10 Αυγούστου 2011 18:46

Του Παν Κουμπούρα φιλολόγου -ποιητή

ΑΥΤΑΡ ΟΔΥΣΣΕΥΣ ΙΕΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΚΑΠΝΟΝ ΑΠΟΘΡΩΣΚΟΝΤΑ ΝΟΗΣΑΙ ΗΣ ΓΑΙΗΣ ΘΑΝΕΕΙΝ ΙΜΕΙΡΕΤΑΙ . ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ

Ο Όμηρος , βέβαια , τραγούδησε τον νόστο του Οδυσσέα - ανθρώπου , τον γυρισμό του στην αγαπημένη Ιθάκη . Ο Όμηρος τραγούδησε τον περιπετειώδη - πλην , όμως , φανερό και ξάστερο - βίο του ανθρώπου , που έχει και όνομα και Ιθάκη και εστία , του ανθρώπου , που ξέρει ότι στην πατρίδα του καίει πάντα αναμμένο το τζάκι της προσμονής , που καπνίζει και τον περιμένει . Αυτή την Ιθάκη ο Καβάφης την πολλαπλασιάζει και γίνονται όλες οι Ιθάκες μαζί το όραμα - σκοπός του ίδιου του ανθρώπινου βίου . Ο Όμηρος και ο Καβάφης είναι ποιητές . Και σαν ποιητές ζουν για πάντα . Δεν πέθαναν ποτέ . Παρατηρούν άγρυπνοι ψηλά από τον θόλο τ' ουρανού την μοίρα του πιο τραγικού όντος , που περιπλανάται στην παγκόσμια κοινωνία του 21ου αιώνα , του όμηρου λαθραίου βίου , του λαθρομετανάστη ...

Λαθρομετανάστης σημαίνει ένα μαύρο σαρκίο , που κανείς ποτέ δεν ρώτησε αν έχει όνομα , αν έχει Ιθάκη , αν έχει εστία που να βγάζει μαύρο καπνό πάνω από το κρυφό , το λαθραίο σαν κι αυτόν όνειρό του . Σαν απλός φιλόλογος , που η δουλειά του είναι να διδάσκει και να αναλύει και τον Όμηρο και τον Καβάφη , τον πρόσεξα θέλοντας και μη τούτον τον παράξενο όμηρο λαθραίο βίο . Και λέγω θέλοντας και μη , γιατί έχει πολιορκήσει το πρόβλημα « λαθρομετανάστες » την πολυτάραχη καθημερινότητα της κοινωνικής μας ζωής . Τους έβλεπα με το μαυρισμένο βλέμμα απ' τα καμμένα τους όνειρα , καθώς τελειώνοντας τη βαθμολόγηση γραπτών των Πανελλαδικών εξετάσεων στην Πάτρα πήγαινα στον σταθμό του ΚΤΕΛ να πάρω το λεωφορείο για Ακράτα . Το καράβι ήταν πάντα εκεί . Ακίνητο . Ο πόθος στο μαυρισμένο τους βλέμμα ακίνητος κι αυτός .

« Αύριο , όλο αύριο » , κλαίγανε τα μαυρισμένα σου μάτια . « Τώρα , ποτέ » . Κι αυτό το αύριο ποτές δεν ξημερώνει .

Οι στοχασμοί , οι σκέψεις των ανθρώπων , δεν ησυχάζουν ποτέ , είναι ασιγούρευτες ... Κάνω ετυμολογία της λέξης λαθραίος : λανθάνω , έλαθον , που σημαίνει διαφεύγω της προσοχής , περνώ απαρατήρητος , ζω κρυφίως ... Από το έλαθον παράγεται και το λάθος , ομόρριζο με το λαθραίος . Άρα , ο λαθρομετανάστης βρίσκεται κάπου εκτός πατρώας γης ( αν έχει κάποια πατρίδα ) κατά λάθος , είναι ένα ον λάθος , ένα λαθραίο , όμως , λάθος , κρυφό που ξεφεύγει και γι αυτό ποτέ κανείς δεν έχει διάθεση καν να διορθώσει αυτό το λαθραίο λάθος . Και ενώ περνά απαρατήρητος ως λαθραίο λάθος στην χειμαζόμενη από πολλές κρίσεις κοινωνική μας ζωή δεν περνά καθόλου απαρατήρητος ως κοινωνικό πρόβλημα και μάλιστα επικίνδυνο και με πολλές παρενέργειες κοινωνικής παθογένειας και αναταραχής . Όλοι εμείς , οι φανεροί άνθρωποι , που έχουμε ένα όνομα να λούζεται στο φως της μέρας , που έχουμε και μια λωρίδα πατρικής γης για να θάβουμε ελεύθερα και φανερά τα νεκρά όνειρά μας , αναφωνούμε - είναι αλήθεια αβίαστα κι αυθόρμητα - την περίφημη έκφραση : - Μα είναι άνθρωποι κι αυτοί ... - Τι να τους κάνουμε ... Να τους πετάξουμε στο πέλαγος ; Να τους συντρίψουμε στα ναρκοπέδια ; Είναι άνθρωποι , πολύ σωστά . Πώς γίνεται , όμως , ένας άνθρωπος να είναι λαθραίος ; Να είναι λάθος ; Πώς γίνεται μια ζωή να είναι λαθραία ; Να είναι λάθος ;

Η εποχή της παγκοσμιοποίησης είναι εποχή κραυγαλέων αντιφάσεων . Το αγαθό της ζωής ακυρώνεται καθημερινά από την εγκληματική βία της κτηνωδίας που κυριαρχεί σε όλο τον κόσμο . Ο κάθε άνθρωπος - πόσο μάλλον ο λαθραίος - λάθος « άνθρωπος » - βιώνει την απαξία του ανθρώπινου βίου . Η ζωή κατάντησε ένα απλό άψυχο νούμερο στις αγγελίες μαζικού θανάτου :

Το θάνατο 197 ανθρώπων προκάλεσε η βύθιση σκάφους που μετέφερε λαθρομετανάστες από το Σουδάν προς την Σαουδική Αραβία και στο οποίο ξέσπασε πυρκαγιά . 8 Αφγανοί - όλοι γυναικόπαιδα - βρήκαν τραγικό θάνατο μετά την ανατροπή της βάρκας που τους μετέφερε από τα τουρκικά παράλια στην Ελλάδα. Σε ναρκοπέδια του Εβρου σκοτώθηκαν συνολικά 65 άτομα, εκ των οποίων οι 60 ήταν λαθρομετανάστες διαφόρων εθνικοτήτων και τρεις ήταν Έλληνες στρατιώτες. Και όσοι λαθρομετανάστες φανούν τυχεροί και γλιτώσουν απ' τα σκυλόψαρα των δουλεμπόρων κι απ' τις νάρκες των εκμεταλλευτών του ανθρώπινου πόνου , δεν αντιμετωπίζονται ως άνθρωποι που βιώνουν οι ίδιοι το πρόβλημα ύπαρξης και ταυτότητας προσωπικότητας , αλλά ως πρόβλημα για τους άλλους ανθρώπους που σαν να μην τους έφταναν τα δικά τους προβλήματα επιβαρύνονται και ενοχοποιούνται με ένα επιπλέον δισεπίλυτο κοινωνικό πρόβλημα . Οι λαθρομετανάστες , όμως , ζουν το πρόβλημά τους . Δεν προξενούν προβλήματα με δική τους βούληση . Τα κρούσματα παθογένειας τα όντως επικίνδυνα κι εγκληματικά , είναι παρεκτροπή της περιθωριοποίησής τους από το ίδιο το πρόβλημά τους . Παραδομένοι στον καπνό απ' τα ναρκωτικά « ξεχνούν » την ακυρωμένη ύπαρξή τους . Παραδομένοι στη βίαιη συμπεριφορά της μεταμόρφωσής τους σε θηρίο ανήμερο , σκοτώνουν μέσα τους και τις έσχατες υποψίες ελπίδας για το όραμα της ακυρωμένης , της απαγορευμένης τους Ιθάκης . Περιπλανώνται άσκοπα και μάταια , σαν σύγχρονες Νεκρές ψυχές του Γκόγκολ , ως σαρκία περιφερόμενα , ως κυριολεκτικά σωματοβόμβες της παγκόσμιας αναταραχής .

Στο βραβευμένο ποίημά μου « Και καπνόν αποθρώσκοντα ... » , που έλαβε ανάμεσα σε 361 ποιήματα τον Α’ Πανελλήνιο Έπαινο του 5ου διαγωνισμού του Φιλολογικού - Λογοτεχνικού Ομίλου Αγρινίου « ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ » , δεν προσπάθησα να αποτυπώσω το κοινωνικό πρόβλημα - φαινόμενο « λαθρομετανάστες » . Γνωρίζω καλά ότι η ποίηση δεν λύνει προβλήματα , ούτε καν τα απαλύνει . Η ποίηση καλλιεργεί αισθήματα , είναι ίαμα συναισθημάτων , είναι ενόραση που οδηγεί τον στοχαστή άνθρωπο στα ευγενή κοιτάσματα της δικής του ψυχής , ώστε να ατενίσει εντός του το αραγμένο αγκυροβόλι της δικής του χαμοζωής , ώστε να αφυπνίσει και κινήσει από το τέλμα του και τον δικό του όμηρο λαθραίο βίο ! « Έχω αράξει κι εγώ , όμηρε λαθραίε μου βίε , εγώ , των Ομήρειων Παθών ο διδάσκαλος . Δεν έχω κρύπτη αθέατη και σπηλιά να σε κρύψω . Σε ποια νησίδα ψυχής να σε πάω ; Σε ποια νεφέλη ουρανού ; » . Αν θελήσει ποτέ η παγκόσμια κοινότητα να στέρξει θετικά πάνω στο πρόβλημα « λαθρομετανάστες » πρέπει να το δει πάνω στις αιτιώδεις απαρχές του . Στον ίδιο τον τόπο κάθε λαθρομετανάστη , στον τόπο που εκπατρίζει ανθρώπους - παιδιά του και τα καθιστά λαθραία λάθη . Σωτήρια αλληλεγγύη κάθε λαθρομετανάστη είναι μονάχα η επιστροφή του ονόματός του , η επιστροφή της Ιθάκης του , η επιστροφή της εστίας του στο αναμμένο πατρικό τζάκι , που καπνίζει και τον περιμένει . Καμμία Ελλάδα δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος του παγκόσμιου κύματος λαθρομετανάστευσης . Και είναι λάθος να προσβάλλεται , συλλήβδην , κάθε πολίτης ως ρατσιστής , επειδή δυσφορεί με αυτό το ασήκωτο βάρος .

Δεν χρειάζεται άλλοθι ο γνήσιος ανθρωπισμός . Μόνον η άδολη ΑΓΑΠΗ είναι ικανή να κινήσει τον αραγμένο θόλο τ' ουρανού . Η αλληλέγγυα αγάπη είναι η πίστη που σηκώνει τις άγκυρες του ουρανού , είναι η δύναμη που απελευθερώνει τον όμηρο από το άχθος αρούρης , το βάρος της γης , άνθρωπο , τον εξαγνίζει από λαθραίο λάθος σε καθαρό ορθοστάτη του ουρανίου φωτός και τον εξυψώνει ψηλά άνω θρώσκοντα ως Άνθρωπο ... Το καράβι τ' ουρανού σήκωσε άγκυρα κι ανοίγει πανιά . Υψώνεται . Όσο βαρύ και να κάθεται πάνω του το φορτίο της γης Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΙΝΕΙΤΑΙ!