Αναδρομή στις αιτίες που φτωχύναμε ως περιοχή

Η τοπική οικονομία, της πόλης και της Αιγιάλειας γενικότερα, στηριζόταν στις εναλλασσόμενες αγροτικές καλλιέργειες, στις μικρές μονάδες βιοτεχνίας και στις μεγαλύτερες, όπως Χαρτοβιομηχανία – Χαρτοποιία και ΕΤΕΛ {σαπωνοποιία και επεξεργασίας των υπολειμμάτων της σύνθλιψης ου ελαιοκάρπου (λιοκόκκι)} από το οποίο εκτός του πυρηνελαίου έμενε και ο καμένος πυρήνας ή αλλιώς η πυρήνα που έλυνε το πρόβλημα του φθηνού καυσίμου στα σπίτια κατά το χειμώνα, με τα μαγκάλια σε δράση όλο το εικοσιτετράωρο αλλά και το ακίνδυνο, που δεν έβγαζε δηλητήρια αερίων στην ατμόσφαιρα, αφού είχε γίνει πλήρης η καύση στο εργοστάσιο για να βγει το πυρηνέλαιο. Είχαμε δηλαδή μια αυτάρκεια προϊόντων και υποπροϊόντων από τοπικές δράσεις στη γεωργία και τη βιομηχανία και πολύ φτηνά ώστε όλοι βολεύονταν. Θα πείτε γιατί ξαναγυρίζουμε σ’ αυτά τα θέματα, που είναι γνωστά μόνο σε ανθρώπους της προχωρημένης τρίτης ηλικίας, που τα θυμούνται και έχουν άποψη.

Επιστρέφουμε στην εμπειρία του παρελθόντος, επειδή η «εξέλιξη» μας ξεστράτισε από την έστω μίζερη αυτάρκειά μας, με την πλασματική ευημερία που προκάλεσε και το θεαματικό τρόπο αλλαγής των συνθηκών ζωής μας. Καβάλα σ’ ένα μαγκάλι στο καθιστικό, ζεσταινόμαστε, δηλαδή ζεσταίναμε τα χέρια μας κι όπως είμαστε σκυμμένα, τα παιδιά, μ’ ένα βιβλίο να μάθουμε το μάθημα της άλλης ημέρας, συχνά, γλαρώναμε και μας έφευγε το βιβλίο από τα χέρια και το μαγκάλι με την στάχτη και τη χόβολη της πυρήνας γινόταν...βεζούβιος και αναστατώναμε τη μάνα να προλάβει τα μάλλινα στρωσίδια στο πάτωμα μην ανάψουν και καούμε. Θυμηθήκαμε το μαγκάλι και την πυρήνα τώρα που το πετρέλαιο, απειλείται, να γίνει απρόσιτο από το Φθινόπωρο και τα ξύλα έγιναν πανάκριβα αλλά και όχι καλής ποιότητας πλην της ελιάς αν και τα λιοστάσια δε δίνουν πλέον, επαρκή κλαδέματα να καλύψουν τη ζήτηση. Λοιπόν, μια φορά κι έναν καιρό, όπως αρχίζουν όλα τα παραμύθια αλλά και τα γεγονότα όταν απομακρύνονται μέσα στο χρόνο και φαντάζουν για μύθοι....

Ανορθόδοξες μεταβολές στις καλλιέργειες

Η οικονομία της περιοχής μας ήταν αγροκτηνοτροφική και βιοτεχνική, με εξαίρεση δυο μεγάλα εργοστάσια που μας συγκατέλεγαν στη βιομηχανική πρωτοπορία, των Βαλκανίων, μάλιστα όπως έλεγαν, τότε για το εργοστάσιο της Χαρτοβιομηχανίας. Από τα χρόνια εκείνα, ως τις ημέρες μας, οι καλλιέργειες του κάμπου της Αιγιάλειας άλλαξαν πολλές φορές χωρίς να μας κάμουν πλουσιότερους. Κόπηκαν τα αμπελοειδή, κυρίως οι σιδερίτες που έφταναν ως τη θάλασσα, τα τραγανά επιτραπέζια σταφύλια και σε κάποια φάση αντικαταστάθηκαν με λεμονιές και άλλα εσπεριδοειδή, επειδή παρουσίασαν ζήτηση και έφεραν στους αγρότες την προσδοκία κέρδους. Ξεκουρβουλιάστηκαν πολλά στρέμματα, αλλά στου καιρού τα γυρίσματα, οι παγετοί κατάστρεψαν πολλές φορές τα δέντρα και κατέβασαν το εισόδημα στο μηδέν. Με τον καιρό και με βάση την ευρωπαϊκή αγορά και ζήτηση, οι ποικιλίες των εσπεριδοειδών μας δεν είχαν την προτίμηση των ευρωπαίων καταναλωτών, περιορίστηκαν οι εξαγωγές, οι αγρότες ανυπάκουοι δεν έκαμαν αναδιάρθρωση καλλιεργειών με πιο εμπορεύσιμα είδη (εκτός ελάχιστων που πειθάρχησαν και τώρα πουλάνε σε καλή τιμή ως και τα...φύλλα των δέντρων) και φτάσαμε στην έξαρση του εσωτερικού τουρισμού όπου τα κτήματα μετατράπηκαν σε οικόπεδα και εξαιτίας του γεγονότος αυτού εγκαταλείφθηκαν οι καλλιέργειες ως και κηπουρικών, αφού τα μανάβικα προμηθεύονται από θερμοκήπια τα πάντα και όλες τις εποχές, μέχρι που η γρια που της θυμήθηκαν αγγούρια το καταχείμωνο να βρίσκει κι από αυτά και να μην παραπονιέται.

Στο χρηματιστήριο λοιπόν και η γη. Τεμαχίστηκε ο μεγάλος κλήρος, οι νόμοι χρήσης και δόμησης αλλάζουν κατά το κέφι ή τη σκοπιμότητα του εκάστοτε υπουργού και παρατηρούμε το μεγάλο αυλάκι του Σελινούντα που άρδευε τον κάμπο μας να φέρνει ελάχιστο νερό , αφού όσοι έχουν για οικόπεδα την περιουσία τους δεν ενδιαφέρονται να την ποτίζουν. Τα τελευταία χρόνια και οι γεωτρήσεις που ανοίχτηκαν σε εποχές μεγάλης ξηρασίας δεν χρησιμοποιούνται (προς όφελος των υπόγειων υδάτων) και αυτό είναι ενδεικτικό της δραματικής μείωσης των αρδεύσιμων κτημάτων. Στην επέκταση του Σχεδίου Πόλης στην Πλαστήρα και Παλιοκαμάρες πολλά περιβόλια πάνω από πέντε στρεμμάτων, έχουν εγκαταλειφθεί χορταριασμένα και είναι σύμπτωση που δεν έγινε μια πυρκαγιά μέσα στον αστικό ιστό με δραματικές επιπτώσεις, στην περίπτωση που θα συμβεί. Στα ημιορεινά της περιοχής οι αμπελοκαλλιέργειες υπάρχουν, χάρη στις οινοποιίες που τυποποιούν και εξάγουν καλό κρασί αλλά και στη στρεμματική ενίσχυση που παίρνουν οι γεωργοί και περιορισμένοι σ΄αυτή τη χρηματοδότηση, έχουν ξεχάσει και πώς να...κλαδεύουν τα χτήματα. Νέοι δε μπαίνουν με αγάπη στην επέκταση και αναβάθμιση των κτημάτων τους. Όσο για τις ελιές και το ελαιόλαδο, είναι όντως εντελώς ασύμφορη η καλλιέργεια. Περισσότερο λάδι παίρνουν οι Αλβανοί μισακάτορες, παρά ο ιδιοκτήτης του ελαιώνα.

Οι εναλλακτικές καλλιέργειες

έφερναν εισόδημα όλο το χρόνο

Στην αρχή είπαμε ότι η Αιγιάλεια εθεωρείτο πλούσια περιοχή λόγω του ότι όλες τις εποχές παρήγε προϊόντα που έφερναν χρήμα στους κατοίκους. Σε αντίθεση με το σήμερα, που άλλα ομοειδή προϊόντα (ακόμη και εισαγόμενα) κατάκλυσαν την αγορά, με το παράδοξο να διατίθενται και σε φτηνότερες τιμές. Η μεγάλη επένδυση, το πολυσυζητημένο φράγμα Σελινούντα, που θα άλλαζε τη ζωή μας και θα έφερνε έσοδα στο Δήμο από την εκμετάλλευση των νερών του, παραμένει υπόθεση κλειδωμένη στα χαρτοφυλάκια των πολιτικών μας (παρότι η Ευρώπη χρηματοδοτεί άνετα τέτοια έργα) που τη βγάζουν ως τη μεγάλη υπόσχεση, σχεδόν πάντοτε, την προεκλογική περίοδο. Ακόμη και οι υποψήφιοι Δήμαρχοι τάζουν το φράγμα στους Δημότες, αλλά μέχρις εκεί. Και να πούμε συμπληρωματικά ότι υπάρχει η δυνατότητα όχι ενός άλλα πέντε φραγμάτων, όσοι και οι μεγάλοι χείμαρροι που κατεβάζουν στη θάλασσα εκατομμύρια τόνους νερού και στερεών υλικών....

Ο Έλληνας, δεν ταξινομείται

(Υπάρχουμε μέσα την ιστορία με όλα τα αρνητικά

ψυχολογικά μας και όλες τις ηρωικές μας αποκοτιές )

Αυτό τον καιρό, που τα πολιτικά μας πράγματα δε μπορούν να ισορροπήσουν και όλοι ανακαλύπτουν μειονεκτήματα στο χαρακτήρα των συνελλήνων, ότι δηλ. δεν είμαστε άξιοι να κυβερνηθούμε και κατ΄ αναλογία να εκλέξουμε τους καταλληλότερους να μας κυβερνήσουν, αναζήτησα στις σημειώσεις μου μια πληροφορία που είχα φυλάξει, όσο και αν δε μας κολακεύει. Ωστόσο σε πολλά σημεία της λέει αλήθειες. Η απορία είναι ότι οι ξένοι που μας παρακολουθούν και μελετούν την παλιά ιστορία μας και τις σύγχρονες συμπεριφορές μας, μας ανακαλούν σε αυτογνωσία, αλλά εμείς, πού να ακούσουμε και προ παντός που δε διορθωνόμαστε.

Στις αρχές του αιώνα, η πρώτη εφημερίδα της Ουάσιγκτον, προκήρυξε ένα μεγάλο διαγωνισμό με θέμα το χαρακτηρισμό των λαών και της ψυχολογίας των ανθρώπων που συγκροτούσαν διάφορα κράτη. Το διαγωνισμό παρακολούθησαν ένα εκατομμύριο αναγνώστες της εφημερίδας. Μια 15μελής επιτροπή από προσωπικότητες, βράβευσε ένα δικαστή, τον Ν. Κέλλη, για το χαρακτηρισμό που είχε δώσει για τους Έλληνες. Με το δικαστικό ύφος του λόγου του διαβάζουμε τη μελέτη του. Έγραφε λοιπόν:

Προ του Δικαστηρίου της αδέκαστης Ιστορίας, ο Έλληνας αποκαλύφθηκε – ανέκαθεν –κατώτερος των περιστάσεων, αν και από απόψεως διανοητικής κατείχε τα πρωτεία, πάντοτε. Έκτισε τον Παρθενώνα και μεθυσμένος από την αίγλη του τον άφησε κατόπιν να γίνει στόχος φιλονικιών και γενικώς ερίδων. Ανέδειξε το Σωκράτη, για να τον δηλητηριάσει. Θαύμασε το Θεμιστοκλή για να τον αποπέμψει. Υπηρέτησε τον Αριστοτέλη για να τον καταδιώξει. Γέννησε το Βενιζέλο για να τον δολοφονήσει. Έκτισε το Βυζάντιο για να το κάμει τούρκικο. Έφερε το ‘ 21 για να το διακυβεύσει. Δημιούργησε το 1909 για να το λησμονήσει. Τριπλασίασε την Ελλάδα και παρά λίγο να την κηδέψει. Κόβεται μια στιγμή για την αλήθεια και την ίδια στιγμή μισεί εκείνο που δε θέλει να δουλέψει στο ψέμα. Παράδοξο πλάσμα. Ατίθασο, περίεργο, μισόκαλο – μισόκακο, αβεβαίων διαθέσεων, εγωπαθές και σοφόμωρο, ο Έλληνας. Οικτίρίστε τον, θαυμάστε τον αν θέλετε. Ταξινομείστε τον αν μπορείτε.

Νεότεροι σχολιαστές, αποκάλεσαν το βραβευμένο δικαστή μισέλληνα. Ωστόσο το υπόμνημά του προς την Επιτροπή του διαγωνισμού, δείχνει άνθρωπο περινούστατο, διαβασμένο, πολύ κοντά στα δικά μας πράγματα, αν και ο ίδιος και η χώρα του είναι στην άλλη άκρη του κόσμου. Πόσοι δικοί μας, τωρινοί εχέφρονες πατριώτες, απογοητευμένοι από την ασυνεννοησία που επικρατεί, την έλλειψη συλλογικών δράσεων, την κυριαρχία του ατομικισμού και ανεδαφικών φιλοδοξιών, δεν παίζουν τις τύχες της χώρας στα πέντε δάχτυλα; Φυσικά η εισήγηση του βραβευμένου δικαστή δε θα ήταν τόσο λιτή και ελλιπής σε πολλά ιστορικά συμβάντα. Όμως ο μεταφραστής έδωσε τα σημαντικότερα. Κι εμείς που το σπαθί μας δε σηκώνει μύγα να καθίσει, τον χαρακτηρίσαμε μισέλληνα και τελείωσε η κουβέντα. Η πραγματικότητα, το ήθος, η πολιτική αυτού του λαού μας τώρα, άλλαξε; Είμαστε υπεράνω και εκείθεν των μειοτικών χαρακτηρισμών; Έτσι μας βλέπουν επειδή – περίπου – αυτοί είμαστε. Αν κάνω λάθος επιχειρείστε, με ντοκουμέντα, να ανατρέψουμε τις κρίσεις που έκαμε και να του αφαιρέσουμε και το χρηματικό βραβείο που έλαβε, τώρα που η χώρα είναι καταχρεωμένη.