Το Κάιρο επιταχύνει τις προσπάθειες για τη διευθέτηση του πολιτικού ζητήματος της Λιβύης, σε συντονισμό με την Ουάσινγκτον και τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ Α. Μπατίλι. Την περασμένη Πέμπτη ο πρόεδρος της Βουλής της Αιγύπτου Χ. Γκεμπάλι φιλοξένησε στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα τον τελευταίο γύρο διαβουλεύσεων του προέδρου της Βουλής της Λιβύης, Α. Σάλεχ, και του προέδρου του ΣτΕ, Χ. Μίσρι, οι οποίοι ανακοίνωσαν τη συμφωνία για το συνταγματικό πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των δύο Σωμάτων και δεσμεύτηκαν ότι τις επόμενες ημέρες θα παρουσιάσουν τον οδικό χάρτη για τις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές.
Τη συμφωνία χαιρέτισαν χθες ο ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και οι αραβικές χώρες που συμμετέχουν στον διάλογο για την πολιτική μετάβαση της Λιβύης. Παράλληλα, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ κάλεσε για συνομιλίες τον υπουργό Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της Λιβύης Μ. Αούν και συμφωνήθηκε πλαίσιο διμερούς συνεργασίας, που συνοδεύεται με την αμερικανική δέσμευση για την ανάπτυξη νέων γεωτρήσεων και από τη λιβυκή πλευρά με τη δέσμευση ότι οι συμφωνίες της Τρίπολης με χώρες και ενεργειακές εταιρείες θα λαμβάνονται με όρους διαφάνειας. Ο Λίβυος υπουργός Ενέργειας δεν παρίστατο στην υπογραφή του μνημονίου με την Τουρκία, στις 3 Οκτωβρίου 2022, αν και ο ομόλογός του Φ. Ντονμέζ ήταν παρών στη συμφωνία που υπεγράφη από τους υπουργούς Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου και Ν. Μανγκούς.
Τα δύο τουρκολιβυκά μνημόνια του 2019 και του 2022 θα παραμείνουν ανενεργά, ώστε να επανεξεταστούν μετά τις εκλογές στη Λιβύη, από τη νέα κυβέρνηση. Η Βουλή της Λιβύης δεν έχει κυρώσει, άλλωστε, καμία από τις συμφωνίες των μεταβατικών κυβερνήσεων του Αλ Σάρατζ, πριν, και του Α. Ντμπεϊμπά, τώρα, με την Τουρκία. Οι εξελίξεις στο τρίγωνο Λιβύης - Αιγύπτου - ΗΠΑ προκαλούν ενόχληση στην Αγκυρα, η οποία πιέζει για την παραχώρηση λιβυκών ενεργειακών οικοπέδων σε ξηρά και θάλασσα στην τουρκική εταιρεία ΤΡΑΟ. Ομως, τα μηνύματα από Ουάσινγκτον και Κάιρο είναι αρνητικά και οδηγούν σε μια συνολική διευθέτηση των διαφιλονικούμενων θαλάσσιων ζωνών, στη βάση του διεθνούς δικαίου.
Οι ισορροπίες που διαμορφώνονται στην Ανατολική Μεσόγειο δεν ευνοούν τα τουρκικά σχέδια και αυτό προκαλεί όπως είναι επόμενο εκνευρισμό στην Αγκυρα. Ο σύμβουλος του προέδρου Τ. Ερντογάν, Ι. Καλίν, δήλωσε την Τετάρτη στο Anadolu ότι η Τουρκία επιδιώκει την επίσπευση του διαλόγου με την Αίγυπτο, ώστε να τοποθετηθούν άμεσα πρεσβευτές των δύο χωρών, ωστόσο το Κάιρο δεν βιάζεται για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων, πριν από τη διευθέτηση του Λιβυκού, όπως είχε δηλώσει ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου, Σ. Σούκρι, μετά τη χειραψία του Αλ Σίσι με τον Τ. Ερντογάν στις 20 Νοεμβρίου στο Κατάρ.
Ο ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή θα είναι ένα από τα κομβικά θέματα της συνάντησης που θα έχει ο Μ. Τσαβούσογλου στις 18 Ιανουαρίου στην Ουάσινγκτον με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Α. Μπλίνκεν. Στην ατζέντα είναι βεβαίως και το εκκρεμές ζήτημα των F-16, το οποίο δεν κινείται κατά τον τρόπο που προσδοκούσε η Αγκυρα, αλλά και γενικότερα η περιφερειακή σχέση της Τουρκίας και η στάση της έναντι της Ελλάδας, της Συρίας και των άλλων γειτονικών χωρών, όπου η απόσταση διευρύνεται, καθώς η Αγκυρα συνεχίζει την επιθετική της πολιτική, εις πείσμα των παροτρύνσεων της Ουάσινγκτον για αποκλιμάκωση.
Τα ερείσματα της Αγκυρας στη Λιβύη, ο μεταβατικός πρωθυπουργός Α. Ντμπεϊμπά και ο πρόεδρος του ΣτΕ Χ. Μίσρι, συντάσσονται πλέον με τον σχεδιασμό του επικεφαλής της αποστολής του ΟΗΕ UNSMIL, A. Μπατίλι, και στο πλαίσιο αυτό κομβικό ρόλο έχει το Κάιρο. Στη συμφωνία Μίσρι - Σάλεχ στο Κάιρο, προβλέπεται ότι το συνταγματικό πλαίσιο θα κυρωθεί από τη Βουλή και το ΣτΕ. Σε περίπτωση ναυαγίου, το κείμενο θα τεθεί σε δημοψήφισμα, κάτι που θα προκαλούσε όμως νέες εντάσεις και καθυστερήσεις στη διενέργεια εκλογών. Ο Χ. Μίσρι και ο Α. Σάλεχ εξήραν τον ρόλο του Καΐρου για την πολιτική συμφωνία, την οποία έχει δεσμευτεί ότι θα θέσει αμέσως σε εφαρμογή ο πρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης Μ. Μένφι και θα προχωρήσει στην προκήρυξη εκλογών, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη της Βουλής και του ΣτΕ.
Το ζήτημα της ΑΟΖ
Μέσα στον Ιανουάριο αναμένεται στην Αθήνα η επίσημη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου Σ. Σούκρι για συνομιλίες με τον Ν. Δένδια. Η επίσκεψη είχε κανονιστεί στα μέσα Δεκεμβρίου, όταν οι δύο υπουργοί είχαν συνομιλήσει μετά τη μερική ανακήρυξη της ΑΟΖ από τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αλ Σίσι προς τα δυτικά θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη. Το Κάιρο επιδιώκει μετά τις εκλογές στη Λιβύη την τριμερή τελική οριοθέτηση των ΑΟΖ Αιγύπτου - Ελλάδας - Λιβύης. Η διαδικασία θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν γνώμονας και για τη διευθέτηση των ΑΟΖ Ελλάδας - Αιγύπτου - Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο μετά τις εκλογές στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Μέχρι τότε, πάντως, η κυβέρνηση Ερντογάν δεν δείχνει διατεθειμένη για στροφή από την επιθετική της πολιτική. Η ανησυχία της Αγκυρας αυτή την περίοδο εστιάζεται στο ενδεχόμενο να προβεί η Αθήνα σε επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. στην Κρήτη. Το εχθρικό κλίμα που καλλιέργησε η κυβέρνηση του Τ. Ερντογάν στο εσωτερικό της Τουρκίας για την Ελλάδα είναι μονόδρομος πλέον για τον Τούρκο πρόεδρο στην πορεία του προς τις κάλπες. Η αναβάθμιση και επέκταση των τουρκικών απειλών ήταν ώς έναν βαθμό αναμενόμενη από την ελληνική διπλωματία. Το κύριο μέλημα για το προσεχές διάστημα είναι να αποφευχθεί η περαιτέρω όξυνση και να υπάρχει ανοιχτό παράθυρο για την επανέναρξη των διμερών συνομιλιών μετά τις εκλογές.
πηγη: https://www.efsyn.gr