11 Φεβρουαρίου 2011 14:10

Του Βασ. Αντωνίου

Εάλω, λοιπόν, η χώρα. Έστω. Καιρός να το πάρουμε απόφαση. Γιατί όπως και να το κάνουμε, τετρακόσια χρόνια είναι πολλά για άλλοθι, όταν συνήθως μας ζητούν να βγάλουμε μέσα από τις μνήμες μας ένα μήνα και να τον παραδώσουμε στους δικαστές την 20η Φεβρουαρίου την ημέρα που είναι αφιερωμένη στην Κοινωνική Δικαιοσύνη. Γεμίσανε τα χρόνια εκτελεσμένους μήνες.

Μας τα μπερδεύει λίγο αυτός ο μήνας, ο κουτσοφλέβαρος. Ημέρες αφιερωμένες στους υγρότοπους (2), μιας και οι Ρωμαίοι επειδή ήταν βροχερός τον αφιέρωσαν στον Ποσειδώνα και στις θυσίες εξαγνισμού (το λατινικό Februare σημαίνει εξαγνίζω, κάνω καθαρμούς), Κατά του Καρκίνου (4), Ασφαλούς πλοήγησης στο διαδίκτυο (7), Βαλεντίνου (14), Κατά του Παιδικού Καρκίνου (15),), Μητρικής γλώσσας (21), Ξεναγών (21), Ημέρα Σκέψης (22), Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων (28).

Η Ελλάδα στον κύκλο των χρόνων, στον κύκλο της λατρείας, στον κύκλο των μεταφυσικών δρώμενων, στα πανηγύρια: του Τρύφωνα (1), της Υπαπαντής (2), του Συμεών (3), του Ζαχαρία (8), του Χαράλαμπου (10), του Βλάση (11), του Θεόδωρου (17), της Φιλοθέης (19), του Πολύκαρπου (23).

Τελειώνει ο Χειμώνας και η Ελλάδα θα ζήσει(;) κι' αυτή τη χρονιά, το ρυθμό του Διονύσου με τις απόκριες και τις περιόδους γλεντιού(;), ξενοιασιάς(;), διασκεδάσεως(;) ως την Καθαρά Δευτέρα που αρχίζει ο κύκλος του Πάσχα με τη Σαρακοστή; Όλα τα ειδωλολατρικά και παγανιστικά έθιμα που δεν έχουν και σχέση με τις προσευχές και νηστείες της Εκκλησίας θα παρελάσουν κι' αυτήν την περίοδο. Υλικές απολαύσεις, λατρεία των νεκρών, μεταμφιέσεις, καρναβάλια, παράδοξοι χοροί, μασκαράδες, θόρυβοι. Εβδομάδα Αμολητή (βγαίνουν οι ψυχές), εβδομάδα Κρεατινή, Τυρινή και μακαρονού, Τσικνοπέμπτη(24), Πατρινό Καρναβάλι, καλόγεροι καρποφορίας στη Μελική Ημαθίας, αποκριάτικες φωτιές, αθυροστομία, Γενίτσαροι και μπούλες (Νάουσα Ημαθίας), γενίτσαροι, Γέροι και Κορέλες στη Σκύρο, Τράντα ή Φρεγάδα στη Σκόπελο, αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξείδι...

Εν Αιγιαλεία - τι μοίρα - ο πολιτισμός φτωχαίνει. Δυσκολίες με τον Καλλικρατικό Πολιτιστικό σχεδιασμό, που προσανατολίζεται σε πενιχρότατο θέαμα όχι μόνο για την καρναβαλική περίοδο( μόνο το 1/6 της περασμένης χρηματοδότησης των πολιτιστικών εκδηλώσεων της καρναβαλικής περιόδου των π. έξι δήμων της Αιγιάλειας), αλλά και για τον υπόλοιπο χρόνο λόγω της κρίσης.

Στην πολιτική σκηνή ρίχνονται τουφεκιές στο γάμο του Καραγκιόζη, και φαίνεται να μην υπάρχει οργανωμένο σχέδιο από την κρίση.

Έρχονται μαύρα χρόνια. Όχι γιατί θα λείψει ο άρτος ο επιούσιος και τα θεάματα, όχι γιατί το «μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία». Αλλά γιατί η ξηρασία απλώνεται τώρα και στο παρελθόν - που είναι η πηγή του κάθε μέλλοντος. Δεν χάνεται απλώς η ελευθερία (αυτή στο κάτω - κάτω ποτέ δεν υπήρξε), χάνεται η ιδέα της, δηλαδή η έλλειψή της - χάνεται η λάμψη από τα μάτια των σκλάβων. Η ευτυχία του ζώου ξημερώνει. Θα περισσεύει ίσως ο άρτος ο επιούσιος. Αλλά θα λείψουν ο άρτος και ο οίνος που έθρεψαν κάποτε την κοινότητα των ανθρώπων.

Ένα μικρό απόσπασμα από το ενδιαφέρον αρθράκι (επιφυλασσόμαστε να το δημοσιεύσουμε αυτούσιο σε επόμενο φύλλο) του Ζαχαρία Παπαντωνίου ( φέτος συμπληρώνονται 70 χρόνια από το θάνατό του την πρώτη μέρα του Φλεβάρη Έζησε 63 χρόνια, 1877-1940) που αν και γράφτηκε το 1938 ξεπέρασε την εποχή του και είναι αρκετά επίκαιρο «για πάντα»... Είναι ένα κείμενο από αυτά που «μάζευε» σε μια άκρη περιμένοντας να το παρουσιάσει αργότερα, κάτι που δεν έγινε τότε αλλά αργότερα απ' το βιβλιοπωλείο της ΕΣΤΙΑΣ...

«Ο άνθρωπος παίζει όπως όλα τα ζώα. Παίζει με τον εαυτό του, με το είδος του, με τη σοβαρότητά του. Παίζει με την τραγικήν αδυναμία που έχει για ν' αλλάξη κατάστασι και μορφή. Το καρναβάλι είνε το χιούμορ του. Μ' αυτό παίρνει στο ψηλό εκείνο που δε μπορεί να μεταβάλη: την ιστορία, την κοινωνία, τη φύσι, και την αιωνιότητα. Η χάρτινη μύτη του λαϊκού ανθρώπου στο δρόμο ή το κωμικό μουστάκι του είνε μια κριτική της δημιουργίας. Η μάσκα του εκδηλώνει θυμούς και πόθους: Μιμείται εκείνο που του λείπει. Κοροϊδεύει εκείνο που έχει. οι ζωντανές γελοιογραφίες του δρόμου, τα τέρατα που δημιουργεί με το πρόχειρο μασκάρωμά του ο λαός, τέρατα σαν εκείνα που σκαλίζει στους σουγιάδες του, στις πίπες του και στις κασέλες του, γρύπες και παραμύθια, είνε η κωμωδία χυμένη στο δρόμο, χωρίς κανόνες, χωρίς περιορισμούς, χωρίς κριτική, ευκολονόητη, ελεύθερη και αθάνατη».

Ο περιοδικός τύπος, κάτω απ' το κρύο και το χιόνι του χειμώνα περιμένει όπως περιμένουν υπομονετικά οι βλαστοί, οι βολβοί των λουλουδιών, τα μπουμπούκια, τα «μάτια» και τα «λαίμαργα» των φυτών και δένδρων ντυμένα στο δήθεν σκληρό ξύλο για να «πετάξουν» στο φύτρωμα της άνοιξης..., αρχίζει να υποψιάζεται την άνοιξη χωρίς να είναι ακόμα έτοιμος για τόση αλήθεια. Όλοι το ξέρουν ότι οι δικαστές χαρίζουν ελαφρυντικά και αμφιβολίες επιτρέποντας να αισθανόμαστε αθώοι.