Η αποτίμηση και η εξαγωγή κάποιων πρώτων αξιόπιστων συμπερασμάτων του απρόσμενου εκλογικού αποτελέσματος της 21ης Μαΐου απαιτούν ασφαλώς σοβαρές, επιστημονικού και μεθοδολογικού χαρακτήρα αναλύσεις και προσεγγίσεις που δεν είναι διαθέσιμες τώρα.
Ωστόσο, με τον κίνδυνο που περιέχουν κάποιες εν θερμώ σκέψεις διατυπώνονται οι ακόλουθες επισημάνσεις:
1. Η καθολικότητα και η «ομοιομορφία» (σε κοινωνικό και γεωγραφικό επίπεδο) που παρατηρούνται τόσο στη σημαντική πτώση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. όσο και στην ενίσχυση της Ν.Δ. τοποθετούν το πεδίο της σύγκρουσης -πέρα από τις κατάδηλες προγραμματικές και πολιτικοϊδεολογικές διαφορές των δύο κομμάτων- στο πεδίο της άσκησης της κεντρικής εξουσίας. Το καθεστώς Μητσοτάκη είχε εξαρχής μια απαρέγκλιτη στρατηγική: την ακύρωση της απλής αναλογικής, την επιδίωξη της αυτοδυναμίας ως προϋπόθεση της άσκησης μιας αυταρχικής εξουσίας με δυνατότητα συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που οδηγούν σε μορφές κοινοβουλευτικού ολοκληρωτισμού (όπως υποδείκνυε ο νομικός πρωθιερέας του ναζιστικού καθεστώτος Κ. Schmit στον Μεσοπόλεμο).
2. Από την αντίπαλη πλευρά, η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για τη συγκρότηση προοδευτικών κυβερνητικών σχημάτων με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής ποιες προϋποθέσεις επιτυχίας είχε; Η απλή αναλογική προτάθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. με βάση θεσμικά-δημοκρατικά και αξιακά στοιχεία και κριτήρια (ισοτιμία ψήφου, προϋπόθεση για ευρείες πολιτικές και κοινωνικές συνεργασίες). Όμως η στρατηγική αυτή επιλογή απευθυνόταν εξαρχής σε κομματικούς φορείς που είχαν τακτικού ή στρατηγικού χαρακτήρα αντιθέσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
Τα κόμματα του αριστερού-προοδευτικού τόξου (ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., ΜέΡΑ25), το καθένα για δικούς του λόγους, διαμορφώνουν την κυρίαρχη αντίθεσή τους με τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και όχι με τη Ν.Δ. Δεν πρόκειται απλώς για έναν συνήθη (και θεμιτό) κομματικό ανταγωνισμό, αλλά είτε για οργανικού-οντολογικού τύπου αντιθέσεις (ΚΚΕ, ΜέΡΑ25) προς τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είτε για την εξάρτησή τους σε έναν σοβαρό βαθμό από συστημικά συμφέροντα (ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ.). Η απλή αναλογική συνεπώς απευθυνόταν σε ένα κομματικό-πολιτικό πεδίο εξαρχής αβέβαιο, αν όχι δομικά υπονομευμένο.
Το γεγονός αυτό καθιστούσε εξαρχής την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για τη συγκρότηση προοδευτικής κυβέρνησης ομιχλώδη, αβέβαιη και μη πειστική. Μια κοινωνία που βιώνει μια πολυετή και πολυεπίπεδη κρίση αναζητά στοιχεία σταθερότητας κι αυτά τα πρόσφερε (έστω και με τις κραυγαλέες αρνητικές τους όψεις) η Ν.Δ. Για τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. η εκλογική αναμέτρηση εξελίχθηκε σαν να επρόκειτο για ευρωεκλογές, με σοβαρές τάσεις αποσυσπείρωσης και αποχής (απώλεια 600.000 ψηφοφόρων σε σχέση με το 2019), διευκολύνοντας μάλιστα διαρροές προς ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. και ΚΚΕ, «ενόψει» μάλιστα μιας «επερχόμενης» προοδευτικής κυβέρνησης…
Σε ρόλο κόμματος εξουσίας
Η μη αναμενόμενη από τους πάντες εκτόξευση των ποσοστών της Ν.Δ. δημιούργησε ένα αντίστοιχο σοκ σε ένα ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Ο κίνδυνος ανάδειξης μιας αυταρχικής-ανεξέλεγκτης εξουσίας που θα προσλάβει ολοκληρωτικό χαρακτήρα διαμορφώνει αντίρροπες τάσεις ακόμα και στο 41% που ψήφισε τη Ν.Δ.
Το διακύβευμα της κυβερνητικής εξουσίας έχει σχεδόν κριθεί. Όμως, το έτερο διακύβευμα των πολιτικοκομματικών συσχετισμών και των κοινωνικών αναφορών παραμένει ανοιχτό για όλα τα κόμματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. οφείλει να προχωρήσει άμεσα σε μια γενναία αυτοκριτική, να επαναπροσεγγίσει με ειλικρίνεια την κοινωνική-εκλογική του βάση και, κυρίως, τους 600.000 ψηφοφόρους που απώλεσε και, ταυτόχρονα, να προκαλέσει ένα αντίστοιχο σοκ με σημαντικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα. Η επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση δεν πρέπει να εξελιχθεί ως μια αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν θα πρέπει να οριοθετήσει πλήρως τον χώρο του.
Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να υιοθετήσουν τον ρόλο ενός κόμματος εξουσίας και όχι εκείνον της καλύτερης αντιπολίτευσης: Με πρόγραμμα, με ξεκάθαρη ταυτότητα (χωρίς δάνεια από το παρελθόν) και με ανοιχτά μέτωπα απέναντι σε ένα καθεστώς που έχει κηρύξει ολοκληρωτικό πόλεμο κατά της κοινωνίας.
πηγη: https://www.avgi.gr