Ο Χρόνης Μίσσιος (1930 − 20 Νοεμβρίου 2012) ήταν συγγραφέας, λογοτέχνης αντιστασιακός, ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ζώων και για ένα διάστημα παρουσιαστής σχετικών τηλεοπτικών εκπομπών.

Γεννήθηκε στην Καβάλα και δούλεψε ως καπνεργάτης (το επάγγελμα των γονιών του) σε νεαρή ηλικία. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά δούλεψε ως μικροπωλητής (με κασελάκι) στη Θεσσαλονίκη, ενώ λίγο αργότερα στέλνεται από τον Ερυθρό Σταυρό στα Γιαννιτσά μαζί με άλλα παιδιά, για να γλιτώσουν την πείνα της Κατοχής. Λόγω ανέχειας δεν κατάφερε να τελειώσει ούτε το Δημοτικό, σταμάτησε στη δεύτερη τάξη του. Το 1944 σε ηλικία 14 ετών διετέλεσε σύνδεσμος του 16ου συντάγματος του ΕΛΑΣ. Την περίοδο μετά την Απελευθέρωση, έμενε στη Βέροια όπου ήταν σύνδεσμος για τους καταδιωκόμενους ΕΑΜίτες και εντάχθηκε ως στέλεχος στην ΕΠΟΝ. Το 1947 συλλαμβάνεται, βασανίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο για τη συμμετοχή του στον εμφύλιο πόλεμο ως μέλος του ΔΣΕ πόλεων (ομάδα Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα).

Φυλακίζεται ως το 1953 και από το 1962 ζει εξόριστος στη Μακρόνησο και τον Αϊ-Στράτη. Βασανίστηκε πολλές φορές χωρίς να αποκηρύξει την ιδεολογία του, για αυτό τον περισσότερο χρόνο τον πέρασε στην απομόνωση των κρατητηρίων σε άθλιες συνθήκες κράτησης. Μετά την αποφυλάκιση του διετέλεσε επαγγελματικό στέλεχος της νεολαίας της ΕΔΑ, μέλος του παράνομου ΚΚΕ, μέλος της πενταμελούς γραμματείας της Νεολαίας Λαμπράκη και ιδρυτικό μέλος του ΠΑΜ. Στην δικτατορία φυλακίστηκε (Φυλακές Αβέρωφ, Κέρκυρας, Κορυδαλλού) . Αυτή τη περίοδο της φυλακίσεως του έμαθε ουσιαστικά ανάγνωση και γραφή. Αποφυλακίζεται τον Αύγουστο του 1973.

Μεταπολίτευση

Στη μεταπολίτευση, εντάχθηκε στο ΚΚΕ Εσωτερικού και στην ΕΑΡ και συμμετείχε στην Διεθνή Αμνηστία. Μεταγενέστερα είχε σχέσεις με τους Οικολόγους Πράσινους ενώ είχε δηλώσει ότι ευτυχώς που δεν νίκησε ο ΔΣΕ στον εμφύλιο.

Συμμετείχε σε ενέργειες προστασίας του περιβάλλοντος, ενώ δημιούργησε τηλεοπτικές εκπομπές με θέμα την προστασία της ελληνικής πανίδας στην ΕΡΤ την περίοδο 1994-1996 (εκπομπή Το Βλέμμα). Τα τελευταία χρόνια ζούσε στο Καπανδρίτι με την σύζυγο του Ρηνιώ Παπατσαρούχα – Μίσσιου (πρώην στέλεχος της ΕΔΑ) και τα σκυλιά τους σε αγροτόσπιτο. Υπήρξε μία από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της αριστεράς.

Πέθανε σε ηλικία 82 ετών σε ιδιωτικό νοσηλευτήριο της Αθήνας μετά από μάχη με τον καρκίνο.

Λογοτεχνία

Με τη λογοτεχνία ασχολήθηκε σε μεγάλη ηλικία. Με το πρώτο του βιβλίο το 1985 (“Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς”), αυτοβιογραφικό κείμενο γραμμένο σε συνειρμική και λαϊκή γλώσσα που εντάσσεται στην παράδοση της απομνημονευματογραφίας, καθιερώθηκε από τους πρώτους μήνες της κυκλοφορίας του ως συγγραφέας στη συνείδηση κριτικής και κοινού. Μετέτρεψε την οδυνηρή πολιτική του εμπειρία σε ζωντανό λογοτεχνικό μύθο, καταγγέλλοντας τόσο τα βασανιστήρια και τους βασανιστές του όσο και τους κομματικούς γραφειοκράτες της Αριστεράς και τον δογματισμό τους. Η αμεσότητα του προφορικού του λόγου, που προδίδει μια γνήσια λαϊκή αφήγηση, όπως και η γεμάτη εκπλήξεις πλοκή του, θα επιτρέψουν στον Μίσσιο να υπερβεί το στενό πλαίσιο του αριστερού απομνημονεύματος και να φιλοτεχνήσει μια μυθιστορηματική αυτοβιογραφία με έντονα πολιτικό λόγο.

“Στα επόμενα βιβλία του ο Μίσσιος θα διατηρήσει τη θερμότητα των αισθημάτων του, μεταδίδοντας το ανθρωπιστικό του μήνυμα για έναν καλύτερο και δικαιότερο κόσμο χωρίς καμία ιδεολογική διόπτρα: από τα «Χαμογέλα, ρε… τι σου ζητάνε» (1988) και «Τα κεραμίδια στάζουν» (1991) μέχρι τα «Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι» (1996) και «Ντομάτα με γεύση μπανάνας» (2001)“.

Ο Μίσσιος υπήρξε εμπνευστής μιας λογοτεχνίας που παρά τον σκληρό κόσμο τον οποίο απεικονίζει, δεν χάνει ποτέ την αισιοδοξία και την πίστη της στις δημιουργικές δυνάμεις του ανθρώπου, ο οποίος είναι ικανός υπό συνθήκες ελευθερίας να ζήσει σε μια δημοκρατία που θα εγγυάται τόσο τα ατομικά δικαιώματα όσο και την ευδαιμονία της κοινότητας.

Εργογραφία

• Ο Χρόνης Μίσσιος διαβάζει Χρόνη Μίσσιο, εκδ. Bond-us music, 2009, σελ. 50, ISBN 978-960-89634-5-0
• Ντομάτα με γεύση μπανάνας, εκδ. Γράμματα, 2001, σελ. 223, ISBN 960-329-298-2, ISBN 978-960-329-298-2
• Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι, εκδ. Γράμματα, 1996, σελ. 318, ISBN 960-329-244-3, ISBN 978-960-329-244-9
• Τα κεραμίδια στάζουν, εκδ. Γράμματα, 1991, σελ. 214, ISBN 960-329-032-7, ISBN 978-960-329-032-2
• Χαμογέλα, ρε… τι σου ζητάνε;, εκδ. Γράμματα, 1988, σελ. 223, ISBN 960-329-033-5, ISBN 978-960-329-033-9
• Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς, εκδ. Γράμματα, 1985, σελ. 221, ISBN 960-329-043-3
• ΚΑΛΑ, ΕΣΥ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕΣ ΝΩΡΙΣ (μεταφορά σε graphic novel των Ντανιέλ Καζανάβ, Συλβαίν Ρικάρ, Μυρτώ Ράις) εκδ. Polaris, 2013, σελ. 187,ISBN : 978-960-6829-44-4

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

• Παλίμψηστο Καβάλας. Ανθολόγιο μεταπολεμικών λογοτεχνικών κειμένων, ανθολόγηση: Ευριπίδης Γαραντούδης, Μαίρη Μικέ, επιμέλεια: Ευριπίδης Γαραντούδης, Μαίρη Μικέ, εκδ. Καστανιώτη, 2009, σελ. 301, ISBN 978-960-03-4865-1
• Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία, επιμέλεια: Κώστας Ακρίβος, εκδ. Μεταίχμιο, 2001, σελ. 221, ISBN 960-375-237-1, ISBN 978-960-375-237-0

Βιβλιογραφία, Διαδικτυακές παραπομπές

• Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
• www.biblionet.gr
• http://chronismissios.wordpress.com
• Απεβίωσε ο Χρόνης Μίσσιος, εφ. Καθημερινή, 20/11/2012
• Πέθανε ο συγγραφέας Χρόνης Μίσσιος, εφ. Τα Νέα, 20/11/2012
• Κουζέλη Λαμπρινή, Χρόνης Μίσσιος: Η ιστορία ενός τίτλου που έγινε σύνθημα, εφ. Το Βήμα, 25/11/2012
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Χρόνης Μίσσιος», στο: Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 1995, σελ. 150-151