Δέκα προσωπικότητες μιλούν στην «Εφ.Συν.» για το Πολυτεχνείο, τη μνήμη και τη σημασία του.

Αριάδνη Αλαβάνου
Ηταν αντιπρόσωπος της Φιλοσοφικής στη Συντονιστική Επιτροπή

Οσες πύλες κι αν γκρεμίσουν τα τανκς, αυτά τα συνθήματα μένουν ανεξίτηλα

Το μήνυμα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, μιας γνήσιας λαϊκής εξέγερσης ενάντια σε ένα τυραννικό δικτατορικό καθεστώς και τους ξένους προστάτες του, με ανθρώπους που θυσίασαν τη ζωή τους, δεν θα χάσει τη σημασία του και τα σημεία αναφοράς του όσο υπάρχουν καταπίεση και αδικία. Γι’ αυτό αντέχει, ακμαίο και δυνατό, πενήντα χρόνια τώρα. Και θα αντέξει…

Φέτος, υπάρχει ένας ιδιαίτερος συμβολισμός γιατί η επέτειος των 50 χρόνων συμπίπτει με τη σφαγή των αμάχων στη Γάζα και τις σχεδόν οικουμενικές κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό και συντάσσεται με όλους τους ανθρώπους όπου γης που ζητούν λευτεριά και δικαιοσύνη για την Παλαιστίνη.

Η πορεία στην αμερικανική πρεσβεία που καταδεικνύει τον ηθικό και όχι μόνο αυτουργό τέτοιων εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας είναι μια ιδιαίτερη συμβολή του ελληνικού λαού που με πείσμα και όραμα διατήρησε επί πενήντα χρόνια αυτόν τον καταλογισμό. Και θα τον διατηρήσει.

Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία, Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία.

Εξω οι ΗΠΑ, Εξω το ΝΑΤΟ.

Οσες πύλες κι αν γκρεμίσουν τα τανκς, αυτά τα συνθήματα μένουν ανεξίτηλα γραμμένα στην καρδιά όλων των ανθρώπων που αγωνίζονται για λευτεριά απέναντι σε εγκληματικές μηχανές όπως το ΝΑΤΟ. Ιδίως σήμερα που αναδύεται ένας νέος σκοταδισμός/ολοκληρωτισμός. Γιατί τι άλλο μπορεί να σημαίνει το ότι στη χώρα μας συλλαμβάνονται νέοι γιατί φορούν την παλαιστινιακή μαντίλα, το ότι μπαίνουν σε μαύρες λίστες Αμερικανοί φοιτητές γιατί υπερασπίζονται τα δίκια των Παλαιστινίων, το ότι στη Γερμανία απαγορεύονται διαδηλώσεις αλληλεγγύης;

Το μήνυμα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου 1973 στέκει εκεί, δυνατό, αναλλοίωτο-καταιγιστικό απέναντι στους εχθρούς του, που θέλουν να το εξαφανίσουν, αλλά και στους άσπονδους και απερίσκεπτους φίλους που προσπαθούν να του αφαιρέσουν κάθε πολιτική ουσία.

—

Πέπη Ρηγοπούλου
Ηταν φοιτήτρια στο Χημικό, ήταν το κορίτσι της πύλης

Μην ακούτε τα φρόνιμα λόγια της υποταγής που μηνούν θάνατο

Ητανε ίσως «λίγα» αυτά που τότε ζητούσαμε. Ψωμί, παιδεία, ελευθερία, δημοκρατία, εθνική ανεξαρτησία. Στοιχειώδη, συγκρινόμενα με άλλα οράματα των δεκαετιών του ’60 και του ’70 στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ. Μια ματιά ωστόσο στο σήμερα, στην Ουκρανία και στη Γάζα, στα πολιτικά πράγματα της χώρας μας, αρκεί για να καταλάβουμε πόσο τα συνθήματα της εξέγερσης του ’73 –προσθέτοντας και την ειρήνη– επανέρχονται. Οχι βέβαια γιατί τα θυμόμαστε, στερεοτυπικά επαναλαμβανόμενα σε κάθε επέτειο. Αλλά γιατί είναι πολλά τα σημάδια που λένε ότι η ελευθερία, η δημοκρατία, η ανεξαρτησία από τους επικυρίαρχους αλλά και το ψωμί του πλανήτη και ακόμη η ειρήνη και η ίδια η ζωή κινδυνεύουν. Οι πληροφορημένοι και οι σώφρονες απαντούν πως πρέπει πια να καταλάβουμε ότι άλλαξαν οι καιροί. Πως οι εκβιαστικές απαιτήσεις των καιρών για συμμόρφωση στον έναν και μοναδικό κανόνα είναι τόσο πιεστικές, που άλλο δεν μένει από το να υποταχθούμε όσο γίνεται πιο πρόθυμα. Μας το είχαν ξαναπεί το 1821 και το 1940. Μας το επανέλαβαν το 1967-74 και το 2010. Μας το λένε τώρα. Η εξέγερση εκείνη του ’73 ωστόσο, με και χωρίς επετείους, είναι εδώ γιατί μας απαντά: Μην ακούτε τα φρόνιμα λόγια της υποταγής που μηνούν θάνατο. Με πλούτο τα όσα πράξαμε, πάθαμε, αγαπήσαμε, προχωρήστε με το κεφάλι ψηλά.

—

Δημήτρης Ψαρράς
Ηταν στη Συντονιστική Επιτροπή

Η κοινωνική πλειοψηφία μπορεί να νικήσει τη βία των λίγων και των ισχυρών

Μισός αιώνας πέρασε από τον Νοέμβρη του ’73 και ακόμα η εξέγερση του Πολυτεχνείου ενοχλεί. Ακόμα και σήμερα επιχειρείται η συκοφάντησή της όχι μόνο από την Ακροδεξιά που υποστηρίζει ανοιχτά το δικτατορικό καθεστώς, αλλά και από μια σημαντική μερίδα της κυβερνώσας Δεξιάς, με τη συνέργεια, μάλιστα, υπουργών και προσωπικών συμβούλων του εν ενεργεία πρωθυπουργού.

Η εξήγηση γι’ αυτό το παράδοξο φαινόμενο δεν είναι δύσκολη. Ο χαρακτήρας αυτής της εξέγερσης που συνδύαζε την αυθόρμητη έκρηξη της νεολαίας με την οργανωμένη αντιδικτατορική δράση ομάδων της Αριστεράς δεν ταιριάζει με τις γραμμικές εξιστορήσεις του συλλογικού παρελθόντος μιας κλειστής κοινωνίας. Εκείνοι που σήμερα καταφεύγουν στη συκοφαντία και το ψέμα είναι όσοι αρνούνται να πιστέψουν ότι ακόμα και σε περιόδους σκοτεινές η απελπισία μπορεί να δώσει τη θέση της στην ελπίδα και το θάρρος να πηγάσει από τη συλλογική δράση κοινωνικών ομάδων και όχι από κάποιους ήρωες ή αγίους.

Γιατί αυτό ήταν το μήνυμα του Πολυτεχνείου: οι πολλοί, η κοινωνική πλειοψηφία μπορεί να νικήσει τη βία των λίγων και των ισχυρών. Κι αυτό οι πρώτοι που το γνωρίζουν είναι εκείνοι που συκοφαντούν την εξέγερση κλεισμένοι στα κάστρα, στους στρατώνες και στις επαύλεις τους. Μάταια.

—

Νίκος Σιδέρης
Ηταν εκπρόσωπος της Ιατρικής Σχολής στη Συντονιστική Επιτροπή της Κατάληψης

Η λέξη «Πολυτεχνείο» έγινε σύμβολο, που σημαίνει «Θυσία για την Ελευθερία»

Η κατάληψη του Πολυτεχνείου αποτελεί την τελευταία συλλογική εποποιία της ελληνικής Ιστορίας.

Το συμβάν έχει αποτυπωθεί στη συλλογική μνήμη και στον λόγο ως κείμενο γραμμένο με πράξεις και λέξεις, με λόγια και αίμα. Υπόκειται δε σε πολλαπλές αναγνώσεις, ανάλογα με τους αναγνώστες και τις συνθήκες.

Το συμβάν έχει μετατρέψει το σημαίνον, τη λέξη «Πολυτεχνείο» σε σύμβολο, που σημαίνει «Θυσία για την Ελευθερία». Αυτό είναι το πυρηνικό και άχρονο πλέον σημαινόμενο. Οσοι δεν το αναγνωρίζουν, κινούνται από ιδιοτέλεια ή ιστορική αφασία.

Από την άλλη, η εκάστοτε ανάγνωση παράγει ποικίλα, ενίοτε αντιφατικά σημαινόμενα, κατά κανόνα συνδεόμενα με απόπειρες ιδιοποίησης, άρνησης ή ιστορικοποίησης, στο πλαίσιο κυρίως της διαπάλης πολιτικών ιδεών και επιλογών. Τροφοδοτώντας έτσι τη συνιστώσα της ιστορικής αυτογνωσίας και της επιζήτησης του έγκυρου λόγου, ασχέτως άλλων σκοπιμοτήτων των διαλεγομένων.

Αν δεν υπήρχε το Πολυτεχνείο, κάποιες όψεις της προσωπικής και συλλογικής ύπαρξής μας θα ήταν φτωχότερες.

—

Ολύμπιος Δαφέρμος
Ηταν μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της εξέγερσης του Πολυτεχνείου

Το ανάλγητο σύστημα δεν θέλει συλλογικά νοήματα

Σήμερα, 50 χρόνια μετά το Πολυτεχνείο, όπου και να κοιτάξεις πληγώνεσαι. Οι υλικές αξίες έχουν εξουδετερώσει τις μη υλικές. Αυτές που κάνουν τα άτομα ανθρώπους. Ο ατομισμός, ο ευδαιμονισμός και ο χυδαίος ηδονισμός σχεδόν κυριαρχούν. Ποταπές αξίες. Το ανάλγητο σύστημα δεν θέλει συλλογικά νοήματα. Δεν θέλει κοινωνικές ευαισθησίες. Δεν θέλει να ενδιαφερόμαστε για το κοινό καλό. Ο καθείς και το συμφέρον του. Ετσι σκορπίζει στην κοινωνία δυστυχία και ψυχικά νοσήματα. Για ελπίδες; Ούτε λόγος. Οι νέοι δεν ζουν τη δικιά τους ουτοπία. Τη δικιά τους ευτυχία. Φτωχαίνουν. Γηράσκουν πριν την ώρα τους. Δίχως να έχουν καμιά ευθύνη.

Τώρα είναι που πρέπει να ξαναεφεύρουμε το Πολυτεχνείο, το οποίο δίδαξε: Την εξέγερση, που πάει να πει αγώνας για το κοινό καλό, την ελευθερία, την δημοκρατία, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Το σήκωμα του κεφαλιού ψηλά. Δίδαξε την ανιδιοτέλεια, την αυταπάρνηση, τη θυσία. Που παραμέλησαν οι εξεγερμένοι τον εαυτό τους υπέρ ανώτερων ιδανικών. Υπερέβησαν δηλαδή τον εαυτό τους. Και υπήρξε αποτέλεσμα. Η εξέγερση αυτή ήταν η αρχή του τέλους της αρματοφόρας δικτατορίας.

Καιρός να υπερβούμε το εγώ μας και να σφιχταγκαλιαστούμε κάτω από ένα μαχητικό, πελώριο εμείς. Μόνο έτσι μπορούμε να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας και να φοβίσουμε τους εξουσιαστές όπου γης.

ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΤ

Νάντια Βαλαβάνη
Ηταν στη Επιτροπή κατάληψης της Νομικής, μέλος της Αντι-ΕΦΕΕ

Εμεινε «ανοιχτό» απέναντι στο παρελθόν και φαίνεται να έρχεται απ’ το μέλλον

Μισός αιώνας κλείνει σήμερα από τότε: μια φοιτητική εξέγερση στο κέντρο της Αθήνας και άλλες τρεις πανεπιστημιουπόλεις μετατράπηκε σε λαϊκή, ξεσηκώνοντας όλη την Ελλάδα.

Δημιουργώντας μια «ευρωπαϊκή μοναδικότητα», δύο γενιές μετά τη «γενιά του Πολυτεχνείου» αυτή η νύχτα, με σύμβολα άοπλους νεαρούς ανθρώπους αντιμέτωπους με τανκς κι ελεύθερους σκοπευτές, εξακολουθεί να συζητιέται στα σχολειά και να γιορτάζεται αγωνιστικά. Και προπαντός, «από τα κάτω». Με πορεία σε κάθε πόλη, που στην Αθήνα καταλήγει στην αμερικάνικη πρεσβεία, «υποδείχνοντας» τον βασικό υπαίτιο – κι όχι μόνο για τη στρατιωτικοφασιστική δικτατορία και την τραγωδία της Κύπρου. Αυτόν τον προορισμό δεν κατάφεραν να αλλάξουν παρεμβάσεις Αμερικανών πρεσβευτών, απαγορεύσεις της πορείας στην πρεσβεία, οι 3 νεκροί του 1980 και η αναγόρευση των ΗΠΑ σε «στρατηγικό εταίρο» από τη δεύτερη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και τις κυβερνήσεις Μητσοτάκη.

Το «μυστικό» του; Εμεινε «ανοιχτό» απέναντι στο παρελθόν και φαίνεται να έρχεται απ’ το μέλλον.

Η γενιά μου ριζοσπαστικοποιήθηκε αντλώντας από την, ακόμα ζώσα, Εθνική Αντίσταση και τον Εμφύλιο, αλλά κι από την εποχή της - τον παγκόσμιο Μάη και το συγκλονιστικότερο αντιπολεμικό κίνημα, ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Συνδέοντας το κεντρικό του σύνθημα, από τα εμβληματικότερα της σύγχρονης εποχής, με τις κάθε φορά βαθύτερες κοινωνικές ανάγκες και αναζητήσεις, καταφέρνει συχνά να ξεσηκώνει και πάλι. Γίνεται, ας πούμε, οι πορείες για τα 50χρονα να μην εστιάζονται στη Γάζα;

Γι’ αυτό ακόμα και τώρα, το Πολυτεχνείο μπορεί να γίνεται η απάντηση που δίνει η πανουργία της Ιστορίας στους απαισιόδοξους...

—

Γιώργος Φιλιππάκης
Ηταν μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Κατάληψης, από την Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιά

Ολο το πλήθος φαινόταν αποφασισμένο να δώσει ακόμη και τη ζωή του

Το τριήμερο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το έζησα ως υπεύθυνος της περιφρούρησης. Ηταν τρεις συγκλονιστικές ημέρες που χαράχτηκαν για πάντα στο μυαλό μου και άλλωστε σημάδεψαν όλη την υπόλοιπη ζωή σε όλους μας. Εκεί βρέθηκαν εκατοντάδες συμφοιτητές μου από τη Βιομηχανική και με δεκάδες άλλους συναδέλφους μιλούσαμε τόσο στις πύλες όσο και μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού.

Ως μέλος της Αντι-ΕΦΕΕ και της ΚΝΕ, πάλεψα μαζί με άλλους για να κρατηθεί σε υψηλό επίπεδο η Συντονιστική Επιτροπή, για να βγει η διακήρυξη κατά της χούντας των συνταγματαρχών και των Αμερικανών/ΝΑΤΟ που την επέβαλαν.

Τόσο μέσα στο ίδρυμα όσο και στην ευρύτερη περιοχή γύρω από το Πολυτεχνείο υπήρχε ένας ολόκληρος λαός που βρέθηκε στο πλευρό μας συνεπαρμένος από το μήνυμα του αντιδικτατορικού αγώνα και από τις διαθέσεις της ρήξης με την αμερικανοκρατία, οι επιπτώσεις της οποίας είχαν χαραχτεί στο πετσί του.

Ερχονταν στιγμές που όλο αυτό το πλήθος φοιτητών, εργατών, μαθητών φαινόταν αποφασισμένο να δώσει ακόμη και τη ζωή του για μια πραγματική αλλαγή, δημοκρατική, για τη λαϊκή κυριαρχία και την εθνική ανεξαρτησία. Πιστεύω ότι το κύριο σύνθημα της εξέγερσης ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ παραμένει ανεκπλήρωτο και επίκαιρο.

—

Στέλιος Παππάς
Ηταν μέλος της Γραμματείας της Συντονιστικής Επιτροπής Κατάληψης

Η Μνήμη δεν κοιμάται ήσυχα

Πενήντα χρόνια από την ηρωική εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μισός αιώνας. Η μνήμη συνεχίζει να ανατρέχει όχι μόνο στην ηρωική εξέγερση των φοιτητών, αλλά και στους χιλιάδες άντρες, γυναίκες και μαθητές που συμμετείχαν σε όλη τη χώρα.

Συνεχίζει να είναι ζωντανή χάρη στο σύστημα αξιών το οποίο εμπνέει εκατομμύρια Ελλήνων προοδευτικών, δημοκρατικών και αριστερών πολιτών. Συνεχίζει να εμπνέει νέες γενιές, παρά τις επίπονες προσπάθειες της ακραίας συντηρητικής Δεξιάς να διαγράψει από τη μνήμη του λαού μας την ιστορική αυτή επέτειο. Παρά την προσπάθεια κάποιων, χρησιμοποιώντας την ιστορική 17η Νοέμβρη ως τίτλο της οργάνωσής τους, να συκοφαντήσουν αυτόν τον παλλαϊκό αγώνα.

Εχουμε χρέος να συντηρήσουμε το σύστημα αξιών και τη μνήμη της θυσίας που κατέλιπε στην ιστορία της πατρίδας μας η εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Ομως έχουμε την ανάγκη και ως λαός να αναζητήσουμε απαντήσεις σε κάποια δυσθεώρητα γιατί.

Γιατί χρειάστηκε 22 χρόνια μετά τη φασιστική κατοχή η πατρίδα μας να ξαναζήσει μια επτάχρονη δικτατορία;

Γιατί χρειάστηκε χιλιάδες πατριώτες να βρεθούν σε φυλακές και εξορίες και δεκάδες χιλιάδες οικογένειες να υποστούν τη βαρβαρότητα των φασιστών;

Γιατί χρειάστηκαν τόσα βασανιστήρια και τόσοι νεκροί;

Γιατί χρειάστηκε η τραγωδία της Κύπρου;

Εγιναν δίκες και καταδικάστηκαν, έστω και με αυτόν τον ελλειμματικό τρόπο, οι πρωταίτιοι της δικτατορίας, όμως την αλήθεια, τα πραγματικά αίτια δεν τα έχουμε μάθει ακόμα.

Ασφαλώς δεν είναι επαρκής η αιτιολογία ότι κάποιοι κομπλεξικοί συνταγματάρχες καταπάτησαν το Σύνταγμα. Ούτε είναι αρκετή η συγγνώμη του προέδρου των ΗΠΑ και ο ισχυρισμός ότι η Αριστερά έκρυβε όπλα είναι γελοίος. Μισόν αιώνα μετά επιτέλους έχουμε υποχρέωση να απαιτήσουμε απαντήσεις.

Τα εκτελεστικά όργανα τα γνωρίσαμε. Ποιες όμως ήταν οι βαθύτερες αιτίες και ποια τα ευρύτερα γεωπολιτικά παιχνίδια που οδήγησαν στην εσωτερική κατοχή από τη φασιστική χούντα;

Η Μνήμη και η Ιστορία δεν πρέπει να κοιμούνται ήσυχα.

—

Δημήτρης Χατζησωκράτης
Ηταν μέλος της Γραμματείας της Συντονιστικής Επιτροπής Κατάληψης του Πολυτεχνείου

«Λειτουργεί» στο φαντασιακό της εξέγερσης και έτσι θα περνάει διά μέσου των χρόνων

Το «Πολυτεχνείο» δεν ανήκει στους δημιουργούς του. Δικές τους οι ανεξίτηλες μνήμες από τα συγκλονιστικά βιώματα και τις μοναδικές στιγμές της εξέγερσης, δικό τους το ξεπέρασμα των ορίων τους μέσα στη συλλογική τους λειτουργία. «Ανήκει» στην εκάστοτε νέα γενιά, η οποία με τα δικά της οράματα και συνθήματα επανανοηματοδοτεί τα συνθήματα «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία, Λαϊκή κυριαρχία, Εθνική ανεξαρτησία», προσδίδοντας το δικό της περιεχόμενο στους αγώνες της. Ωσότου παραδώσει τη σκυτάλη στην επόμενη…

Το «Πολυτεχνείο», 50 χρόνια μετά, συνεχίζει να συνεγείρει και θα συνεγείρει τους νέους και τις νέες, όλα αυτά τα μεταπολιτευτικά χρόνια, ακριβώς επειδή είχε πρωταγωνιστές συνομηλίκούς τους. Είτε το προσλαμβάνουν ως ένα πολύ σημαντικό γεγονός άρνησης και αντίστασης στη δικτατορία, στον φασισμό, στην ξένη εξάρτηση και ως κατάφαση στη δημοκρατία, είτε το «εισπράττουν» ως μία συλλογική νεανική πράξη αντιπαράθεσης και ανατροπής των κατεστημένων προτύπων της κοινωνίας, ή ακόμα και ως ονειροπόληση για εκείνες τις «μέρες της φωτιάς» και για «όνειρα» που δεν πήραν την εκδίκησή τους… «Λειτουργεί» στο φαντασιακό της εξέγερσης, και έτσι θα περνάει διά μέσου των χρόνων.

Σήμερα, 50 χρόνια μετά, θα ήθελα να υπογραμμίσω εμφατικά το πόσο καθοριστική στην υπόθεση «Πολυτεχνείο» υπήρξε και εξακολουθεί να παραμένει η de facto, από το 1974, καθιέρωση της επετείου του Πολυτεχνείου ως Σχολικής Γιορτής και η de jure, ως Αργία και Εορτασμός, από το 1981!

Να εξάρω ιδιαιτέρως τον ρόλο και τις ακατάβλητες προσπάθειες των νέων δασκάλων και καθηγητών/τριών, που από την πρώτη επέτειο εργάστηκαν ακαταπόνητα για να μεταλαμπαδεύσουν τα μηνύματα της εξέγερσης στους μαθητές τους, στις επερχόμενες γενιές.ς

Για να το εκφράσω πιο εμφατικά. Οπως χωρίς τις εκπομπές του ραδιοσταθμού δεν θα είχε υπάρξει «το Πολυτεχνείο» που ξέρουμε, έτσι και χωρίς τις Σχολικές Γιορτές δεν θα διατηρούσε την αίγλη και τη βαρύτητά του στη νεότερη ελληνική Ιστορία!

—

Νίκος Μανιός
Ηταν μέλος της οργάνωσης «20ή Οκτώβρη»

Ολα συμπυκνώθηκαν σε τρεις λέξεις: Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία

Σήμερα, 50 χρόνια μετά, η εξέγερση του Πολυτεχνείου μάς δείχνει ακριβώς το μεγαλείο της. Το μεγαλείο μιας εξέγερσης που ξεκίνησε ως νεανική, φοιτητική και εξελίχθηκε σε παλλαϊκή, με τη συμμετοχή εργατών και μαθητών και αγροτών από τα Μέγαρα, αλλά και πλήθος λαού που ήταν έξω από το Πολυτεχνείο, και που δεν μπορούσε κανείς να προσδιορίσει την ταξική του προέλευση και την κοινωνική του ένταξη.

Η εξέγερση ήταν ένα από τα σημαντικότερα χτυπήματα για την κατάρρευση της δικτατορίας και την είσοδο στην αποκαλούμενη Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. Ηταν ένας αγώνας που χωρίς να αποκαλύπτεται η συνέχειά του από τους προηγούμενους λαϊκούς αγώνες, ήταν ωστόσο βαθιά ριζωμένος στο δημοκρατικό κίνημα που υπήρχε την προηγούμενη δεκαετία, όπου κι εκεί είχαμε νεκρούς (Λαμπράκηδες, Πέτρουλας, κ.λπ.). Το «1-1-4», για παράδειγμα, ήταν μια λαϊκή διεκδίκηση φανερή και έντονη τήρηση του Συντάγματος. Μετά ήρθε το σύνθημα «Προίκα στην Παιδεία και όχι στη Σοφία» – τι ήταν αυτό το σύνθημα; Ο αγώνας του 1965 για τον νεκρό Πέτρουλα, τι ήταν; Αγώνας για την ελευθερία, για την καλυτέρευση της ζωής των εργαζομένων, για τη δημοκρατία. Αυτό ήταν.

Ολα τα παραπάνω συμπυκνώθηκαν με έναν ιδιαίτερα γόνιμο τρόπο σε τρεις λέξεις: Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία.

Τρεις λέξεις που τα τελευταία πέντε, ειδικά, χρόνια έχουν την ίδια, αν όχι μεγαλύτερη βαρύτητα και διεκδικησιμότητα. Επομένως, όσοι στρέφονται με διάφορες αοριστολογίες και συκοφαντικές τοποθετήσεις εναντίον αυτού, στην προσπάθειά τους να υποτιμήσουν ή να εξαφανίσουν την αξία της σημασίας της εξέγερσης, είναι ακριβώς αυτοί που κατανοούν την αξία της συνέχειας των αγώνων! Γιατί ακριβώς ξέρουν πως αυτή η συνέχεια είναι που τροφοδοτεί με δύναμη τους λαούς που κάθε φορά εξεγείρονται. Πολύ καλά το ξέρουν και γι’ αυτό να το υποβιβάσουν ή να το αποκρύψουν θέλουν.

Γι’ αυτό και δεν είναι διόλου τυχαίο ότι δεν έπαψε στιγμή η κύρια έκφραση της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς να είναι η προσπάθειά της να λοιδορήσει και να συκοφαντήσει την εξέγερση του Πολυτεχνείου... Μα τους ξέρουμε πια. Τους ξέρουμε καλά. Και τον λόγο που κάνουν αυτές τις γελοιότητες και χυδαιότητες. Οπως και αυτοί, έτσι κι εμείς ξέρουμε την αλήθεια του τι σημαίνει η εξέγερση και σήμερα και πάντα.

www.efsyn.gr