Ο Λουκάς Σαμαράς, ένας καλλιτέχνης του οποίου η δουλειά σε πολλά μέσα διοχέτευε εναλλακτικές ψυχολογικές καταστάσεις, πέθανε σε ηλικία 87 ετών. Γεννήθηκε στην Καστοριά το 1936 και πέθανε στη Νέα Υόρκη στις 7 Μαρτίου 2024.

Τα έργα του χαρακτηρίζονται από πειραματισμούς, ψυχολογική οξυδέρκεια, την αισθησιακή λεπτότητα αλλά και μια έντονη αμηχανία. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει σε μια ομολία του το 1973 στο Μουσείο Whitney: <<Αντί να γυαλίζω τα έργα μου, δίνοντας μια υπόνοια τελειότητας, τα αφήνω να υπάρχουν σε διάφορους βαθμούς τραχύτατους. Όποια ακρίβεια κι αν υπάρχει στη δουλειά μου είναι μάλλον στις σχέσεις, όχι στις εκτελέσεις>>.

Ένα σημαντικό μέρος του έργου του είναι η σύνθεση και ανασύνθεση της εικόνας. Η επεξεργασία αυτή της εικόνας βασίζεται σε σχεδιασμούς από μελάνι, ο οποίος φτάνει στην τεχνική των polaroids – ένα φωτογραφικό αποτέλεσμα. Επίσης ασχολείται με τη χειροποίητη παραμόρφωση της επιφάνειας των φωτογραφιών τις οποίες ονομάζει <<photo transformations>>.

Η πιο φημισμένη του δουλειά, η σειρά autopolaroids,  έχει ως  κεντρικό σημείο την γυμνότητα. Σκοπός του καλλιτέχνη στις συγκεκριμένες φωτογραφίες είναι η απόδοση των φυσικών αποχρώσεων του δέρματος και να δώσει προγραμματισμένα μια άλλη διάλεκτο στο μήνυμα που περνά.

Είναι ένας καλλιτέχνης, λοιπόν, ο Λουκάς Σαμαράς που χαρακτηρίζεται ως αυτοαναφορικός και αυτοπροσδιοριστικός επειδή τοποθετεί τον ίδιο του τον εαυτό στις δικές του φωτογραφίες δημιουργώντας ένα ορόσημο στην φωτογραφική καλλιτεχνική δημιουργία, την φωτογράφιση autopolaroids.

Κάποια από τα έργα που ξεχωρίζουν είναι το <<Reconstructions>> (1978), <<Photo transformations>> (1969) και η σειρά έργων <<Sittings>>.

Επίσης έχει εκθέσει πολλά έργα σε χώρους όπως στην Green Gallery της Νέας Υόρκης σε μια έκθεση του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης το 1961. Πέντε χρόνια αργότερα παρουσιάζει σε μια εναρκτήρια ατομική έκθεση τα έργα που δημιούργησε μεταξύ 1960 και 1966 στο Μουσείο Kunstverein στο Αννόβερο της Γερμανίας.

Ως μεταπολεμικός καλλιτέχνης, ο Λουκάς Σαμαράς, ασχολήθηκε με το κίνημα Happenings, το οποίο ήταν μια θεατρική και πειραματική μορφή τέχνης. Σύμφωνα με το κίνημα συνδυαζόταν η εγκατάσταση με την performance και άλλα  καλλιτεχνικά μέσα.

Η επανάσταση που έφερε ο Λουκάς Σαμαράς και τον καθιέρωσε ως δημιουργό και καλλιτέχνη ήταν οι μέθοδοι δημιουργίας εικόνας, οι οποίες εστίαζαν στην αλληλεπίδραση μεταξύ σώματος και ψυχής. Η κεντρική και κύρια ιδέα ήταν η αυτοβιογραφική εξερεύνηση σε διάφορα μέσα: τη φωτογραφία, τη ζωγραφική, την εγκατάσταση, τη συναρμολόγηση, το σχέδιο, την υφαντουργία και την γλυπτική. Συλλογιζόμενος την ευέλικτη και μεταμορφωτική ουσία του εαυτού του, συμμετέχει και αυτός στο έργο του, το οποίο είναι αρκετά μεταδοτικό και άμεσο στο να περνά διάφπρα ψυχολογικά μηνύματα, όπως είναι ο εξπρεσιονισμός. Εξάλλου πριν αρκετά χρόνια είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: <<Μου αρέσει να ξαναφτιάχνω τον εαυτό μου στη φωτογραφία>>.

Ο Σαμαράς ήταν γνωστός και για τα κουτιά συναρμολόγησης, τα οποία ήταν διακοσμημένα με διάφορα υλικά. Τα υλικά αυτά ήταν μαχαιροπίρουνα, καρφιά, καθρέφτες, φωτογραφίες, νήματα και φτερά.

Τέλος, ως καλλιτεχνική μορφή, ο Λουκάς Σαμαράς καθιερώθηκε ως ηγετικό πρόσωπο του κινήματος Happenings, αφού οι πρώτες του καλλιτεχνικές ανησυχίες προήλθαν από τις συναναστροφές του με τις φυσιογνωμίες όπως αυτές του Kaprow και του Whitman.

Πηγές

Μποζώνη, Αργυρώ. (2024). Λουκάς Σαμαράς (1936- 2024): ένας ηγέτης της αβανγκάρντ και ο περόικλειστος κόσμος του. Ανακτήθηκε από https://www.lifo.gr/culture/eikastika/loykas-samaras-1936-2024-enas-igetis-tis-abangkarnt-kai-o-perikleistos-kosmos-toy/. (τελευταί πρόσβαση 19/3/2024)

Ντόγια, Καρολίνη. (2024). Θυμόμαστε αντί για αντίο, τον επαναστάτη του digital art & design, Lucas Samaras. Ανακτήθηκε από https://www.mononews.gr/city-stories/architecturedesign/thimomaste-anti-gia-antio-ton-epanastati-tou-digital-art-design-lucas-samaras/. (τελευταία πρόσβαση 19/3/2024)