήμερα, που «Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε» σύμφωνα με τους στίχους του Διονύσιου Σολωμού στο, απίστευτης, σχεδόν εξωπραγματικής ομορφιάς, Β΄ Σχεδίασμα από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους».

Μια γιορτή η ομορφιά, αλλά μια γιορτή στη μέση της συμφοράς, στη μέση της τραγωδίας για να θυμίζει στον αιώνα τον άπαντα ποιοι είμαστε και ποιος είναι ο κόσμος που μας αξίζει. Ο ποιητής σηκώνει το πέπλο του θανάτου που απλώνεται πάνω από το πολιορκημένο Μεσολόγγι την ώρα που λιμοκτονεί για να δείξει ότι η ομορφιά είναι εδώ, η αγάπη είναι εδώ και περιμένει. Αυτό γιορτάζουμε. Την ανεπίδοτη αγάπη, που όμως δεν μας εγκαταλείπει. Είναι εδώ όσο κι αν το πέπλο του θανάτου σκεπάζει τις συμφορές ενός ολόκληρου κόσμου και περιμένει. Μια γιορτή καρτερίας δηλαδή, που πατάει τον θάνατο στον σβέρκο, «ότι κραταιά ως θάνατος αγάπη / σκληρός ως Άδης Ζήλος», όπως διδάσκει το «Άσμα ασμάτων» («Ο Ύμνος των Ύμνων»), ένα από τα 49 βιβλία του κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης.

Η τραγωδία, βέβαια, του ανεκπλήρωτου χρέους βρίσκεται στους αμέσως προηγούμενους στίχους: «Θες με ως σφραγίδα επί την καρδίαν σου, / ως σφραγίδα επί τον βραχίονά σου» («Βάλε με σαν σφραγίδα στην καρδιά σου, / σαν σφραγίδα στο μπράτσο σου») γιατί είναι ισχυρή σαν τον θάνατο η αγάπη. Όμως το χρέος δεν πληρώθηκε, δεν μπήκε η ανεξίτηλη σφραγίδα της αγάπης στα φυλλοκάρδια. Και στον αιώνα καιρό έγινε γάγγραινα και κατάρα. Κι αντί για σφραγίδα της αγάπης, έγινε σφραγίδα ολέθρου, εξολόθρευσης και ολολυγμού στον βραχίονα ενός ολόκληρου έθνους. Αντί για σφραγίδα του απέραντου, της απέραντης ωραιότητας, έγινε ένας αριθμός. Απλώς ένας αριθμός μέσα στους ασυνάρτητους και ασυναίρετους αριθμούς των Άουσβιτς και των Νταχάου.

Πολύ μεγάλο χρέος έμεινε χωρίς να ξεπληρωθεί κι όλος ο κόσμος γίνεται μια κόλαση φτιαγμένη από αριθμούς. Σφαγιάζει όχι ανθρώπους, αλλά αριθμούς, κερδίζει πολέμους των αριθμών, σωριάζοντας πτώματα κάτω από τους αριθμούς. Για μια τρέλα: την τρέλα να θάβεις το άπειρο που είναι ο άνθρωπος, νομίζοντας πως έτσι θα εξαντλήσεις αυτό το άπειρο. Τι τρέλα, τι παραλογισμός, τι τύφλωση από τον πλούτο της ισχύος. Ακόμα και το έθνος που πλήρωσε με γενοκτονία τη σφραγίδα της αριθμημένης φρίκης στον βραχίονά του τώρα σφαγιάζει με όλεθρο τον άλλο λαό, την άλλη πλευρά δηλαδή της ψυχής του. Έχει ξεχάσει μέσα στα έγκατα της ισχύος του την οφειλή του στην αγάπη, έχει ξεχάσει πως «περίπτερα αυτής περίπτερα πυρός, φλόγες αυτή / ύδωρ πολύ ου δυνήσεται σβέσαι την αγάπην» («οι σπίθες της αγάπης είναι σπίθες φωτιάς, φλόγες δικές της / ούτε το άφθονο νερό μπορεί να σβήσει την αγάπη ούτε τα ποτάμια δύνανται να την καταπνίξουν»).

Αυτό γιορτάζουμε σήμερα. Την κραταιά αγάπη και τις οφειλές μας σ’ αυτή. Αυτό το «πιο μακρύ, πιο δύσκολο και πιο ωραίο ταξίδι, το ταξίδι από τα μάτια του ενός στα μάτια του άλλου» που έλεγε ο Κωστής Μοσκώφ. Θέλει κουράγιο και θέλει ηθικό απόθεμα για να αντέξεις την ομορφιά του κόσμου και να ξεπληρώσεις την οφειλή για όσα αντικρίζει ο νους σου:

«Και μεσ’ της λίμνης τα νερά, οπ’ έφθασε μ’ ασπούδα, / έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα, που ευώδιασε τον ύπνο της μέσα στον άγριο κρίνο∙ / το σκουληκάκι βρίσκεται σ’ ώρα γλυκιά κι εκείνο. / Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη (…)»

Αυτό λέω πως γιορτάζουμε. Την οφειλή προς τον κόσμο, αυτό το τρέμισμα της ψυχής που «ξαστοχά γλυκά τον εαυτό της».

Χρόνια πολλά.

πηγη: https://www.avgi.gr