Eλλείψεις σε παυσίπονα και αντιπυρετικά, αντιβιοτικά, σιρόπια για τον βήχα, εισπνεόμενα, χάπια για την υπέρταση, τον διαβήτη, αντικαταθλιπτικά, αντιεπιληπτικά και φάρμακα για πολλές ακόμα νόσους. Ελλείψεις σε φάρμακα για μικρούς και μεγάλους - ακόμα και σε παιδικά εμβόλια, όπως για ιλαρά, ερυθρά, ανεμοβλογιά, ενώ σε τουλάχιστον 10 ανέρχονται και τα νοσοκομειακά σκευάσματα σε έλλειψη, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού αλλά και αντικαρκινικά.
Οι ασθενείς βρίσκονται σε μια αγωνιώδη αναζήτηση του φαρμάκου τους - κάποιοι από αυτούς δε είναι καρκινοπαθείς ή καρδιοπαθείς ή πρόσφατα χειρουργημένοι ή ηλικιωμένοι. Ψάχνουν από φαρμακείο σε φαρμακείο μήπως έχει «ξεμείνει» κάποιο κουτί του φαρμάκου τους, διασχίζουν χιλιόμετρα από γειτονιά σε γειτονιά, ενίοτε αναγκάζονται να αλλάζουν σκεύασμα, που ναι μεν μπορεί να έχει την ίδια «δραστική ουσία», αλλά συνολικά ως φάρμακο να «συμπεριφέρεται» διαφορετικά επηρεάζοντας την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Πολλές φορές μειώνουν τις δόσεις του φαρμάκου, κάτι που αλλάζει φυσικά και την έκβαση της φαρμακευτικής φροντίδας.
H 27χρονη Μιχαέλα πάσχει από 7,5 μηνών από ένα σπάνιο σύνδρομο επιληψίας που προκαλείται συχνότατα από μια γενετική μετάλλαξη, το σύνδρομο Dravet. Ενα από τα κεντρικά φάρμακα που διαχρονικά τη βοηθούν μειώνοντας κάτω από το μισό τις κρίσεις επιληψίας που αντιμετωπίζει σιγά σιγά εξαφανίζεται από τα ράφια των φαρμακείων, μας λέει η μαμά της, Μαρία Παττέ.
«Σιγά και αθόρυβα κόβουν τα σωστά φάρμακα για την επιληψία. Φάρμακα που είναι αναντικατάστατα», επισημαίνει. Η ζονισαμίδη (Ζonegran) που χρειάζεται η Μιχαέλα δεν υπάρχει πουθενά, μας λέει. Το παιδί χρειάζεται 250 mg καθε μέρα - από 100 mg πρωί και βράδυ και 50 mg το μεσημέρι. Λόγω των ελλείψεων αρχικά στο σκεύασμα των 100 mg προ 7μήνου και τους τελευταίους μήνες και στο σκεύασμα των 50 mg διακινδυνεύεται η υγεία της. «Είμαστε σε απόγνωση. Δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Ακούει κανείς;», καταλήγει η κυρία Παττέ.
Με τη φωνή της Μαρίας Παττέ ενώνει τη δική της η Φωτεινή Νιξίνα, μαμά της 6χρονης Ανδριάνας που διαγνώστηκε με στρεπτόκοκκο και δεν έβρισκε την αντιβίωση για το παιδί της. «Γύρισα το κέντρο της Αθήνας, από τα Εξάρχεια μέχρι τους Αμπελόκηπους και τα Ιλίσια για να βρω το φάρμακο. Εφτασα μέχρι την Καλλιθέα για να βρω σε ένα φαρμακείο τα δύο τελευταία μπουκαλάκια που είχαν και να τους τα πάρω», μας λέει.
Παρ’ όλο που ο γιατρός είχε γράψει δύο μπουκαλάκια των 70 ml αμοξυκιλλίνη (Augmentin) για τη μικρή (7 ml κάθε 12 ώρες) έφτασαν για 7 μέρες, διηγείται η κυρία Νιξίνα. «Πήγα πάλι μια βόλτα στα φαρμακεία, του χρόνου τον χειμώνα πάλι, μου είπαν οι φαρμακοποιοί. Δεν βρήκα τίποτα και ευχήθηκα να πάνε όλα καλά, δεδομένου ότι η μικρή μου είχε πάρει την ποσότητα της αντιβίωσης που της είχε γράψει ο παιδίατρος».
Οι διαβητικοί
Αλλοι ασθενείς, όπως είναι οι διαβητικοί, από τη μία δεν βρίσκουν την ινσουλίνη (Τresiba και Τrulicity), από την άλλη φορτώνονται με δυσβάσταχτη συμμετοχή για τη σεμαγλουτίδη (Οzempic). Η καθημερινή αλλά και η εβδομαδιαία ένεση ινσουλίνης που χρειάζονται οι περίπου 500.000 διαβητικοί στη χώρα με τύπου 1 και 2 είναι σε έλλειψη.
Σε έλλειψη βρίσκεται και η σεμαγλουτίδη για μεγάλο χρονικό διάστημα και τώρα αναμένονται κάποιες παρτίδες -άγνωστο πόσες και πότε- που οι ασθενείς καλούνται να πληρώσουν πανάκριβα: η συμμετοχή τους αυξάνεται 300% κι έτσι για κάθε ενέσιμη δόση, αντί για 10 ευρώ, θα πληρώνουν 40! Αυτό συμβαίνει γιατί η κυβέρνηση, αντί να διαπραγματευτεί με την εταιρεία μια καλύτερη τιμή, επιλέγει να βγει στις ξένες αγορές, να αγοράσει τη φαρμακευτική ουσία και να τη φέρει στη χώρα με τιμές στα ύψη.
Μια ανάσα πριν από τις εκλογές, οι σοβαρές ελλείψεις φαρμάκων ξεπερνούν το επίπεδο των φαρμακείων και εκτείνονται στις φαρμακαποθήκες και τις εταιρείες διανομής φαρμακευτικών προϊόντων, που αδυνατούν να εκτελέσουν παραγγελίες καθώς δεν έχουν διαθέσιμο απόθεμα. Οι φαρμακοποιοί κάνουν λόγο στην «Εφ.Συν.» για κατάσταση που «δημιουργεί κίνδυνο για την υγεία των ασθενών», που «έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο», για την οποία «δυστυχώς, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις μας, η πολιτεία δεν έχει πάρει κανένα μέτρο».
«Δεν έχει μείνει κατηγορία φαρμακευτικών σκευασμάτων στην οποία να μην εκδηλώνεται, στον έναν ή στον άλλον βαθμό, πρόβλημα», εξηγεί ο Γιάννης Καβαλάρης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου. Για κάποια φάρμακα, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τα αντιβιοτικά για τα παιδιά και τα εισπνεόμενα, τα σκευάσματα είτε λείπουν εντελώς είτε οι ποσότητες που διαθέτουν τα φαρμακεία είναι ελάχιστες μπροστά στη ζήτηση.
Την ίδια ώρα, τονίζει, εκδηλώνονται σε μια ευρεία γκάμα σκευασμάτων τα οποία αφορούν χρόνιες παθήσεις και μεγάλες ομάδες ασθενών, όπως είναι, για παράδειγμα, τα φάρμακα για τον διαβήτη και την υπέρταση. «Η τροφοδοσία των φαρμακείων από τις φαρμακευτικές εταιρείες είναι τραγική», επισημαίνει.
Ετσι, «για φάρμακα που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ζήτησης τα φαρμακεία τροφοδοτήθηκαν με 4-5 κουτιά, με αποτέλεσμα το όποιο απόθεμα να εξαντλείται με τις πρώτες συνταγές», σημειώνει. Οι ασθενείς, συμπεραίνει, «είναι συνεχώς σε μια γύρα για να βρουν τα φάρμακά τους. Τελικά αφού γυρίσουν δέκα και πλέον φαρμακεία, χωρίς αποτέλεσμα, αντιλαμβάνονται πως το πρόβλημα είναι γενικό».
Κάθε φορά που «λείπουν» κάποιοι κωδικοί από την εγχώρια αγορά, αν δεν έχει πρόβλημα παραγωγής μια εταιρεία -που δεν έχει-, όλα δείχνουν προς την κατεύθυνση των «τεχνητών ελλείψεων» και των παράλληλων εξαγωγών, ένα ζήτημα διαχρονικό, που όμως δεν είχε λάβει ποτέ τέτοιες διαστάσεις. Οι ελλείψεις κυμαίνονταν μεταξύ 80 και 100 κωδικών και κάποιες φορές είχαν αγγίξει τους 200 ή τους 400 στο παρελθόν. Ποτέ όμως τους 500 και πλέον.
Μπορεί να κάνει κάτι η πολιτεία; Ναι, από τη στιγμή που οι εξαγωγές επιτρέπονται μόνο στον βαθμό που υπάρχει κάλυψη της εγχώριας ζήτησης. Αρμόδιος φορέας είναι ο ΕΟΦ, με την επίβλεψη του υπουργείου Υγείας. Ομως, όχι μόνο δεν πήρε κανένα μέτρο η πολιτεία για να εξασφαλίσει απαραίτητα φάρμακα, αλλά, αντίθετα, διακινδυνεύει την επάρκεια της χώρας με αποφάσεις για την άρση της απαγόρευσης εξαγωγών κωδικών φαρμάκων από τη χώρα.
Οι φαρμακαποθήκες
Οι εξαγωγές των φαρμάκων γίνονται νόμιμα, ακολουθώντας τους κανόνες του εμπορίου για τη ζήτηση και προσφορά, όπως ορίζει η Συνθήκη του Μάαστριχτ για την ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων. Παράδειγμα: Εισάγεται ένα φάρμακο που στη χώρα μας κοστίζει 1-2 ευρώ, παραμένει για μία νύχτα σε μια φαρμακαποθήκη και την άλλη μέρα επανεξάγεται στη Γερμανία, όπου η τιμή του είναι 25 ευρώ.
Τη διαφορά μοιράζονται οι φαρμακαποθήκες (Ελλάδας και Γερμανίας), το κράτος φαίνεται ότι κάνει «εξαγωγές» και ωφελείται πολιτικά, ενώ και οι φαρμακοβιομηχανίες εξυπηρετούνται, αφού γνωρίζουν ότι ένα φάρμακο δεν μπορεί να είναι βιώσιμο ταυτόχρονα στην Ελλάδα που κάνει 50 ευρώ και στη Γερμανία που κάνει 200. Τα περιθώρια κέρδους για τους κωδικούς που βρίσκονται σε έλλειψη κυμαίνονται από 30% έως 650%.
«Το φαινόμενο των παράλληλων εξαγωγών οφείλεται στο γεγονός ότι στη χώρα μας έχουμε από τα πιο φτηνά φάρμακα της Ευρώπης», σημείωσε πρόσφατα ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων (ΣΦΕΕ), αλλά και για «στοχευμένες κινήσεις που θα μπορούσαν να στηρίξουν την παραγωγή απαραίτητων καθιερωμένων φαρμάκων από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία», «βελτιώνοντας τη θέση της δικής μας βιομηχανίας στην ευρωπαϊκή αγορά».
Από την πλευρά της η Πανελλήνια Ενωση Φαρμακοβιομηχάνων κάνει λόγο για «υπερφορολόγηση», «τεράστιο clawback», «αυξημένο κόστος παραγωγής» κοκ. Κι αυτά παρά τις μεγάλες «εκπτώσεις» στις υποχρεώσεις των φαρμακοβιομηχάνων προς το κράτος (clawback) ως «κίνητρα» για «έρευνα και ανάπτυξη» καινοτόμων φαρμάκων.
Πάντως ο λογαριασμός τελικά πηγαίνει στους ασθενείς. Ετσι κι αλλιώς οι πολίτες επιβαρύνονται όλο και περισσότερο για τη φαρμακευτική τους περίθαλψη, καθώς όλες οι κυβερνήσεις μείωσαν κατά 67% τη φαρμακευτική δαπάνη από το 2009 - 5,1 δισ. ευρώ το 2009, 1,9 δισ. ευρώ το 2018.
πηγη: https://www.efsyn.gr