Loading...

Κατηγορίες

Σάββατο 25 Σεπ 2021
…Και δεν ακούω τη σκέψη μου
Κλίκ για μεγέθυνση







 

Η περίπτωση των «σχιζοφρενών» που ακούνε φωνές στην παράσταση «Το κορίτσι που γίνεται γορίλας και άλλες ιστορίες ανάρρωσης» - Η «παρέκκλιση» που μας αποκαλύπτει τη φύση μας.

 

Tου Θοδωρή Τσαπακίδη
 

«Είμαι ο Ρον Κόλμαν, έχω εφτά παιδιά και στον ελεύθερο χρόνο μου ακούω φωνές – είμαι σχιζοφρενής» συστήνεται ένας εκ των ηθοποιών της παράστασης και συνεχίζει, «Θα κάνω μια παύση, τώρα, ώστε όσοι φοβούνται ότι θα βγάλω μαχαίρι και θα αρχίζω να σας σφάζω, να φύγουν» και οι θεατές γελάνε.

Η σκηνή διαδραματίζεται στον αύλειο χώρο των πρώην Πλεκτηρίων-Υφαντήριων, στον Βοτανικό. Ένα από τα στερεότυπα για τους ψυχικά πάσχοντες –και  δη τους σχιζοφρενείς– έχει βγει στην επιφάνεια. Και πέρα από το γέλιο, μας κάνει να αναρωτηθούμε σε τι βαθμό είναι, άραγε, διαδεδομένη αυτή η αντίληψη. 

Η συγκεκριμένη σκηνή είναι από τις λιγοστές κατά την οποία η δράση μεταφέρεται έξω από το κτήριο όπου λαμβάνει χώρα η παράσταση. Ένα κτήριο, ιδιότυπη σκηνή, με τον τέταρτο της τοίχο γυάλινο, με μεγάλα καφασωτά παράθυρα και τζαμένια πόρτα.

Δεν φαίνεται να είναι τυχαία αυτή η επιλογή, μιας που το σπίτι, κατά τον Φρόυντ, συμβολίζει την ολότητα του ατόμου. Μάλιστα το κτήριο, ιδωμένο απ’ έξω (από εκεί που βρίσκονται οι θεατές), θυμίζει παιδική ζωγραφιά σπιτιού, και, όπως είναι κοινώς αποδεκτό σήμερα, τα βιώματα της παιδικής ηλικίας παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχική συγκρότηση του ατόμου και στην ύπαρξη ή μη διαταραχών σ’ αυτήν.

Η παράσταση βασίζεται στις μαρτυρίες τεσσάρων ανθρώπων, που άκουγαν φωνές, έμαθαν απ’ αυτές, και βρίσκονται σε διαδικασία ανάρρωσης («Ζώντας με τις φωνές: 50 ιστορίες ανάρρωσης» - εκδ. Νησίδες, 2014). Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των ανθρώπων είναι ότι κακοποιήθηκαν ή βασανίστηκαν σε νεαρή ηλικία.

Αντίθετα, όμως, από ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν, οι φωνές αυτές, δεν θεωρήθηκαν ούτε αντιμετωπίστηκαν από τους θεραπευτές τους και τους ίδιους τους πάσχοντες (τουλάχιστον από ένα σημείο και μετά) ως πρόβλημα ή τουλάχιστον ως το καθαυτό πρόβλημα, αλλά ως μέσο, εργαλείο για τη θεραπεία τους, για την αποκατάσταση της ψυχικής τους υγείας, για την ανάρρωσή τους, τελικά.

Εντυπωσιάζει η ποικιλία των φωνών: άλλες είναι φιλικές, άλλες κλειστές, άλλες στριφνές κ.α. Όπως εντυπωσιάζει και ο τρόπος που οι σκηνοθέτες της παράστασης Βίκυ Αδάμου και Χρήστος Καπενής τις μεταφέραν στη σκηνή: οι πολλαπλές φωνές ενός ατόμου έγιναν πολλά άτομα σ’ ένα κοινό σπίτι.

Οι βουβές σκηνές, συνοδεία πιάνου στην αρχή της παράστασης, και στη συνέχεια κοντραμπάσου, όπου οι «φωνές» αυτές κάνουν διάφορα καθημερινά πράγματα παράλληλα (π.χ. ένας ντύνεται, μία βλέπει τηλεόραση, ένας τρίτος περιφέρεται άσκοπα στο δωμάτιο κ.λπ.) προσφέρουν στους θεατές μια εντύπωση που προσομοιάζει με το βίωμα των ανθρώπων που ακούνε φωνές.

Η παράσταση είναι ένας καταιγισμός εικόνων και ιστοριών μέχρι το πάρτι (της ανάρρωσης). Μια από τις «φωνές» γράφει help στα τζάμια, μια άλλη- cheerleader (εκ της μεικτής ομάδας των ηθοποιών και χορευτών) χορεύει, ακούμε τις μαρτυρίες των «σχιζοφρενών», την ιστορία τους, τα τραύματα τους και τις αντιδράσεις τους, απέναντι σ’ αυτό που τους συνέβαινε (π.χ. μια γυναίκα άρχισε να τραγουδάει, γιατί «είναι δύσκολο να ακούς τις φωνές όταν τραγουδάς»).

Αυτές οι φωνές δεν μπορούν να παραγραφούν ως ψευδαισθήσεις, όπως τις θεωρούσαν στο παρελθόν οι γιατροί, η οικογένεια και η ίδια η κοινωνία. Η Ελίζαμπεθ άκουγε εννέα φωνές, και επικοινωνούσε μαζί τους σε καθημερινή βάση. Πέντε επηρέασαν σημαντικά τη ζωή της.

Ερχόμενοι σ΄ επαφή με αυτούς τους «σχιζοφρενείς» αντιλαμβανόμαστε κάτι για τη φύση τους, όπως και κάτι για τη δική μας, και αναρωτιόμαστε, αν εμείς οι ίδιοι μπορούμε/ξέρουμε να συνομιλήσουμε με τη (μία; ) δική μας φωνή, με τον ίδιο μας τον εαυτό.

Η τρέχουσα υγειονομική κρίση, η πρόσφατη οικονομική κρίση και οι μεγάλες μεταναστευτικές/προσφυγικές ροές είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση των ψυχικών διαταραχών και παθήσεων (αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη κ.λπ). Σήμερα, η συζήτηση γύρω από αυτά τα θέματα καθίσταται αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε, και η παράσταση «Το κορίτσι που γίνεται γορίλας και άλλες ιστορίες ανάρρωσης» είναι ένας πολύ ωραίος τρόπος για να την κάνουμε.

Φωτογραφία της παράστασης: Κατερίνα Δρούκα

πηγη: https://left.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου