Loading...

Κατηγορίες

Σάββατο 13 Φεβ 2021
«Η βία και η σεξουαλική παρενόχληση βρίσκονται σε όλους τους χώρους»
Κλίκ για μεγέθυνση

H τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Σία Αναγνωστοπούλου

13.02.2021, 13:51

 

 
Εγώ προσωπικά δέχθηκα τηλεφωνικά «εξομολογήσεις» κακοποίησης – και το υπουργείο, παρά το γεγονός ότι ενημέρωσα την πολιτική του ηγεσία, δεν αντέδρασε. Πρότεινα τη συγκρότηση επιτροπής για τη διερεύνηση του θέματος στο Εθνικό Θέατρο, για τη στήριξη των σπουδαστών και των σπουδαστριών ώστε να μιλήσουν. Η απάντηση ήταν ότι δεν έχουν επώνυμες καταγγελίες...

Αρχές Φεβρουαρίου ξέσπασαν οι συνταρακτικές αποκαλύψεις-καταγγελίες στον χώρο του θεάματος, με τους ανθρώπους του σύγχρονου πολιτισμού να βρίσκονται σε συνεχείς αγώνες για να εξασφαλίσουν τα αναγκαία μέτρα στήριξης, καθώς έναν χρόνο τώρα, με ευθύνη της κυβέρνησης, βρίσκονται εκτός εργασίας.

Παραβίαση ατομικών δικαιωμάτων και συμπεριφορές που ξεπερνούν τα όρια της ανθρώπινης προσβολής, καθώς φτάνουν μέχρι την κακοποίηση και τη σεξουαλική παρενόχληση, έχουν επιφέρει βαρύ πλήγμα. Ταυτόχρονα δείχνουν περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να τελειώσει διά παντός η οικονομική και ηθική εκμετάλλευση ανδρών και γυναικών στη σκηνή, τα παρασκήνια, τα καμαρίνια, τα κινηματογραφικά πλατό. Με τη θέσπιση σοβαρών δομών εργασιακού πλαισίου, με συλλογικές συμβάσεις εργασίας αλλά και με παρεμβάσεις θεσμικές ώστε να σταματήσει η κατάχρηση εξουσίας από όποιον κι αν εκπορεύεται.

Η Σία Αναγνωστοπούλου, τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, μας μιλάει για το Εθνικό Θέατρο και τις εξελίξεις, για την παραίτηση Δ. Λιγνάδη, για την ανάγκη στήριξης και προστασίας των ανθρώπων που προχωρούν σε καταγγελίες, για τη στάση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού στη διαχείριση ενός θέματος μείζονος σημασίας, τις πρωτοβουλίες που έλαβε η ίδια, για την ανάγκη κάθαρσης του χώρου και τη θέση της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία.

• Οι καταγγελίες ανθρώπων που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, παρενόχληση, βία σωματική, φραστική, ψυχολογική στον χώρο του θεάματος και των σπουδών σοκάρουν. Ποιο είναι το σχόλιό σας;

Να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτά δεν συμβαίνουν μόνο στον χώρο του πολιτισμού, των καλλιτεχνών, αλλά σε όλους τους εργασιακούς χώρους όπου ασκείται εξουσία. Εκεί όπου οι εργασιακές σχέσεις δεν είναι ξεκάθαρες και δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο προστασίας των εργαζομένων. Στον καλλιτεχνικό χώρο που έχει ταπεινωθεί τον τελευταίο χρόνο λόγω της έλλειψης προστασίας από την πανδημία και τις συνέπειές της, αυτός ο κόσμος πλήττεται περισσότερο.

Οι σχέσεις εξουσίας, οι πατριαρχικές νοοτροπίες είναι πολύ έντονες και τώρα είναι η χρυσή ευκαιρία για τη νέα γενιά καλλιτεχνών να επιβάλει όρους. Να σταματήσει να θεωρείται το ταλέντο και η γνώση ως «νομιμοποιητής» όλων των συμπεριφορών που φτάνουν ακόμα και στην κακοποίηση. Η νέα γενιά πρέπει να δείξει ότι το ταλέντο, η γνώση απαιτούν σεβασμό, προστασία της αξιοπρέπειας όλων των ανθρώπων και μόνο έτσι μπορούν να ανθήσουν τα ταλέντα.

Πρέπει να καταλάβουμε σαν κοινωνία ότι τα πρόσωπα του πολιτισμού είναι βεβαίως καλλιτέχνες, είναι δημιουργοί αλλά είναι και εργαζόμενοι, γι’ αυτό χρειάζονται ένα ισχυρό θεσμικό πλαίσιο προστασίας. Γι’ αυτό θεωρούμε αναγκαίο να υπάρξουν Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και να ενισχυθούν τα σωματεία και οι ομοσπονδίες.

• Επειτα από όσα συμβαίνουν στο Εθνικό Θέατρο, φαίνεται ότι η υπουργός Πολιτισμού πείστηκε και ανακοίνωσε ότι ο επόμενος καλλιτεχνικός διευθυντής θα αναδειχθεί από ανοιχτή διαδικασία παρότι η ίδια είχε ακυρώσει τις προκηρύξεις που έγιναν τον Μάιο του 2019. Είναι απόφαση προς τη σωστή κατεύθυνση;

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η Μυρσίνη Ζορμπά και ο Κώστας Στρατής, είχε αφήσει πίσω της μια σημαντική θεσμική παρακαταθήκη για τον πολιτισμό τις δημόσιες προκηρύξεις για την πλήρωση των θέσεων των διευθυντών των οργανισμών. Δυστυχώς το επιτελικό κράτος με έναν νόμο και μία διάταξη το κατάργησε και ξαναγυρίσαμε στη δεξιά πεπατημένη του διορισμού φίλων και κολλητών.

Ας μη διανοηθεί κανείς να προσπαθήσει από εδώ και πέρα να συγκαλύψει την υπόθεση των κακοποιήσεων στο Εθνικό Θέατρο

Αυτό από μόνο του άνοιγε και πάλι τις «πύλες της κολάσεως». Αντί ο πολιτισμός και το κύρος των ανθρώπων του να λειτουργούν για το δημόσιο συμφέρον, γίνεται μια μετατόπιση και το κύρος των θεσμών χρησιμοποιείται για να προσδώσει αίγλη στην εξουσία της πολιτικής ηγεσίας. Το μεγαλύτερο ταλέντο, ο μεγαλύτερος δημιουργός πρέπει να υπόκειται σε κρίση, να λογοδοτεί στον δημόσιο χώρο, και όχι να επιβάλλει την «αυθεντία-αυθαιρεσία» του στο όνομα των σχέσεών του με την πολιτική εξουσία.

• Το Εθνικό Θέατρο βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα. Θεωρείτε ότι το υπουργείο Πολιτισμού κινήθηκε άμεσα για να προστατέψει το κύρος του θεσμού από τις φήμες σκανδάλων που εμπλέκουν τον τέως καλλιτεχνικό διευθυντή του, Δημήτρη Λιγνάδη, αλλά και να εξετάσει τις καταγγελίες των σπουδαστών της Δραματικής Σχολής του; Το Σωματείο Εργαζομένων στην πρόσφατη ανακοίνωσή του σημειώνει «με όλη τη δύναμη της ψυχής μας ζητάμε κάθαρση».

Από την πρώτη ημέρα που ξεκίνησαν οι φήμες έπρεπε να έχει παρέμβει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Το Εθνικό Θέατρο είναι δημόσιος οργανισμός μεγάλου κύρους. Παράγει και αναπαράγει πολιτισμό και διαπαιδαγώγηση στην ελληνική κοινωνία. Από τη στιγμή, λοιπόν, που υπήρξαν φήμες, έπρεπε να εξεταστεί η υπόθεση σε βάθος.

Πολύ περισσότερο όταν ήρθε η επιστολή των σπουδαστών και των σπουδαστριών, με την οποία γινόταν ευθεία αναφορά, όχι σε φήμες πλέον, αλλά σε κακοποιητικές πράξεις από καθηγητές του Εθνικού, για τις οποίες φοβούνται να μιλήσουν. Η ηγεσία του υπουργείου εξακολούθησε να σιωπά αλαζονικά και προκλητικά. Επρεπε ή δεν έπρεπε ευθύς εξαρχής να κινητοποιηθεί το υπουργείο; Να καλέσει τον καλλιτεχνικό διευθυντή, το Δ.Σ. του Εθνικού, τους πάντες και να ζητήσει άμεσα εξηγήσεις και παραιτήσεις;

Αντιθέτως, επί δυο εβδομάδες επιχειρήθηκε συγκάλυψη της υπόθεσης του Εθνικού Θεάτρου και αποσιώπηση των φημών για τον καλλιτεχνικό του διευθυντή, και από το Μαξίμου αφού εμπνευστής του επιτελικού κράτους ήταν ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Λιγνάδης προσωπική επιλογή του. Οι φήμες πύκνωναν, τα στόματα άνοιγαν –και εγώ προσωπικά δέχθηκα τηλεφωνικά «εξομολογήσεις» κακοποίησης– και το υπουργείο, παρά το γεγονός ότι ενημέρωσα την πολιτική του ηγεσία για τα τηλεφωνήματα, δεν αντέδρασε. Πρότεινα την άμεση συγκρότηση επιτροπής για τη διερεύνηση του θέματος (κανονικά έπρεπε να ζητήσω την παρέμβαση Εισαγγελέα), για τη στήριξη των σπουδαστών και των σπουδαστριών ώστε να μιλήσουν. Η απάντηση ήταν ότι δεν έχουν επώνυμες καταγγελίες.

• Πότε είχατε αυτές τις «εξομολογήσεις»;

Δύο μέρες πριν από την οριστική παραίτηση Λιγνάδη.

• Με το υπουργείο Πολιτισμού πότε επικοινωνήσατε;

Μία ημέρα πριν από την παραίτησή του. Είπα δεν πάει άλλο, οι άνθρωποι φοβούνται να μιλήσουν, επομένως το υπουργείο οφείλει να λειτουργήσει απελευθερωτικά. Η απάντηση ήταν «αφού δεν έχουμε επώνυμες καταγγελίες τι να κάνουμε; Πολλά λέγονται». Την επόμενη ημέρα η δημοσιογράφος Ναταλί Χατζηαντωνίου δημοσίευσε τη συνταρακτική συνέντευξη του Νίκου Σ. και αργά το ίδιο απόγευμα δόθηκε η παραίτηση του Δ. Λιγνάδη, που αυτή τη φορά έγινε δεκτή. Είχαμε μια προσπάθεια συγκάλυψης όπως αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι η παραίτηση έγινε δεκτή, παρόλο που ο Νίκος Σ. δεν κατονομάζει πρόσωπα. Τονίζω, όμως: Ας μη διανοηθεί κανείς να προσπαθήσει από εδώ και πέρα να συγκαλύψει την υπόθεση.

• Η ομολογία της Σοφίας Μπεκατώρου πριν από έναν μήνα άνοιξε το οδυνηρό κεφάλαιο #MeToo και στη χώρα μας...

Ως γυναίκα και πολίτης αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για τη Σοφία Μπεκατώρου που είχε το θάρρος να βγει μπροστά. Η γυναίκα, ο άντρας που έχει υποστεί βία είναι δύσκολο να μιλήσει, το θεωρεί προσωπική ήττα.

• Στον χώρο της πολιτικής υπάρχουν τέτοια φαινόμενα;

Και στην πολιτική και στη δημοσιογραφία και στο εργοστάσιο και στις οικιακές βοηθούς και παντού υπάρχουν. Βεβαίως και στην πολιτική υπάρχει λεκτική, ψυχολογική βία. Υποτίμηση των γυναικών. Για να βρεθούν γυναίκες σε θέσεις κλειδιά γίνεται με ποσόστωση. Αυτό και μόνο δείχνει ότι ως κοινωνίες είμαστε πίσω.

Οταν ήμουν στην Ευρωπαϊκη Επιτροπή Ισότητας, μια από τις μεγαλύτερες επιχειρηματίες της Γαλλίας μάς είχε πει: «Μέχρι τώρα που είμαι πρόεδρος, πρέπει να απολογούμαι στους άνδρες και να τους εξηγώ ότι είμαι καλή για αυτή τη θέση». Αυτό το έχουμε βιώσει όλες και είναι η αρχή της κακοποίησης της γυναικείας φύσης.

• Στη συντριπτική πλειονότητά μας οι γυναίκες έχουμε υποστεί υποτίμηση, σεξουαλική παρενόχληση και σε πολλές περιπτώσεις βία.

Δεν υπάρχει γυναίκα που στα νιάτα ή στα λιγότερο νιάτα της να μην έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, ακόμα και απόπειρα βιασμού. Οταν μεγαλώνει υφίσταται απίστευτη απαξίωση και ισοπέδωση της προσωπικότητάς της. Ακούγεται ότι μια γυναίκα όταν είναι τσαμπουκάς δεν μπορεί να της κάνει κανείς τίποτα. Οχι, δεν είμαστε υποχρεωμένες να είμαστε τσαμπουκάδες.

Εχουμε τον χαρακτήρα μας η καθεμία. Σεβασμό απαιτούμε στην αξιοπρέπειά μας. Δεν βγαίνουμε στην αρένα να πολεμήσουμε κι αυτό πρέπει να γίνει συνείδηση στα νεαρά κορίτσια. Γιατί κι εγώ πέρασα όλη τη ζωή μου σαν τσαμπουκάς. Βαρέθηκα. Θέλω να σέβονται οι άντρες την αξιοπρέπεια ενός νέου ανθρώπου είτε είναι γυναίκα είτε είναι άντρας.

Πανδημία και αυταρχισμός

• Σε μια κρίσιμη εποχή σαν αυτή που διανύουμε, θα περίμενε κανείς μεγαλύτερη συνεργασία ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση για τα κρίσιμα ζητήματα της πανδημίας, της υγείας, της παιδείας. Γιατί δεν τη βλέπουμε;

Αυτή η κυβέρνηση έχει το γνώρισμα που χαρακτηρίζει μια συντηρητική, αυταρχική κυβέρνηση. Απαιτεί συναίνεση χωρίς να δημιουργεί τις προϋποθέσεις. Πώς ερμηνεύεται στο μυαλό του κ. Μητσοτάκη και των υπουργών του «ή συμφωνείτε με ό,τι πούμε εμείς ή είστε εναντίον του δημόσιου συμφέροντος»;

Αυτό δεν είναι δημοκρατία. Ο Αλέξης Τσίπρας και οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί έχουν ζητήσει συζήτηση με τους λοιμωξιολόγους, να έρθουν στη Βουλή τα Πρακτικά της επιτροπής. Να υπάρξει ένας σχεδιασμός συλλογικός και συνολικός για την αντιμετώπιση της κρίσης και όχι αυτό το ακορντεόν που ζούμε. Καμία απολύτως ανταπόκριση. Εν τω μεταξύ, η κοινωνία βρίσκεται υπό τον φόβο της αρρώστιας, της πείνας της εξαθλίωσης. Κι από την άλλη πλευρά έχουμε έναν πρωθυπουργό που θέτει τον εαυτό του υπεράνω των νόμων, κάτι που δεν βλέπουμε σε καμία πολιτισμένη χώρα.

«Η Ελλάδα δεν είναι Ανώνυμη Εταιρεία»

• Με κλειστά τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους η κυβέρνηση ετοιμάζει νομοσχέδιο για τη μετατροπή πέντε μουσείων σε ΝΠΔΔ. Ποια είναι η θέση σας;

Η πολιτική που εφάρμοσε στον σύγχρονο πολιτισμό με σημαία ευκαιρίας την πανδημία είναι μια πολιτική πλήρους αναδιάρθρωσης του τοπίου. Ωστε να βγει απέξω μεγάλη μερίδα του σύγχρονου πολιτισμού και να μείνουν 100-200 πρόσωπα. Το ίδιο γίνεται με τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να καταστήσει την πολιτιστική μας κληρονομιά νεοαποικιακού τύπου

Να ξέρει όμως ο κ. πρωθυπουργός και η κ. Μενδώνη ότι η Ελλάδα δεν είναι Ανώνυμη Εταιρεία και δεν θα μείνει στα χέρια τους χωρίς αντίσταση για να την ξεπουλήσουν όπως θέλουν και όπως ταιριάζει στον νεοφιλελεύθερο σχεδιασμό τους. Ξεκίνησαν με την εξαγωγή των αρχαιοτήτων για 50 χρόνια στη χώρα που το τεράστιο πολιτιστικό της κεφάλαιο εκτίθενται στα μουσεία μας αποδεικνύοντας τη διαχρονία και ενάντια σε μια αποικιοκρατική αντίληψη.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να καταστήσει την πολιτιστική μας κληρονομιά νεοαποικιακού τύπου. Ενώ ο αρχαιολογικός νόμος που έχει το κύρος του συνταγματικού νόμου λέει σαφώς για 10 χρόνια μάξιμουμ ο δανεισμός. Ακούσαμε ακόμα και τον παραλογισμό να εξάγουμε μεγάλης αξίας αρχαιότητες από την Ακρόπολη για να μας δανείσει το Βρετανικό τα Γλυπτά του Παρθενώνα που μας ανήκουν. Αμέσως μετά την εξαγωγή των αρχαιοτήτων –για να δείτε πώς δουλεύει η νεοφιλελεύθερη πολιτική– κι ενώ η κ. Μενδώνη μάς έλεγε στη Βουλή κατά τις αντιρρήσεις μας ότι αυτό αφορά μόνο ιδιωτικά μουσεία, ετοιμάζονται να φέρουν νόμο για τη μετατροπή του νομικού καθεστώτος των πέντε μεγαλύτερων και σημαντικότερων μουσείων μας σε ΝΠΔΔ που σημαίνει ότι η εξαγωγή αφορά και αυτά τα μουσεία. Εδώ πρόκειται για ένα σχέδιο ξεπουλήματος που νομίζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι θα περάσει έτσι απλά.

• Γιατί ζητήσατε την παραίτηση της κ. Μενδώνη;

Πρώτον, επέδειξε σοκαριστική έλλειψη πολιτικής και προσωπικής ευαισθησίας για ένα θέμα που αφορούσε το σημαντικότερο θέατρο της χώρας και νέους ανθρώπους, ηθοποιούς και σπουδαστές της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Επιτέθηκε σε δημοσιογράφους, επικαλούμενη «εξυπηρέτηση ασαφών σκοπιμοτήτων». Δεν αντιλαμβάνεται ότι τέτοιου είδους τραύματα απαιτούν άλλου είδους χειρισμούς και θεραπεία; Δεν αντιλαμβάνεται ότι η σοκαριστικά διακριτική μεταχείριση έχει έντονη την οσμή της συγκάλυψης;

Δεύτερον, η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή δεν γίνεται άμεσα αλλά παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες. Μάλιστα, οι ανακοινώσεις της υπουργού δεν αποσκοπούν σε μια νέα αρχή με ισονομία και αξιοκρατία, όπως θέλει να τις παρουσιάσει, αλλά προσβλέπουν στην απόσειση κάθε πολιτικής ευθύνης και στη στροφή της κοινής γνώμης ώστε να μην εκτεθεί περαιτέρω το προφίλ της ιδίας και του πρωθυπουργού.

EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

Το Εθνικό Θέατρο παραμένει με ένα Διοικητικό Συμβούλιο που επίσης επέδειξε ασυγχώρητη ατολμία και ανεπάρκεια στη διαχείριση μιας μείζονος κρίσης και η στενότερη συνεργάτιδα του απερχόμενου διευθυντή, η αναπληρώτριά του, κ. Κύργια, αναλαμβάνει να τον αντικαταστήσει προσωρινά.

Το υπουργείο Πολιτισμού αντιμετωπίζει το πρόβλημα ωσάν να ήταν απλώς διοικητικής και διαχειριστικής φύσεως. Επιλέγει να κάνει κάτι αντίστοιχο με τη διοίκηση της ΕΡΤ. Οπως εκείνη ζήτησε να μην κυκλοφορούν φωτογραφίες του κ. Λιγνάδη με πρόσωπα που θα μπορούσαν να «μολυνθούν» από μια τέτοια συνύπαρξη, έτσι και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ επιλέγει απλώς να τον… σβήσει από τη φωτογραφία, αφήνοντας το Εθνικό Θέατρο να συνεχίσει την πορεία του σαν τίποτα να μη συνέβη ποτέ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Πηγη: https://www.efsyn.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου