Σε μια μικρή ενορία στη βόρεια Ιταλία που συνδέεται με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, οι ως επί το πλείστον Ουκρανοί πιστοί εναντιώνονται στην αμέριστη υποστήριξη του Πατριάρχη της Μόσχας στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ο Πατριάρχης Μόσχας είχε επανειλημμένα δώσει τις ευλογίες του στον ρωσικό στρατό, δίνοντας μάλιστα μια ιστορική χρυσή εικόνα της Παναγίας σε έναν ανώτερο διοικητή, ενώ θεωρεί τον πόλεμο ως έναν ιερό αγώνα για την προστασία της Ρωσίας από αυτό που ονόμασε «δυτικές μάστιγες», όπως τα gay pride. Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του Προέδρου Βλαντιμίρ Β. Πούτιν, με την εκκλησία να λαμβάνει τεράστιους οικονομικούς πόρους σε αντάλλαγμα, όπως σημειώνουν οι New York Times.

«Είδαμε ότι το Πατριαρχείο Μόσχας δεν ασχολήθηκε με τη θεολογία, απλώς ενδιαφερόταν να υποστηρίξει την ιδεολογία του κράτους», δήλωσε στο αμερικανικό μέσο ο Αρχιερέας Volodymyr Melnichuk της «Εκκλησίας της Υψώσεως του Σταυρού» στο Ούντινε της Ιταλίας. «Στην ουσία ο πατριάρχης πρόδωσε το ουκρανικό ποίμνιο του».

Στις 31 Μαρτίου, ο Ουκρανός κληρικός έγραψε μια επιστολή με την οποία διέκοψε κάθε σχέση με το Πατριαρχείο Μόσχας. Με το Ορθόδοξο Πάσχα να πλησιάζει αυτή την Κυριακή, παρόμοιες εντάσεις έχουν πάνω από 200 εκατομμύρια πιστοί της εκκλησίας, τόσο στην ανατολική όσο και στη νότια Ευρώπη. Σε όλο τον κόσμο, ο πόλεμος διχάζει τις εθνικές εκκλησίες, τις ενορίες, ακόμη και τις οικογένειες, καθώς επαναξιολογούν τις σχέσεις με τον Πατριάρχη Κύριλλο και τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες μάλιστα, ορισμένοι πιστοί αλλάζουν εκκλησία, σύμφωνα με το ρεπορτάζ των New York Times. Στη Γαλλία, οι Ορθόδοξοι σπουδαστές ζήτησαν από τον επίσκοπό τους να έρθει σε ρήξη με το Πατριαρχείο Μόσχας. Στην Ολλανδία, η αστυνομία χρειάστηκε να επέμβει σε μια εκκλησία του Ρότερνταμ αφού οι ενορίτες συγκρούστηκαν για τον πόλεμο.

«Πώς μπορείς να κάνεις προσευχές για τον πατριάρχη που ευλογεί τους στρατιώτες που προσπαθούν να σκοτώσουν τον γιο σου;» είπε ο Ανδρέας Λουδάρος, συντάκτης του Orthodoxia.info, ενός ιστότοπου με έδρα την Αθήνα που καλύπτει εκκλησιαστικά θέματα.

Οι δογματικές διαμάχες και οι ίντριγκες εντός της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας συχνά ξετυλίγονται επί δεκαετίες, αν όχι για αιώνες. Αλλά με αξιοσημείωτη ταχύτητα, ο πόλεμος διεύρυνε τα σχίσματα που υπήρχαν για καιρό κάτω από την επιφάνεια.

Σε αντίθεση με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, με τον μοναδικό, αδιαμφισβήτητο ηγέτη της, καθένας από τους 15 ορθόδοξους κλάδους απολαμβάνει σημαντική κυριαρχία. Έντονες συζητήσεις έχουν ξεσπάσει εντός της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σε πολλές χώρες σχετικά με τον εξοστρακισμό του Πατριάρχη Κύριλλο και τη Ρωσία.

Αξίζει να σημειωθεί πως το Πατριαρχείο Μόσχας επιδίωξε να χριστεί η αληθινή έδρα της Ορθοδοξίας από την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Έτσι η Μόσχα βρισκόταν σε διαμάχη για αιώνες με τον Οικουμενικό Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης. Όμως, οι δοκιμαζόμενες σχέσεις μεταξύ του Κύριλλου και του σημερινού Οικουμενικού Πατριάρχη, Βαρθολομαίου, ήρθαν στο φως λόγω του πολέμου.

«Δεν έπρεπε να έχει ταυτιστεί τόσο πολύ με τον Πρόεδρο Πούτιν και μάλιστα να είχε χαρακτηρίσει τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας “ιερό”, είπε πρόσφατα ο Πατριάρχης σε μια ομάδα φοιτητών.

«Είναι επιζήμιο για το κύρος ολόκληρης της Ορθοδοξίας, γιατί η Ορθοδοξία δεν υποστηρίζει τον πόλεμο, τη βία, την τρομοκρατία», είπε επίσης ο Βαρθολομαίος σε συνέντευξή του στην Κωνσταντινούπολη.

Η Ουκρανία υπήρξε και παλαιότερα ιδιαίτερη πηγή ανταγωνισμού μεταξύ των δύο ιεραρχών, όπως τονίζουν οι New York Times. Το 2019, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος παραχώρησε την ανεξαρτησία, την αποκαλούμενη «αυτοκεφαλία», σε μια προηγουμένως μη εγκεκριμένη εκκλησία στην Ουκρανία, η οποία υπαγόταν στη Μόσχα από το 1686.

Στη συνέχεια, η ρωσική εκκλησία διέκοψε τις επαφές της με τον Βαρθολομαίο. Περισσότερες από τις μισές ενορίες της Ουκρανίας απέρριψαν την απόφαση και παρέμειναν στη δικαιοδοσία της Μόσχας.

Από τις 45 επισκοπές στην Ουκρανία, που περιλαμβάνουν σχεδόν 20.000 ενορίες, περίπου 22 έχουν σταματήσει να αναφέρουν τον Πατριάρχη Κύριλλο κατά τη διάρκεια των προσευχών, δήλωσε ο Σεργκέι Τσάπνιν στους NYT, Ρώσος δημοσιογράφος.

Αυτό είναι το πρώτο βήμα προς τη ρήξη με τη Μόσχα, αν και απέχει ακόμη από μια επίσημη ρήξη. Αλλά η διαμάχη δυσκολεύει πολλούς Ουκρανούς επισκόπους να αλλάξουν στάση.

Επιπλέον, μερικοί πιστοί στην Ουκρανία ασκούν έντονη κριτική στη σιωπή των επισκόπων, ενώ αναρωτιούνται αν είναι θαυμαστές του Πούτιν, αν έχουν δωροδοκηθεί ή αν έχουν εκβιαστεί για να μείνουν ήσυχοι.

Ο αρχιερέας Andriy Pinchuk, 44 ετών, πρώην δήμαρχος ενός μικρού αγροτικού χωριού νότια της κεντρικής πόλης του Ντνίπρο, είπε ότι η διστακτικότητα απογοητεύει πολλούς ιερείς της ενορίας, την ώρα που τα ρωσικά στρατεύματα έχουν καταστρέψει αμέτρητες εκκλησίες.

«Ντρεπόμαστε να κοιτάμε στα μάτια των κανονικών Ουκρανών, ντρεπόμαστε για τα φρικτά επιθετικά λόγια που λέει συνεχώς ο Πατριάρχης Κύριλλος, ντρεπόμαστε για τους Ουκρανούς επισκόπους που βάζουν το κεφάλι τους στην άμμο και φοβούνται μια ρήξη με τον Πατριάρχη Μόσχας », δήλωσε στους NYT. Οι Ουκρανοί αποτελούν βέβαια σημαντικό μέρος του ποιμνίου του Πατριάρχη της Μόσχας, επομένως η απώλεια τους θα ήταν πλήγμα.

Ο Pinchuk είναι ο συγγραφέας μιας αναφοράς που υπογράφουν περίπου 400 Ουκρανοί κληρικοί, οι οποίοι ζητούν από τους ιεράρχες της εκκλησίας να δηλώσουν ως αίρεση την υποστήριξη του Κύριλλου στο σχέδιο Russkii Mir ή «Ρωσικός κόσμος» του Κρεμλίνου, το οποίο μεταξύ άλλων προσπάθησε να επεκτείνει την εκκλησιαστική επιρροή εκτός Ρωσίας ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής.

Ο Πατριάρχης της Μόσχας Κύριλλος έχει προκαλέσει εκτεταμένη οργή με μια σειρά από κηρύγματα και ομιλίες, μεταξύ των οποίων δήλωσε ότι η χώρα πολεμά τον Αντίχριστο, και προέτρεψε τους Ρώσους να συσπειρωθούν γύρω από την κυβέρνηση. Ο Κύριλλος έχει αποφύγει να καταδικάσει τις επιθέσεις κατά αμάχων, πολλοί από τους οποίους είναι ενορίτες του, την ώρα που οι περισσότερες εθνικές εκκλησίες δεν έχουν καταδικάσει τον Κύριλλο.

Ένας πιθανός λόγος εμφανίζεται στον ιστότοπο του Ιδρύματος για την Υποστήριξη του Χριστιανικού Πολιτισμού και Κληρονομιάς, το οποίο χρηματοδοτείται από τη Rosatom, τη ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας. Απαριθμεί εκκλησιαστικά έργα που χρηματοδοτούνται σε όλο τον κόσμο, στη Βουλγαρία, τη Γεωργία, την Πολωνία, τη Σερβία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταξύ άλλων. Πολλοί αποδέκτες δεν έχουν καταγγείλει τον πόλεμο. «Όταν παίρνεις χρήματα από τη Μόσχα, δεν είναι εύκολο να είσαι επικριτικός», είπε ο κ. D'Aloisio.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ορισμένοι οπαδοί εξέφρασαν την οργή τους που αν και οι δύο κύριοι αμερικανικοί κλάδοι ρωσικής καταγωγής, η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμερική και η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας, είχαν καταδικάσει τις μάχες και εργάστηκαν για να βοηθήσουν τους πρόσφυγες, απέφυγαν να επικρίνουν ευθέως τον Πατριάρχη Κύριλλο.

«Έχει διέλυσε την εκκλησία με κάποιους τρόπους», είπε ο αιδεσιμότατος Δρ. John Jillions, συνταξιούχος αναπληρωτής καθηγητής θρησκείας και πρώην ιερέας της ενορίας στο Bridgeport. «Νομίζω ότι είναι πολύ διστακτικοί, πρέπει να δείχνουν πολύ πιο έντονα ότι είναι ενάντια στην επιθετικότητα του Πούτιν και την προφανή υποστήριξη του Πατριάρχη Κύριλλου».

Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται γιατί το Ορθόδοξο Θεολογικό Σεμινάριο του Αγίου Βλαντιμίρ στο Γιόνκερς δέχτηκε δωρεά 250.000 δολαρίων από το ρωσικό κρατικό θρησκευτικό ίδρυμα, προτείνοντας να επιστραφούν τα χρήματα ή να δαπανηθούν σε Ουκρανούς πρόσφυγες.

Ο Αιδεσιμότατος Δρ. Τσαντ Χάτφιλντ, ο πρόεδρος του σεμιναρίου, υποστήριξε ότι η δωρεά ελήφθη πριν από την εισβολή και ότι ήταν υπό εξέταση, και ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής είχε καταδικάσει τον πόλεμο.

Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, μια σοβαρή διάσπαση στην εκκλησία φαίνεται αναπόφευκτη, αλλά η πορεία του πολέμου θα καθορίσει το βάθος της και τον ουλώδη ιστό που θα αφήσει πίσω, επισημαίνουν οι New York Times.

πηγη: https://tvxs.gr