Loading...

Κατηγορίες

Σάββατο 05 Ιαν 2019
Μαξ Μπορν 1882 – 1970
Κλίκ για μεγέθυνση

Μαξ Μπορν

O Μαξ Μπορν ήταν γερμανός φυσικομαθηματικός και πανεπιστημιακός καθηγητής. Υπήρξε από τους πρωτοπόρους της κβαντομηχανικής, του τομέα της Φυσικής που μελετά τη συμπεριφορά της ύλης σε μοριακό, ατομικό και υποατομικό επίπεδο. Το 1954 τιμήθηκε από κοινού με τον συμπατριώτη του φυσικό Βάλτερ Μπότε με το Νόμπελ Φυσικής. Μαθητές του υπήρξαν μεγάλα ονόματα της Φυσικής, όπως ο «πατέρας της ατομικής βόμβας» Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, ο «πατέρας της υδρογονοβόμβας» Έντουαρντ Τέλερ και ο πρωτοπόρος της κβαντομηχανικής Βέρνερ Χάιζενμπεργκ.

 

Γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1882 στο Μπρεσλάου της Γερμανικής Αυτοκρατορίας (νυν Βρότσλαβ Πολωνίας) και ήταν ένα από τα δύο παιδιά του καθηγητή ιατρικής Γκούσταβ Μπορν. Σπούδασε μαθηματικά και φυσική, κατά σειρά, στα πανεπιστήμια Μπρεσλάου, Χαϊδελβέργης, Ζυρίχης και Γοτίγγης (Γκέτιγκεν).

Το 1921 ο Μαξ Μπορν διορίστηκε καθηγητής της Θεωρητικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Γοτίγγης και το ίδιο έτος διατύπωσε έναν εξαιρετικά ακριβή ορισμό της θερμότητας, ο οποίος αποτέλεσε την πιο ικανοποιητική μαθηματική έκφραση του πρώτου θερμοδυναμικού νόμου. Το 1926, όταν ο μαθητής του Βέρνερ Χάιζενμπεργκ διατύπωσε τους πρώτους νόμους της κβαντικής θεωρίας, ο Μπορν συνεργάστηκε μαζί του για την επαρκή μαθηματική περιγραφή τους. Λίγο αργότερα, μετά την ανάπτυξη από τον Έρβιν Σρέντινγκερ της ομώνυμης κυματοσυνάρτησης, ο Μπορν απέδειξε ότι η λύση της έχει στατιστική έννοια.

Ο Μαξ Μπορν εισήγαγε επίσης μία χρήσιμη τεχνική για την προσεγγιστική επίλυση προβλημάτων σχετικών με τη σκέδαση των ατομικών σωματιδίων. Μαζί με τον Ρόμπερτ Όπενχαϊμερ ανέπτυξε μια προσεγγιστική τεχνική προσδιορισμού της ηλεκτρονικής δομής των μορίων, που είχε ευρύτατη εφαρμογή («Προσέγγιση Μπορν – Οπενχάιμερ»).

Με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, το 1933, ο Μπορν παύτηκε από τα πανεπιστημιακά του καθήκοντά, λόγω της εβραϊκής καταγωγής του και αναγκάστηκε να εκπατριστεί στην Αγγλία, όπου διορίστηκε λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Το 1936 αναγορεύτηκε καθηγητής της φυσικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο τού Εδιμβούργου και τρία χρόνια αργότερα απέκτησε τη βρετανική υπηκοότητα.

Το 1953 επέστρεψε στη Γερμανία (Δυτική Γερμανία τότε) και εγκαταστάθηκε στην πόλη Μπαντ Πίρμοντ της Κάτω Σαξονίας, όπου και συνέχισε το επιστημονικό του έργο. Το 1954 τιμήθηκε από κοινού με τον συμπατριώτη του φυσικό Βάλτερ Μπότε με το Νόμπελ Φυσικής για τη βασική έρευνά του στην κβαντομηχανική και ιδιαίτερα για τη στατιστική ερμηνεία της κυματοσυνάρτησης. Στις 9 Ιουλίου 1955, μαζί με άλλους 10 επιστήμονες υπέγραψε την έκκληση των Μπέρτραντ Ράσελ και Αλβέρτου Αϊνστάιν για τους κινδύνους από τη διάδοση και χρήση των πυρηνικών όπλων («Μανιφέστο Ράσελ - Αϊνστάιν»).

Ο Μαξ Μπορν πέθανε στο Γκέτινγκεν της τότε Δυτικής Γερμανίας στις 5 Ιανουαρίου 1970, σε ηλικία 87 ετών. Ήταν νυμφευμένος με τη Χέντι Έρενμπεργκ (1891-1972), με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Εγγονή του είναι η γνωστή αγγλίδα τραγουδίστρια Ολίβια Νιούτον – Τζον (γ. 1948).

 
 
 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου