Loading...

Κατηγορίες

Πέμπτη 07 Φεβ 2019
Η Αρχή του Αρχιμήδη: Ένα επίκαιρο έργο για τα σύγχρονα λαϊκά δικαστήρια
Κλίκ για μεγέθυνση
 
 

Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον έργο της σύγχρονης ισπανικής θεατρικής δραματουργίας μας συστήνει ο Βασίλης Μαυρογεωργίου στο θέατρο Skrow, από την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου. «Η Αρχή του Αρχιμήδη» του Ζουζέπ Μαρία Μιρό που κέρδισε μάλιστα το βραβείο Premi Born de Teatre Award το 2011, έχει να κάνει με την στοχοποίηση ενός ανθρώπου, αλλά και με τη θέση που παίρνει ο περίγυρός του απέναντι στα γεγονότα.

Ο Τζόρντι, δάσκαλος σε ομάδα κολύμβησης παίδων, αγκαλιάζει και δίνει ένα φιλί σε ένα αγοράκι που κλαίει γιατί φοβάται το νερό και δε θέλει να κολυμπήσει χωρίς σωσίβιο. Μια τρυφερή κίνηση ενθάρρυνσης ενός καλού δασκάλου. Μια απρεπής κίνηση με υποβόσκουσα σεξουαλική πρόθεση. Μια κίνηση που ίσως αποκαλύπτει περισσότερα πράγματα για τον παρατηρητή από ότι για τον δράστη. Ποιος είναι αυτός που κοιτάει; Από ποια οπτική; Μια κίνηση που θα αποτελέσει αφορμή μιας αλληλουχίας εκρηκτικών συζητήσεων και καταστάσεων για να έρθουν στην επιφάνεια καχυποψίες, προκαταλήψεις και φόβοι.

 
Γιάννης Σοφολόγης

Συναντήσαμε τον σκηνοθέτη της παράστασης Βασίλη Μαυρογεωργίου και μιλήσαμε για το επίκαιρο έργο που ανεβάζει.

-Πώς ανακάλυψες το συγκεκριμένο έργο;

Υπάρχει αυτός ο φοβερός άνθρωπος που λέγεται Μαρία Χατζηεμμανουήλ, πραγματική ευεργέτης του ελληνικού θεάτρου, η οποία ασχολείται με το ισπανόφωνο θέατρο. Την ζήτησα να μου στείλει κάποια έργα να διαβάσω, που είχε ήδη μεταφράσει. Μου έστειλε 30 έργα! Και ανάμεσά τους ξεχώρισα την «Αρχή του Αρχιμήδη» και έβαλα μπροστά να την ανεβάσω. Το γεγονός ότι υπάρχει ένας μεταφραστής έργων και μπορείς να έχεις πρόσβαση σε έναν μεγάλο αριθμό από αυτά, που καταπιάνονται με πολύ διαφορετικά θέματα, είναι κάτι μαγικό. Ιδίως όταν δεν γνωρίζεις τη γλώσσα ή δεν ταξιδεύεις συχνά για να δεις στο εξωτερικό παραστάσεις καινούργιων έργων. Διαβάζοντας το κείμενο του Ζουζέπ Μαρία Μιρό, ήξερα αμέσως ότι ήθελα να το ανεβάσω. Ήθελα να καταπιαστώ με το συγκεκριμένο επίκαιρο θέμα.

Πάτροκλος Σκαφίδας

-Ποιο είναι το θέμα του;

Είναι η στοχοποίηση ενός ανθρώπου σε σχέση με την ομοφυλοφιλία. Έχουμε και στην ελληνική κοινωνία αντίστοιχα παραδείγματα. Ο Ζακ Κωστόπουλος είναι το πιο πρόσφατο. Στο έργο ο πρωταγωνιστής μπαίνει στο στόχαστρο του περίγυρού του και ξαφνικά είναι ένοχος, χωρίς καμιά απόδειξη ή επίσημη ετυμηγορία. Είναι σαν τον δικάζει και να τον καταδικάζει η ίδια η κοινωνία. Στο επίκεντρο βρίσκεται ένας προπονητής κολύμβησης που αγκαλιάζει ένα παιδί και του δίνει ένα φιλί. Και αυτό προκαλεί μια σειρά από αντιδράσεις. Βλέπουμε σταδιακά πώς αλλάζουν γνώμη και θέση οι συνάδελφοί του. Είναι τρομερό πώς γίνεται! Μοιάζει να εξαπλώνεται σαν ιός. Το θέμα που βάζει πολύ έντονα το έργο είναι ο ρόλος που έχουν σήμερα τα social media: πώς μια σκέψη γίνεται επικοινωνία και πώς αυτή γίνεται οργανωμένο χτύπημα εναντίον αυτού του ανθρώπου. Δεν είναι άλλωστε φορές που στο chat και σ’ αυτές τις πλατφόρμες δικτύωσης γίνονται πραγματικές δίκες και καταδίκες, χωρίς κανείς από αυτούς που συμμετέχουν να ξέρει τα αληθινά δεδομένα ή τα περιστατικά. Είναι τρομερά εύκολο το πώς οργανώνεται ένα τέτοιο «κίνημα».

-Βλέπω ότι κάνεις μια στροφή προς θέματα πιο επίκαιρα, πιο σύγχρονα που αφορούν σοβαρά κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της εποχής μας. Τι σε απασχολεί;

Ξεκινάει κυρίως από το γεγονός ότι τώρα τελευταία έχω πρόσβαση σε τόσα πολλά σύγχρονα έργα. Μου αρέσει που έχω πρόσβαση σε ένα υλικό σύγχρονο που αφορά ζητήματα της εποχής μας. Πάω λίγο αντίθετα στο ρεύμα, γιατί η κυρίαρχη τάση αυτή την στιγμή είναι να ανεβαίνουν κλασικά θεατρικά έργα, όπου δεν πληρώνονται δικαιώματα. Αποτελούν ίσως μια πιο ασφαλή λύση. Μου αρέσει επίσης να βλέπω τον προβληματισμό που έχουν διάφοροι συγγραφείς από όλο τον κόσμο για θέματα που αντιμετωπίζουν στη ζωή τους. Αντίστοιχα θέματα αντιμετωπίζουμε κι εμείς στην Ελλάδα και είναι ωραίο να προβληματιζόμαστε γι’ αυτά. Οπότε η τωρινή ενασχόλησή μου πηγάζει κυρίως από την ευκαιρία που έχω τον τελευταίο καιρό να διαβάζω τέτοια κείμενα. Από την άλλη πλευρά, είμαι 40 ετών και έχω μια παραπάνω ανάγκη να ασχολούμαι με τέτοια ζητήματα. Έχω μια αίσθηση ότι θυμώνω περισσότερο πλέον με κάποια πράγματα που βλέπω γύρω μου. Κάτι που δεν μου συνέβαινε στο παρελθόν, όταν ήμουν λίγο μικρότερος.

Πάτροκλος Σκαφίδας

-Μοιάζει το συγκεκριμένο έργο με την «Αμφιβολία», την ταινία του Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ, που ήταν και θεατρικό έργο;

Ναι μοιάζει πάρα πολύ, όπως και με το εξαιρετικό «Κυνήγι» του Τόμας Βίντερμπεργκ. Σεναριακά είμαστε πιο κοντά στην «Αμφιβολία». Στόχος του συγγραφέα μας είναι να οδηγήσει τον θεατή να πάρει θέση για το τι έχει πραγματικά συμβεί. Δεν θέλει να τον οδηγήσει αυτός σε κάποια κρίση. Το έργο είναι γραμμένο λοιπόν πολύ έξυπνα και παίζει με διαφορετικές ιδέες. Έχει πολλά αμφίσημα σημεία, ώστε να ερεθίσει κάθε σκέψη. Κάποιος μπορεί να θυμώσει και να ταυτιστεί με τον κεντρικό χαρακτήρα ή να τον θεωρήσει ένοχο. Αν η παράστασή μας πετύχει, μπορεί να υπάρχουν θεατές με εντελώς διαφορετικές απόψεις σε σχέση με το έργο μας. Αυτό που σου προκαλεί το έργο είναι το πώς μπορείς να αρχίσεις να φοβάσαι τους υπόλοιπους ανθρώπους και τη δύναμη του όχλου, από εκεί που δεν σε απασχολεί καθόλου στην καθημερινότητά σου. Οι άλλοι γίνονται ξαφνικά επικίνδυνοι για ένα θέμα που έχει παραποιηθεί, που του έχουν δώσει λάθος διαστάσεις. Και είναι έτοιμοι να σε λιντσάρουν για κάτι που ερμήνευσαν διαφορετικά, για το οποίο εσύ δεν είχες καμιά πρόθεση ή δόλο. Υπάρχει και η άλλη πλευρά όμως του νομίσματος: μπορείς να είσαι με αυτούς που φωνάζουν και διαμαρτύρονται ενάντια σε έναν τύπο που έκανε κάτι απεχθές. Για παράδειγμα, εγώ θα μπορούσα κάλλιστα να είμαι με το πλήθος των ανθρώπων που φώναζε ενάντια στους βιαστές των κοριτσιών στη Ρόδο.

Πάτροκλος Σκαφίδας

-Αισθάνεσαι δηλαδή να μην απέχουμε πολύ από την αυτοδικία;

Ακριβώς αυτό συμβαίνει στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Αν δεις τι γίνεται γύρω μας, τότε καταλαβαίνεις ότι πολύς κόσμος δεν απέχει από την αυτοδικία. Και το έργο παίζει πολύ με αυτό το φόβο απέναντι στην ανθρώπινη φύση και τι μπορεί να κάνει αυτή σε ακραίες καταστάσεις: αυτό που φοβόμαστε περισσότερο είναι η κοινωνία μέσα στην οποία ζούμε.

-Τι σηματοδοτεί ο τίτλος του έργου «Η αρχή του Αρχιμήδη»;

Έχει γίνει πολλή συζήτηση στην πρόβα για το τι σημαίνει. Η αρχή λέει ότι κάθε σώμα που βυθίζεται στο νερό δέχεται άνωση ίση με το βάρος του ρευστού που εκτοπίζει. Αυτό έχει να κάνει λίγο ότι ζούμε σε ένα περιβάλλον, όπου τίποτε δεν μένει κρυφό: ότι μέσα στο νερό, οποιαδήποτε κίνηση, οποιοσδήποτε βρεθεί εκεί, δημιουργεί έναν κυματισμό που γίνεται αντιληπτός από τους γύρω του. Δεν μπορείς δηλαδή να κρυφτείς και αυτό το πράγμα μεγαλώνει και μπορεί να γιγαντωθεί. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο του έργου είναι η απώλεια ελέγχου της κατάστασης, η διαστρέβλωσή της. Εσύ δηλαδή κάνεις κάτι που μπορεί να πάρει πολύ γρήγορα τεράστιες διαστάσεις και να παρεξηγηθείς στο εργασιακό σου περιβάλλον. Ο τίτλος του έργου έχει να κάνει επίσης ότι στο κολυμβητήριο γίνονται μαθήματα κολύμβησης: τα παιδιά μαθαίνουν να επιπλέουν και ουσιαστικά μαθαίνουν να στέκονται για πρώτη φορά στα πόδια τους. Είναι η ηλικία που αρχίζουν να αποκτούν προσωπικότητα. Είναι παράλληλα όμως μια πολύ ευαίσθητη ηλικία για το παιδί, αλλά και για τον γονιό που πρέπει να εμπιστευτεί σε κάποιον ξένο το παιδί του. Αυτό λοιπόν το μάθημα άνωσης - ενηλικίωσης έχει στενή σχέση με την κολύμβηση. Μοιάζει με την πρώτη φορά που καταφέρνεις να κάνεις μόνος σου ποδήλατο, χωρίς τη βοήθεια των γονιών σου. Ο συγγραφέας βάζει με έναν τρόπο στο τραπέζι πώς όλο σύμπαν του διαδικτύου και των social media και ο κόσμος που ζούμε που είναι ολοένα και πιο συντηρητικός, είναι σαν να μην αφήνουν ποτέ το παιδί να μείνει μόνο του και να εμπιστευτεί τον εαυτό του και να σταθεί στα πόδια του.

-Έτσι βλέπεις και την ελληνική κοινωνία σήμερα;

Ναι! Είμαστε στον πάτο και όλα είναι στο φως. Όλα δημιουργούν παφλασμούς. Τίποτε δεν ξεφεύγει. Σκέψου πόσο γρήγορα έγινε viral, το τραγουδάκι του παπά μέσα στο πούλμαν «Μην παραχαράσσετε την ιστορία». Δεν κρύβεται τίποτε. Γι’ αυτό το λόγο στην εποχή μας πρέπει να προσέχεις τη δημοσιότητα. Να τη διαχειρίζεσαι ανάλογα. Σκέψου ότι υπάρχουν πλέον υπηρεσίες που σε βοηθούν να κρύψεις την παρουσία σου και τα ίχνη σου στο διαδίκτυο. Έχουμε γίνει πολύ επιφυλακτικοί απέναντι σε ο,τι μας προσφέρεται γιατί έχουμε χάσει τον έλεγχό του και δεν ξέρουμε πώς θα το χειριστεί αυτός που ελέγχει την πληροφορία ή αυτός που την παίρνει.

-Χρειαζόμαστε αυτό τον προβολέα πάνω στις ζωές των ανθρώπων; Έχουμε τα εργαλεία για να μπορούμε να αξιολογήσουμε όλα αυτά που έρχονται στο φως και μας σερβίρουν καθημερινά;

Δεν έχω απάντηση σ’ αυτό το τεράστιο ζήτημα. Δεν ξέρω τι να σου πω, γιατί εγώ καταλαβαίνω και τις δύο πλευρές. Κι εγώ θέλω να ξέρω ποιος είναι ο άλλος, τι γίνεται γύρω μου. Από την άλλη πλευρά, ο άλλος ο άνθρωπος αλλά και εγώ δεν θέλω να τα ξέρουν όλα οι άλλοι για μένα. Με ενοχλεί ο φόβος που υπάρχει γύρω μας. Αισθάνομαι ότι δεν υπάρχει πια εμπιστοσύνη στους κανόνες, στους νόμους, στην κοινωνική σύμβαση. Ότι κάποιος που κάνει ένα έγκλημα θα τιμωρηθεί. Ότι δεν χρειάζεται να πάρω εγώ την κατάσταση στα χέρια μου. Αυτά όλα είναι σημάδια διάλυσης του κόσμου γύρω μας. Ότι επικρατεί ένα μπάχαλο. Και αυτό οφείλεται επίσης ότι οι πολιτικοί αλλά και η Ευρώπη σήμερα δεν έχουν απάντηση στα μεγάλα προβλήματα, όπως είναι για παράδειγμα το μεταναστευτικό. Άνθρωποι πεθαίνουν γύρω μας και κανείς δεν κάνει τίποτε σαν να μην έχει αξία η ζωή τους. Οι μετανάστες μπορεί να είναι καλοί όσο είναι φτηνά εργατικά χέρια, αλλά όσοι δεν μας αρέσουν μπορούμε να τους σπάμε στο ξύλο. Και όλοι μας έχουμε γίνει παρατηρητές των πραγμάτων, χωρίς να παίρνουμε θέση για ο,τι συμβαίνει γύρω μας. Και βλέπεις να οργανώνεται κάτι άγριο, τρομακτικό, πολύ γρήγορα δίπλα σου και εσύ μένεις άφωνος, ακίνητος. Ίσως ζυμώνεται μια νέα τάξη πραγμάτων. Δεν ξέρω. Με ανησυχεί πολύ πάντως.

-Κάπως έτσι, αδρανείς είναι και οι ήρωες του έργου;

Ακριβώς έτσι! Δεν μπορούν να φανταστούν τι γίνεται γύρω τους. Πώς οργανώνεται ακαριαία μια αντίδραση σε μια τυχαία, χωρίς πρόθεση συμπεριφορά τους. Δεν μπορούν να υπολογίσουν την ταχύτητα των γεγονότων. Μοιάζει με ένα τσουνάμι που δεν παίρνουν χαμπάρι πως θα τους πνίξει. Ένας άνθρωπος δεν μπορεί να φανταστεί σήμερα, πόσο εύκολο είναι ξαφνικά να περικυκλωθεί από φασίστες, που θα τον δέρνουν ανηλεώς. Και για να το φέρω στα μέτρα της Αθήνας μας: η πόλη είναι γεμάτη πανικόβλητους ανθρώπους που είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμοι να συσπειρωθούν και να γίνουν μια αυτόκλητη ομάδα τιμωρίας, η οποία έχει ως καύσιμο το φόβο και την αγανάκτηση που καθημερινά συσσωρεύει. Το είδαμε άλλωστε χαρακτηριστικά στην περίπτωση του Ζακ Κωστόπουλου. Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχουν και άνθρωποι που διατηρούν την αξιοπρέπειά τους, που έχουν χάσει τη δουλειά τους, που έχουν καταστραφεί, που προσπαθούν, που δεν θα σπάσουν στο ξύλο το γείτονά τους, επειδή τους πήρε η εφορία το σπίτι. Είναι λοιπόν ζήτημα παιδείας και αξιοπρέπειας. Δυστυχώς εκλείπουν. Ο κόσμος γέρνει και είναι πού χάνει ο καθένας την ψυχραιμία του και πού θα ισορροπήσει ξανά η κατάσταση. Και ποιοι είναι πιο πολλοί. Αυτό είναι το πιο τρομακτικό.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Συγγραφέας: Ζουζέπ Μαρία Μιρό

Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ

Σκηνοθεσία: Βασίλης Μαυρογεωργίου

Σκηνογράφος: Θάλεια Μέλισσα

Ενδυματολόγος: Ιφιγένεια Νταουντάκη

Φωτιστής: Στέλλα Κάλτσου

Μουσική επιμέλεια: Γιάννης Σορώτος

Βοηθός Σκηνοθέτη: Καλή Βοϊκλή

Παίζουν: Σεραφείμ Ράδης, Γιάννης Σοφολόγης, Μιχάλης Συριόπουλος, Μαρία Φιλίνη

INFO

SKROW

Αρχελάου 5, Παγκράτι

Τηλέφωνο και ώρες κρατήσεων: 210 7235 842 (ώρες 11:00 π.μ. - 14:00 μ.μ. και

17:00 μ.μ. - 20:30 μ.μ.)

Παραστάσεις: Κάθε Παρασκευή,Σάββατο &Κυριακή στις 21:00

Διάρκεια: 100 λεπτά

Εισιτήριο: 12 € γενική είσοδος, 10 € φοιτητικό, μειωμένο, ομαδικό (για κρατήσεις άνω

των 10 ατόμων), 8 € ανέργων/ΑΜΕΑ

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

Στο site: www.skrowtheater.com

Στο τηλέφωνο: 2108938111

Στο δίκτυο καταστημάτων: Public

Στο ταμείο του θεάτρου: κάθε Τετάρτη, Παρασκευή & Σάββατο 17:00 – 20:00, κάθε Κυριακή 11:00 - 14:00

 

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου