Χαρακτηριστικά «εμμονής» λαμβάνει πλέον η επιμονή της κυβέρνησης στον ισχυρισμό περί «ύπαρξης» και «λειτουργίας» τηλεδιοίκησης στον σιδηροδρομικό σταθμό της Λάρισας, παρά και ενάντια στις αποδείξεις περί του αντιθέτου, αλλά και στις διαψεύσεις των εργαζομένων.
Μετά τον Γ. Γεραπετρίτη, ήρθε την Δευτέρα η σειρά του τέως υπουργού Μεταφορών, Υποδομών και δικτύων Κ. Καραμανλή, να αναπαράξει το ίδιο αφήγημα μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.

Καραμανλής: Φταίει ο Σταθμάρχης

«Μεταξύ των σταθμών που παραδόθηκαν την τελευταία τριετία με το σύστημα τηλεδιοίκησης ήταν ο σταθμός της Λάρισας. Λειτουργούσε έως τις 22:12 της 28ης Φεβρουαρίου, δηλαδή μία ώρα πριν το δυστύχημα και μπορούσε ο σταθμάρχης να κάνει αυτόματη χάραξη της διαδρομής, όπως οι προηγούμενοι. Δεν την έκανε αυτόματα και την έκανε χειροκίνητα» υποστήριξε.

Ισχυρίστηκε επίσης ότι υπήρχαν δικλείδες ασφαλείας εκείνο το βράδυ.

«Δικλείδα ήταν το τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης που δεν χρησιμοποιήθηκε. Δικλείδα ήταν ο δεύτερος και τρίτος σταθμάρχης που δεν ήταν στις θέσεις τους. Δικλείδα ήταν ο κανονισμός ασφαλείας του ΟΣΕ που δεν εφαρμόστηκε. Δικλείδα ήταν το πώς θα έπρεπε να γίνονται οι αναγγελίες για τα δρομολόγια αλλά δεν έγιναν με τον σωστό τρόπο», σημείωσε.

Ο Κώστας Καραμανλής χαρακτήρισε «ψεύδη» όσα  έχουν ακουστεί σχετικά με την τραγωδία στα Τεμπη.

Πρώτο ψέμα, είπε ο κ. Καραμανλής, ότι «αναφέρουν πως στο σταθμό Λάρισας δεν υπήρχε τηλεδιοίκηση. Αυτό δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. Διέθετε σύστημα από τον Νοέμβριο του 2022 και χρησιμοποιήθηκε έως τις 22:12 τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου, ήταν σε λειτουργία μια ώρα και κάτι πριν το δυστύχημα. Ο σταθμάρχης και μπορούσε και έπρεπε να χαράξει την διαδρομή ηλεκτρονικά όπως έκαναν οι προηγούμενοι. δυστυχώς δεν το έκανε, τη χάραξε χειροκίνητα και ξέχασε ένα κλειδί. Επειδή λειτουργούσε το τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης μπορούσε να δει το τρένο στη λάθος κατεύθυνση για 12 λεπτά αλλά δυστυχώς δεν το έκανε

Δεύτερο ψεύδος ότι αν λειτουργούσε το σύστημα ΕΤCS το δυστύχημα θα είχε αποτραπεί, είπε ο κ. Καραμανλής εξηγώντας ότι «από τη στιγμή που ο σταθμάρχης παρέκαμψε το σύστημα και πήγε χειροκίνητα και έδωσε εντολή παραβίασης του κόκκινου σηματοδότη κανένα σύστημα δεν θα σταματούσε την κίνηση του τρένου. Και το ETCS και η σηματοδότηση θα είχε απενεργοποιηθεί. Με το σύστημα αυτό ναι θα είχε περισσότερες δυνατότητες ο σταθμάρχης αλλά δεν ξέρουμε να θα είχε αποτραπεί το δυστύχημα γιατί όλα τα συστήματα καταλήγουν στους ανθρώπους»

«Ισχυρίζονται ότι αν είχαμε ραδιοκάλυψη GSMR θα είχαμε προλάβει το κακό. Ισχυρίζονται από την αξιωματική αντιπολιτευση ότι το σύστημα είχε παραδοθεί. Παραλείπουν να πουν ότι έλειπε η απαραίτητη πριν την χρήση του αξιολόγηση και πιστοποίηση. Τα στάδια προχώρησαν την τελευταία 3ετία με έγκριση και πιστοποιητικό συμμόρφωσης. Το GSMR τέθηκε σε λειτουργία το 2022. Το σύστημα αυτό που υποτίθεται ότι δεν χρησιμοποιείται είναι αυτό που χρησιμοποιήθηκε και ακούσαμε τους διαλόγους που έχουν δοθεί σε δημοσιότητα» πρόσθεσε ο κ. Καραμανλής.

Γεραπετρίτης: Φταίει ο Σταθμάρχης

Ο τέως υπουργός δεν πρωτοτύπησε.

Ακριβώς τα ίδια είχε υποστηρίξει πριν μερικές μέρες ο εκτελών χρέη υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Γ. Γεραπετρίτης, λέγοντας ότι το κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας βρισκόταν σε πλήρη λειτουργία όταν συνέβη η σιδηροδρομική τραγωδία και πως όλη την ημέρα υπήρξε αυτόματη χάραξη μέσω τηλεδιοίκησης.

«Αυτό που συνέβη ήταν ότι ο σταθμάρχης επέλεξε αντί να κάνει την αυτόματη χάραξη να κάνει χειροκίνητη δρομολόγηση, λειτουργούσε πλήρως ο πίνακας. Θεώρησε ότι τα κλειδιά ήταν στη γραμμή ανόδου ενώ δεν ήταν και δεν βρέθηκε μπροστά στον πίνακα ελέγχου», ισχυρίσητκε ο κ. Γεραπετρίτης.

«Για 5,5 χιλιόμετρα είχε δυνατότητα μπροστά στον πίνακα να δει την κίνηση της αμαξοστοιχίας. Η αυτόματη χάραξη η οποία θα είχε γλιτώσει από το κακό ήταν υποχρέωση από τη στιγμή που υπήρχε τηλεδιοίκηση στη Λάρισα, ήταν υποχρέωση που την είχε επιβάλει ο ΟΣΕ», όπως είπε, επιρρίπτοντας ευθύνες στον σταθμάρχη κάνοντας λόγο για «προσωπική επιλογή».

Εργαζόμενοι: Ποια «τηλεδιοίκηση»;

Ωστόσο, ο πρόεδρος εργαζομένων ΟΣΕ Νίκος Τσικαλάκης, διέψευσε άμεσα τον νυν υπουργό Μεταφορών.

«Επειδή είναι καινούργιος στο υπουργείο, ίσως δεν του έχει διευκρινιστεί σωστά από τους κυρίους που τον ενημερώνουν ... Η τηλεδιοίκηση, αν λειτουργούσε, θα ήταν από το Παλαιοφάρσαλο έως το Πλατύ», είχε πει ο κ. Τσικαλάκης, μιλώντας στο Action24 και περιγράφοντας το τμήμα του σιδηροδρομικού δικτύου από τα νότια της Λάρισας ως τα δυτικά της Θεσσαλονίκης.

«Αυτό σημαίνει ότι θα είχαν και εικόνα του συμβάντος, πριν συμβεί, θα έβλεπαν ότι το τρένο είναι στην άλλη γραμμή ... τέτοια τεχνολογία δεν υπάρχει. Υπήρχε, αλλά καταστράφηκε», πρόσθεσε.

«Αυτό που λειτουργεί στη Λάρισα είναι ο τοπικός χειρισμός του σταθμού», διευκρίνισε ο ίδιος, «έχει εικόνα ... 1-2 χλμ. πριν τον σταθμό και 1-2 χλμ. μετά ... το επίμαχο κλειδί ήταν εντός των ορίων του τοπικού χειρισμού ... αυτό δεν είναι τηλεδιοίκηση, είναι ο τοπικός πίνακας χειρισμού», επανέλαβε.

Το κυβερνητικό αφήγημα διέψευσε και ο πρώην σταθμάρχης Βόλου, Γιώργος Αποστολέρης, ο οποίος αποκάλυψε μιλώντας στο Mega πως τα συστήματα αυτόματης πορείας στη Λάρισα είναι βραχυκυκλωμένα εδώ και αρκετό καιρό.

Μάλιστα σημείωσε πως κανείς δε θα μπορούσε να χαράξει αυτόματη πορεία για το τρένο στην γραμμή ανόδου, αφού τα συστήματα δε λειτουργούν.

«Το σύστημα αυτοματοποιημένης πορείας, δεν το χρησιμοποιούσαν στην γραμμή ανόδου γιατί είναι βραχυκυκλωμένο για πολύ καιρό. Δε γινόταν συντήρηση των φωτοσημάτων στην γραμμή ανόδου. Ήταν δύο κόκκινα φώτα που δεν είχε εντοπιστεί η κακοτεχνία. Δε θα μπορούσε κανείς να το βάλει, μόνο χειροκίνητα να γυρίσει τα κλειδιά» είπε ο πρώην σταθμάρχης Βόλου.

Άντε πάλι...

Απτόητος ο κ. Γεραπετρίτης, επανήλθε με τον ίδιο ισχυρισμό το Σάββατο, μετά την πρώτη συνεδρίαση του Συντονιστικού Κέντρου Ασφαλείας Σιδηροδρόμων, επιμένοντας «όπως έχω επανειλημμένως τονίσει και ενώπιον της Βουλής της αρμόδιας διαρκούς κοινοβουλευτικής επιτροπής και σε συνέντευξη την οποία παραχώρησα, το σύστημα της τοπικής τηλεδιοίκησης στη Λάρισα λειτουργούσε απολύτως την κρίσιμη νύχτα. Το επαναλαμβάνω με έμφαση προκύπτει από όλα τα στοιχεία τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας. Η τοπική τηλεδιοίκησης στη Λάρισα είναι υπαρκτή, πραγματική και ακόμα και σήμερα όλες οι διαδρομές γίνονται με αυτόματες χαράξεις».

Σημείωσε επίσης, ότι είχε καταθέσει και στα πρακτικά της Βουλής το πρωτόκολλο διοικητικής παραλαβής προς χρήση της σηματοδότησης του τμήματος ΕΘΑ Ορφανών – Σιδηροδρομικού Σταθμού Λάρισας, μεταξύ ΕΡΓΟΣΕ – ΟΣΕ, το οποίο υπεγράφη την 1η Νοεμβρίου 2022.

 

ΟΣΕ: Ποια «τηλεδιοίκηση»;

Κι όμως, τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τους εργαζόμενους και όχι τον υπουργό.

Την Κυριακή, το ethnos.gr δημοσίευσε την δήλωση δικτύου από τον ΟΣΕ για το 2023, η οποία υποβάλλεται κάθε Ιανουάριο – συνεπώς για φέτος υποβλήθηκε μετά την λεγόμενη παράδοση του τοπικού συστήματος τηλεδιοίκησης κατά τον κ. Γεραπετρίτη τον Νοέμβριο του 2022 - σύμφωνα με την οποία, η Λάρισα διαθέτει σηματοδότηση, αλλά όχι Κεντρική Διαχείριση Κυκλοφορίας, δηλαδή τηλεδιοίκηση.

Ο ΟΣΕ επιβεβαιώνει, δηλαδή, τους σιδηροδρομικούς που εξηγούν εδώ και μέρες, ότι τηλεδιοίκηση και τοπικό σύστημα χειρισμού είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.

Τι λένε οι επόμενες σελίδες;

Το δημοσίευμα σημείωνε επίσης, ότι το κατατεθέν, από τον υπουργό, στην Βουλή, έγγραφο στο οποίο έγινε λόγος πιο πάνω, αναφέρεται ξεκάθαρα στη σηματοδότηση.

Επίσης, είναι μόνο η πρώτη σελίδα του σχετικού πρωτοκόλλου, στην οποία αναγράφεται το θέμα χωρίς όμως να υπάρχουν οι επόμενες.

Στις επόμενες, τις οποίες δημοσιεύει το ethnos.gr, σχετικά με τον σιδηροδρομικό σταθμό της Λάρισας σημειώνεται πως «παρέχονται όλες οι σηματοτεχνικές διαδρομές εκτός των διαδρομών από τα φωτοσήματα εξόδου (ΛΑΡ 11, ΛΑΡ 13, ΛΑΡ 15) προς βορρά (προς Εμπορικό Λάρισας) λόγω προσωρινής απουσίας των σηματοτεχνικών πληροφοριών με τον Σ.Σ. Εμπορικού Λάρισας. Οι εργασίες αυτές θα ολοκληρωθούν στο εγγύς μέλλον.

Τα φωτοσήματα ΛΑΡ 11, ΛΑΡ13, ΛΑΡ15 θα παραμείνουν κλειστά (ερυθρό) και η κυκλοφορία μεταξύ Σ.Σ. Λάρισας – Σ.Σ. Εμπορικού Λάρισας θα διεξάγεται σύμφωνα με τον Κανονισμό Κινήσεως – Μέρος Β΄».

Στις παρατηρήσεις προτείνεται επίσης η λειτουργία μίας δοκιμαστικής περιόδου:

«Με την γενόμενη Δ.Π.Χ. παραδίδονται τα απαραίτητα έγγραφα ασφαλείας Safety Case and Independent Safety Assesment. Προτείνεται η θέση σε δοκιμαστική λειτουργία του τμήματος με βάση διαδικασία που θα ορίσει ο ΟΣΕ. Στη δοκιμαστική αυτή περίοδο, η ορθή θέση και δέσμευση των αλλαγών τροχιάς, που έχουν διευθετηθεί μέσω χάραξης διαδρομής ή ανεξάρτητα από τον τοπικό πίνακα, θα πρέπει να επιβεβαιώνεται επί τόπου από το προσωπικό του ΟΣΕ».

Κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου ορίζεται ότι θα παραμείνουν οι ακυρωτικοί σταυροί Αγ. Ανδρέα (Χ), ώστε οι ενδείξεις τους να μη λαμβάνονται υπόψη. Οι ακυρωτικοί σταυροί θα αφαιρεθούν μετά τη λήξη της δοκιμαστικής λειτουργίας.

Επίσης, οι εν υπηρεσία σταθμάρχες θα πρέπει να καταγράφουν σε ειδικό βιβλίο τυχόν ανωμαλίες και βλάβες της σηματοδότησης και τις παρατηρήσεις του από τη χρήση του συστήματος, καθώς και τυχόν παρατηρήσεις των μηχανοδηγών, παρέχοντας πληροφορίες για τον τύπο της βλάβης και τις κυκλοφοριακές συνθήκες που επικρατούσαν τη χρονική στιγμή της επέλευσης της βλάβης.

Παράλληλα προτείνει και την αντικατάσταση λόγω παλαιότητας του πίνακα χειρισμών: «Λόγω παλαιότητας και χρήσης του πίνακα χειρισμών του Σ.Σ. Λάρισας, προτείνεται από τον ΟΣΕ η αντικατάστασή του με νέο μωσαικό τύπου, εάν αυτό είναι δυνατόν μεσω της υπ΄αρ. 717/2014 σύμβασης».

 
 

 

Δύο ημέρες αργότερα, στις 3 Νοεμβρίου 2022, η Διεύθυνση Κυκλοφορίας του ΟΣΕ ενημερώνει με εσωτερικό έγγραφό της ότι το σύστημα των σηματοδοτικών εγκαταστάσεων θα τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία από τις 8 Νοεμβρίου και για μία εβδομάδα, δηλαδή έως τις 15 Νοεμβρίου 2022.

Σε κανένα από τα δύο έγγραφα, ούτε στο πρωτόκολλο παραλαβής ούτε στο εσωτερικό έγγραφο του ΟΣΕ δεν γίνεται λόγος για σύστημα τηλεδιοίκησης καθώς είναι σαφές πως το λεγόμενο σύστημα «τοπικού χειρισμού» που δίνει τη δυνατότητα χάραξης πορείας και «βλέπει» το σταθμό για περίπου 8,5 χλμ (3 πριν και 5,5 μετά), καμία σχέση δεν έχει με την τηλεδιοίκηση.

Από το έγγραφο του ΟΣΕ μάλιστα προκύπτει ότι ακόμα και μετά τη δοκιμαστική λειτουργία, από τις 15 Νοεμβρίου 2022 και στο εξής, «σηματοτεχνικές διαδρομές με αφετηρία τα τρία συγκεκριμένα φωτοσήματα προς Εμπορικό Σταθμό Λάρισας δεν μπορούν να χαραχθούν».

Για την αναχώρηση προς Θεσσαλονίκη οι αλλαγές θα μετακινούνται με βεβιασμένο χειρισμό μέσω κλειθροδιακόπτη επί του πίνακα».

Για τον λόγο αυτό άλλωστε ο ΟΣΕ συστήνει ιδιαίτερη προσοχή στους σταθμάρχες: «Στις περιπτώσεις (βλ. 2γ και 2δ (σ.σ. η τελευταία αφορά το σταθμό Λάρισας) όπου οι σταθμάρχες αναγκάζονται να μεταθέτουν τις αλλαγές με τον κλειθροδιακόπτη κάθε αλλαγής χωριστά, απαιτείται η ιδιαίτερη προσοχή τους κατά τη διεξαγωγή αυτής της διαδικασίας», σημειώνεται.

Τι αναφέρει η δήλωση δικτύου του ΟΣΕ

Η ανυπαρξία τηλεδιοίκησης στην Λάρισα τεκμαίρεται και από την δήλωση δικτύου που υποχρεούται να κάνει ο ΟΣΕ ετησίως και είναι διεθνής υποχρέωση.

Αυτή υποβάλλεται στην αρχή κάθε χρονιάς. Κατά συνέπεια υποβλήθηκε το 2023 άρα μετά την παράδοση της σηματοδότησης τον Νοέμβριο.

Στη δήλωση αυτή ο ΟΣΕ σημειώνει τα εξής:

«Κεντρική διαχείριση κυκλοφορίας («τηλεδιοίκηση») στο εθνικό δίκτυο γίνεται από τους Κεντρικούς Χειριστές (ΚΧ), οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι στα Κέντρα Ελέγχου Κυκλοφορίας (ΚΕΚ). Ο ΟΣΕ διαθέτει Κέντρα Ελέγχου Κυκλοφορίας στην Κόρινθο (προσωρινά σε αναστολή λειτουργίας), Αθήνα (προσωρινά σε αναστολή λειτουργίας), ΣΚΑ («Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών»), Λιανοκλάδι, Λάρισα και Θεσσαλονίκη (προσωρινά σε αναστολή λειτουργίας)».

Παράλληλα στο παράρτημα 2 της ίδιας δήλωσης ο μοναδικός σταθμός μεταξύ Παρνασσού και Τεμπών που σημειώνεται με σύστημα διαχείρισης κυκλοφορίας είναι αυτός στο Λιανοκλάδι και κανένας άλλος.

Η Λάρισα (με τον αριθμό 66 στον πίνακα) φαίνεται ότι δεν έχει τηλεδιοίκηση, ενώ αντίθετα είναι σαφές πως διαθέτει σύστημα σηματοδότησης Φ.Η.Σ. (Φωτεινή Ηλεκτρική Σηματοδότηση).

Για τον λόγο αυτό και ο ΟΣΕ στην ανακοίνωσή του της 6ης Μαρτίου δεν κάνει καμία αναφορά σε τηλεδιοίκηση επισημαίνοντας ότι μετά την καταστροφή της πυρκαγιάς του Ιουλίου του 2019:

«Στα πλαίσια της αναβάθμισης που πρόσφατα ενεργοποιήθηκε το Νοέμβριο του 2022, λειτουργούσε και λειτουργεί η σηματοδότηση στο τμήμα Παλαιοφάρσαλος – Λάρισα η οποία μέσω του τοπικού πίνακα χειρισμού στο Σταθμό της Λάρισας έχει τη δυνατότητα χάραξης διαδρομής στο Σταθμό της Λάρισας με κατεύθυνση τους Νέους Πόρους (χωρίς ενδείξεις φωτοσημάτων) και με τη δυνατότητα παρακολούθησης των συρμών σε μία απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων μετά και 3 χιλιόμετρα πριν από το Σταθμό της Λάρισας».

Ακόμα και το σύστημα της σηματοδότησης φαίνεται ότι διένυε την περίοδο καταγραφής προβλημάτων του πρώτου διαστήματος εφαρμογής. Ετσι, ο ΟΣΕ με έγγραφό του με ημερομηνία 3 Φεβρουαρίου 2023 επισημαίνει στις αρμόδιες Διευθύνσεις αλλά και στο λειτουργό του σιδηροδρόμου ότι προκειμένου να γίνεται συστηματική καταγραφή των τυχόν ανωμαλιών και στη συνέχεια πλήρης αξιολόγησή τους από τις Υπηρεσίες Σηματοδότησης, ώστε να διαπιστώνονται οι αιτίες που τις προκαλούν οι σταθμοί Λάρισας και Παλαιοφάρσαλου οφείλουν να καταγράφουν για ένα μήνα (06.02. έως και 05.03.2023) σε απλό φύλλο χαρτιού τον συνολικό αριθμό των Υποδ. 1001 που επέδωσαν στις αμαξοστοιχίες για υπέρβαση ερυθρού φωτοσήματος καθώς και το σήμα, το οποίο αφορούσαν.

Επίσης συστήνει στους σταθμάρχες κατά την αναχώρηση των αμαξοστοιχιών από τους δύο συγκεκριμένους σταθμούς να υπενθυμίζουν προφορικά στους μηχανοδηγούς την υποχρέωση να ανακοινώνουν τυχόν ασυνήθιστες ενδείξεις.

Η ύπαρξη και παραδοχή σφαλμάτων και στο σύστημα σηματοδότησης προκύπτει και από άλλο έγγραφο του ΟΣΕ με ημερομηνία 15 Μαρτίου 2023, με το οποίο εγκρίνεται αίτημα της ΕΡΓΟΣΕ για επέκταση των εργασιών της σύμβασης 717/14.





πηγη: https://tvxs.gr