09 Δεκεμβρίου 2010 09:14

με τον Π. Κουμπούρα

H διάσωση των 33 μεταλλωρύχων ,ανθρώπων της γενιάς των 700 μ. υπό την γη στη Χιλή , τη χώρα του Αλιέντε και του Νερούδα , θεωρήθηκε θαύμα της ανθρωπότητας. Πράγματι , η ανάδυση των μοιραίων της κοινωνίας από τον τάφο στο φως γέμισε κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο σε όλο τον κόσμο ελπίδα και αισιοδοξία γι αυτό το φοβερό ον που λέγεται Άνθρωπος ! Θυμηθήκαμε τον λόγο του Σοφοκλή από την «Αντιγόνη»: «Πολλά τα δεινά και ουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει.» Πολλά γεννούν τον θαυμασμό , κανένα όμως ον δεν είναι πιο θαυμαστό απ' τον άνθρωπο . Η συλλογική συνείδηση που συνεγείρει το ένστικτο της επιβίωσης και το μετουσιώνει σε πάθος και όραμα Ζωής νίκησε στη Χιλή. Οι 33 « ζωντανοί νεκροί » μεταλλωρύχοι επέζησαν και ανεσύρθησαν στα δεινά του καθημερινού τους μαρτυρίου. Παρά το καλοστημένο παγκόσμιο σώου , τηλεοπτικό, πολιτικό , οικονομικό , ο homo μεταλλωρύχος , ο άνθρωπος της γενιάς των 700 μ. υπό την γη δεν νίκησε και πάλι! Προσωρινά μονάχα φάνηκε μπροστά στις κάμερες ότι δεν νικήθηκε . Δεν νίκησε όμως . Θυμάμαι στα χρόνια της χούντας του Πινοσέτ και της δικής μας χούντας του 67 - 74 πως αντλούσαμε αγωνιστικό φρόνημα από το θεατρικό αντιδικτατορικό έργο « Η Χιλή θα νικήσει ». Καμιά χώρα δεν θα νικήσει ποτέ , ενόσω θάβει τα παιδιά της σε υπόγειο τάφο 700 μ. υπό την γη .

Ο θάνατος περιβάλλει το πριν και το μετά του σώου διάσωσης της ζωής των μεταλλωρύχων . Η σωτηρία τους ήταν στιγμιαία , όσο κράτησαν τα φλας . Ο θάνατος είναι μόνιμος και διαρκής , όσο κρατά η εκμετάλλευση και η αδικία . Ένα μήνα πριν , στο σκοτάδι της δημοσιότητας , ο θάνατος είχε χτυπήσει για άλλη μια φορά : Δύο μεταλλωρύχοι βρήκαν τον θάνατο και άλλος ένας τραυματίστηκε, έπειτα από δυστύχημα που σημειώθηκε σε ορυχείο στη Χιλή, όχι μακριά από το σημείο όπου διασώθηκαν οι άλλοι 33 συνάδελφοί τους. Ο θάνατος ξαναχτύπησε και πάλι μετά το σώου της Χιλής στην Κίνα , στη Νέα Ζηλανδία και αύριο ποιος ξέρει πού ... Δεκαοχτώ μεταλλωρύχοι σκοτώθηκαν κατά την κατάρρευση στοάς σε ορυχείο της βορειοδυτικής Κίνας, μετέδωσε το επίσημο ειδησεογραφικό πρακτορείο Νέα Κίνα. Σχεδόν 10.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους ετησίως στα ορυχεία της Κίνας. Τα εργατικά ατυχήματα οφείλονται συχνά στον απαρχαιωμένο εξοπλισμό των ορυχείων και τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας για το προσωπικό, με πολλά ορυχεία να λειτουργούν παράνομα στη χώρα.Η διάσωση των Χιλιανών μεταλλωρύχων ήταν ένα θαύμα που δεν ήταν γραφτό να επαναληφθεί στη Νέα Ζηλανδία. Οι 29 ανθρακωρύχοι που εγκλωβίστηκαν σε ορυχείο της Νότιας Νήσου της Νέας Ζηλανδίας είναι νεκροί, ανακοίνωσαν πριν λίγες μέρες οι αρχές. Μία δεύτερη έκρηξη που σημειώθηκε τα ξημερώματα ήταν ο επίλογος στις προσπάθειες διάσωσης πριν καλά καλά ξεκινήσουν και διέλυσε τις ελπίδες των συγγενών, που περιμένοντας έξω από το ορυχείο Πάικ Ρίβερ ελπίζαν και προσεύχονταν να γίνει το δικό τους θαύμα.

Το χρονικό « σωτηρίας » των 33 της γενιάς των 700 μ. υπό την γη στη Χιλή δεν είναι χρονικό ζωής , αλλά χρονικό διαρκούς θανάτου . Οι μεταλλωρύχοι είχαν ζητήσει να βγουν από το ορυχείο τρεις ώρες πριν τον εγκλωβισμό τους στις 5 Αυγούστου του 2010, καθώς άκουγαν ασυνήθιστους θορύβους, αλλά οι υπεύθυνοι της εταιρείας τους το αρνήθηκαν, προκειμένου να μη διακοπεί η χρυσοφόρα εξόρυξη, που τους απόφερε τεράστια κέρδη. Ετσι οι 33 εργάτες, βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στα 700 μέτρα στα έγκατα της γης για 69 μέρες μέχρι τη διάσωσή τους. Στο ορυχείο - κάτεργο δεν υπήρχαν στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας, ούτε και η υποχρεωτική σκάλα στον αγωγό εξαερισμού.Την ώρα που ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθούσε τους 33 μεταλλωρύχους να βγαίνουν από τα έγκατα της γης μετά από μια περίοδο δύο μηνών στην αβεβαιότητα και το σκοτάδι, τέσσερις οικογένειες από άλλη περιοχή της χώρας, θρηνούσαν την απώλεια των αγαπημένων τους προσώπων, επίσης μεταλλωρύχων, που δεν ήταν τόσο τυχεροί. O μεταλλωρύχος Κάρλος Μπουγένο βγήκε σώος από το ορυχείο αλλά ήδη επέστρεψε στην ξύλινη καλύβα όπου ζει με 16 συγγενείς του. Η οικογένειά του τον υποδέχθηκε διακο-σμώντας τον δρόμο έξω από το σπίτι με λευκές πλαστικές σακούλες τις οποίες είχε φουσκώσει με αέρα- δεν είχε χρήματα να αγοράσει κανονικά μπαλόνια!Παρά τις υποσχέσεις για βιβλία, ταινίες και ακριβοπληρωμένες συνεντεύξεις, οι περισσότεροι από τους 33 χιλιανούς μεταλλωρύχους που έμειναν παγιδευμένοι για 69 ημέρες στα 700 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης γύρισαν εκεί από όπου ξεκίνησαν: στον καθημερινό αγώνα για επιβίωση σε παραγκουπόλεις χωρίς βασικές υποδομές. Βρέθηκαν ξανά από τη διασημότητα στη μιζέρια. Και πολλοί ανησυχούν ότι η κατάσταση δεν πρόκειται να βελτιωθεί. «Τι θα κάνω σε τρεις μήνες από σήμερα; Θα με κυνηγούν οι τράπεζες για τα χρέη ... Θα πουλάω γλυκά στην παραλία;» ρωτάει ο μεταλλωρύχος Εντισον Πένα. «Αναρωτιέμαι τι έχει κάνει η κυβέρνηση για εμάς. Τίποτε. Φοβάμαι πολύ...».

Η Χιλή οφείλει στα μεταλλεύματα το 40% του εθνικού της πλούτου. Είναι δε η πρώτη χώρα στον κόσμο στην εξόρυξη χαλκού. Τα οικονομικά συμφέροντα που παίζονται γύρω από τα ορυχεία είναι τεράστια. Αξίζει μόνο να θυμηθούμε ότι η εθνικοποίηση των ορυχείων χαλκού από τον Σαλβαδόρ Αλιέντε ήταν η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει και επέσπευσε την εξόντωσή του με το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα .

Ρέκβιεμ για μία πένθιμη « σωτηρία ». Η μοίρα των καταδίκων της κοινωνικής αδικίας , των ανθρώπων της γενιάς των 700 μ. υπό την γη , δεν διεσώθη . Επιβεβαιώθηκε μονάχα κατ' εξακολούθηση και κατά συρροή με το πέπλο του θανάσιμου σκότους . Γιος μεταλλωρύχου έγραψε τους παντοτινά επίκαιρους στίχους του τραγουδιού 16 ΤΟΝΟΙ : Κάποιοι λένε ότι ένας άνθρωπος φτιάχνεται από λάσπη. Ένας φτωχός άνθρωπος φτιάχνεται από μυς και αίμα. Από μυς και αίμα και δέρμα και κόκκαλα. Από ένα μυαλό που είναι αδύναμο και από μια πλάτη που είναι δυνατή. / Φορτώνεις 16 τόνους , τι κερδίζεις; Μια ακόμη μέρα πιο κοντά στον θάνατο και πιο βαθιά στον τάφο . Άγιε Πέτρο , μην με καλείς. Γιατί δεν μπορώ ν' ανέβω σε σένα . Η ψυχή μου ανήκει στην εταιρεία. / Γεννήθηκα ένα πρωινό , όταν ο ήλιος ήταν σκοτεινός. Σήκωσα το φτυάρι μου και πήγα στον προορισμό μου. Φόρτωσα 16 τόνους νούμερο 9 κάρβουνο. Και το αφεντικό είπε: Λοιπόν, ας ευλογείς τη μεγαλοψυχία μου...

«Το ορυχείο είναι για τον Πάμπλο Νερούδα "η νύχτα της Ιστορίας", έγραφε η μεταφράστριά του Δανάη Στρατηγοπούλου σχολιάζοντας το «Γενικό Ασμα» και συμπλήρωνε: «Ο κεφαλαιώδης καθορισμός του Λαού σαν Ανθρωπότητα Υπόγειας Ζωής βρίσκει στους ανθρακω-ρύχους συγκε-κριμένη τη λαβή που δίνει μεγαλύτερη δύναμη στο σύμβολο». Ακόμα και το χιλιάνικο κρασί, για τον Νερούδα άλλο δεν είναι παρά «το αίμα ενός υποχθόνιου λαού , είναι μεταλλωρύχοι που ζούνε / εδώ κι αιώνες βγάζοντας / φωτιά απ' την παγωμένη γη. Ο Χιλιανός Χαϊμέ Σβαρτ έγραψε σε ποίημά του για τους 33 μεταλλωρύχους : Αχ !Χιλή με τους τριάντα τρεις εργάτες σου στα επτακόσια μέτρα βάθος... Αχ ! «Πεθαίνω σ' αυτή τη ζωή χωρίς Αγάπη...» πεθαίνω με την απορία, γιατί τόση ανισότητα; Αχ ! κύριοι του χρήματος, των τραπεζών και της τοκογλυφίας... Αχ ! Κερδοσκόποι χωρίς αναστολές για την ανθρώπινη ζωή... και τους μεταλλωρύχους μας θαμμένους στα έγκατα της γης.