Loading...

Κατηγορίες

Τετάρτη 15 Μάι 2019
Ο Γιουβάλ Νόα Χαράρι στο euronews
Κλίκ για μεγέθυνση

 

 

Είναι ένας από τους σημαντικούς στοχαστές της εποχής μας. Ηγέτες κρατών και πρόεδροι των μεγαλύτερων εταιριών του κόσμου κάνουν τα πάντα για να τον ακούσουν. Ο Γιουβάλ Νόα Χαράρι είναι ένας 43χρονος Ισραηλινός ιστορικός, καθηγητής στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Είναι συγγραφέας διεθνών μπεστ σέλερς (Sapiens, Homo Deus, 21 μαθήματα για τον 21ο αιώνα).Τον συναντήσαμε μετά από μια διάλεξή του στη Βουδαπέστη.

Gábor Kiss, Euronews: Κύριε Χαράρι,σας ευχαριστούμε που μας παραχωρείτε αυτή τη συνέντευξη στο Global Conversation. Ας αρχίσουμε με ένα στοίχημα. Καθώς πλησιάζουν οι ευρωεκλογές το μέλλον της Ευρωπαικης Ενωσης βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων. Είστε διατεθειμένος να στοιχηματίσετε για το εάν σε 15 χρονια απο τώρα θα υπάρχει ακόμη Ευρωπαϊκή Ένωση;

 

Yuval Noah Harari: Δεν ξέρω, ως ιστορικός αυτό που ξέρω είναι ότι δεν μπορείτε να προβλέψετε το μέλλον τέτοιων πραγμάτων. Πολύ συχνά συμβαίνουν τα πιο απροσδόκητα πράγματα. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο στην ιστορία. Μόλις λίγους μήνες πριν από τις επαναστάσεις του 1989 στην Ανατολική Ευρώπη κανείς δεν το περίμενε αυτό. Πέντε χρόνια πριν, αυτό θα φάνταζε σαν επιστημονική φαντασία. Έτσι και για το μέλλον της ΕΕ, δεν μπορεί να πει κανείς. Ελπίζω ότι οι ψηφοφόροι θα πάρουν τις σωστές αποφάσεις και θα κρατήσουν την ΕΕ, διότι αυτό είναι απαραίτητο όχι μόνο για την ειρήνη στην Ευρώπη, αλλά η ευημερία της Ευρώπης είναι πραγματικά απαραίτητη για την ειρήνη και την ευημερία ολόκληρου του κόσμου ».

-Στα βιβλία σας τονίζετε ότι οι παγκόσμιες προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπισθούν με συνεργασία .Προς το παρόν φαίνεται ότι η συνεργασία είναι δύσκολη σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο εθνικισμός έχει ενισχυθεί στην Ευρώπη. Γιατί θεωρείτε ότι έγινε δημοφιλής και ποια θα είναι η απάντηση σε αυτό;

Ο κόσμος θα πρέπει να καταλάβει ότι η ανθρωπότητα τώρα αντιμετωπίζει τρεις υπαρξιακές απειλές οι οποίες δεν επιλύονται σε εθνικό επίπεδο. Μπορούν να λυθούν μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτές οι απειλές είναι ο πυρηνικός πόλεμος,η κλιματική αλλαγή και η τεχνολογική έκρηξη, ιδιαίτερα με την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης και της βιοτεχνολογίας. Η τεχνητή νοημοσύνη και η βιοτεχνολογία μπορούν να καταστρέψουν αυτό που νοείται ως ανθρώπινο.Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπισθεί είναι η παγκόσμια συνεργασία.Αν αρχίσουμε την κουρσα των εξοπλισμών στην τεχνητή νοημοσύνη ή στη γενετική αυτό εγγυάται την καταστροφή της ανθρωπότητας.Οποιος κι αν κερδίσει αυτή την κούρσα δεν έχει σημασία,η Ανθρωπότητα θα είναι χαμένη.

- Η δυαδική σκέψη μπορεί να είναι επικίνδυνη όσον αφορά στον εθνικισμό;

Ο εθνικισμός έχει μια καλή και μια κακή πλευρά. Ο εθνικισμός περιλαμβάνεται αναμεσα στις πιο θετικές εξελίξεις στην ανθρωπινη ιστορία επίσης έχει και μια επικίνδυνη πλευρά.Η θετική πλευρά του εθνικισμού είναι ότι δίνει σε εκατομμύρια ξένους τη δυνατότητα να φροντίζουν ο ένας τον άλλο και να συνεργάζονται .Η αλλη η κακή πλευρά του εθνικισμού είναι το μίσος απεναντι στους αλλοδαπούς. Νομίζω πως αυτή δεν είναι η ουσία του εθνικισμού. Τμήμα του προβλημάτος που βεπετε σήμερα σε καποιο μέρος του κόσμου είναι ότι αντι να επικεντρώνεσαι στη συμπόνοια προς τους συμπατριώτες σου έχεις ανθρωπους που εστιάζουν στο μίσος προς τους αλλοδαπούς.Έχουμε ανθρωπους που συχνά μπορεί να είναι διεφθαρμένοι,καταχρώνται χρήματα από το σύστημα υγείας,δεν προωθούν τα συμφέροντα των συμπολιτών τους.Αλλά παρουσιάζονται ως πολύ καλοί πατριώτες.Γιατί; Επειδή μισούν τους ξένους.

- Πολλοί επιθυμούν μόνο να ενισχύσουν τα πιστεύω και την άποψή τους από το να διαβάζουν αξιόπιστες ειδήσεις. Πώς μπορούμε να επιστρέψουμε στο μονοπάτι της συζήτησης που διέπεται απο λογική όταν κάποιοι ηγέτες αποφεύγουν να δώσουν ζωτικές απαντήσεις δείχνοντας αποδιοπομπάιους τράγους όπως τον Τζορτζ Σόρος,τον Φετουλάχ Γκιουλέν ή τους φιλελεύθερους;

Δεν είναι κάτι νέο, πάντοτε υπήρχε αυτή η τάση. Αυτό που βλέπουμε για πρώτη φορά είναι αυτές οι εξαιρετικά ισχυρές νεές τεχνολογιες υποκλοπής και κακής εκμετάλλευσης της προσοχής του κόσμου . Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι ότι η τεχνολογία κυριαρχεί στις αδυναμίες μας. Τώρα έχουμε ισχυρές τεχνολογίες που μπορούν να αναγνωρίσουν τςι αδυναμίες μας,τι νοιώθουμε ,τι μισούμε και να τραβήξει την προσοχή μας πατώντας σε αυτά τα συναισθηματικά κουμπιά. Ένας από τους λόγους που χρειάζεται να ρυθμίσουμε αυτές τις επικίνδυνες τεχνολογίες είναι για να προστατέψουμε τον κόσμο από το χακάρισμα, την εκμετάλλευση, να προστατέψουμε τον κόσμο από την εξαπάτηση και την κακοποίηση.

- Δε φοβάστε μήπως οι Οργουελιανού τύπου δικτατορίες κάνουν κακή χρήση σε μεγαλου όγκου δεδομένα;

Το φοβάμαι πολύ.Πιστεύω ότι τώρα η τεχνολογία κάνει πολύ πιθανή την δημιουργία πολύ περισσότερων ολοκληρωτικών καθεστώτων από όσα έχουμε δει ποτέ στην ανθρωπινη ιστορία. Πολύ περισσότερο εξτρεμιστικών από όσο φανταζόταν ο Τζορτζ Οργουέλ. Κθαώς ο Οργουελ φανταζόταν μια κατάσταση στην οποια το ολοκληρωτικό καθεστώς σε παρακολουθούσε όλη την ώρα αλλά μόνο στο εξωτερικό περιβάλλον. Τι κάνεις που πας με ποιον μιλάς τι λες.Τωρα έχουμε μια τεχνολογία που ελεγχει τους ανθρωπους 24 ώρες το 24ωρο, ολο τον πληθυσμό αλλά ακόμη και τι συμβαίνει μέσα στο σώμα τους. Με βιομετρικούς αισθητήρες και με το συνδυασμό τεχνητής νοημοσύνης και βιοτεχνολογίας. Υπάρχουν ήδη σχολεία στην Κίνα, για παράδειγμα, όπου οι μαθητές φορούν βιομετρικά βραχιολάκια. Τώρα λένε πως τα φορούν για εκπαιδευτικούς λόγους.Ο δάσκαλος ξέρει αν εσύ αποκοιμήθηκες, αν βαριέσαι, αν έχεις δυσκολίες στο μάθημα. Ωστόσο η ίδια τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολοτικούς σκοπούς.Αυτό που είδαμε στον 20ο αιώνα με τον Στάλιν,τον Χίτλερ ή τον Μάο δεν θα είναι τίποτε συγκρινόμενο με αυτές τα ολοκληρωτικά καθεστώτα που ήδη αρχίζουν να χτίζονται σήμερα.

- Τι ειδους κινδύνους αντιπετωπιζουμε αν υπάρξει μια ελίτ που θα έχει τη δυνατότητα να επιμηκύνει τη ζωή ή να ποδοπατά τις μάζες που θεωρεί άχρηστες;

Αν δεν χρησιμοποιούμε τις νέες τεχνολογία σωστά τοτε το αποτέλεσμα θα είναι αυτό που περιγράφετε. Η βιοτεχνολογία θα χρησιμοποιηθεί για να αναβαθμίσει μια μικρή ελιτ ώστε να γίνει υπεράνθρωπος και η πλειονότητα θα μείνει στο περιθώριο. Θα έχουμε για πρώτη φορά στην ιστορία διαίρεση της ανθρωποιτητας σε διαφορετικά είδη, οι πλούσιοι θα είναι διαφορετικά είδος από τους φτωχούς. Αυτή είναι η μεγαλύτερη ανισότητα στην ιστορία. Πολλές δουλειές θα εξαφανισθούν και νέες θέσεις θα αναδυθούν. Το πραγματικό μεγάλο πρόβλημα δεν θα είναι η παντελής απουσία θέσεων εργασίας το ζητημα θα είναι η επανεκπαίδευση των ανθρώπων. Οι άνθρωποι θα πρέπει να αλλάζουν συνέχεια δουλειά ώστε να μαθαίνουν καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους.Προς το παρόν το εκπαιδευτικό σύστημα δεν τους προετοιμάζει για αυτό.

- Για το τέλος μερικές προσωπικές ερωτήσεις.Ως πολίτης του Ισραήλ,πως επηρεάζεται ο τρόπος σκέψης σας όταν συνεχώς ακούτε τον ήχο των σειρήνων και των βομβαρδισμών;

Δεν τον ακούω συνεχεια, αυτό συμβαίνει αραιά και πού. Η κατάσταση στη Γάζα είναι πραγματικά φοβερή για τους ανθρώπους που ζουν εκεί ωστόσο στο Ισραήλ οι περισσότεροι ζουν μια πολύ φυσιολογική ζωή. Σίγουρα επηρεάζει τον τρόπο σκέψης μου. Πιστεύω πως δεν είμαι αδιάφορος για πολλές από αυτές τις εξελίξεις. Αν ζούσα στο Σαν Φρανσίσκο,Καλιφόρνια θα μπορούσα εύκολα να λέω διάφορα ευχάριστα ότι η τεχνολογία είναι θαυμάσια και κάνει υπέροχα πραγματα για την ανθρωπότητα. Αν ζείτε στο Ισραήλ, κατανοείτε ότι η ανθρωπότητα έχει πολλές σκοτεινές πλευρές σχετικά με αυτό το κομμάτι.

- Περνάτε μια μακρά περίοδο περισυλλογής και διαλογισμού κάθε χρόνο. Πώς μπορείτε να επανέλθετε πίσω στην καθημερινή σας ζωή μετά από αυτό;

Όλα κυλούν τόσο γρήγορα, οι τεχνολογίες, η πολιτική ... Είναι πιο σημαντικό από ποτέ να βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας, να αποσυνδέθείτε πλήρως, να δώσετε στον εαυτό σας και να τον γνωρίσετε πραγματικά, να σκεφτείτε σε βάθος τα θέματα αυτά. Δεν έχουμε χρόνο σχεδόν για τίποτα. Και πρέπει να πάρουμε τις πιο σημαντικές αποφάσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας τα επόμενα χρόνια. Τώρα έχουμε θεϊκές δυνάμεις δημιουργίας και καταστροφής. Και είναι οι άνθρωποι, όχι οι θεοί που πρέπει να αποφασίσουν πως θα τις χρησιμοποιησουν. Μία από τις ανησυχίες μου όταν πηγαίνω και συναντώ αυτούς τους σημαντικούς ανθρώπους - συνάντησα πρόσφατα τον επικεφαλής του Facebook, τον Mark Zuckerberg και τον αυστριακό καγκελάριο Sebastian Kurz - μία από τις ανησυχίες μου είναι ότι αυτοί οι ηγέτες δεν έχουν χρόνο. Δεν έχουν χρόνο να καθίσουν και να χαλαρώσουν και να σκεφτούν τα πράγματα εις βάθος. Επειδή όλο τον καιρό σπεύδουν να επιλύσουν τη μία ή την άλλη κρίση .

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου