Με γνώμονα ότι θα πρέπει να συνεχιστούν οι διπλωματικές προσπάθειες για την Ανατολική Μεσόγειο, να μην τιναχθεί στον αέρα ο επικείμενος διάλογος ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, και οι προσπάθειες που θα αναλάβουν εκ νέου Μέρκελ-Μισέλ, επίδρασαν καταλυτικά στο τελικό κείμενο των συμπερασμάτων. Στο όνομα της διπλωματίας και προτάσσοντας μια θετική ατζέντα οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης «έσβησαν», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει σε εκτενές άρθρο του ο “Φιλελεύθερος” της Κύπρου, τις όποιες κυρώσεις κατά της Τουρκίας δίνοντας ένα περιθώριο συμμόρφωσης. Το περιθώριο αυτό είναι μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου στη Σύνοδο Κορυφής.
Τόσο ο Νίκος Αναστασιάδης όσο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισαν τις έντονες συζητήσεις της Πέμπτης υπογραμμίζοντας ότι, όπως και σε όλες τις συνόδους κορυφής, αυτό που έχει σημασία είναι το τελικό αποτέλεσμα που είναι προϊόν συμβιβασμού. Το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαμήνυσε πως «θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις κατά περίπτωση το αργότερο κατά τη σύνοδο του Δεκεμβρίου». Η αναφορά στην παράγραφο 20 των συμπερασμάτων φαίνεται να ικανοποιεί αρκετά την κυπριακή κυβέρνηση, καθώς δείχνει ότι η Τουρκία θα βρίσκεται υπό μιας μορφής επιτήρηση και το βάρος βρίσκεται τώρα στην τουρκική πλευρά.
Στην ίδια παράγραφο καταγράφονται και «τα όπλα» που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ προκειμένου να απαντήσει στις τουρκικές έκνομες ενέργειες: «Υπενθυμίζοντας και επιβεβαιώνοντας μεταξύ άλλων τα προηγούμενα συμπεράσματά του για την Τουρκία του Οκτωβρίου 2019, σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, μεταξύ άλλων σύμφωνα με το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 της ΣΛΕΕ, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της».
Η κυπριακή πλευρά εκτιμά ότι οι πιο πάνω αναφορές μπορεί να λειτουργήσουν προειδοποιήσεις προς την Τουρκία και εάν αποτύχουν οι νέες προσπάθειες που θα αναλάβουν Γερμανική Προεδρία και ευρωπαϊκοί θεσμοί. Σύμφωνα και με τις δηλώσεις του Προέδρου Αναστασιάδη, «αυτό που προέχει είναι ο τερματισμός των έκνομων ενεργειών της Τουρκίας και η δημιουργία του απαραίτητου θετικού κλίματος».
Συνεπώς, εξήγησε, «δεν είναι θέμα να καθοριστούν 3 ή 4 ή 5 εταιρείες ή άτομα σε μια λίστα, αλλά ποια αποτελεσματικά μέτρα να ληφθούν ώστε να έχουν αποτέλεσμα. Ένα είναι να κρίνεις και να εκτιμήσεις αν είναι προτιμητέα μια πρωτοβουλία που αναλαμβάνεται από θεσμούς πλέον της ΕΕ με ενδεχόμενα, πιθανά αποτελέσματα, εξαντλώντας έτσι ένα περιθώριο δύο μηνών και κάτι ημερών, προκειμένου να διαφανεί αυτός πλέον στον οποίον μετατίθεται στο βάρος, αν είναι αποφασισμένος να ακολουθήσει είτε την οδό της νομιμότητας είτε την οδό της απομόνωσης».
Οι επόμενες κινήσεις της Γερμανίας και των Θεσμών της ΕΕ θα γίνουν στη βάση μιας «θετικής ατζέντας» όπως έχει χαρακτηριστεί. Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 21 των συμπερασμάτων «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να συμμετάσχει στις συνομιλίες για τη διοργάνωσή της». Αναφέρεται επίσης ότι «οι λεπτομέρειες, όπως η συμμετοχή, το πεδίο και το χρονοδιάγραμμα, θα πρέπει να συμφωνηθούν από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Η διάσκεψη θα μπορούσε να περιλαμβάνει ζητήματα για τα οποία απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, μεταξύ άλλων η θαλάσσια οριοθέτηση, η ασφάλεια, η ενέργεια, η μετανάστευση και η οικονομική συνεργασία».
Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η προσπάθεια αυτή θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο συζήτησης όσον αφορά τις συμμετοχές. Ήδη από χθες ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε πως για το συγκεκριμένο θέμα είχε ξεκαθαρίσει στους εταίρους του πως η Κυπριακή Δημοκρατία θα συμμετέχει σε μια τέτοια διάσκεψη με το ίδιο στάτους που συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η τουρκική πλευρά από την άλλη έσπευσε να επαναλάβει τη θέση περί συμμετοχής και των Τουρκοκυπρίων.
Σ’ ό,τι αφορά τον διάλογο με την Τουρκία συμφωνήθηκε να δρομολογηθεί ένα «θετικό πολιτικό θεματολόγιο» με ιδιαίτερη έμφαση «στον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης και τη διευκόλυνση του εμπορίου, τις διαπροσωπικές επαφές, τους διαλόγους υψηλού επιπέδου, τη συνεχή συνεργασία σε ζητήματα μετανάστευσης, σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016».
Ως γκρίζο σημείο θεωρείται η αναφορά στην παράγραφο 17 όπου «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να απόσχει στο μέλλον από παρόμοιες ενέργειες κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου». Αναφορά η οποία μπορεί να ερμηνευθεί και ως μια μορφή ανοχή της παρούσας κατάστασης πραγμάτων. Συνεχίζοντας στη λογική του μέλλοντος και όχι του παρόντος αναφέρει στα συμπεράσματα της πως «η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης θα πρέπει να επιλυθεί μέσω διαλόγου και διαπραγμάτευσης καλή τη πίστει, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, και καλεί την Τουρκία να αποδεχθεί την πρόσκληση της Κύπρου να συμμετάσχει σε διάλογο για τη διευθέτηση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου». Η Λευκωσία φαίνεται να ικανοποιείται από το μήνυμα της ΕΕ προς την Τουρκία να αποδεχθεί την πρόσκληση της Κύπρου για διάλογο επί των θαλάσσιων διαφορών τους.
Τα 6 συν που κατέγραψε ο Αναστασιάδης
Σε συνέντευξη Τύπου ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κατέγραψε τα έξι συν που τον ικανοποιούν ως προς το αποτέλεσμα της Συνόδου. Σύμφωνα με τον ΠτΔ στο κείμενο των Συμπερασμάτων ρητά καλείται η Τουρκία:
Α. Όπως απέχει από μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο, επιβεβαιώνοντας την πλήρη αλληλεγγύη του Συμβουλίου της ΕΕ προς την Ελλάδα και την Κύπρο των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά.
Β. Καταδικάζει αλλά και παράλληλα καλεί την Τουρκία να τερματίσει και να απόσχει στο μέλλον από τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Γ. Καλεί την Τουρκία να αποδεχθεί την πρόσκληση της Κύπρου να συμμετάσχει σε διάλογο για την οριοθέτηση των, μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας, θαλασσίων ζωνών βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
Δ. Την ίδια ώρα το Συμβούλιο υποστηρίζει ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και παραμένει δεσμευμένο σε συνολική λύση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές της ΕΕ και καλεί την Τουρκία να ανταποκριθεί με τον ίδιο τρόπο. Προς τον πιο πάνω σκοπό, η ΕΕ εκφράζει την ετοιμότητά της να συμβάλει ενεργά στην υποστήριξη των διαπραγματεύσεων με τον διορισμό εκπροσώπου της σε μία σύνοδο για την Κύπρο.
Ε. Γίνεται ειδική αναφορά σεβασμού των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 550 (1984) και 789 (1992) που αφορούν την επιστροφή των Βαρωσίων στους νόμιμους ιδιοκτήτες και κατοίκους τους.
ΣΤ. Τίθεται σαφής όρος πως προκειμένου να δρομολογηθεί θετικό πολιτικό θεματολόγιο ΕΕ-Τουρκίας θα πρέπει να τερματισθούν οι παράνομες ενέργειες εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου.
Ικανοποίηση Μητσοτάκη
Σε αποτίμηση της Συνόδου Κορυφής προχώρησε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής, τονίζοντας την ικανοποίηση της Ελλάδας για τα συμπεράσματα και παραθέτοντας θετική αναφορά που για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, επιμένοντας ότι αυτές αφορούν μόνο στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Πιστεύω ότι καταλήξαμε σε ένα πολύ καλό κείμενο για την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ευρώπη και τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας, είπε.
Αναλυτικά, ο Πρωθυπουργός ανέφερε ότι «είναι σαφές ότι εφόσον η Τουρκία συνεχίσει μονομερή επιθετική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες – γίνεται σαφέστατη αναφορά για κυρώσεις».
Η ΕΕ, είπε, «θα χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της». Πρόσθεσε ότι «υπάρχει επίσης μία σαφέστατη θετική αναφορά στην επανένταξη των διερευνητικών επαφών που έχει συμφωνηθεί από την Ελλάδα και την Τουρκία. Υπάρχει, επίσης και η θετική ατζέντα, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι όροι που έχουν τεθεί. Υπάρχει διάθεση για επανεξέταση των πτυχών όπως αναφέρονται στην απόφαση του 2016».
Αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις ο Πρωθυπουργός σημείωσε ότι «ήταν μια δύσκολη διαπραγμάτευση αυτή. Έγινε πολύ εντατική δουλειά από την ελληνική πλευρά και την κυπριακή πλευρά. Το τελικό κείμενο διαφέρει πολύ από το αρχικό που είχε προταθεί. Θεωρώ ότι καταλήξαμε σε ένα πολύ καλό κείμενο».
Πηγή: philenews.com