Loading...

Κατηγορίες

Σάββατο 22 Φεβ 2020
Politico: Καζάνι που βράζει η Αν. Μεσόγειος! Ποια είναι τα σημεία που προκαλούν “εκρήξεις”
Κλίκ για μεγέθυνση

 

 

Με την ανοχή των ΗΠΑ οι οποίες τον τελευταίο καιρό διανύουν περίοδο “εσωτερικής αναζήτησης” και ομφαλοσκόπησης και την Ευρωπαϊκή ένωση η οποία παρατηρούσε εδώ και καιρό χωρίς να παρεμβαίνει την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο να γίνεται όλο και πιο τεταμένη, η περιοχή μας μοιάζει με βραδυφλεγή βόμβα η οποία απειλεί να “τινάξει στον αέρα” τις παγκόσμιες ισορροπίες.

Αυτή η “βόμβα” έχει πολλαπλά “φιτίλια” το κάθε ένα από τα οποία είναι ικανό να την πυροδοτήσει ανά πάσα στιγμή. Και μέσα σε όλη αυτή την αναταραχή, η Ρωσία προσπαθεί να αυξήσει την δύναμη επιρροής της.

Η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, όπως αναφέρει το Politico, είναι μια περιοχή πλούσια σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων, ένοπλων συγκρούσεων, διασυνοριακών διαμαχών και κρατών της περιοχής οι οποίες πιστεύουν πως η δύναμη τους είναι αρκετά μεγαλύτερη από το μέγεθός τους. 

Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρος εμπλέκονται σε μια συνεχώς επιδεινούμενη διαμάχη για τα θαλάσσια σύνορα και τις γεωτρήσεις για το φυσικό αέριο που διαθέτει η περιοχή, μια διαμάχη που συμπαρασύρει και άλλες γειτονικές χώρες. Οι πόλεμοι σε Λιβύη και Συρία γιγαντώνονται μετά από τις ξένες παρεμβάσεις και προκαλούν τεράστια κύματα προσφύγων. Την ίδια στιγμή ΗΠΑ και ΕΕ απλά παρακολουθούν τα γεγονότα ενώ οι όποιες παρεμβάσεις τους δημιουργούν περαιτέρω προβλήματα στην περιοχή.

Ποια είναι τα “φιτίλια” που απειλούν την ηρεμία στην περιοχή;

Κύπρος

Η χώρα παραμένει χωρισμένη μεταξύ Ελληνοκυπριακού Νότου και Τουρκοκυπριακού Βορρά. Η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα, η οποία με τη σειρά της δεν αναγνωρίζει την έδρα της Κύπρου στην ΕΕ.

Υδρογονάνθρακες

Τα μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου θεωρούνται ότι βρίσκονται κάτω από την ανατολική Μεσόγειο. Κάποτε υπήρχε η πεποίθηση ότι η ύπαρξη τους είναι καταλύτης για ειρήνη και συνεργασία, αυτά τα πιθανά πλούτη έχουν αντ ‘αυτού τροφοδοτήσει εντάσεις εν μέσω διαφορών σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα.

Η Τουρκία ξεκίνησε πέρυσι τη διάνοιξη αερίου γύρω από την Κύπρο σε περιοχές που ισχυρίζονται ότι ανήκει είτε σε Τουρκοκύπριους είτε στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, προκαλώντας καταδίκη από την ΕΕ.

Στη συνέχεια, η Άγκυρα υπέγραψε συμφωνία ναυτιλιακής οριοθέτησης με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, υποστηρίζοντας ότι ένα αμφισβητούμενο τμήμα της ανατολικής Μεσογείου είναι δικό της. Αυτό εξόργισε όχι μόνο την Κύπρο και την Ελλάδα, αλλά και την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Το Τελ Αβίβ υπέγραψε πρόσφατα συμφωνία αγωγών με την Αθήνα και τη Λευκωσία. Η σύγκρουση έχει επίσης καταλήξει στην ΕΕ: οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν σύντομα να εκδώσουν κυρώσεις στην Τουρκία και η Γαλλία δήλωσε ότι θα στείλει πολεμικά πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο σε μια προσπάθεια αποτροπής της Τουρκίας.

Προσφυγικό

Οι πολιτικές, οικονομικές και ασφαλιστικές κρίσεις στις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής εξακολουθούν να πυροδοτούν τεράστιους εκτοπισμούς πληθυσμών, πολλοί από τους οποίους προσπαθούν να περάσουν από τη Μεσόγειο στην Ευρώπη. Η χαοτική κατάσταση στη Λιβύη έχει μετατρέψει τη χώρα σε ζώνη διέλευσης για όσους τολμούν να το επιχειρήσουν, παρά τη βία και την εκμετάλλευση που αντιμετωπίζουν πολλοί μετανάστες και πρόσφυγες εκεί.

Ενώ ο αριθμός των αφίξεων στην Ευρώπη συνέχισε να μειώνεται από την προσφυγική κρίση του 2015, οι χώρες που βρίσκονται στα Ευρωπαϊκά σύνορα εξακολουθούν να αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.

Η Ελλάδα είναι για άλλη μια φορά το κύριο σημείο εισόδου της Ευρώπης, με τις αφίξεις από την Τουρκία να βρίσκονται στο ανώτατο επίπεδό τους από το 2016, στοιβάζοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων σε απάνθρωπες συνθήκες στα νησιά του Αιγαίου. Η Κύπρος έχει τώρα τον μεγαλύτερο αριθμό αιτούντων άσυλο ανά κάτοικο στην ΕΕ. Στην Τουρκία και στον Λίβανο, εν τω μεταξύ, το αντι-προσφυγικό κλίμα αυξάνεται συνεχώς. 

Ελληνο-Τουρκικές εντάσεις

Η σχέση των δύο χωρών, παρά το γεγονός ότι πάντα ήταν τεταμένη, το τελευταίο διάστημα είναι στο χειρότερο σημείο της εδώ και δεκαετίες. Στο επίκεντρο της διαμάχης είναι οι έρευνες και τα δικαιώματα γεώτρησης στην ανατολική Μεσόγειο και την θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, τα θαλάσσια σύνορα και η μετανάστευση.

Λίβανος εναντίον Ισραήλ

Αιτία της διαμάχης είναι οι υδρογονάνθρακες, καθώς ο Λίβανος θέλει να προχωρήσει σε δοκιμαστικές γεωτρήσεις σε μια περιοχή την οποία διεκδικεί το Ισραήλ. 

Λιβύη

Παρά τις πρόσφατες προσπάθειες διαμεσολάβησης για ανακωχή, οι συγκρούσεις συνεχίζουν να πλήττουν τη Λιβύη. Οι δύο αντίπαλες κυβερνήσεις – η διεθνώς αναγνωρισμένη διοίκηση στην Τρίπολη και μια ανατολική διοίκηση που συνδέεται με τον πολέμαρχο Χαλίφα Χάφταρ – αγωνίζονται για τον έλεγχο της χώρας που είναι πλούσια σε πετρέλαιο.

Τόσο η κυβέρνηση της Τρίπολης όσο και αυτή του Χάφταρ έχουν την υποστήριξη ξένων δυνάμεων, δίνοντας στη σύγκρουση διεθνή διάσταση. Η Τουρκία, το Κατάρ και η Ιταλία είναι οι κύριοι υποστηρικτές της διεθνώς αναγνωρισμένης διοίκησης, ενώ η Γαλλία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος και η Ρωσία υποστηρίζουν τον Χάφταρ.

Συρία

Ο τερματισμός του πολέμου στην Συρία δείχνει “μακρινό όνειρο”. Μόνο τις τελευταίες εβδομάδες, μισό εκατομμύριο άνθρωποι εγκατέλειψαν τις βόρειες περιοχές της χώρας για να στοιβαχτούν στην Τουρκία και από εκεί να προσπαθήσουν με κάποιο τρόπο να βρεθούν στην Ευρώπη. 

Λίβανος

Ο Λίβανος βυθίζεται στη χειρότερη οικονομική κρίση του εδώ και δεκαετίες, η οποία απειλεί να αποσταθεροποιήσει τη χώρα.

Ισραήλ Εναντίον Παλαιστίνης

Μέσα από ένα πολιτικό αδιέξοδο, το Ισραήλ προχωράει στην τρίτη του εκλογή εντός ενός έτους. Οι εντάσεις μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων αυξήθηκαν μετά από μια πρόταση ειρήνης των ΗΠΑ που ευνοεί έντονα το Ισραήλ.

Ρωσικός δάκτυλος

Με εξαίρεση το Ισραήλ / Παλαιστίνη, οι Ηνωμένες Πολιτείες – τα τελευταία χρόνια – απείχαν σε μεγάλο βαθμό από τις διαμάχες που συγκλόνισαν την Ανατολική Μεσόγειο. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διέταξε πέρυσι την αποχώρηση στρατευμάτων από τη Συρία και εστίασε τις ενέργειές του στο Ιράν. Η ΕΕ σε όλη αυτή την διαμάχη έχει επιλέξει το ρόλο του παρατηρητή.

Η Ρωσία εκμεταλλεύτηκε αυτό το κενό για να επεκτείνει την επιρροή της. Εκτός από τη στήριξη του συριακού καθεστώτος και την ανάληψη όλο και πιο σημαντικού ρόλου στη Λιβύη, η Μόσχα χρησιμοποιεί επίσης την ενέργεια για να κάνει ακόμα πιο αισθητή την παρουσία της. Συνεργάζεται με την Άγκυρα για τον αγωγό TurkStream, ενώ και η Ρωσική Novatek ήταν μεταξύ των εταιρειών που κέρδισαν σε προσφορές για δικαιώματα εξερεύνησης σε αμφισβητούμενα ύδατα εκτός Λιβάνου. Οι ρωσικές κρατικές εταιρείες πετρελαίου προσπαθούν επίσης να επεκτείνουν τη θέση τους στη Λιβύη.

Το εμπόριο όπλων επέτρεψε επίσης στη Μόσχα να επεκτείνει την επιρροή της, ενώ η Ρωσία προχώρησε σε συμφωνία για πώληση του συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400 στην Τουρκία, κάτι που  δημιούργησε εντάσεις εντός του NATO, ενώ προχώρησε σε πολλές συμφωνίες αγοράς όπλων με την Αίγυπτο.

Ευρωπαϊκή αδιαφορία

Η ΕΕ παρέμεινε ως επί το πλείστον παρατηρητής στις κρίσεις που διαδραματίστηκαν στο κατώφλι της και επικεντρώθηκε κυρίως στη διαχείριση της μετανάστευσης. Δεν υπήρξε ουσιαστική στρατηγική της ΕΕ για την εξουδετέρωση των συγκρούσεων στη Συρία και τη Λιβύη ή των εντάσεων μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης. Στη Λιβύη, οι Γαλλία και Ιταλία τάχθηκαν πίσω από τις αντιτιθέμενες πλευρές. Η ειρηνευτική σύνοδος κορυφής της Λιβύης που συνήλθε τον περασμένο μήνα από τη Γερμανία στο Βερολίνο, τελικά δεν είχε ουσιαστικά αποτελέσματα.

Η επικέντρωση της ΕΕ στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, έδειξε ότι συνεργάζεται με την ακτοφυλακή της Λιβύης χάνοντας την επιρροή της στην Άγκυρα, ενώ η Τουρκία προσπαθεί συχνά να χρησιμοποιήσει την απειλή της «αποστολής προσφύγων στην Ευρώπη» για να πιέσει την Ένωση και τις χώρες μέλη της. Η πιο σκληρή απάντηση της ΕΕ στις δραστηριότητες γεωτρήσεων της Τουρκίας μέχρι στιγμής, ήταν η απόφαση για κυρώσεις σε δύο αξιωματούχους τουρκικής εταιρείας πετρελαίου.

https://emea.gr/analyseis

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου