Του Β. Αντωνίου

Στις 6 Δεκεμβρίου του 2008 ο Νίκος Ρωμανός, έγινε γνωστός στο πανελλήνιο, όταν μόλις στην ηλικία των 15 ετών είδε τον κολλητό του φίλο, Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, να ξεψυχά μέσα στα χέρια του από τη σφαίρα του ειδικού φρουρού, Επαμεινώνδα Κορκονέα.

Λίγα χρόνια αργότερα απασχόλησε ξανά τα ΜΜΕ όταν συνελήφθη, μαζί με άλλα νεαρά παιδιά, για τη διπλή ληστεία στο Βελβεντό Κοζάνης. Για το Βελβεντό καταδικάστηκε, σαν ένας οποιοσδήποτε ποινικός κατηγορούμενος για τη διάπραξη ληστείας.

Ο ίδιος αρνείται ότι είναι μέλος της Συνομοσίας τω Πυρήνων της Φωτιάς .

Από τις 10/11 βρίσκεται σε απεργία πείνας διατρανώνοντας την αποστροφή του σε ένα δίκαιο που δεν του χορηγεί εκπαιδευτικές άδειες αν και το ίδιο δίκαιο του έδωσε το δικαίωμα να δώσει εξετάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Στην 22η ημέρα ως απεργός πείνας ο Νίκος Ρωμανός απασχολεί για άλλη μια φορά τα φώτα της δημοσιότητας, ο οποίος αν και σε οριακή κατάσταση, αρνήθηκε την υποχρεωτική σίτιση που διέταξε ο εισαγγελέας της φυλακής. Φαίνεται αποφασισμένος, να φτάσει μέχρι το έσχατο σημείο.

Στις 26 Μαρτίου2014 απεργία πείνας ξεκινούν 102 κρατούμενοι του νοσοκομείου των φυλακών του Κορυδαλλού, που διαμαρτύρονται διότι δεν εντάσσονται στις ευνοϊκές ρυθμίσεις που προωθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης για αποφυλάκιση κρατουμένων καθώς οι ποινές τους είναι άνω των 10 ετών.

Στις 18 Απριλίου 2014 απεργία πείνας πραγματοποιούν 50 κρατούμενοι στη Διεύθυνση Ασφαλείας Θεσσαλονίκης που υποστηρίζουν ότι οι συνθήκες κράτησης είναι κάκιστες, χωρίς προαυλισμό, με κακή διατροφή και χωρίς ιατρική παρακολούθηση.

Στις 6 Ιουνίου 2014 ξεκίνησε απεργία πείνας δημοτικός αστυνομικός Γιάννης Βαγδάτης από τη Θεσσαλονίκη μπροστά από το δημαρχείο καθώς βρίσκεται μπροστά στον εφιάλτη της απόλυσης.

Στις 18 Νοεμβρίου 2014 εκατοντάδες κρατούμενοι μετανάστες που στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων στο Κέντρο Κράτησης Μεταναστών στην Αμυγδαλέζα ξεκίνησαν απεργία πείνας, διαμαρτυρόμενοι για τον θάνατο ενός 26χρονου από το Πακιστάν και για τις άθλιες, όπως καταγγέλλουν, συνθήκες στο Κέντρο Κράτησης της Κορίνθου.

Η Ιστορία των πρώτων απεργιών πείνας μας πάει πολύ πίσω.

Στις πρώτες απεργίες πείνας κατατάσσονται οι μαζικές νηστείες των Αμερικανών για την αμερικανική ανεξαρτησία ενώ η πρώτη απεργία πείνας κρατουμένων καταγράφεται τέλη του 19ου αιώνα από τους Ρώσους πολιτικούς κρατούμενους στις τσαρικές φυλακές, οι όποιοι διαμαρτύρονταν για τα λευκά κελιά και την απομόνωση.

Στις αρχές του 20ου αιώνα έχουμε για πρώτη φορά, ως κατασταλτική απάντηση στην απεργία πείνας, την υποχρεωτική σίτιση στις Αγγλίδες σουφραζέτες μετά από απόφαση του υπουργού εσωτερικών της Αγγλίας, ο οποίος βρέθηκε σε κατάσταση πανικού μπροστά στη νέα αυτή μορφή διαμαρτυρίας.

Παγκόσμια γνωστές ήταν και η σειρά από απεργίες πείνας του Μαχάτμα Γκάντι απέναντι στην βρετανική κυριαρχία το 1930. Στα επόμενα χρόνια οι απεργίες πείνας γίνονται πιο μαζικές και αποφασιστικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι νεκροί απεργοί πείνας της ε.ο RAF το 1974 και οι θάνατοι των μαχητών του IRA το 1981, με πρώτο αυτό του Μπόμπι Σαντς μετά από 66 μέρες απεργία πείνας.

Στον ελλαδικό χώρο οι πρώτες απεργίες πείνας χρονολογούνται την περίοδο του Μεσοπόλεμου και του Εμφύλιου από τους τότε πολιτικούς κρατουμένους.

Τη δεκαετία 75-85 είχαμε τις απεργίες πείνας των ποινικών βαρυποινιτών της Κέρκυρας και λίγα χρόνια αργότερα έχουμε τις σκληρές απεργίες πείνας των αναρχικών Κώστα Καλαρέμα και Χριστόφορου Μαρίνου, στους όποιους είχε εκδοθεί διαταγή υποχρεωτικής σίτισης, με τον τελευταίο μάλιστα, να πέφτει σε κώμα.

Η πιο μεγάλη απεργία πείνας στον ελλαδικό χώρο καταγράφηκε το 2008 όπου χιλιάδες κρατούμενοι διαμαρτύρονταν εναντία στις άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Στην συνέχεια ακολούθησαν οι νικηφόρες απεργίες πείνας των 300 μεταναστών- εργατών, της ε.ο Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς και του αναρχικού Κώστα Σακκά, ενώ πολύ πρόσφατη ήταν αυτή του Σπύρου Στρατούλη και των αλληλέγγυων συγκρατούμενων του.

Από τους πολιτικούς κρατουμένους στο Γκουαντάναμο μέχρι τους απεργούς πείνας στα κελιά τύπου F στην Τουρκία (υπολογίζονται 122 νεκροί) και από κει στους αναρχικούς απεργούς πείνας και δίψας στον Κορυδαλλό, τα κοινά σημεία σύνδεσης μπορεί να είναι από ελάχιστα έως μηδαμινά, υπάρχει όμως ένα κοινό χαρακτηριστικό, η απόφαση των απεργών να παλέψουν μέχρι το τέλος, μέχρι την νίκη.

Η επιλογή της απεργίας πείνας ως μέσο αγώνα δεν ήταν ποτέ μια κίνηση απελπισίας ούτε μια «ειρηνική» διαμαρτυρία για να προβάλει την θυματοποίση του απεργού και να αποσπάσει την ευαισθησία και την φιλανθρωπία των εξουσιαστών και της πλέμπας. Ήταν και θα είναι μια συνειδητή απόφαση αγώνα, μια κραυγή αξιοπρέπειας από τους κρατουμένους στα κολαστήρια της δημοκρατίας, μια μάχη από τους καταπιεσμένους ενάντια στο κράτος. Ένας αγώνας που στοχεύει πρωτίστως στον εκβιασμό του κράτους από πλευράς του απεργού πείνας για την πραγμάτωση των αιτημάτων του και έπειτα την ανάδειξη του ζητήματος και την δημιουργία κινήματος αλληλεγγύης.

Παρόλο που σε έναν αγώνα ανάλογα με τις συνθήκες και την έκβασή του κρίνεται ο νικητής, στην περίπτωση της απεργίας πείνας, ο νικητής είναι πάντοτε ένας, ο απεργός, είτε με την πραγμάτωση των αιτημάτων του είτε με το θάνατό του.

«Κατά τη διάρκεια μιας απεργίας πείνας ο οργανισμός υποβάλλεται σε σοβαρή δοκιμασία από το πρώτο κιόλας διάστημα και οι γιατροί που παρακολουθούν απεργούς πείνας Θα πρέπει να επαγρυπνούν. Κατά τη διάρκεια των πρώτων δέκα ημερών περίπου, ο οργανισμός χρησιμοποιεί ως πηγή ενέργειας τις αποθήκες γλυκογόνου του ήπατος και των μυών. Ακολούθως, και μετά την εξάντληση των αποθηκών αυτών, χρησιμοποιούνται τα αμινοξέα των μυών αυτών καθαυτών. Αυτό έχει ως συνέπεια από το δεύτερο κιόλας δεκαήμερο μιας απεργίας πείνας να παρατηρείται σημαντική απώλεια μυϊκής μάζας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και ο καρδιακός μυς. Κατά την τελική φάση «προστατεύονται» οι υπολειπόμενοι μύες και για την παραγωγή ενέργειας χρησιμοποιούνται οι αποθήκες λιπώδους ιστού του οργανισμού. Όταν εξαντληθούν οι αποθήκες λίπους ακολουθεί καταστροφικός καταβολισμός πρωτεϊνών από τους μυς, με σοβαρά αποτελέσματα κυρίως για τον καρδιακό μυ. Στο πλαίσιο της αντιρρόπησης της πείνας, ο θυρεοειδής αδένας αρχίζει να υπολειτουργεί. Αυτό έχει ως τελική συνέπεια εύκολη κόπωση, υποθερμία και δυσανεξία στο ψύχος.

Η κατάσταση του ασθενούς θεωρείται κρίσιμη εάν έχουν περάσει δέκα ημέρες από την έναρξη της απεργίας πείνας ή εάν ο ασθενής έχει χάσει πάνω από 10% του σωματικού του βάρους. Κυριότερο σύμπτωμα που απαντά σε όλους σχεδόν τους απεργούς πείνας είναι το αίσθημα εύκολης κοπώσεως, οι λιποθυμικές τάσεις και το αίσθημα ζάλης. Βραδυκαρδία και πτώση της αρτηριακής πιέσεως παρατηρούνται σε όλους τους ασθενείς αρκετά νωρίς. Ορθοστατική υπόταση εμφανίζουν όλοι περί την 20η μέρα, ορισμένες φορές δε οδηγεί σε σημαντική ανικανότητα. Από τις πρώτες ημέρες οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν κοιλιακά άλγη και γαστρεντερικές διαταραχές, κυρίως σοβαρή δυσκοιλιότητα. Ο απεργός πείνας χάνει σταδιακά το αίσθημα της πείνας αλλά και το αίσθημα της δίψας, με αποτέλεσμα, εάν δεν υπάρχει κατάλληλη ιατρική βοήθεια και καθοδήγηση, σοβαρή αφυδάτωση.

Η έλλειψη βιταμινών, σε συνδυασμό με άλλους μηχανισμούς και κυρίως τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις υπογλυκαιμίας, μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες για το κεντρικό νευρικό σύστημα, Σημαντικότερη επιπλοκή είναι η εμφάνιση εγκεφαλοπάθειας wernicke η οποία δεν είναι αναστρέψιμη. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί μη αναστρέψιμη πολυνευροπάθεια, κατάθλιψη, συναισθηματική αστάθεια και κατάσταση που προσομοιάζει με το σύνδρομο μετατραυματικού stress. Στα τελικά στάδια της αποχής από το φαγητό και από την έλλειψη βιταμινών μπορεί να παρατηρηθούν μια σειρά από επιπλοκές που ξεκινούν από την αιμορραγική διάθεση και φτάνουν έως την τύφλωση...

Ο χρόνος από την έναρξη μιας απεργίας πείνας μέχρι το θάνατο ποικίλλει ανάλογα με τον κάθε ασθενή και ανάλογα με το βαθμό ιατρικής βοήθειας που δέχεται».

Όσον αφορά την υποχρεωτική σίτιση, βάσει διεθνών συνθηκών, θεωρείται πια από αρκετούς γιατρούς βασανιστήριο και δεν είναι ποτέ ηθικά αποδεκτή ειδικά όταν ο κρατούμενος δεν συμφωνεί. Ωστόσο, πολλές φορές, γιατροί τάσσονται στο πλευρό της εξουσίας και υποχρεώνουν τους απεργούς σε αυτό το εξευτελιστικό και απάνθρωπο βασανιστήρια που μπορεί, όταν η απεργία και η υγεία των απεργών βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, να προκαλέσει μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.

Η αντίδραση της εξουσίας αλλά και το αποτέλεσμα της απεργίας πείνας εξαρτάται πάντα από πολλούς παράγοντες όπως η «Κοινή γνώμη», ο ρόλος των μίντια, η στάση των επαναστατικών κομματιών της κοινωνίας, καθώς και το εκάστοτε κίνημα αλληλεγγύης. Όσον αφορά την «κοινή γνώμη», φαίνεται ότι τελικά, μάλλον αδιαφορία και άγνοια κυριαρχεί στο κοινωνικό πεδίο για τους απεργούς πείνας και ελάχιστη αλληλεγγύη, κι αυτή μονό όταν οι απεργοί φτάνουν σε κρίσιμο σημείο με κίνδυνο τη ζωή τους, όπως στην περίπτωση του Κ. Σακκά. Εδώ ακριβώς μεσολαβεί και ο ρόλος των μίντια, τα οποία συνήθως τάσσονται υπέρ της εξουσίας, καθορίζοντας τι και πως θα γίνει γνωστό επιβεβαιώνοντας τα λόγια του Σερζ Ζιλί, ότι «τα μέσα ενδιαφέρονται μόνον από την στιγμή που αρχίζει ο κίνδυνος του θανάτου μετατρέποντας τις υποθέσεις σε καθημερινό ειδησεογραφικό σίριαλ».

Φωτό: Στις 24 /11/ 2014 άρχισαν απεργία πείνας οι Σύροι που βρίσκονταν στο Σύνταγμα, ζητώντας να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες.

Πηγές

1: Απόσπασμα από την ΕΙΝΑΠ

2: Διακήρυξη για τους απεργούς πείνας από την παγκόσμια ένωση γιατρών- http://www.ygeianet.gr/box/cal/21296.pdf

3: http://issu.com/apatris_news