Ο Μπρους Γκοφ (Bruce Alonso Goff) (Ιούνιος 1904 – 4 Αυγούστου 1982) ήταν Αμερικανός αρχιτέκτονας του μοντερνισμού που έγινε γνωστός για τα οργανικά και συχνά φαντασμαγορικά σχέδια που παρήγαγε.

Γεννήθηκε στο Alton του Κάνσας και μέχρι να εγκατασταθεί τελικά στην Τάλσα της Οκλαχόμα το 1915 πέρασε από διάφορες μικρές και μονότονες πόλεις, όπως το Ellis και το Denver, γεγονός που επηρέασε την εξέλιξη της καριέρας του, καθώς πίστευε ότι η ζωή μέσα σε αυτές μπορεί να βελτιωθεί μέσω της αρχιτεκτονικής. Οι δυνατές αναμνήσεις του από τα μέρη που πέρασε τα παιδικά του χρόνια αποτυπώνονται στο έργο του, αφού χρησιμοποιεί έντονα, φωτεινά χρώματα και γεωμετρικές μορφές.

Πρώτη περίοδος (1920 – 1934)

Ξεκίνησε να δουλεύει στο αρχιτεκτονικό γραφείο E.A Rush & Co Architects μόλις στην ηλικία των δώδεκα, οπότε και άρχισε να δημοσιεύει έργα του. Για έξι χρόνια εργαζόταν στο γραφείο του Rush μετά το σχολείο, τα σαββατοκύριακα και τις διακοπές του καλοκαιριού. Το καλοκαίρι του 1921 εργάστηκε ως σχεδιαστής για την Consolidated Cut Stone Company προκειμένου να αποκτήσει κατασκευαστική εμπειρία. Μετά την αποφοίτησή του από το λύκειο τον Ιούνιο του 1922, το γραφείο Rush, Endacott & Rush αναγνώρισε το πολύτιμο ταλέντο του προσφέροντας του μόνιμη εργασία. Ο Γκοφ δέχτηκε την προσφορά επιλέγοντας να μην ακολουθήσει πανεπιστημιακές σπουδές αλλά την πρόκληση της πραγματικής εργασίας. Στα είκοσι ένα του χρόνια έχει ήδη είκοσι πέντε σχέδια στο ενεργητικό του από τα οποία δώδεκα έχουν κατασκευαστεί. Δύο από αυτά είναι το Tulsa Building, Tulsa 1925, το πρώτο του υλοποιημένο κτήριο στο οποίο χρησιμοποίησε τεχνικές κατασκευής ουρανοξύστη, και το Boston Avenue Methodist- Episcopal Church, Tulsa 1926 το οποίο ανακηρύχτηκε ως εθνικό ιστορικό μνημείο το 1999. Σίγουρα αυτή η πρωτόλεια δουλειά αντανακλά διάφορες επιρροές αρχίζοντας από τους Frank Lloyd Wright και Luis Salivan με τους οποίους και επικοινωνεί αλλά και άλλους (κυρίως μετά το 1920) όπως ο Eric Mendelsohn και ο Gustav Klimt. Μέχρι το 1934, ο Γκοφ εργαζόταν στο γραφείο του Rush στην Τάλσα όπου σχεδίασε κατοικίες και δημόσια κτήρια που άλλα πραγματοποιήθηκαν και άλλα όχι.

Δεύτερη περίοδος (1934 – 1947)

Το 1934 ο Γκοφ μετακομίζει στο Σικάγο ύστερα από πρόταση του Lannelli για συνεργασία, η οποία τελικά αποδείχθηκε απογοητευτική για τον ίδιο, κατηγορώντας για τα μέτρια αποτελέσματα τους εξαιρετικά αυστηρούς οικοδομικούς κανονισμούς και την ελλιπή επίβλεψη από έναν τοπικό αρχιτέκτονα. Μόνο μία μελέτη έχει επιβιώσει από αυτόν τον χρόνο, η General Electric House Competition. Το 1935 η Chicago Academy of Fine Arts του προσφέρει μια θέση μερικής απασχόλησης προκειμένου να διδάξει σχέδιο, την οποία και δέχεται. Στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με τη ζωγραφική και τη μουσική. Τον Ιούλιο του 1936 δέχτηκε μία θέση στην Libbey – Owens -Ford glass Company. Όντας διευθυντής του τομέα σχεδιασμού είχε συχνά κάποιες ευκαιρίες (λίγο περιορισμένες βέβαια) για την παραγωγή αρχιτεκτονικών σχεδίων. Το 1937 αποφασίζει να ανεξαρτητοποιηθεί, οπότε παραιτείται και ανοίγει δικό του γραφείο. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους αναλαμβάνει την πρώτη του δουλειά ως ανεξάρτητος αρχιτέκτονας, το Keller Candy House. Άλλες μελέτες που έκανε είναι τα George Elin House, Ιλινόι 1938, Frank Cole House, Ιλινόι 1939, Helen Unseth House, Ιλινόι 1940, Irma Bartman House, Kentucky 1941, Camp Parks Chapel, California 1945, Don Leiding House, Καλιφόρνια 1946. Επιστρέφοντας στην Οκλαχόμα στα τέλη του 1946, έχει ήδη χαράξει μια ανεξάρτητη κατεύθυνση στην αρχιτεκτονική.

Ledbetter House

Τρίτη περίοδος (1947 – 1956)

Κατά τη διάρκεια των εννέα αυτών χρόνων ο Γκοφ δίδαξε στο πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα και ανασχημάτισε τη σχολή της αρχιτεκτονικής η οποία άνθισε όπως ποτέ ξανά. Δίδαξε αρχιτεκτονικό σχέδιο, έρευνα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και θεωρία πάνω στις αρχές του σχεδιασμού, μεταδίδοντας τις ιδέες του και δίνοντας έμφαση σε τρία καθοριστικά σημεία της χωρικής σύνθεσης, το σημείο, τη γραμμή και το επίπεδο. Στο τέλος του πρώτου εξαμήνου διορίστηκε διευθυντής της αρχιτεκτονικής σχολής. Συγχρόνως είχε μία σταθερή ροή αναθέσεων (γύρω στις 50) που οδήγησε σε εξήντα σχέδια από τα οποία τα δεκαεννέα πραγματοποιήθηκαν. Η κατασκευή τους του έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στην οποία συνέβαλλε σημαντικά η υποστηρικτική ατμόσφαιρα του πανεπιστημίου. Μερικά από τα έργα του είναι τα H.E Ledbetter House, Οκλαχόμα 1947, Ruth Ford House, Ιλινόι 1947, Crystal Chapel, Norman1949, Eugene Bavinger House, Οκλαχόμα 1950, Joe Price studio, Οκλαχόμα 1953, L.H McCullough House, Texas 1954, Trinity Baptist Church, Οκλαχόμα 1955.

Τέταρτη περίοδος (1956 – 1963)

Το 1956 φεύγει από το πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα και μεταφέρει το γραφείο του στην Bartlesville. Εκεί ο μέσος όρος ετήσιων παραγγελιών ήταν αρκετά μεγαλύτερος από ότι ήταν στο Norman και αυτό τον οδηγεί νομοτελειακά στην επανάληψη στη δεκαετία του ‘ 60. Το αποτέλεσμα είναι να γίνεται προβλέψιμος. Οι καλύτερες δουλειές του χαρακτηρίζονται από ευρεία χρήση γεωμετρικών μοτίβων, αλληλοεπικαλυπτόμενων συνθέσεων και ασυνήθιστων σχημάτων, έτσι ώστε να πετυχαίνει εντυπωσιακά αποτελέσματα, ενώ πειραματίστηκε λιγότερο με ασυνήθιστα οικοδομικά συστήματα. Η πρώτη μεγάλη ανάθεση που πήρε στην Bartlesville ήταν το δεύτερο σχέδιο για το Joe Price’s studio. Άλλες μελέτες του ήταν οι William H. Bass House, Tulsa 1956, C. Watkins House, Oklahoma 1956, Cowboy Hall of Fame, Οκλαχόμα 1956, J.O Motsenbocker House, Bartlesville, Russell L. Collins House, Bartlesville 1959, Floral Hills Chapel, Λας Βέγκας 1960, Viva Hotel, Λας Βέγκας 1961

Πέμπτη περίοδος (1963 – 1982)

Αυτή η τελευταία περίοδος της ζωής του χαρακτηρίζεται από σταθερότητα. Άρχισε με τις διαλέξεις που έκανε σε όλη την Ευρώπη στα τέλη του 1969 και συνεχίστηκε με την έκθεση της δουλειάς του στην Νέα Υόρκη τον Ιανουάριο του 1970. Το 1974 έδωσε μια διάλεξη στην Ιαπωνία. Η αφοσίωση του στο έργο του Wright παρέμεινε αμετάβλητη και οι δεσμοί μαζί του ενισχύθηκαν με τη συμμετοχή του στην ανακαίνιση της Unity Church. Το 1976 δέχτηκε να διδάξει στο Yale University. Συνέχισε να κάνει διαλέξεις σε όλο τον κόσμο και το 1981 έγινε ομότιμος καθηγητής της αρχιτεκτονικής σχολής του πανεπιστημίου της Οκλαχόμα. Πέθανε τον Αύγουστο του 1982 υποφέροντας από άνοια.

Αντιπροσωπευτικά έργα

CRYSTAL CHAPEL, University of Oklahoma, Norman 1949

Εξερεύνηση της γεωμετρίας του τόξου σε μια σύνθεση από στοιχεία που προέρχονται από ένα αυστηρό τριγωνικό μοτίβο, το οποίο φαίνεται τόσο στην κάτοψη όσο και στην τομή. Αυτή η διαφανής και κρυστάλλινη μορφή πηγάζει από εξπρεσιονιστικά πρότυπα. Σε κάτοψη τρεις πτέρυγες γεφυρώνουν μια εξαγωνική υδάτινη δεξαμενή. Κάθε μια στεγάζεται από ένα πυραμιδοειδή όγκο ο οποίος συναντάται με μια ψηλή και επιβλητική πυραμίδα στο κέντρο του κτηρίου. Το κέλυφος στο σύνολό του συντίθεται από επίπεδα τριγωνικά πάνελ κατασκευασμένα από δύο στρώσεις σκούρου κόκκινου γυαλιού με ροζ υαλοϊνες θερμομόνωσης ενδιάμεσα. Ένα δικτύωμα από αλουμινένια στοιχεία υποστηρίζει την γυάλινη οροφή ενώ στη βάση του στηρίζεται σε τριγωνικά πρίσματα από ροζ γρανίτη. Εσωτερικά, στο δάπεδο ένα άνοιγμα καλυμμένο με γυαλί έχει χρήση φωταγωγού για ένα κατώτερο επίπεδο μελέτης, ενώ δύο άλλα που βλέπουν στην δεξαμενή νερού, αποτελούν μέρος του συστήματος αερισμού του χώρου. Δίπλα από το παρεκκλήσι μία ορθογώνια πτέρυγα εκπαίδευσης κατασκευάζεται με την ίδια συνθετική λογική του κρυστάλλινου κελύφους και απέναντί της ένα τριγωνικό κωδωνοστάσιο. Η μελέτη αυτή δημοσιεύτηκε στο Architectural Forum τον Ιούλιο του 1950.

EUGENE BAVINGER HOUSE, Οκλαχόμα 1950

 

 

Bavinger House

Σε αυτή την κατοικία ο Γκοφ συνέθεσε στοιχεία από προηγούμενες μελέτες παρουσιάζοντας μια νέα πλευρά των δυνατοτήτων τους. Μια λογαριθμική σπείρα ορίζει το σχήμα της σύνθεσης, χτισμένη από πέτρα με μη συμβατικά ανοίγματα που φαίνονται σαν φυσικά κενά μέσα σε χαλάσματα. Υψώνεται σταδιακά από τα έξι πόδια στο εξωτερικό άκρο της και φτάνει στα πενήντα στο κέντρο της. Μια σκεπασμένη πλακόστρωτη αυλή οδηγεί σε μια γυάλινη είσοδο η οποία ελαχιστοποιεί την καθορισμένη γραμμή ανάμεσα στον εσωτερικό και εξωτερικό χώρο. Το εσωτερικό είναι ένας κήπος που ενσωματώνει υδάτινα στοιχεία και διευρύνεται σε διαφορετικά επίπεδα. Δεν υπάρχουν δωμάτια με τη συνηθισμένη έννοια του χώρου παρά μόνο η κουζίνα και το λουτρό που τοποθετούνται στο κέντρο της σπείρας. Κυκλικά στοιχεία, με χρήση συμβατικών δωματίων, αναρτώνται από την οροφή σε διαφορετικά επίπεδα. Κάθε ένα είναι κατασκευασμένο από ένα μεταλλικό σκελετό επενδυμένο με κοντραπλακέ και διαθέτει αδιαφανείς κουρτίνες για απομόνωση. Η επικοινωνία μεταξύ τους γίνεται με μια σπειροειδή σκάλα, η οποία οδηγεί σε ένα ευήλιο χώρο εργαστηρίου στην κορυφή. Η οροφή, αποτελούμενη από ξύλινα δοκάρια επικαλυπτόμενα από φύλλα χαλκού, αναρτάται με χαλύβδινα καλώδια από ένα κεντρικό επίσης χαλύβδινο κατάρτι τοποθετημένο στο κέντρο της σπείρας, το οποίο εξέχει από τον πέτρινο τοίχο. Η κατασκευή αυτή απέχει λίγο από τον τοίχο δημιουργώντας ένα συνεχή φωταγωγό ακριβώς πάνω από την κεντρική σκάλα. Για αυτό το έργο του βραβεύτηκε με το βραβείο εικοσιπενταετίας από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής το 1987.

Bachman House

Βιβλιογραφία

• David G. Long (1988), Bruce Goff : Towards Absolute Architecture, subject : Goff Bruce 1904 – 1982, Architecture,Modern- 20th century-United States , The MIT Press
• Dennis Sharp (1981), Sources of Modern Architecture : a critical bibliography, subject : Architects & Architecture, Modern-20th century-bibliography , London : Granada
• Sherban Cantacuzino (1970), Great Modern Architecture, subject : Architects & Architexture, Modern-20th century , London Studio Vista