Για να κατανοήσουμε όμως τι είναι αυτό που ωθεί τους θαυμαστές του Θεοδωράκη να επευφημούν την άφιξή του στο αεροδρόμιο κατά τη διάρκεια αυτών των κρίσιμων ημερών που ονομάζουμε Μεταπολίτευση πρέπει να πάμε πίσω στον ιστορικό χρόνο, για να ξαναπιάσουμε το νήμα πριν από την επιβολή της δικτατορίας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η μουσική του Μ. Θεοδωράκη έδωσε έκφραση στην ηττημένη Αριστερά, η οποία μέσα από τον «Επιτάφιο», το «Άξιον Εστί» και άλλα εμβληματικά μουσικά έργα τραγούδησε τη δική της εκδοχή της σύγχρονης Ιστορίας. Τα τραγούδια αυτά έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι του αιτήματος για εκδημοκρατισμό, του Ανένδοτου και των διαδηλώσεων εναντίον του Ιουλιανού πραξικοπήματος. Σε αυτές τις συνθήκες οι πολιτικές εξελίξεις και η καλλιτεχνική δημιουργία διαπλέχτηκαν με τέτοιο τρόπο, ώστε η πολιτική ενέπνευσε τη μουσική (συνθέτες, στιχουργούς και ερμηνευτές) και γεννήθηκε αυτό που μέχρι σήμερα ονομάζουμε πολιτικό τραγούδι. Την ίδια στιγμή όμως, το τραγούδι αυτό έδωσε νέα πνοή και μορφή στην πολιτική δράση, ενέπνευσε πολλούς ανθρώπους, ιδιαίτερα τους νεότερους σε ηλικία, δημιουργώντας όραμα και καινούργια πρότυπα δράσης, τα οποία δεν προέκυπταν μόνο από τον χώρο της πολιτικής αλλά και από τον χώρο του πολιτισμού. Τότε καθιερώθηκαν στην Ελλάδα και οι λαϊκές συναυλίες, οι οποίες πέρα από ψυχαγωγικό είχαν και πολιτικό χαρακτήρα καθώς έφερναν σε άμεση επαφή τους καλλιτέχνες με το κοινό. Σχεδόν κάθε συναυλία μετατρεπόταν σε πολιτικό γεγονός καθώς οι μηχανισμοί καταστολής προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν το κοινό να τις παρακολουθήσει. Σπουδαίοι καλλιτέχνες που κυριάρχησαν στο καλλιτεχνικό στερέωμα τα επόμενα χρόνια ξεκίνησαν την καριέρα τους ακριβώς εκείνη την εποχή, με αυτές τις επιρροές: Χρήστος Λεοντής, Γιάννης Μαρκόπουλος, Μάνος Λοΐζος, Διονύσης Σαββόπουλος μαζί με τον κάπως νεότερο Θάνο Μικρούτσικο έδωσαν τον μουσικό τόνο στην περίοδο της Μεταπολίτευσης.
Η επιστροφή του Θεοδωράκη λοιπόν στις 24 Ιουλίου έφερνε ξανά στην Ελλάδα το πολιτικό τραγούδι χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις. Αυτό που είχε αρχίσει στη δεκαετία του 1960 μπορούσε πλέον να εξελιχθεί και να γιγαντωθεί. Έτσι κι έγινε. Σε δύο μεγάλες, ιστορικές πλέον συναυλίες, τον Οκτώβριο του 1974, στο γήπεδο Καραϊσκάκη, περίπου 100.000 άνθρωποι τραγούδησαν τα τραγούδια του Θεοδωράκη, αλλά και φώναξαν «Λαέ, θυμήσου το Νοέμβρη», «ΕΣΑ- Ες Ες, βασανιστές» και «Δώστε τη χούντα στο λαό». Αν το πολιτικό τραγούδι που γεννήθηκε τη δεκαετία του 1960 έγινε στη διάρκεια της δικτατορίας σύμβολο αντίστασης, στη Μεταπολίτευση έγινε σύμβολο της ελεύθερης έκφρασης. Οι άνθρωποι μπορούσαν πλέον να «μιλήσουν» και να τραγουδήσουν όπως και ό,τι ήθελαν χωρίς τον φόβο της λογοκρισίας και των πολιτικών διώξεων.
Αυτή η πρώτη περίοδος της Μεταπολίτευσης ήταν μια εποχή στην οποία οι πολίτες ενδιαφέρονταν για την πολιτική. Συμμετείχαν ενεργά σε κόμματα, νεολαίες, συλλογικότητες, συνδικαλιστικές οργανώσεις και με αυτή τη συμμετοχή επιδίωκαν να ελέγξουν την εξουσία και να αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή τους αλλά και την κοινωνία. Αυτή τη δέσμευση εξέφραζε και η άνθιση του πολιτικού τραγουδιού. Παρήκμασε περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν όλα αυτά απαξιώθηκαν και επικράτησε η λογική της εξατομίκευσης και του life style.
Η Ελένη Πασχαλούδη είναι ιστορικός
πηγη: https://www.avgi.gr