Loading...

Κατηγορίες

Πέμπτη 18 Φεβ 2021
Κώστας Μόντης
Κλίκ για μεγέθυνση

 

 
Ο Κώστας Μόντης (18 Φεβρουαρίου 1914 – 1 Μαρτίου 2004) ήταν Κύπριος συγγραφέας. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνοκύπριους ποιητές και συγγραφείς.
 
Γεννήθηκε το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο, παιδί του Θεόδουλου Μόντη και της Καλομοίρας Μπατίστα. Στα 18 του έφυγε για την Αθήνα για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1937. Συνέβαλε στον Κυπριακό Απελευθερωτικό Αγώνα (1955-59) συμμετέχοντας ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ. Ο Κώστας Μόντης ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Το 1984 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ[2]. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ανάλογη τιμή δέχτηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2001.
 
Συγγραφέας πολυγραφότατος, βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερής του πατρίδας, της Κύπρου. Πολλά από τα έργα του αναφέρονται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση από την Αγγλία και ένωση με την Ελλάδα, την πορεία της νήσου μετά την Ανεξαρτησία, με σημαντικό σταθμό την Τουρκική Εισβολή και την έκτοτε κατοχή του 1/3 της Κύπρου.
 
Μερικά από τα γνωστότερά του έργα είναι το Γράμμα στη Μητέρα, Στιγμές, μία νουβέλα για τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. (1955-59), ο Αφέντης Μπατίστας, ένα ιστορικοαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων της Κύπρου κ.ά.
 
Ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας, προσωπικός φίλος του ποιητή και επίσης καταγόμενος από την Κύπρο, μελοποίησε μερικά από τα έργα του Κώστα Μόντη αναφερόμενα στην τουρκική εισβολή του 1974.  Το έτος 2014 ανακηρύχθηκε στην Κύπρο έτος Μόντη, σύμφωνα με την αλληλογραφία που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Φιλελεύθερος από το Μιχάλη Πασιαρδή και τον Υπουργό Παιδείας Και Πολιτισμού της Κύπρου Κυριάκο Κενεβέζο. Η δεύτερη επιστολή του Πασιαρδή δημοσιεύτηκε 17 Ιανουαρίου 2014.
 
************************************

Βιογραφία

  • 1914 — Γέννηση του Κώστα Μόντη στην Αμμόχωστο στις 18 Φεβρουαρίου. Είναι το έκτο και τελευταίο παιδί του Θεοδούλου Μόντη και της Καλομοίρας Μπατίστα. Ο πατέρας του είναι κυβερνητικός υπάλληλος από τη Λάπηθο. Η μητέρα του είναι απόγονος παλιάς ενετικής οικογένειας από την Αμμόχωστο.
  • 1915 — Ο Θεόδουλος Μόντης μετατίθεται στη Λεμεσό.
  • 1919 — Ο Θεόδουλος Μόντης μετατίθεται στη Λάρνακα. Ο μικρός Κώστας φοιτά στο Νηπιαγωγείο Καλογερά και μετά στην Αστική Σχολή Σκάλας (Λάρνακας).
  • 1922 — Ο αδελφός του Γιώργος Μόντης, τρίτο παιδί της οικογένειας, πεθαίνει από φυματίωση σε ηλικία 21 ετών, και μόλις τρεις εβδομάδες μετά πεθαίνει και ο αδελφός του Νίκος, τέταρτο παιδί της οικογένειας, από λευχαιμία σε ηλικία 16 ετών.
  • 1926 — Η Καλομοίρα πεθαίνει από φυματίωση, και όλη η οικογένεια εγκαταλείπει τη Λάρνακα και εγκαθίσταται στη Λευκωσία. Ο Θεόδουλος Μόντης αφυπηρετεί. Ο Κώστας Μόντης φοιτά στην πρώτη τάξη της Ελληνικής Σχολής Μόρφου, όπου διδάσκει ο γαμπρός του Κώστας Συλβέστρος, σύζυγος της μεγαλύτερης αδελφής, Ειρήνης (Ειρηνιάς).
  • 1927 — Ο Κώστας Μόντης επιστρέφει στη Λευκωσία και φοιτά στο Παγκύπριο Γυμνάσιο (Κεντρικό).
  • 1930 — Ο Θεόδουλος Μόντης πεθαίνει από καρκίνο.
  • 1931 — Συμμετέχει στην εξέγερση του Οκτωβρίου του 1931.
  • 1932 — Αποφοιτά από το Παγκύπριο Γυμνάσιο, και φεύγει για την Αθήνα, όπου εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συγχρόνως εργάζεται ως ανταποκριτής της Κυπριακής εφημερίδας Ελευθερία με το ψευδώνυμο Κώστας Άλκιμος.
  • 1937 — Τον Νοέμβριο παίρνει το πτυχίο του και γυρίζει στην Κύπρο. Δεν μπορεί, όμως να εργαστεί ως δικηγόρος διότι,μετά τα Οκτωβριανά, η Αγγλική αποικιακή κυβέρνηση της Κύπρου έχει απαγορεύσει στους δικηγόρους που έχουν σπουδάσει στην Ελλάδα να ασκήσουν το επάγγελμά τους.
  • 1938 — Τον Μάιο αρχίζει να εργάζεται στο Λογιστήριο της Ελληνικής Μεταλλευτικής Εταιρείας (ΕΜΕ) στη Λευκωσία.
    Τον Ιούνιο μετατίθεται ως προιστάμενος στα γραφεία της εταιρείας στα μεταλλεία του Μιτσερού.
    Τον Ιούλιο μετατίθεται ως προιστάμενος στα γραφεία της εταιρείας στα μεταλλεία της Καλαβασού. Συγχρόνως στέλλει ανταποκρίσεις στην Ελευθερία για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι εργάτες των μεταλλείων.
  • 1939 — Μετατίθεται στη Λευκωσία ως υποδιευθυντής στο τμήμα προμηθειών της ΕΜΕ.
  • 1940 — Τα μεταλλεία κλείνουν εξ αιτίας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Κώστας Μόντης αρχίζει να διδάσκει στην Εμπορική Σχολή που έχει ιδρύσει ο Κώστας Συλβέστρος στη Μόρφου.
  • 1942 — Επιστρέφει και εγκαθίσταται στη Λευκωσία. Με συνεργάτες τον Αχιλλέα Λυμπουρίδη και τον Φοίβο Μουσουλίδη ιδρύει το Λυρικό, το πρώτο επαγγελματικό θέατρο στην Κύπρο.
    Ο Κώστας Μόντης αρραβωνιάζεται την αγαπημένη του, την 19χρονη Έρση Κωνσταντίνου, κόρη του Παντελή και της Μαρίας (το γένος Γαβριηλίδη) Κωνσταντίνου από τη Μόρφου.
  • 1944 — Το Λυρικό κλείνει, και ο Κώστας Μόντης επιστρέφει στη θέση του στην Εμπορική Σχολή. Μαζί με τον Φοίβο Μουσουλίδη εκδίδει το θεατρικό και λογοτεχνικό περιοδικό Το Θέατρο (μέχρι το 1946).
  • 1946 — Στις 24 Φεβρουαρίου τελείται ο γάμος του Κώστα Μόντη και της Έρσης Κώνσταντίνου στην Εκκλησία της Φανερωμένης στη Λευκωσία.
    Διορίζεται στο Κυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο ως εκδότης του περιοδικού The Cyprus Chamber of Commerce Journal.
    Εκδίδει την εφημερίδα Ελευθέρα Φωνή (μέχρι το 1947).
    Γέννηση του πρώτου παιδιού, του Θεόδουλου.
  • 1948 — Ο Κώστας Μόντης διορίζεται συντάκτης στην εφημερίδα Έθνος.
  • 1949 — Γέννηση του δεύτερου παιδιού, του Μάριου.
  • 1950 — Η αδελφή του ποιητή Ελέγκω, δεύτερο παιδί της οικογένειας Θεοδούλου Μόντη, πεθαίνει από καρκίνο σε ηλικία 47 ετών.
    Ο Κώστας Μόντης διορίζεται Γενικός Γραμματέας της Εμποροβιομηχανικής Ομοσπονδίας Κύπρου.
  • 1953 — Εκδίδει το Cyprus Trade Journal στα Ελληνικά και Αγγλικά.
    Γέννηση του τρίτου παιδιού, του Λέλλου.
  • 1954 — Η αδελφή του ποιητή Χρυστάλλα, πέμπτο παιδί της οικογένειας, πεθαίνει από αδράνεια των εντέρων σε ηλικία 42 ετών.
  • 1955 — Ο Κώστας Μόντης συμμετέχει στον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1955-1959 ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ.
  • 1956 — Γέννηση του τέταρτου και τελευταίου παιδιού, της Στάλως.
  • 1961 — Ο Κώστας Μόντης διορίζεται Διευθυντής του Τουρισμού.
  • 1976 — Αφυπηρετεί από τη θέση του.
  • 1983 — Η αδελφή του ποιητή Ειρήνη, πρώτο παιδί της οικογένειας του Θεοδούλου και της Καλομοίρας Μόντη και σύζυγος του Κώστα Συλβέστρου, πεθαινει σε ηλικία 83 ετών.
  • 2004 — Θάνατος του Κώστα Μόντη στη Λευκωσία την 1η Μαρτίου στην ηλικία των 90 ετών.

Βιβλία

  • 1934 — Με μέτρο και χωρίς μέτρο
  • 1939 — Γκαμήλες και άλλα διηγήματα
  • 1944 — Ταπεινή Ζωή (Διηγήματα)
  • 1946 — Minima (Ποιήματα)
  • 1954 — Τα τραγούδια της Ταπεινής Ζωής (Ποιήματα)
  • 1958 — Στιγμές (Ποιήματα)
  • 1960 — Συμπλήρωμα των Στιγμών (Ποιήματα)
  • 1962 — Ποίηση του Κώστα Μόντη
  • 1964 — Κλειστές Πόρτες (Νουβέλλα–Χρονικό)
  • 1965 — Γράμμα στη μητέρα και άλλοι στίχοι
  • 1965 — Ανθολογία Κυπριακής Ποιήσεως (Απ’ τ’ αρχαία χρόνια ως σήμερα) (σε συνεργασία με τον Ανδρέα Χριστοφίδη)
  • 1965 — Moments (Αγγλική έκδοση, μεταφρ. Amaranth Sitas & Charles Dodd)
  • 1968 — Αγνώστω Ανθρώπω (Ποιήματα)
  • 1969 — Εξ ιμερτής Κύπρου (Ποιήματα)
  • 1969 — Ανθολογία νέων Κυπρίων ποιητών
  • 1970 — Εν Λευκωσία τη (Ποιήματα)
  • 1970 — Διηγήματα
  • 1971 — Κυπριακά Δημοτικά Τραγούδια (επεξεργασμένα κριτικά)
  • 1972 — Δεύτερο Γράμμα στη Μητέρα
  • 1972 — Αριστοφάνη Λυσιστράτη (μεταφρ. στο Κυπριακό γλωσσικό ιδίωμα)
  • 1972 — Anthologie de la Poesie Chypriote (Γαλλική έκδοση, μεταφρ. σε συνεργασία με τους Henry Aufrere και Ανδρέα Χριστοφίδη)
  • 1973 — Ανθολογία Κυπριακής Ποιήσεως (2η έκδοση)
  • 1973 — Απαγορεύεται η είσοδος στο άγχος (θεατρικό μονόπρακτο)
  • 1974 — Και τότ’ εν ειναλίη Κύπρω .. (Ποιήματα)
  • 1974 — Anthology of Cypriot Poetry (Αγγλική έκδοση, μεταφρ. σε συνεργασία με τον Ανδρέα Χριστοφίδη και την Amy Mims)
  • 1975 — Πικραινόμενος εν εαυτώ (Ποιήματα)
  • 1976 — Κύπρος εν Αυλίδι (Ποιήματα)
  • 1976 — Ποιήματα για μικρά και μεγάλα παιδιά
  • 1978 — Επιλογή από τις Στιγμές
  • 1980 — Ο αφέντης Μπατίστας και τ’ άλλα (Μυθιστόρημα)
  • 1980 — Στη γλώσσα που πρωτομίλησα (Ποιήματα)
  • 1980 — Κύπρια ειδώλια (Ποιήματα)
  • 1982 — Μετά φόβου ανθρώπου (Ποιήματα)
  • 1983 — Αντίμαχα (Ποιήματα)
  • 1984 — Ως εν κατακλείδι (Ποιήματα)
  • 1984 — Γράμματα στη Μητέρα
  • 1985 — Επὶ σφαγήν (Ποιήματα)
  • 1987 — Υπό σκιάν (Ποιήματα)
  • 1987 — Άπαντα (επιχορήγηση από το Ίδρυμα Αναστασίου Λεβέντη)
  • 1988 — Άπαντα: Συμπλήρωμα
  • 1988 — Αριστοφάνη Εκκλησιάζουσες (μεταφρ. στο Κυπριακό γλωσσικό ιδίωμα)
  • 1988 — Afendi Batistas (Γερμανική έκδοση, μεταφρ. Konstanze Jablonowski) (ISBN: 3923728336)
  • 1988 — Τώρα που διαβάζω καλύτερα (Ποιήματα)
  • 1991 — Άπαντα: Συμπλήρωμα Β
  • 1991 — Του στίχου τα μηνύματα (Ποιήματα)
  • 1993 — Άπαντα: Συμπλήρωμα Γ
  • 1993 — Αφήστε τον στίχο να σας πάρη απ’ το χέρι (Ποιήματα)
  • 1997 — Άπαντα: Συμπλήρωμα Δ
  • 1999 — Άπαντα: Συμπλήρωμα Ε
  • 2001 — Απαντα: Συμπλήρωμα Στ
  • 2001 — Porte chiuse (Κλειστές Πόρτες, ιταλική έκδοση, μεταφρ. Daniele Macris) (ISBN: 8882340368)
  • 2002 — Άπαντα: Συμπλήρωμα Ζ
  • 2003 — Κώστας Μόντης: Μικρή ανθολόγηση από την ποίησή του
  • 2004 — Closed doors (Αγγλική έκδοση, μεταφρ. David Roessel & Σωτήριος Σταύρου) (ISBN: 0932963110)
  • 2006 — Afentis Batistas (Αγγλική έκδοση, μεταφρ. Στάλω Μόντη-Πουαγκαρέ) (ISBN: 0977376907) Πληροφορίες
  • 2008 — Ο αφέντης Μπατίστας και τ’ άλλα (2η έκδοση) (ISBN: 9780977376964) Πληροφορίες
  • 2008 — Heer Batistas en de andere dingen (Ολλανδική έκδοση, μεταφρ. Hero Hokwerda) (ISBN: 9789080894242)
  • 2008 — Κλειστές Πόρτες (2η έκδοση) (ISBN: 9780977376988) Πληροφορίες
 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου