Loading...

Κατηγορίες

Πέμπτη 01 Φεβ 2024
Α. Δαρζέντας – Η βιολογία της βίας και επιθετικότητας
Κλίκ για μεγέθυνση








 

Τις προάλλες κουβέντιαζα με μια γυναίκα αστυνομικό. Δεν ξέρω πως ήρθε η κουβέντα για την δουλειά της και μου έκανε εντύπωση ότι πίστευε ότι οι άντρες κακοποιοί δολοφονούν κυρίως γυναίκες. Και αποφάσισα να γράψω κάτι για τη βία.

 

Για τη βία που μιλάμε για αυτήν αλλά ουσιαστικά έχουμε μια τεράστια στρεβλή εικόνα από που ξεκινάει και σε τι σκοπεύει. Τίποτα από αυτά που θα γράψω δεν είναι από το κεφάλι μου. Είναι από βιβλία και διαλέξεις έγκυρων καθηγητών βιολογίας σχετικών με το αντικείμενο. Και όπως καταλάβατε θα γράψω για τη βιολογία της βίας και της επιθετικότητας. Πάμε λοιπόν από την αρχή

Εν αρχή ήταν το Big bang. Μια τεράστια βίαιη έκρηξη που εφτιαξε τον κοσμο μας. Το συμπαν λοιπον ξεκίνησε με τη ΒΙΑ της ανόργανης ύλης. Και εκτοτε αναδιαμορφώνεται με εκρήξεις αστέρων, ηφαιστείων, πλημμύρες, σεισμούς και άλλα τέτοια ευγενή.

Κάποια δισεκατομμύρια χρόνια μετά και περίπου 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν το σήμερα ξεκίνησε η βία των έμβιων όντων. Πως; Ένα Πρωτοβακτήριο το Bdelovibrio bacteriovorus πήγε κοντά σε ένα άλλο βακτήριο. Με τα ένζυμα του διεισδύει μέσα του. Σε μόνο τέσσερις ώρες είχε καταστρέψει το βακτήριο ξενιστή του είχε ρουφήξει όλο το περιεχόμενο και ως το πρώτο ζόμπι στην ιστορία της γης είχε κάνει απογόνους που είναι έτοιμοι να φύγουν για νέους κανιβαλισμούς .

Απο τοτε η ζωή στη γη το δούλεψε πολύ .Απεκτησε δοντια με τεραστια δυναμη, νυχια που ξεσκιζουν σαρκες, ποδια και χερια που οχι μονο τρεχουν ή δημιουργουν αλλά κλωτσουν και χτυπανε.Και όπως θα δούμε παρακάτω και εγκέφαλο ικανό και δικτυωμένο για βία. Γιατί αν νομίζουμε ότι η εξελικτική πίεση σταμάτησε στα δόντια και την καρδιά και όχι στο μυαλό μας πλανώμεθα πλάνην οικτράν. Καθε μερα στη γη και ισως και αλλού στο συμπαν δισεκατομύρια έμβια όντα χανουν τη ζωή τους από άλλα που τους επιτιθενται.

Συνεπως για την ύπαρξη ΒΙΑΣ στον κοσμο δεν φταιει ο Καπιταλισμος δεν φταιει ο Σοσιαλισμος ,δεν φταιει ο Χριστιανισμος ,δεν φταίει το Ισλαμ αλλα΄ειναι στοιχειο αυτου του κόσμου. Φυσικα η κουλτουρα μπορεί να επιτείνει δραματικά τα επίπεδα βίας οπως θα δουμε αργοτερα.Αλλα καθε μερα ζουμε γιατι σκοτωσαμε κατι που μας επιτιθεται απο ενα μικρο βακτηριο που στέκεται στον φαρυγγά μας μεχρι ενα λιονταρι που βρισκεται στη γωνια και μας παραφυλάει.

 

The Duel After the Masquerade Jean-Léon Gérôme, 1857 – 1859

Ελατε τωρα να δουμε πόσο ομορφα και απλά μας τα λέει η Βιολογία.

Είμαστε στη ζούγκλα και βρίσκουμε μπροστά μας τα οστά απο 4 κρανία. Τα δυο απο το ενα ειδος αρσενικο και θηλυκο και τα άλλα δύο από ενα άλλο είδος και αυτο αρσενικο και θηλυκο. Το πρώτο ειδος έχει τεραστια διαφορα με πολύ μεγαλύτερο το μεγεθος του κρανίου του αρσενικου ζώου και βλεπουμε σε αυτο μεγάλους κυνόδοντες Στο άλλο ειδος τα κρανία αρσενικου θηλυκού είναι σχεδον πανομοιότυπα .Κοιταξτε τι μπορούμε με μόνο αυτό το εύρημα να γνωρίζουμε για τα είδη αυτα.

Στο πρωτο ειδος Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΉ ΑΠΟ ΤΟ ΘΗΛΥΚΌ ΓΊΝΕΤΑΙ ΜΕ ΒΆΣΗ ΤΗ ΔΎΝΑΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΡΣΕΝΙΚΟΎ . Αυτό είναι και το ΣΥΝΗΘΕΣ στο ζωικό βασίλειο και ιδίως στα θηλαστικά . Υπαρχει έντονος διμορφισμός δηλαδή το μεγεθος του σώματος του αρσενικού εχει μεγαλη διαφορα απο του θηλυκού.Μόνο με αυτη την πληροφορία μπορουμε να ξερουμε και το 90 % των συνηθειων και της σεξουαλικης ζωης του ειδους.Δηλαδή σε αυτο το ειδος υπάρχει μεγαλη και έντονη βία, ενώ ταυτόχρονα το 5 % των αρσενικών είναι υπεύθυνο για το 90% των απογόνων .Δηλαδή υπάρχουν πολλοί αρσενικοί incels ας τους πούμε με σύγχρονη έκφραση – αποκληροι – και τα περισσότερα αρσενικα κάνουν καθόλου ή ελάχιστο ζευγάρωμα. Τα αρσενικά έχουν πολύ μικροτερο μέσο όρο ζωής απο τα θηλυκά ειτε εξαιτιας των δολοφονιων απο τα άλλα αρσενικά ,ειτε εξαιτίας των ορμονων στρες που κατακλυζουν το σωμα τους λογω της συνεχως επισφαλούς ζωής τους. (Όπως βλέπετε η Πατριαρχία έχει κόστος τη ζωή σου). Σε αυτό το είδος επιπλέον: ΔΕΝ υπάρχει πατρική συμμετοχή ποτέ. Δεν υπάρχει pair bonding δηλαδη σχέσεις δεσμών . Το αρσενικό γονιμοποιεί και το παιδί μεγαλώνει με τη μητέρα , γι αυτό το λόγο δεν υπάρχουν σχεδόν ποτέ δίδυμες κυήσεις. Η μητέρα δεν εγκαταλείπει ποτέ το μωρό της.

Στο είδος με τα όμοια κρανία Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΉ ΓΊΝΕΤΑΙ ΜΕ ΒΆΣΗ ΤΗΝ ΙΚΑΝΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΡΣΕΝΙΚΟΎ ΝΑ ΠΡΟΣΦΈΡΕΙ ΣΤΟ ΘΗΛΥΚΌ. Μορφολογικα δεν μπορείς να ξεχωρίσεις σχεδόν καθόλου το αρσενικό από το θηλυκό. Εδώ υπάρχει μικρή βία. Μεγάλο pair bonding. Μεγαλη πατρική συμμετοχή. Γι αυτό βλέπουμε συχνά πολυδυμες κυήσεις. Και γι αυτό βλέπουμε ενίοτε τα θηλυκά να παρατούν τα μικρά τους. Δεν υπάρχουν αποκληροι άρρενες. Όλα σχεδόν τα αρσενικά του είδους έχουν απογόνους. Το προσδόκιμο επιβίωσης αρσενικων θηλυκών είναι σχεδόν όμοιο γιατί τα αρσενικα δεν δολοφονουνται από τους ανταγωνιστές τους ούτε βομβαρδιζονται με φοβερό στρες επιβίωσης. ΤΑ ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΒΟΗΘΟΎΝ ΣΤΟ ΜΕΓΆΛΩΜΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΏΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΈΡΟΥΝ ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΌΛΗ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑ.

Παράδειγμα των πρώτων ειδών στα Πρωτεύοντα :Χιμπατζήδες, Γορίλες, Μπαμπουίνοι. Παραδείγματα των δεύτερων ειδών. Μαρμοσετς, South American monkeys και Οι Ταμαρίνοι. Στα δεύτερα η πατρική συμμετοχή είναι τόσο μεγάλη που το αρσενικό παρίσταται στη γέννα της θηλυκής μαϊμούς , κόβει με τα δόντια του τον ομφάλιο λώρο και δίνει το νεογέννητο μαιμουδακι στη μητέρα να το θηλάσει.

Απίστευτο;. Nope. BIOLOGY RULES φίλοι μου.

Ο άνθρωπος βρίσκεται κάπου στη μέση σε αυτόν τον άξονα. Ελαφρύς διμορφισμος. Μικρή επιθετικοτητα και γι αυτό απώλεια των μεγάλων κυνοδοντων που έχουν τα αρπακτικά. Κυρίως pair bonding σχέσεις. Σαφής πατρική συμμετοχή στο μεγάλωμα παιδιών.Mικρη αλλα υπαρκτη διαφορα στο προσδόκιμο επιβιωσης, Λίγοι incels (αλλά υπαρκτοί). Οι περισσότεροι ίδιο αριθμό παιδιών, εκτός από τον Τζεγκις Χαν που υπολογίζεται ότι 0,5 %του Παγκοσμίου πληθυσμού κρατούν από τη γενιά του

Όπως βλέπετε μόνο από από ένα κρανίο και τη διαφορά αυτού στο θηλυκό και το αρσενικό μπορούμε να προβλέψουμε τα πιο σημαντικά ακόμα και για την κοινωνική ζωή ενός είδους.

Η Βιολογία καθορίζει πολλά περισσότερα από αυτά που νομίζουμε.

Οχι αδικως ο E.O Wilson καθηγητής στο Harvard ειπε στο εμβληματικο βιβλιο Social Biology ότι τελικα ολες οι κοινωνικες επιστημες θα μπουν κατω απο τα φτερα της Εξελικτικής Βιολογίας (Evolutionary Biology)

The Death of Decius Mus Peter Paul Rubens, 1616 – 1617

Η ΒΙΟΛΟΓΊΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ Νο2 – Γιατί τα θηλυκά διαλέγουν και τα αρσενικά μάχονται

Γιατί τα θηλυκά διαλέγουν και τα αρσενικά μάχονται =Females choose, men fight και ΓΙΑΤΊ ΤΑ ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΙΚΆ στα περισσότερα είδη ΚΑΙ ΙΔΙΩΣ ΤΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΆ και ταυτόχρονα ΣΚΟΤΏΝΟΥΝ ΚΥΡΙΩΣ ΑΡΣΕΝΙΚΑ και πολύ λιγότερο θηλυκά, όπως φυσικά συμβαίνει και στον άνθρωπο. Γιατί λοιπόν στην πλειοψηφία των ζώων οι άντρες μάχονται και οι γυναίκες διαλέγουν;.

Το πιο σημαντικό ιδίως στα θηλαστικά είναι το γεγονός ότι η γυναίκα που κουβαλάει το ωάριο ΕΓΚΥΜΟΝΕΙ και αυτό ΈΧΕΙ ΤΕΡΆΣΤΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΌ ΚΟΣΤΟΣ. Ιδίως στα θηλαστικά προστίθεται και η γαλουχία του μικρού μωρού οπότε κάθε θηλυκό ΕΠΕΝΔΎΕΙ ΣΤΟ ΜΙΚΡΌ ΤΟΥ ένα τεράστιο μέρος της ζωής της και των πόρων της. Συνεπώς ο εξοπλισμός των θηλυκών θηλαστικών από τη φύση για επιθετικοτητα και μάχη θα ήταν μια τεράστια σπατάλη ενέργειας αφενός και αφετέρου θα ΈΦΕΡΝΕ ΣΕ ΚΊΝΔΥΝΟ ΤΟ ΑΝΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΟ ΜΩΡΌ.

Η ΓΟΝΙΚΉ ΕΠΈΝΔΥΣΗ ( PARENTAL INVESTMENT) ΣΤΟ ΜΙΚΡΌ είναι απείρως μεγαλύτερη στη μητέρα. Για κάθε πετυχημένη προσπάθεια σεξ το θηλυκό θηλαστικό δίνει έως και 10 χρόνια από τη ζωή της ιδίως στα πρωτεύοντα ενώ το αρσενικό ζώο δεν έχει καμία συνέπεια στη φυσιολογία του. Αν σκεφτείτε ότι το προσδόκιμο επιβίωσης σε όλη την ιστορία των ανθρωπίνων πρωτευόντων δεν ήταν πάνω από 40 έτη το θηλυκό δίνει το 25 % της ζωής του για κάθε επιτυχή προσπάθεια σεξ ενώ το αρσενικό 5 λεπτά .

Ο δεύτερος λόγος είναι η τεράστια διαφορά στη φυσιολογία που έχουν τα δύο φύλα. Η γυναίκα κουβαλά τον μεγάλο ακίνητο γαμέτη. Το ωάριο. Μόνο λίγα και συγκεκριμένα για τη διάρκεια της ζωής της. Όπως έχουμε ξαναγράψει αν σε ένα νησί βάλεις 100 γυναίκες και έναν άνδρα σε ένα χρόνο θα έχεις μάλλον 100 παιδιά. Αν βάλεις όμως μία γυναίκα και 100 άνδρες σε ένα χρόνο θα έχεις μόνο ένα παιδί. ΓΙ ΑΥΤΌ ΤΟ ΛΌΓΟ Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΉ ΤΗΣ ΓΥΝΑΊΚΑΣ είναι πολύ σημαντικότερη στην επιβίωση του οποιουδήποτε είδους.

Και ένα ενδιαφέρον σχετικό πείραμα.

 Ο Lee Dugatkin καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κεντακυ έβαλε μαζί έναν θηλυκό και έναν αρσενικό ψαραετό και διάλεξε τον λιγότερο “θελκτικό” αρσενικό για το οποίο το θηλυκό δεν έκανε καμία προσπάθεια ζευγαρώματος . Μετά έβαλε γύρω από αυτό το αρσενικό πολλά θηλυκα για να φαίνεται αρεστό και το θηλυκό που τον είχε απορρίψει αρχικά, τον άφησε αμέσως να ζευγαρώσουν. 

Η ερωτική ζήλια λοιπόν δεν είναι αποκλειστικά ανθρώπινο πάθος. Τα αρσενικά επιλέγονται συνεπώς από τα θηλυκά εξαιτίας κάποιων καλύτερων ιδιοτήτων. Σε μερικά είδη (στα έντονα διμορφικά) ως πιο δυνατοί· και σε μερικά είδη (στα pair bonding) ως καλύτεροι providers. ΣΤΑΘΕΡΌ ΕΎΡΗΜΑ σε όλα τα ΘΗΛΑΣΤΙΚΆ και των δύο παραπάνω ταξινομήσεων είναι η αυξημένη επιθετικότητα στα αρσενικά.

Εξαίρεση στη σταθερά μεγαλύτερη επιθετικότητα στα αρσενικά θηλαστικά είναι οι ύαινες. Εκεί η φυσιολογία έχει κάνει ένα πολύ ιδιόμορφο παιχνίδι έχοντας εξοπλίσει τις θηλυκές ύαινες με πολύ ψηλά ανδρογόνα με ανάλογη αλλαγή και στην μορφολογία τους. Οι αρσενικές ύαινες τρέμουν τα θηλυκά. Προσέξτε όμως κάτι εντυπωσιακό. Ενώ στα υπόλοιπα θηλαστικά το κυνήγι καταναλώνεται με την ιεραρχική σειρά: 1.αρσενικά μετά 2.θηλυκά και μετά 3.τα μικρά τους, στις ύαινες τρώνε πρώτα 1.τα θηλυκά 2.ΜΕΤΆ ΤΑ ΜΙΚΡΆ και τελευταία 3.τα αρσενικά. Ακόμα και εκεί ΤΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΌ ΜΗΤΡΙΚΌ ΦΊΛΤΡΟ ΔΟΥΛΕΎΕΙ άψογα.

Ο Ισπανός Βιολόγος Jose Gomez Reyes μελέτησε 1384 είδη θηλαστικών και βρήκε ότι τουλάχιστον 352 είδη σκοτώνουν ζώα. Όλα τα οπληφόρα (ελάφια, κατσίκες, γουρούνια, ιπποπόταμοι, καμήλες, καμηλοπαρδάλεις, ζέβρες κ.α), όλα τα σαρκοφάγα και όλα τα πρωτεύοντα. Δεν έχουν παρατηρηθεί φόνοι σε νυχτερίδες, φάλαινες, δελφίνια και λαγούς. 36 από αυτά κάνουν και βρεφοκτονίες. Η ομοιότητα της επιθετικότητας μάλιστα στα πρωτεύοντα και ιδίως μεταξύ ανθρώπων και των κοντινότερων συγγενών τους των χιμπατζήδων είναι εντυπωσιακή.

Η Jane Goodall σοκαρίστηκε όταν είδε με τα μάτια της τον τετραετή πόλεμο δύο γειτονικών ομάδων χιμπατζήδων της Τανζανίας (GOMBE CHIMPANZEE WAR) με αποτέλεσμα να δολοφονηθούν συστηματικά και με σχέδιο όλα τα άρρενα μέλη της μιας ομάδας και να απαχθούν τα θηλυκά της και τα μωρά τους . Η νικήτρια ομάδα κατέλαβε τα εδάφη της χαμένης. Η Jane Goodall είδε μπροστά της σε ένα άλλο είδος την παγκόσμια διαχρονική σταθερά της αρσενικής επιθετικοτητας. Και την πηγή όλης της ανθρώπινης ιστορίας.

Μάχη για αναπαραγωγική πρόσβαση στα θηλυκά και για πόρους.

Εντυπωσιακή η άποψη του Βιολόγου του Emory Frans de Waal που αναφέρει ότι η συνεργασία και η αμοιβαιότητα στη γη μεταξύ των ζώων ίδιου είδους, στα ανώτερα θηλαστικά, ήρθε γιατί συνεργάστηκαν αναγκαστικά κυνηγώντας και σκοτώνοντας άλλα ζώα. Η κοινωνικότητα και η συνεργατικότητα των ανωτέρων θηλαστικών και κατά συνέπεια όλα αυτά που περιγράφουμε σαν ανώτερες λειτουργίες και συναισθήματα βασίστηκαν πάνω στο αίμα των άλλων ζώων.

Και έχει δίκιο. Το κυνήγι ανάγκασε αρχικά τα ζώα να συνεργαστούν και να μοιραστούν τροφή. Η συλλογή φρούτων ή η βοσκή δεν απαιτούν ομάδα. Ταυτόχρονα η ανάγκη για συνεργασία στο κυνήγι απαιτεί και συμφιλίωση.

Νομίζουμε ότι η συμφιλίωση είναι ανώτερη λειτουργία που πέτυχε ο ανθρώπινος πολιτισμός. Τίποτα δεν είναι πιο λάθος από αυτό. Ο Frans De Waal έχει επανειλημμένα περιγράψει πετυχημένες συμφιλιώσεις στους Χιμπατζήδες κυρίως με τη μεσολάβηση των θηλυκών. Μάλιστα οι θηλυκοί Χιμπατζήδες έχουν σαφή εικόνα και αίσθηση της δικαιοσύνης. Όταν ένα αρσενικό προκαλέσει ένα άλλο αρσενικό και δεχτεί επίθεση αδιαφορούν. Αντίθετα παρηγορουν και κάνουν grooming σε αρσενικα που εχουν δεχτεί άδικες επιθέσεις από bullies της αγέλης. Ο τρόπος που τα θηλυκά πετυχαίνουν συμφιλιώσεις μεταξύ αρσενικών που έχουν μαλώσει κάνοντας τους grooming εναλλάξ και φέρνοντας τους κοντά σιγά σιγά είναι εκπληκτικός.

Είναι σύνηθες επίσης στα ίδια ζώα αν ο alpha male είναι υπερβολικά δεσποτικός να ανατρέπεται πολύ σύντομα από συμμαχίες κατώτερων ιεραρχικά Χιμπατζήδων και να εγκαθίσταται νέος αρχηγός. Τα πιο βασικά στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού, ο πόλεμος, οι συμμαχίες, η συνεργατικότητα η ενσυναίσθηση, το αίσθημα δικαιοσύνης και η συμφιλίωση δεν είναι παρά η συνέχεια ήδη υπαρχουσών λειτουργιών στα υπόλοιπα ζώα.

Ushiwakamaru Fights Benkei on Gojô Bridge
Utagawa Kuniyoshi, 1847 – 1850

BIA No3 – Ανδρική επιθετικότητα

Στις 30 Μαρτίου του 2019 ανεβαίνει στους New York TImes ένα άρθρο του ψυχολόγου Michael Reichert με τίτλο “Είναι επικίνδυνο να είσαι αγόρι” όπου στον υπότιτλο αναφέρει

“Καπνίζουν περισσότερο, μαλώνουν περισσότερο, είναι πολύ πιο πιθανό να πεθάνουν νέοι από τα κορίτσια. Αλλά η τάση τους για βία δεν είναι έμφυτη”

Είναι ένα από τα πολλά άρθρα της νέας εποχής, όπου τίποτα δεν είναι έμφυτο αλλά όλα είναι κοινωνικά κατασκευάσματα και κοινωνικοί ρόλοι. Στα προηγούμενα εξηγήσαμε γιατί τα άρρενα μέλη των θηλαστικών είναι πιό επιθετικά και σήμερα θα δείξουμε πως αυτή η βιολογική σταθερά των θηλαστικών γίνεται πράξη .

Είναι αλήθεια οτι σε πολλούς πολιτισμούς καλλιεργείται το στερεότυπο “οι άντρες είναι σκληροί και δεν κλαίνε” αλλά μήπως το στερεότυπο προέκυψε ακριβώς εξαιτίας της συμπεριφοράς; Εδώ να κανουμε μία παρένθεση λεγοντας ότι αντιθετα απο ότι πιστεύεται η στερεοτυπική ακρίβεια είναι ίσως το μεγαλύτερο και πιο επαναλήψιμο αποτέλεσμα στον κόσμο της κοινωνικής ψυχολογίας αλλα ας το ξεπεράσουμε αυτό να παμε στην ουσία.

O Καθηγητής εξελικτικής Ψυχολογίας Steve Stewart-Williams μας λεει για την αντρική επιθετικότητα. Ο συγχρονος πολιτισμός συνεχως προσπαθει να χαλιναγωγήσει την αντρική επιθετικοτητα παρά να την προωθήσει. Στα σχολεία οι δασκάλες είναι πολύ πιθανότερο να μαλώσουν και να πειθαρχήσουν ένα αγόρι γιατί φυσικά τα αγόρια είναι σταθερά πιο ανήσυχα.Στη βιβλιογραφια του αναφέρει ότι τα αγόρια- άντρες τιμωρούνται πιο συχνα και πιο αυστηρά για το ίδιο αδίκημα ακόμα και εάν διορθωσεις για την υπαρξη προηγούμενων αδικημάτων.Επισης αναφερει οτι το ίδιο ΒΙΑΙΟ αδικημα απο τη γυναικα εκλαμβάνεται ως λιγότερο σοβαρό.

Η διαφορα στη βίαιη συμπεριφορά αγοριων κοριτσιών ξεκινά πολύ νωρίς στη ζωή και παραμένει σταθερή μέχρι την εφηβεία. Και στην εφηβεια συμβαίνει η έκρηξη .Τα αγόρια -άντρες παρουσιάζουν μια τεράστια και απότομη αύξηση στην επιθετικότητα ανοίγοντας πολύ το χάσμα με τα κορίτσια. Αυτό μαλιστα παρατηρείται σε ολα τα θηλαστικά και ιδίως στα πρωτεύοντα ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ .Αν η κοινωνικοποίηση ήταν η αιτία της βίας τοτε πως εξηγειται η έξαρση του φαινομένου στην εφηβεια ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗΣ; Η δε επιθετικότητα αυτή ακολουθεί ακριβως την καμπύλη κορυφωσης της τεστοστερόνης. Δηλαδή η επιθετικότητα μετα τα 25 με 30 ετη αρχιζει να κανει μεγαλη βουτιά.

Συμβαίνει ομως και κατι άλλο ταυτόχρονα. ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΓΟΡΙΩΝ-ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΤΑ ΕΘΝΗ ΜΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ. Και φυσικά οι άντρες είναι σταθερά πιο επιθετικοι σε ολες τις κουλτούρες της γης.Σε ολες τις χωρες του κόσμου οι φυλακές είναι γεματες άνδρες.

Κοιτάξτε τωρα κάτι εντυπωσιακό. Στους ανθρώπους ΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ 95 % ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΩΝ και το 79 % ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ. Ενω απο παρατηρησεις 50 ΕΤΩΝ σε πληθυσμους χιμπατζηδων αλλα και των πιο “ειρηνικών” Μπονόμπο ΟΙ ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΧΙΜΠΑΤΖΗΔΕΣ-ΜΠΟΝΟΜΠΟ ΕΙΝΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ 92% ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ 73% ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ.  Παρά τα εκατομμυρια χρόνια εξέλιξης και την σαφώς μειωμένη ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΒΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ σε σχεση με τους κοντινότερους τους βιολογικά συγγενεις το PATTERN ΒΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΟΜΟΙΟ.

Να σημειωσουμε οτι οι Χιμπατζηδες -Μπονομπο ειναι πιο κοντα γενετικά στον άνθρωπο παρά στον γορίλα.Και εξισου εντυπωσιακά ΟΜΟΙΑ είναι η μορφη βίας που ασκούν .Όπως είδαμε και στο προηγούμενο ,στον πολεμο της Gombe κανουν περιπολίες στα συνορα τους σε ομάδες, σκοτώνουν με σχέδιο ολους τους αρρενες της άλλης ομαδας, απαγάγουν τα θηλυκά τους και τα μωρά τους και καταλαμβάνουν τα εδαφη τους.Βιολόγοι πεδιου ‘εχουν δει μαλιστα και Χιμπατζηδες να προετοιμάζονται για μαχη ερεθίζοντας ο ένας τον άλλο κατι όπως οι μεσαιωνικοί Βίκινγκς Beserkers. Οι εφηβοι αρσενικοι χιμπατζηδες εχουν αντικοινωνική συμπεριφορα ομοια με τα ανθρωπινα αγόρια.Τσακώνονται μεταξύ τους ,πειραζουν τους μεγαλυτερους, πετανε πετρες σε γέρους και γριές χιμπατζίνες. Παιζουν βασανίζοντας μικρα ζώα ή εντομα. Η ταυτιση με την ανθρωπινη εφηβική επιθετικότητα είναι αντριχιαστική.

Στο σημειο αυτό να τονίσουμε επειδή ειναι του παρόντος, πόσο ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΧΑΜΗΛΑ ειναι τα ποσοστα της λεγόμενης “γυναικοκτονίας” στην Ελλάδα. Ενω παγκοσμια τα θυματα Ανδρες/ Γυναικες ειναι 79/21 στην Ελλάδα ειναι 94/6 (πηγή Wikipedia) ενω ταυτοχρονα εχουμε και σε απολυτους αριθμους χαμηλες ανθρωποκτονίες.

Ωστόσο παρα την Βιολογική απαρχη της βιαιης συμπεριφορας η φυση έχει βρει δρόμους να χαλιναγωγει τη βία .Το έχει κανει ο πολιτισμος του ανθρωπου ,το έχει κανει και η ΜΗΤΡΙΑΡΧΙΚΗ δομή των ΜΠΟΝΟΜΠΟ Εκεί συμμαχίες θηλυκών καταστελουν τα επιθετικα αρσενικά. Και για αυτό ενώ ο Μπονομπο είναι “κλάδος “του χιμπατζή έχει πολύ λιγότερη βία και γι αυτό πολύ μικρότερο διμορφισμό

Η κοινωνική αυτη δομή αναπτύχθηκε ομως με βαση μερικά σημαντικά “ευνοϊκά” δεδομένα. Ενα το οτι οι Μπονόμπο μενουν σε απομονωμενες περιοχες πυκνής ζούγκλας αλλά και συχνά πλημμυρισμένου βαλτοδάσους με λιγους predators σε μία μόνο περιοχή του Κονγκό. Δευτερον ότι οι Μπονόμπος για τον ίδιο λόγο μενουν πολυ περισσότερο στα δέντρα.Τριτον η περιοχή που μενουν έχει άφθονη τροφή και τρέφονται πολύ περισσότερο με φρούτα παρά με ζώα και ΣΥΝΕΠΏΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΟΛΎ ΜΙΚΡΌΤΕΡΗ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΉ ΠΊΕΣΗ ΓΙΑ ΒΙΑ .

ΈΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΠΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΆΝΘΡΩΠΟ ΈΧΕΙ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΊ ΌΤΙ ΑΥΞΆΝΕΙ ΤΗ ΒΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΈΝΔΕΙΑ ΠΌΡΩΝ και η πάλη για την απόκτηση τους. Και τελικα μαλλον δεν ειναι τυχαίο ότι οι πιο επιθετικοί χιμπατζήδες αριθμούν ΔΕΚΑΠΛΑΣΙΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ απο τους “χίπιδες” μπονόμπο οι οποίοι κινδυνεύουν να εξαφανιστούν άμεσα απο τους μαλλον λιγοτερο αλλά πιο αποτελεσματικούς στη βια ανθρωπους. Φαίνεται ότι η μείωση της βίας ingroup έχει επιπτώσεις την επιβίωση του είδους όταν έχεις πολλους εξωτερικους εχθρούς και σκληρό ανταγωνισμό για την απόκτηση πόρων .

H φυση το έκανε και στους πιθηκους Patas.Oταν οι Βιολόγοι ανακάλυψαν το είδος θεώρησαν ότι ειχαν βρει την τελεια ουτοπία. Πρωτεύοντα που δεν ειχαν δει ποτέ αρσενικα να μαλώνουν μεταξυ τους; Μεχρι που έβαλαν σε κλουβι δύο ώριμα αρσενικά μαζί.Αυτα χτυπήθηκαν μεχρι θανάτου.Και μετα καταλαβαν. Τα θηλυκά ειχαν φτιαξει μια κοινωνική δομή ώστε να κρατούν τα ώριμα αρσενικά όσο το δυνατόν πιο μακρυά μεσα σε μικρα “χαρέμια”.Οταν η κοινωνική δομή δεν υπήρξε μεσα στο κλουβί τα αρσενικά παλεψαν μεχρι θανατου.Προστατευμενα απο τα θηλυκά στην πραγματική ζωή δεν ειχαν αναπτύξει κανενα μηχανισμό αναστολής της βίας. Τα αρσενικά Patas δεν ειναι ειρηνικά γιατί ειναι ήσυχα .Ειναι ειρηνικά γιατί έρχονται όσο το δυνατόν λιγότερο σε επαφη .

Ο άνθρωπος λοιπόν, καθως κατεβηκε απο τα δέντρα και εκτεθηκε στην ανοικτη Σαβάνα με ελαχιστη τροφή και πολλους περισσότερους predators δεν ειχε πολλες επιλογές .΄Η θα γινόταν πιο επιθετικός ή πιο επιδεξιος στη βία. Χάρις στον μεγαλύτερο εγκέφαλο του έγινε το δεύτερο.

Μην ξεχνάμε επίσης ότι γενετικές αναλύσεις δείχνουν ότι 800 χιλιάδες χρόνια πριν, το ανθρώπινο είδος έφτασε στο χείλος της εξαφάνισης με μόνο 3 χιλιάδες ανθρώπους ταυτόχρονα στη γη εκ των οποίων μόνο οι 1800 ΓΟΝΙΜΟΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ήταν ικανοί για αναπαραγωγή (τα υπόλοιπα ήταν παιδιά). Και αυτό κράτησε για περίπου 100 χιλιάδες χρόνια με το ανθρωπινο ειδος να ακροβατει με τον πλήρη αφανισμό.

Παρολίγον λοιπόν και δεν θα μας απασχολούσε η κακή δική μας βία γιατί θα μας είχε εξοντώσει η βία των υπολοιπων ζώων. Και θα υπήρχε ένας κόσμος ευτυχισμένος όπου ειρηνοφιλα λιοντάρια θα έπαιζαν με χαρούμενες αντιλοπες και φιλήσυχοι αετοί θα αγκάλιαζαν παιχνιδιάρικα σκιουράκια

ΩΧ .Όχι ε ;. Απλά δεν θα υπήρχε ούτε ένα ζωντανό στη γη που να το απασχολεί η βία.

Cronus Devouring his Child
Giulia Lama, 1720

BIA No4 – Η Φυσιολογία και Νευροανατομία της Βίας.

Την 1η Αυγούστου του 1966 ένας φιλήσυχος οικογενειάρχης 25αρης ο Charles Witman αφού σκοτωσε τη γυναίκα του και τη μητερα του ανεβηκε στο ρολόι του Πανεπιστημίου του Ώστιν και αρχισε να πυροβολει αδιακρίτως. Κατάφερε να σκοτώσει συνολικά 16 ανθρωπους πριν πεσει νεκρός απο τα πυρά των αστυνομικών.

Ενα χρονο πριν όμως ο Charles ειχε γυρισει 5 γιατρους για τις βίαιες παρορμήσεις που είχε.Γράφει ενας απο τους γιατρούς στις ιατρικες του σημειωσεις “Αυτός ο τεράστιος, μυώδης νέος φαινόταν να στάζει από εχθρότητα […] κάτι φαινόταν να του συμβαίνει και ότι δεν φαινόταν να είναι ο εαυτός του.” “Παραδέχεται πρόθυμα ότι είχε συντριπτικές περιόδους εχθρότητας με ελάχιστη πρόκληση.”

Στο σημείωμα που ο ίδιος ο Charles άφησε μετά τους δύο πρώτους φονους γραφει”Φαντάζομαι ότι φαίνεται ότι σκότωσα βάναυσα και τα δύο αγαπημένα μου πρόσωπα. Προσπαθούσα μόνο να κάνω μια γρήγορη και ενδελεχή δουλειά […] Εάν το συμβόλαιο ασφάλισης ζωής μου ισχύει, παρακαλώ εξοφλήστε τα χρέη μου […] δωρίστε τα υπόλοιπα ανώνυμα σε ένα ίδρυμα ψυχικής υγείας. Ίσως η έρευνα μπορεί να αποτρέψει περαιτέρω τραγωδίες αυτού του τύπου “

Και όντως η νεκροψία αποκάλυψε εναν ογκο εγκεφαλου που πιεζε τον ένα αμυγδαλικό πυρήνα. Οι αμυγδαλικοί πυρήνες ( απο εδω και περα θα τους λεμε amygdala )ειναι δυο δομες σαν αμυγδαλα διπλα στην παρεγκεφαλίδα που ειναι υπευθυνοι για τη μνήμη ,για τη ληψη ΓΡΗΓΟΡΩΝ αποφασεων αλλά και τον ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ.

Απο τη δεκαετία του 1930 ο Heinrich Klüver και ο Paul C. Bucy του Πανεπιστημίου του Σικάγο είδαν ότι πιθηκοι μακάκοι που τους ειχαν αφαιρεθει τα amygdala εδειχναν μεγάλη προθυμία να πηγαινουν κοντα σε φίδια και να μην φοβούνται ΄άλλα ζώα.

Όποιος δεν εχει amygdala 1. ΔΕΝ ΦΟΒΑΤΑΙ 2. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΣ ΓΙΑ ΒΙΑ.

Μελέτες απο ΝευροΦυσιολόγους όπου έδειχναν σε ανθρώπους με μεγαλη ταχύτητα ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ δειχνουν άμεση ενεργοποίηση στα amygdala. Οταν έκαναν το ίδιο πράγμα δείχνοντας γρηγορα εικόνες μαυρων σε λευκούς και λευκών σε μαύρους ειδαν πάλι μεγάλη αυτόματη ενεργοποίηση .Ω ΡΕ ΓΑΜΤΟ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΛΩΔΙΩΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟ;

Όχι ακριβως .Οταν οι ερευνητες φορεσαν στα μοντελα καπέλα της αγαπημενης ομαδας του εξεταζόμενου ΤΟΤΕ ΔΕΝ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΑΜΥΓΔΑΛΑ απο το χρωμα του προσωπου .Τα amydala λοιπόν κανουν τη γρηγορη διάκριση ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΕΜΕΙΣ -ΑΥΤΟΙ.Τα αμυγδαλα εχουν απευθείας οδούς απο τα αισθητηρια οργανα ΚΑΙ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΤΙΣ ΓΡΗΓΟΡΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ.Όταν δούμε πχ ένα φίδι θα τιναχτούμε μακριά του.

Ο Phineas P. Gage ήταν ενας εργοδηγός κατασκευής σιδηροδρόμων στο Vermont.Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1848 κατα τη διάρκεια της ανατίναξης ενός βραχου πετάχτηκε ένας μεγαλος λοστός διαμέτρου 3,2 εκατοστων βαρους 6 κιλων και μηκους ενός μετρου μπηκε απο την κατω γναθο του τρυπησε ολο το αριστερο κρανιο και προσγειωθηκε 25 μετρα μακριά έχοντας καρφωμένο πανω του τον αριστερο μετωπιαίο λοβό του Phineas.

Ο Phineas επεσε καταχαμα εκανε για λιγη ωρα τονικλονικούς σπασμους και μετα σηκωθηκε περπατησε για λιγο και καβαλησε ένα βόδι για να παει στον γιατρο.Μετα απο μια μακρια περιοδο αναρρωσης ξεκινησε παλι να δουλευει .Αλλα ο Phineas απο ενας αξιόπιστος ,καλόκαρδος και ήπιος εργοδηγός μετά το ατυχημα έγινε ένας χυδαίος ,βίαιος παλιάνθρωπος.

Ετσι οι γιατροί βρήκαν το δευτερο μερος του εγκεφαλου που επηρεαζει την επιθετικοτητα.Τον ΜΕΤΩΠΙΑΙΟ ΛΟΒΟ. Αυτον που ο άνθρωπος έχει μεγαλυτερο απο ολα τα ζώα και που δεν φτάνει σε πλήρη ωρίμανση μεχρι τα 25 ετη.

Μετωπιαίος λοβός και amygdala δουλευουν ανταγωνιστικά.Ο πρωτος ειναι ο άγγελος μας και ο δευτερος ο διαβολός μας.Ο πρωτος δρα αποφασιζοντας ώριμα .Τα δευτερα δρουν με βαση την ταχυτητα και το φοβο.

Οι ορμόνες του στρες μειώνουν την ανάπτυξη του Μετωπιαίου λοβού και αυξανουν την ευαισθησια στα amygdala. Η τεστοστερονη αυξανει την ευαισθησια και αρα την αντιδραση απο τα amygdala.Αυτο κανει τους ανδρες πιο επιθετικούς.( Ωστόσο ο ευνουχισμός αρσενικών ποντικών δεν εξαλείφει τελειως τη βία.) Εχουμε ΣΟΒΑΡΟΤΑΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ OTI AYTO ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ ΚΑΙ ΠΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ. Δηλαδή παιδιά που γεννιούνται απο μητερες που περνούν σοβαρο ψυχολογικό στρες ΕΧΟΥΝ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΥΣ ΦΛΟΙΟΥΣ ΚΑΙ ΠΙΟ ΥΠΕΡΔΡΑΣΤΗΡΙΑ ΑΜΥΓΔΑΛΑ. Συνεπως η αυξημενη επιθετικοτητα δυστυχως ευνοειται οχι μονο γιατι μεγαλώνεις σε κακοποιητικά περιβάλλοντα αλλά και γιατί Η ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ ΕΚΤΕΘΗΚΕ ΣΕ ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΙΚΑ Ή ΣΤΡΕΣΟΓΌΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ όντας έγκυος σε εσένα. Στρεσογόνος παραγοντας δεν ειναι μονο η κακοποίηση αλλά και η φτώχεια. Στην ολη φυσιολογία μπαίνουν και οι υποδοχεις σεροτονίνης και ντοπαμίνης αλλα δεν χρειαζεται να μπούμε σε λεπτομέρειες .Εξαιτιας της συμμετοχης αυτων των ουσιών εχουν ενοχοποιηθει και γονίδια για την επιθετικοτητα.

Αν τα amygdala ειναι υπευθυνα για την κακή επιθετικότητα θα μπορουσαμε με μια επέμβαση εκεί να γινουμε ολοι καλοκάγαθοι; Κι ομως κατι τετοιο έχει προταθεί.Ωστοσο βλαβες σε αυτη την περιοχη του εγκεφαλου κανουν τα ζωα εξαιρετικά αφελή .Οχι μονο δεν επιτίθενται αλλά δεν φοβούνται κιόλας με συνέπεια να πεφτουν εύκολα θυματα ,ενω αντιθετα μελετες σε κοινωνιοπαθεις ή εξαιρετικά βίαιους δειχνουν τεράστια ενεργοποίηση στα amygdala με πολύ μικρα ερεθίσματα. Το ίδιο ακριβώς συμβαινει και σε ανθρώπους με Μετατραυματικό Στρες ή Αγοραφοβιες.Εκτος των παραπανω τα amygdala ειναι βασική δομη μαθησης και διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στις μαθησιακές μας διαδικασίες λειτουργώντας ως μια αποθήκη συναισθηματικής και συγκινησιακής μνήμης .

Οι ΔΟΜΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΨΑΜΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΠΟΝΤΙΚΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ.Μεχρι και παρόμοιους υποδοχείς έχουμε βρει.

Την επιθετικότητα μπορει να την ξεκινήσουν διάφορα ερεθίσματα.Μια εικόνα ,ένας ήχος ,μια μυρωδιά ή όπως στα μυρμήγκια της Αφρικής οι δονήσεις .Τα μυρμηγκια αυτά κανουν φωλιές πανω σε ακακίες .Οταν μια καμηλοπάρδαλη έρχεται να φαει τα φύλλα του δέντρου και αρχιζει να τα κουναει σε λιγα λεπτά απο το πουθενά χιλιαδες μυρμήγκια ορμούν και αρχιζουν μαζικά να τσιμπανε τα χείλη της . Η περήφανη καμηλοπάρδαλη σύντομα αναγκάζεται να υποχωρήσει μπροστα στην ομαδική επίθεση.

Εξαρση βίας σε ολα τα ζώα φυσικά προκαλει ο πόνος, η πείνα αλλα και ο εκνευρισμός(frustration). Πειραματα σε ποντίκια που αρχικά τα βαζουν να πατουν λεβιε για να παρουν τροφή και μετα ΣΤΑΜΑΤΟΥΝ ΑΠΟΤΟΜΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΙΝΟΥΝ ΤΡΟΦΗ ειδαν οτι στη δευτερη περιπτωση αν εχουν δίπλα τους άλλο ποντίκι θα γυρίσουν να το δαγκώσουν. Επισης στα πρωτεύοντα παλιά a-males ειναι σιγουρο ότι την επόμενη της καθαίρεσης τους απο την ιεραρχία ΘΑ ΕΠΙΤΕΘΟΥΝ ΣΕ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΤΟΥΣ.

Το FRUSTRATION DISPLACEMENT MODEL ειναι κλασσικό βιολογικό μοντέλο εξάπλωσης βίας στα κοινωνικά θηλαστικά και το εχουμε και παρατηρησει και προκαλέσει με πειράματα.Κρατήστε το γιατί έχει σημασία.Και έχει σημασία γιατί όπου το εχουμε δει σε ιεραρχίες συμβαινει το ζώο να ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ.

Μαλιστα μετά την επίθεση βλεπουμε στα επιτιθέμενα ζώα κατακόρυφη πτωση των ορμονών του στρες.

Βλεπουμε λοιπόν οτι τα ζώα και εμεις φυσικά όχι μόνο ειναι ΕΞΟΠΛΙΣΜΕΝΑ ΓΙΑ ΒΙΑ ,ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Η ΒΙΑ ΦΕΡΝΕΙ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ ( μην ξεχναμε βεβαια οτι η βια ειναι ταυτοχρονα και το κυριο κοινωνικο αιτιο του στρες)

Ο αποκεφαλισμός του Ολοφέρνη από την Ιουδίθ – Caravaggio

BIA No5 – Eίναι η βία το αναπόφευκτο τίμημα που πρέπει να πληρώνει συνεχώς η ύπαρξή μας; 

Ο Robert Sapolsky εξελικτικός Βιολογος καθηγητης στο Stanford παρακολουθούσε για πανω απο μια δεκαετία μια ομαδα Μπαμπουίνων στην Κενυα. Γιατί Μπαμπουίνους;.Γιατι ειναι το προτυπο μιας βίαιης ,αυστηρά ιεραρχικής κοινωνίας.Ο Sapolsky μετρουσε σε αυτους ορμόνες του στρες.Οι μπαμπουίνοι περνούν ολον τον ελεύθερο χρονο τους με το να κανουν τη ζωη δύσκολη στους άλλους που ειναι κατώτεροι στην ιεραρχία.Καποια στιγμή ομως έπεσε επιδημια φυματίωσης η οποια ξεκίνησε απο μολυσμενα κρέατα απο ενα σκουπιδότοπο τουριστων απο τον οποίο τρεφονταν οι Μπαμπουινοι.Επειδή μαλιστα σε αυτόν τον σκουπιδοτοπο γινόταν τρελος ανταγωνισμος για την τροφή ,πηγαιναν εκεί κυρίως οι πιο επιθετικοί και bullies της ομαδας.

Ετσι η φυματίωση αποδεκατισε αυτους και εμειναν πισω οι ειρηνικοι αρσενικοί,τα καλα παιδια.Εξαιτίας αυτού ο Sapolsky αφησε πισω τη μελετη του αλλα γυρισε περίπου 10 χρονια μετα. Και τοτε διαπίστωσε κατι εκπληκτικό. Παρα του ότι τοσα χρόνια μετα είχαν αλλάξει ολα τα μελη της ομαδας η ομαδα ηταν εξαιρετικα πιο ειρηνικη.Οι a-males ειχαν σταματησει να κανουν δυσκολη τη ζωή των κατωτερων ,τα θηλυκα εδειχναν τεραστια εμπιστοσύνη στα νεοεισερχομενα αλλα και στα παλιά αρσενικά και οι ορμονες του στρες ειχαν πεσει στα χαμηλοτερα επίπεδα παρα ποτέ.

Ειχε εγκαθιδρυθει μία μόνιμη κουλτούρα ειρήνης η οποία κρατούσε μια γενιά μετά λογω της φυσικής εξόντωσης των βίαιων μελών της ομαδας. 

Ειδαμε λοιπόν πως με βαση τα βιολογικα μοντελα η βία φέρνει βία.Ειδαμε πως αν η βια εξαφανιστει ακομα και απο ένα βιαιο ειδος -γιατι τα περισσότερο βιαια μελη του εξοντώθηκαν φυσικα- αυτο αφήνει ειρηνικη κουλτουρα και στις επομενες γενεές και ειδαμε με βαση το συνηθεστερο βιολογικο μοντέλο βίας το FRUSTRATION DISPLACEMENT MODEL πως όταν αυτη ξεκινήσει διαχέεται συνηθως από πανω προς τα κατω .

Σε πιθήκους ρέζους έδωσαν τεστοστερόνη στο Νο3 της ομαδας για να του αυξήσουν την επιθετικότητα και αυτός ξέρετε τι έκανε;.Δεν προσπαθησε να αντιμετωπίσει τους a-Males.Άρχισε να δέρνει τους από κάτω στην ιεραρχία.

Η Βιολογία της βίας με δίδαξε πολλά. Γιατι μου λεει πως αν δεν θελουμε βία στις κοινωνίες μας πρέπει να αποφασίσουμε επιτέλους να απομακρύνουμε απο αυτήν τα βίαια στοιχεία.Φυσικα δεν χρειαζεται θανατική ποινή ή μόνιμη απομακρυνση. Η Βιολογία φροντίζει τις περισσοτερες φορές εκτος ελαχιστων εξαιρετικα βίαιων περιπτωσεων να φέρει την ηρεμία προϊούσης της ηλικίας. Αρκει ο περιορισμος για καποια χρόνια. Αλλα σε εμενα ειναι σαφες οτι κοινωνικη ειρήνη και η κοινωνικη συνοχή χωρίς την απομάκρυνση των λιγων βίαιων στοιχειων δεν γινεται.Η ανοχη που δείχνουν οι συγχρονες κοινωνίες αφηνει τη βια να επεκταθει.Και οπως ειδαμε απο το κατεξοχην βιολογικο μοντελο frustration displacement η βία επεκτεινεται απο τους πανω προς τα κατω.Ετσι αυτοι που υποφέρουν κυριως ειναι τα κατωτερα κοινωνικα στρώματα.Και αυτοί που υποφέρουν ,πάλι εξαιτιας της υπερέκρισης ορμονων του στρες ,οχι μονο καταφευγουν σε χειροτερη βία αλλά αυτο κανει επιγενετικες αλλοιωσεις στις επόμενες γενεές.Ειδαμε πως οι ορμονες του στρες στις εγκυες μητερες αλλα και στα μικρα παιδια ΜΙΚΡΑΙΝΟΥΝ ΤΟΝ ΦΛΟΙΟ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΑ AMYGDALA. Με αποτέλεσμα έναν φαυλο κύκλο βίας ME BIOΛΟΓΙΚΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΚΥΡΙΩΣ ΤΑ ΦΤΩΧΟΤΕΡΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ.

Δηλαδή δημιουργούν παιδιά με προδιάθεση στη βία.

Το δήθεν “κοινωνικό” ότι η παιδική κακοποίηση προδιαθετει στο ενήλικο έγκλημα ,έχει σαφεις βιολογικούς επιγενετικους και ορμονικούς δρόμους ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ.

Οι συγχρονοι νομοθετες κατα τη γνωμη μου ακολουθουν την¨ανθρωπιστική” ταση του Jean-Jacques Rousseau και του διαφωτισμού οπου ο ανθρωπος ειναι κατα βαση καλός .Ο ανθρωπος ομως δεν ειναι κατα βαση καλός.Δεν ειναι κατα βάση ουτε κακός οπως είπε ο Thomas Hobbes.

 Ειναι μια ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ ΜΕ ΚΟΙΝΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΕ ΤΑ ΛΙΟΝΤΑΡΙΑ ,ΤΙς ΥΑΙΝΕΣ ,ΤΟΥΣ ΧΙΜΠΑΤΖΗΔΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΠΟΝΟΜΠΟ.Με κοινούς βιολογικους μηχανισμους και συμπεριφορές που τους βλεπουμε απο το ποντικι του εργαστηριου μεχρι τον ελέφαντα .

Οι εγκεφαλικές και νευρικές δομές για τις κύριες συμπεριφορές μας είναι πανομοιότυπες .Δίνουμε αντικαταθλιπτικά σε ποντίκια και αλλάζουμε τη συμπεριφορά τους κάνοντας τα πιο κινητικά .Aλλάζουμε τον υποδοχέα βασοπρεσίνης στα Χαμστερς και τα κάνουμε μονογαμικά ή πολυγαμικά. Τα ψυχοτρόπα ναρκωτικά επηρεάζουν το στήσιμο του ιστού της αράχνης .

Έχουμε δει βία, αγάπη, αμοιβαιότητα ,συμφιλίωση, κοινωνικές ιεραρχίες, δικαιοσύνη σε ενα σωρό ζώα .Έχουμε δει τις νυχτερίδες βαμπίρ να ταΐζουν τα μικρα άλλων μητερων ΜΟΝΟ αν ταΐζουν και οι άλλες μητερες τα δικα τους παιδιά. Όπως τα πόδια μας τα χέρια μας η καρδιά μας και τα μάτια μας είναι αποτέλεσμα δισεκατομμυρίων ετών εξέλιξης ΈΤΣΙ είναι και οι συμπεριφορές μας.

Δυστυχώς η Δεξιά αρνείται την εξέλιξη του σώματος του ανθρώπου και πιστεύει ότι ο άνθρωπος εμφανίστηκε από τον Αδάμ και τη Εύα αλλά ακόμα πιο δυστυχώς η Αριστερά αρνείται την εξελικτική πίεση στις συμπεριφορές. Η Δεξιά αρνείται την εξέλιξη από τον λαιμό και κάτω και η Αριστερά την εξέλιξη από τον λαιμό και επάνω.

 Μια απόφαση, ένα συναίσθημα χρησιμοποιεί τις ίδιες νευρικές οδούς, τα ίδια μόρια και τα ίδια κύτταρα που έχει και ένα μικρό σπιτικό ποντίκι ή μία αντιλοπη της Σαβάνας.  Ένα τραγούδι, ένας ζωγραφικός πίνακας, ένας υπολογιστής έχει φτιαχτεί από τους ίδιους ακριβώς εξελικτικούς δρόμους και νευρικους μηχανισμούς που μια αράχνη φτιάχνει τον ιστό της, μια μέλισσα την κηρήθρα της και ένα πουλί χτίζει το σπίτι του και κελαηδά στο ταίρι του.

Η Βιολογία είναι το παρελθόν μας αλλά δεν είναι η μοίρα μας. Είναι το εργαλείο μας. Γιατί κατά βάθος είμαστε οι Πίθηκοι που προσπαθούμε να κατανοήσουμε το Σύμπαν.

***

ΠηγήΑντώνιος Δαρζέντας, παιδίατρος-νεογνολόγος

Πίνακας αρχής: The Assassination – James Ensor, 1890

by Αντικλείδι , https://antikleidi.com

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου