Το φαινόμενο της «γυάλινη οροφής» είναι η μεταφορική έννοια, που περιγράφει τα αόρατα εμπόδια με τα οποία έρχονται αντιμέτωπες οι γυναίκες, προσπαθώντας να φτάσουν σε υψηλότερα κλιμάκια ιεραρχίας.

Αυτά τα εμπόδια δεν αποτελούν επίσημη εταιρική πολιτική. Αντίθετα, πρόκειται για προκαταλήψεις που έχουν εδραιωθεί σε οργανωτικές ιεραρχίες και εμποδίζουν τις γυναίκες να διεκδικήσουν διευθυντικές θέσεις, ανεξάρτητα από τα προσόντα και τις ικανότητες τους. Αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου της «γυάλινης οροφής», είναι η απουσία εκπροσώπησης των γυναικών στην επιστήμη, στην έρευνα, στην οικονομία και στην διοίκηση των επιχειρήσεων.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που καθορίζουν την ύπαρξη του φαινομένου της «γυάλινης οροφής» και είναι αδύνατον να αγνοηθούν. Ο ρόλος των φύλων, οι προκαταλήψεις και η σεξουαλική παρενόχληση, αποτελούν συχνά προβλήματα για τις γυναίκες στον χώρο εργασίας. Σύμφωνα με τις κοινωνικές κατασκευές, σε αρκετούς πολιτισμούς οι έμφυλοι ρόλοι είναι αποδεκτές νόρμες που καθορίζουν την συμπεριφορά των φύλων στα πλαίσια της κοινωνίας και της εργασίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, οι γυναίκες να ενθαρρύνονται από την κοινωνία ώστε να αναλάβουν τον ρόλο του φροντιστή. Συνεπώς, στην προσπάθεια τους να ανέβουν την εταιρική σκάλα, βιώνουν αυξημένο άγχος.

Ιστορική αναδρομή

Το 1978, η συγγραφέας και σύμβουλος Marylin Loden επινόησε την συγκεκριμένη φράση κατά την διάρκεια μια συζήτησης σε ένα πάνελ, με θέμα «οι γυναίκες στον εργασιακό χώρο». Ένα βιβλίο με τίτλο working woman report,το οποίο δημοσιεύθηκε το 1984, συνέβαλλε σημαντικά στην αυξημένη χρήση του όρου, στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Μετά από την εμφάνιση του συγκεκριμένου όρου, υπήρξαν αξιοσημείωτα κέρδη στο εργασιακό μέτωπο των γυναικών. Στοιχεία στις ΗΠΑ, αναφέρουν πως το εργατικό δυναμικό, αύξησε τον αριθμό των γυναικών στα 74 εκατομμύρια το 2022 σε σύγκριση με τα 54 εκατομμύρια που εργάζονταν το 1990.

Που μπορούμε να εντοπίσουμε αυτό το φαινόμενο :

Στον εργασιακό χώρο εντοπίζουμε αρκετά παραδείγματα του φαινομένου της «γυάλινης οροφής», ειδικά αν πρόκειται για μεγαλύτερους οργανισμούς. Μια εταιρεία, παρόλο που μπορεί να είναι γυναικοκρατούμενη, δεν επιτρέπει στις γυναίκες ή στις μειονότητες, να εκπροσωπήσουν τις ανώτερες ιεραρχικά τάξεις.

Ορισμένα παραδείγματα «γυάλινης οροφής» περιλαμβάνουν τα εξής:

• Οι γυναίκες και οι μειονότητες αποκλείονται από διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις και σημαντικές συναντήσεις που διοργανώνει η εταιρεία.
• Τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες τους υποβαθμίζονται και δεν τους παρέχονται ίσες ευκαιρίες για να εξελιχθούν.
• Εργάζονται τις ίδιες ώρες και καταβάλουν αντίστοιχη προσπάθεια, ωστόσο δεν λαμβάνουν ίσες αμοιβές συγκριτικά με τους άνδρες.
• Υποβάλλονται συνεχώς σε ασεβή και υποτιμητικά σχόλια με βάση το φύλο και την κοινωνική τάξη.

Ψυχολογικές επιπτώσεις του φαινομένου της «γυάλινης οροφής»:

Ένα εχθρικό εργασιακό περιβάλλον, μπορεί να επηρεάσει τους εργαζόμενους σωματικά και ψυχολογικά. Οι υπάλληλοι που παραμένουν για αρκετά χρόνια στην ίδια θέση, χωρίς προοπτικές εξέλιξης, δεν δείχνουν την ίδια αφοσίωση. Αυτό έχει ως συνέπεια, την μείωση της απόδοσης τους και σταδιακά την μείωση της αυτοεκτίμησης τους.

Οι εργαζόμενοι ενδέχεται να εμφανίσουν τα εξής συμπτώματα:

• Θυμό
• Ανησυχία
• Κατάθλιψη
• Στρες
• Αμφιβολίες σχετικά με την προσωπική τους αξία.

Συνοψίζοντας :

Σε μία φιλελεύθερη κοινωνία, θα πρέπει να παρέχονται ίσες ευκαιρίες στους εργαζόμενους. Το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» δεν επηρεάζει μόνο την σταδιοδρομία των εργαζομένων αλλά την ψυχική και σωματικής τους υγεία, μακροπρόθεσμα. Οι Έλληνες επιχειρηματίες, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουν ότι οι επιχειρήσεις τους δεν μπορούν να είναι ανταγωνιστικές εάν λόγω των στερεοτύπων φύλου αρνούνται τις δεξιότητες και τα ταλέντα των γυναικών.

Συνεπώς, θα πρέπει τα διοικητικά στελέχη να οργανώνουν συχνότερα δράσεις, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των υπαλλήλων για το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής». Επιπλέον, να διαμορφώνουν την εταιρική κουλτούρα με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφεύγονται οι διακρίσεις.

Πηγές:

1. 100 women: ‘Why I invented the glass ceiling phrase’, BBC NEWS.
2. In focus-Gender pay , Ανακτήθηκε από: gaphttps://www.eliamep.gr/en/publication/in-focus-
3. Understanding what the glass ceiling is and how it affects women in the workplace, Business insider, https://www.businessinsider.com/personal-finance/glass-ceiling.