Τα αραβικά κράτη και η ΕΕ συμφώνησαν τη Δευτέρα (27 Νοεμβρίου) ότι η λύση των δύο κρατών θα πρέπει να είναι η απάντηση στη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης, με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ να λέει ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα πρέπει να κυβερνήσει τη Γάζα μετά τον πόλεμο.

Τα τελευταία χρόνια, η Ένωση για τη Μεσόγειο (UfM) είχε γίνει σε μεγάλο βαθμό ένα φόρουμ συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του αραβικού κόσμου. Ιδρύθηκε πριν από 15 χρόνια στον απόηχο των συμφωνιών του Όσλο.

Ενώ η συνάντηση της Δευτέρας αρχικά προοριζόταν να έχει πιο εορταστικό χαρακτήρα, η Γάζα εμφανίστηκε ως το μοναδικό θέμα της ημερήσιας διάταξης.

Εκπρόσωποι από περισσότερες από 40 χώρες της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής συναντήθηκαν στη Βαρκελώνη για να συζητήσουν τον πόλεμο Ισραήλ-Γάζας και τις πιθανές ειρηνευτικές προσπάθειες.

Λύση δύο κρατών

Μιλώντας μετά το πέρας των συνομιλιών, ο Μπορέλ δήλωσε ότι όλα τα μέλη της ΕΕ καθώς και σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες από χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής συμφώνησαν στην ανάγκη για λύση δύο κρατών.

Η λύση των δύο κρατών προβλέπει ένα κράτος για τους Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας παράλληλα με το Ισραήλ.

Η Παλαιστινιακή Αρχή πρέπει να διεξάγει εκλογές και να βελτιώσει τη λειτουργία της, αλλά είναι η μόνη «βιώσιμη λύση» για τη μελλοντική ηγεσία της Γάζας, που σήμερα διοικείται από τους ισλαμιστές της Χαμάς, ώστε να αποφευχθεί ένα «κενό εξουσίας», δήλωσε ο Μπορέλ.

«Η ειρήνη μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης έχει καταστεί στρατηγική επιταγή για ολόκληρη την ευρωμεσογειακή κοινότητα και πέραν αυτής», πρόσθεσε.

Οι εκπρόσωποι των κρατών ήρθαν λόγω της τετραήμερης εύθραυστης παύσης των εχθροπραξιών, με τη μεσολάβηση του Κατάρ, της Αιγύπτου και των ΗΠΑ, με στόχο να επιτραπεί η ανταλλαγή ισραηλινών ομήρων με παλαιστίνιους αιχμαλώτους και η είσοδος βοήθειας στη λωρίδα της Γάζας, εισήλθε στην τελευταία της ημέρα.

Παράταση της εκεχειρίας

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ ήλπιζε ότι η τετραήμερη εκεχειρία που άρχισε το πρωί της Παρασκευής θα διαρκούσε «μερικές ακόμη ημέρες», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο ίδιος.

Μιλώντας στη Βαρκελώνη, ο Παλαιστίνιος υπουργός Εξωτερικών Ριάντ αλ Μαλίκι απηύθυνε έκκληση να παραταθεί η εύθραυστη εκεχειρία στη Γάζα, καθώς απομένουν μόνο λίγες ώρες.

«Έχουμε μια ευκαιρία σήμερα που θα λήξει απόψε, να παρατείνουμε την κατάπαυση του πυρός (…) Βασίζομαι στην υποστήριξη των συναδέλφων μου (…) για να φύγουμε όλοι από εδώ με ενιαία και δυνατή φωνή που θα ακουστεί σε όλα τα μέρη του κόσμου: όχι στον πόλεμο, ναι στην κατάπαυση του πυρός», είπε.

Το Κατάρ, η Αίγυπτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ εργάζονται για την παράταση της εκεχειρίας, δήλωσε ο αλ Μαλίκι, προειδοποιώντας ότι αν δεν παραταθεί, ο αριθμός των νεκρών θα διπλασιαστεί, επειδή ο πληθυσμός της Γάζας είναι πλέον συγκεντρωμένος στο νότιο τμήμα της λωρίδας.

«Πρέπει να βρούμε τρόπο να ασκήσουμε την απαραίτητη πίεση ώστε η ισραηλινή κυβέρνηση να μην συνεχίσει να σκοτώνει αθώους ανθρώπους για να συνεχίσουμε να μετράμε πτώματα», δήλωσε στο φόρουμ.

Ο αλ Μαλίκι δήλωσε επίσης ότι η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία έχασε τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας σε μια μάχη για την εξουσία με τη Χαμάς το 2007, δεν είχε καμία ανάγκη να επιστρέψει στη Γάζα, προσθέτοντας: «Ήμασταν εκεί όλη την ώρα, έχουμε 60.000 δημόσιους υπαλλήλους εκεί».

Ωστόσο, ο Ιορδανός υπουργός Εξωτερικών Αϊμάν Σαφάντι πρόσθεσε: «Κάποιοι από εμάς εξακολουθούν να αρνούνται να ζητήσουν κατάπαυση του πυρός (…) Απαιτούμε να εφαρμοστεί αμέσως».

Ο Σαφάντι δήλωσε ότι ο παλαιστινιακός λαός θα πρέπει να αποφασίσει ποιος τον κυβερνά και ότι οποιαδήποτε συζήτηση για τη διοίκηση της Γάζας μετά τη σύγκρουση θα πρέπει να επικεντρωθεί στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα ως μία οντότητα.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας πρίγκιπας Φαϊζάλ μπιν Φαρχάν Αλ Σαούντ δήλωσε, μιλώντας εκ μέρους του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (ΟΙC) και του Αραβικού Συνδέσμου είπε: «Πρέπει να προσπαθήσουμε να ξεπεράσουμε την τρέχουσα κρίση και να προχωρήσουμε προς ένα αξιόπιστο και σοβαρό σχέδιο για την ειρήνη. Δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική λύση στην αναβίωση της λύσης των δύο κρατών».

Παρά την επιφανειακή συναίνεση στις συνομιλίες, ο Μπορέλ, ωστόσο, αναφέρθηκε στους Άραβες εταίρους που «δεν θέλουν να μιλούν για την επόμενη μέρα στη Γάζα χωρίς να έχουν μια σαφή και αξιόπιστη πολιτική προοπτική. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να συμφωνήσουμε σήμερα να συνεργαστούμε για να οικοδομήσουμε έναν τέτοιο πολιτικό ορίζοντα».

«Η Χαμάς είναι κάτι περισσότερο από μια οργάνωση (…) είναι μια ιδέα, μια ιδεολογία. Και δεν μπορείς να σκοτώσεις μια ιδέα αν δεν μπορείς να αποδείξεις ότι έχεις μια καλύτερη. Για να νικήσουν την ιδεολογία της Χαμάς, οι Παλαιστίνιοι χρειάζονται μια αξιόπιστη πολιτική προοπτική για κρατική υπόσταση», δήλωσε ο Μπορέλ.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Χοσέ Μανουέλ Αλβάρεθ δήλωσε ότι ελπίζει πως οι οριστικές ειρηνευτικές συνομιλίες μπορούν να διεξαχθούν «το συντομότερο δυνατό, ώστε η διεθνής κοινότητα να υποστηρίξει την ατζέντα».

Το Ισραήλ απών

Όπως ανέφερε νωρίτερα το Euractiv, το Ισραήλ, ένα από τα ιδρυτικά μέλη, δεν συμμετείχε στις συνομιλίες στη Βαρκελώνη, στις οποίες συμπροεδρεύουν ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ  και ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας Αϊμάν Σαφάντι.

Η απουσία αυτή ήταν αποτέλεσμα μιας διπλωματικής διαμάχης με την Ισπανία και το Βέλγιο, αφού το Τελ Αβίβ κατηγόρησε τις δύο χώρες ότι υποστηρίζουν την τρομοκρατία, σε απάντηση στην κριτική του πρωθυπουργού τους για τους βομβαρδισμούς του στη Γάζα.

Ο Μπορέλ δήλωσε ότι «λυπάτα» για την απουσία του Ισραήλ και δήλωσε ότι ελπίζει ότι η χώρα θα είναι και πάλι παρούσα σε μελλοντικές συναντήσεις.

Αρκετοί διπλωμάτες που συμμετείχαν στις συνομιλίες τόνισαν ότι με την απόφασή του να μην παραστεί, το Τελ Αβίβ θα είχε φροντίσει να απορρίψει τα αποτελέσματα της συνάντησης.