Γαλιλαίος Γαλιλέι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Galileo Galilei (Ιταλικά)
Γέννηση	15  Φεβρουαρίου 1564 Πίζα
Θάνατος	8  Ιανουαρίου 1642 Αρτσέτρι
Τόπος ταφής	Βασιλική της Σάντα Κρότσε
Κατοικία	Πίζα Πάντοβα Φλωρεντία
Εθνικότητα	Ιταλοί
Χώρα πολιτογράφησης	Δουκάτο της Φλωρεντίας (1564–1569) Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης (1569–1642)
Θρησκεία	Καθολικισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	λατινική γλώσσα Ιταλικά
Εκπαίδευση	καθηγητής πανεπιστημίου
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Πίζας (1581–1585)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αστρονόμος φιλόσοφος μαθηματικός φυσικός εφευρέτης αστρολόγος πολυμαθής διδάσκων πανεπιστημίου επιστήμονας μηχανικός
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο της Πάδοβας (από 1592) Πανεπιστήμιο της Πίζας (από 1589)
Αξιοσημείωτο έργο	Μετασχηματισμοί Γαλιλαίου equations for a falling body
Ποινική κατάσταση
Κατηγορίες εγκλήματος	αίρεση
Οικογένεια
Σύντροφος	Μαρίνα Γκάμπα
Τέκνα	Βιντσέντζο Γκάμπα Μαρία Σελέστε
Γονείς	Βιτσέντζο Γκαλιλέι και Τζούλια Αμανάτι
Αδέλφια	Μικελάντζελο Γκαλιλέι (αδελφός)
Υπογραφή
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Γαλιλαίος Γαλιλέι (Galileo Galilei, 15 Φεβρουαρίου 1564 – 8 Ιανουαρίου 1642), γνωστός ως Γαλιλαίος, ήταν Ιταλός φυσικός, μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιστημονική επανάσταση. Ο Γαλιλαίος έμεινε γνωστός στην ιστορία για την τόλμη του να αντιπαραταχθεί σε διαδεδομένες και παραδεκτές διδασκαλίες της εποχής του, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να θεωρηθεί από πολλούς αιρετικό. Συγκρούστηκε με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και αυτό προβάλλεται συχνά ως παράδειγμα εναντίωσης της ελευθερίας της σκέψης και της επιστημονικής έρευνας με την εξουσία.^[1]

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Πίζα της Ιταλίας και από νωρίς έδειξε σημεία μιας αξιοσημείωτης ιδιοφυΐας. Ο πατέρας του ήταν ξεπεσμένος απόγονος ευγενούς φλωρεντινής οικογένειας και μοχθούσε για να βοηθήσει το γιο του να αποκαταστήσει τη δόξα της οικογένειας. Επιβάλλοντας μεγάλες στερήσεις στον εαυτό του και τα άλλα παιδιά του, ο πατέρας του μπόρεσε να στείλει τον Γαλιλαίο στο σχολείο και αργότερα στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, όπου ο Γαλιλαίος γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή. Όταν κάποτε του δόθηκαν τα χρήματα άφησε το σχολείο και γύρισε στη Φλωρεντία, όπου εκείνη την εποχή ζούσε εκεί η οικογένειά του.

Τη χρονιά του θανάτου του Γαλιλαίου γεννιέται ο Ισαάκ Νεύτων, που βασιζόμενος μεταξύ άλλων στη δουλειά του Γαλιλαίου και του Κέπλερ ολοκλήρωσε την επιστημονική επανάσταση στον τομέα της φυσικής και έθεσε τα θεμέλια της κλασικής φυσικής.

Η καταδίκη

Κύρια κατηγορία για την καταδίκη του Γαλιλαίου το 1633 ήταν η αθέτηση του Διατάγματος του Καταλόγου Απαγορευμένων που δημοσιεύτηκε στις 6 Μαρτίου του 1616. Σύμφωνα με αυτό, δόθηκε εντολή στον Γαλιλαίο να μην υποστηρίξει, ούτε να υπερασπιστεί, ούτε να διδάξει με οποιονδήποτε τρόπο την άποψη της ακινησίας του Ήλιου και της κίνησης της Γης. Έχοντας τότε, χωρίς δεύτερη σκέψη, υποσχεθεί να υπακούσει, αφέθηκε ελεύθερος και απέφυγε τον κίνδυνο να λογοκριθεί ή να απαγορευτεί κάποιο από τα βιβλία του. Μέχρι τότε, είχε δώσει μεγάλο αγώνα (κυρίως γραφειοκρατικό), έχοντας βέβαια υποστηρικτές και τη στήριξη πνευματικών ανθρώπων της εποχής, ώστε να πείσει για την εγκυρότητα του Kοπερνίκιου δόγματος (του ότι ο Ήλιος στέκει ακίνητος, έχοντας την Γη να περιστρέφεται γύρω του εκτελώντας διπλή κίνηση). Το αμέλημα όμως που έφερε στο προσκήνιο το Διάταγμα του 1616 ήταν η δημοσίευση του Διαλόγου περί των δύο Μεγίστων Συστημάτων του Κόσμου το 1632, το οποίο σύμφωνα με τους αρμόδιους του Ιεροδικείου παραβαίνει ρητά την παραπάνω εντολή (Διάταγμα του 1616). Ο Γαλιλαίος κλήθηκε στο Ιεροδικείο στη Ρώμη το 1633, φυλακίστηκε τυπικά, και αφού αρνήθηκε πως μέσα από τον Διάλογο κηρύσσει το δόγμα του Κοπέρνικου ως αστρονομική αλήθεια, κάτι το οποίο δεν γίνεται δεκτό από τους δικαστές, τελικά αποκηρύσσει τις ιδέες του όσον αφορά την κίνηση της Γης. Αυτουργός της απόφασης των δικαστών φαίνεται να είναι ο Πάπας Ουρβανός Η΄, ο οποίος ενοχλήθηκε που, κατά τη γνώμη του, ο Διάλογος δεν αναδείκνυε τη θεία παντοδυναμία έναντι της επιστημονικής-φυσικής αλήθειας, όπως ο ίδιος είχε συμφωνήσει με τον Γαλιλαίο. Την ποινή φυλάκισης του Γαλιλαίου μετέτρεψε σε κατ' οίκον περιορισμό ο πάπας, ενώ τρεις από τους δέκα καρδινάλιους που τον είχαν δικάσει αρνήθηκαν να υπογράψουν την καταδίκη του.^[2]

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Γαλιλαίος φεύγοντας από την Ιερά Εξέταση επέμεινε στην άποψή του, αναφωνώντας «Και όμως κινείται» (E pur si muove). Την 1η Δεκεμβρίου το Ιεροδικείο έδωσε την άδεια στον Γαλιλαίο να επιστρέψει στη Φλωρεντία, όπου έμενε πριν την κλήση του Ιεροδικείου, και να εγκατασταθεί στο Αρτσέτρι, όπου πέθανε τη νύχτα μεταξύ 8ης και 9ης Ιανουαρίου 1642 όσο διαρκούσε η σωφρονιστική ποινή του.

Ο διωγμός του Γαλιλαίου υπήρξε πρώτιστα προϊόν των αριστοτελικών επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Πάδοβας,^[3] οι οποίοι είχαν αμφιβολίες αναφορικά με την εγκυρότητα των αστρονομικών του ανακαλύψεων.^[4] και έδρασαν ώστε να προκληθούν υποψίες για αυτόν από τις αρχές της Εκκλησίας.^[5] Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ αποκατέστησε τη μνήμη του Γαλιλαίου φθινόπωρο του 1992, τρεις και μισό αιώνες μετά την εκδίκαση της υπόθεσής του και την καταδίκη των ιδεών του.^[6]

Αστρονομικές ανακαλύψεις

Ο Γαλιλαίος με τηλεσκόπιο δικής του κατασκευής παρατήρησε πρώτος τους κρατήρες, τα όρη και τις πεδιάδες στην επιφάνεια της Σελήνης. Ανακάλυψε ότι η Σελήνη στρέφει πάντα προς τη Γη το ίδιο ημισφαίριό της. Παρατήρησε τις ηλιακές κηλίδες, τον δακτύλιο του Κρόνου, χωρίς ωστόσο να μπορέσει να εξηγήσει ακριβώς την παρατήρησή του αυτή, αποκάλυψε την αστρική φύση του Γαλαξία μας και απέδειξε την ισχύ της ηλιοκεντρικής θεωρίας, παρατηρώντας τις φάσεις της Αφροδίτης και ανακαλύπτοντας 4 από τους δορυφόρους του Δία, την Ιώ, την Ευρώπη, το Γανυμήδη και την Καλλιστώ τους οποίους ονόμασε Άστρα των Μεδίκων, προς τιμή του προστάτη του, Κόσιμο Β' των Μεδίκων. Οι παρατηρήσεις του αυτές αποτέλεσαν την αρχή του τέλους για την πεποίθηση, που υποστηριζόταν μέχρι τότε από το εκκλησιαστικό και επιστημονικό κατεστημένο, πως το Σύμπαν είναι τέλεια πλασμένο και πως η Γη είναι στο κέντρο του Σύμπαντος και αποτελεί μοναδικότητα: οι κρατήρες της Σελήνης και οι κηλίδες του Ήλιου, καθώς και το γεγονός ότι τέσσερα σώματα περιστρέφονταν γύρω από έναν άλλο πλανήτη, το Δία, αποτέλεσαν αποδείξεις για το αντίθετο.

Βέβαια ο Γαλιλαίος δεν τα βρήκε όλα σωστά, καθώς πίστευε ότι οι παλίρροιες προκαλούνταν από τους ωκεανούς που φούσκωναν κατά την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο.^[7]

Δεν νιώθω υποχρεωμένος να πιστέψω πως ο ίδιος Θεός που μας προίκισε με αισθήσεις, λογική και πνεύμα, μας προόριζε να απαρνηθούμε τη χρήση τους και με κάποιους άλλους τρόπους να μας δώσει τις γνώσεις που μπορούμε να αποκτήσουμε μέσω αυτών^[8]

Δείτε επίσης

• Σχέση θρησκείας και επιστήμης
• Ετιέν Ντολέ
• Αθεϊσμός

Έργα

• Liber Mechanicorum, 1577, εργασία πάνω στη Στατική.
• Planisphaeriorum, 1579, εργασία πάνω στην Αστρονομία.
• De motu, 1590, ή Περί κινήσεως, εργασία πάνω στην Κινηματική.
• Perspectivae, 1600, βιβλία 6, εργασία πάνω στην Προοπτική.
• Problemum Astronomicorum, 1609, εργασία πάνω στην Αστρονομία.
• Sidereus Nuncius («Αστρικός Αγγελιαφόρος»), 1610, όπου δημοσιεύονται οι αστρονομικές του ανακαλύψεις.
• Dialogho sopra i due massimi sistemi del mondo, tolemaico e copernicano, 1632, ή "Διάλογος περί των δύο μεγίστων συστημάτων του κόσμου, πτολεμαïκού και κοπερνίκειου", το περίφημο βιβλίο όπου ο Γαλιλαίος παρουσιάζει την ηλιοκεντρική θεωρία, και το οποίο προκάλεσε την αντίδραση της Εκκλησίας.
• Discorsi e Dimonstrazioni Matematiche intorno à due nuove scienze, 1638, περιλαμβάνει προβλήματα αντοχής στερεών υλικών, μελέτη νόμων Δυναμικής και Κινηματικής και τη διάσημη αρχή της αδράνειας.

Παραπομπές

• Butterfield Herbert, Η Καταγωγή της Σύγχρονης Επιστήμης (1300-1800), ΜΙΕΤ, Αθήνα 1983, σελ. 71.
•  
• Grombie C. Α., Απο τον Αυγουστίνο στον Γαλιλαίο-Η Επιστήμη στον Όψιμο Μεσαίωνα και στις αρχές των νέων χρόνων, τόμ. Β' - 13ος-17ος αιώνας, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1992, σελ. 214.
•  
• Ματσούκας Α. Νίκος, Δογματική και Συμβολική θεολογία, τόμ. Γ', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 329-330. Βλ. και Butterfield Herbert, Ό.π.
•  
• Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ, τόμ. 07, Αθήνα 2004, λήμμα: Γαλιλαίος.
•  
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 16, εκδ. Δίας, Αθήνα 2004, λήμμα: Γαλιλαίος.
•  
• Alan Cowell (31 Οκτωβρίου 1992). «After 350 Years, Vatican Says Galileo Was Right: It Moves». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 2018-12-06.
•  
• Dorling Kindersley Limited, A Penguin Random House Company (2012). 100 άνθρωποι που έγραψαν ιστορία. Αθήνα: παιδίο. σελ. 13. ISBN 978-960-546-838-5.
•  

Βιβλιογραφία

• Agazzi, Evandro, «Ἦταν ὁ Γαλιλαῖος ὀπαδὸς τοῦ Ρεαλισμοῦ;», Οὐτοπία, τόμος 8 (1993), σσ. 85-110.
• Drake, Stillman: Γαλιλαίος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2η έκδοση, Ηράκλειο 1999.
• Gatti, Hilary: «Τὸ Δεῖπνο τῆς Τετάρτης τῶν Τεφρῶν τοῦ Τζιορντάνο Μπροῦνο καὶ ὁ Διάλογος γιὰ τὰ δύο μεγαλύτερα παγκόσμια συστήματα τοῦ Γαλιλαίου», στό: Γαλιλαῖος Γαλιλέι - Αἱρετικὲς φωνές, Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν - Ἑλληνικὰ γράμματα, Ἀθήνα 1995, σσ. 55-74.
• Κουτσουδάκη, Μαρία: «Ο Γαλιλαίος και η σύγχρονη επιστημονική σκέψη», Περισκόπιο της Επιστήμης, τεύχος 213 (Ιανουάριος 1998), σσ. 68-74.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Στα Βικιφθέγματα υπάρχει υλικό σχετικό με το λήμμα:    Γαλιλαίος Γαλιλέι

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Γαλιλαίος Γαλιλέι

• «Γαλιλαίος: Η Μάχη στην Αυγή της Σύγχρονης Επιστήμης»
• Πορτραίτα από το Παρελθόν —Γαλιλαίος, περιοδικό Ξύπνα! τεύχος Ιουνίου 2015, σελ. 10-11.
• Η Σύγκρουση του Γαλιλαίου με την Εκκλησία, περιοδικό Ξύπνα! τεύχος 22 Απριλίου 2003, σελ. 11-14.