Από το ποίημα του Γέιτς, με αφορμή τον γνωστό μύθο, δανείστηκε τον τίτλο της η συλλογή. Κατατοπιστικότατη η εισαγωγή, διαφωτιστικά τα βιογραφικά των τριών ανθολογούμενων Ιρλανδών ποιητών στο τέλος του βιβλίου, άρτια τυποτεχνία, δίγλωσση έκδοση, μα το βασικότερο: εξαιρετική απόδοση στα ελληνικά, γιατί η Μαριάννα Παπουτσοπούλου διέθεσε εδώ και το ποιητικό της τάλαντο (ζωτικής σημασίας η μεταφορά λογοτεχνίας σε άλλη γλώσσα να γίνεται από λογοτέχνη).

Η βουτιά στα βαθιά ιρλανδέζικα ποιητικά νερά του ρομαντισμού και του συμβολισμού γίνεται εξαρχής, με το ποίημα (ανώνυμου, περ. 1780) «Η Αγρύπνια του Φίνεγκαν» (τίτλος αργότερα βιβλίου του Τζέιμς Τζόις):

Ο κύριος Τιμ Φίνεγκαν, ένα παιδί του Δρόμου /…/ Ενα κουσούρι μόνο είχε, το ’τσουζε λιγάκι /... αγαπούσε τη ρακή, /…/ Ενα πρωί ο Τιμ σηκώθη πρόσβαρος /…/ Πέφτει από τη σκαλωσιά, τσακίζει το κεφάλι του /
Ευθύς τον πήραν και τον παν στο σπίτι να τον κλάψουν. /…/ Οι φίλοι του συνάχτηκαν για στην Αγρύπνια /…/ Μετά τις πίπες, τον καπνό, το πόντσι με το ουίσκι /…/ Αϊ ! Τότε φούντωσε ο καβγάς για τα καλά·/…/ Πάταγος άρχισε, τσιρίδες, ο κακός χαμός. / Μεριάζει ο Μαλόνυ το κεφάλι ν’ αποφύγει,/ Μια κούπα που πετούσε στον αέρα να τον βρει, /... χάνει το δρόμο της και πέφτει στο κρεβάτι,/ Το ουίσκι σάλταρε επάνω από τον Τιμ·/ Και να τον που ξυπνά, για δες που αναστήθηκε, /.../ Και μιλά, «Τι μου σβουρίζεις τη ρακή γομάρι, /
Μη και θαρρείς πως πέθανα, ο διάολος να με πάρει;».

Ταφικά ήθη και έθιμα της Ιρλανδίας του 180υ σε ένα ποίημα.

Ακολουθεί ο Τόμας Μουρ (Thomas Moore, 1779-1852). Σατιρικός, συνθέτης, πολιτικός προπαγανδιστής, με ογκώδες ποιητικό έργο. Γνωστός και από το ότι μαζί με τον εκδότη Τζον Μάρεϊ έκαψαν τα απομνημονεύματα του φίλου τους λόρδου Βύρωνα για να μην αποκαλυφθούν κρυφές πτυχές της ζωής του.

Στα τέσσερα ανθολογημένα ποιήματα υμνείται ο Ερωτας, το Πάθος, η Φιλία, η Αγάπη:

Μόνο φαντάσου κάτι άδολο πολύ
Πιο ελεύθερο από τη ζωγραφιά ή τον πηλό,
Που είναι συχνά ο Ερωτας, το Πάθος κι η Φιλία…

Σειρά του Τζορτζ Ντάρλεϊ (George Darley, 1795-1846). Ποιητής και κριτικός. Στο ανθολογημένο ποίημά του η εσωτερική Ομορφιά υπερτερεί της εξωτερικής:

Δώσ’ μου, αντί για το άγαλμα της καλλονής,
Μια τρυφερή καρδιά, πιστή μια σκέψη,
Για να μπορέσω αυτόν τον πειρασμό να εμπιστευτώ
Χωρίς ψεγάδι πουθενά να κρύβει.

Επεται ο νομπελίστας William Butler Yeats (1865-1939). Πολυγραφότατος. Ποιητής, δραματουργός, πεζογράφος. Από τους σπουδαιότερους του 20ού αιώνα. Ανθολογούνται είκοσι τρία ποιήματα.

Ο Ερωτας στην ποίησή του μεγαλουργεί διότι πηγάζει από έντονα βιώματα:

Αν είχα τις δαντέλλες τ’ ουρανού,
Κεντήματα αργυρά και φως χρυσό, /.../
Θα τ’ άπλωνα στα πόδια σου·
Μα, εγώ ο φτωχός, τα όνειρά μου έχω μόνο·
Κι αυτά τα όνειρα απλώνω να πατήσεις...

Σύμπλευση λυρισμού με ρομαντισμό.

Το παράφορο όμως στον Ερωτα, κατακριτέο από κοινωνικές πεποιθήσεις, μπορεί να οδηγήσει σε εκπτώσεις:

«Και μ’ όλο που θα πάρω κάποιαν ομορφούλα κοπελιά,
Οχι όμως παραόμορφη – κι έτσι όλα θα ’ν’ καλά»
Είπε ο ζητιάνος στον ζητιάνο, σα να τον χτύπησε πετριά,
«Γιατί είν’ κι ο διάολος στον καθρέφτη μέσα που κοιτά.» /.../
Μύρισε Ερωτόκριτο...

Αν κάποτε έρθει να σε τσακίσει η συμφορά, είναι στο χέρι σου ορθός να μείνεις:

Οποια κι αν έτυχε η συμφορά που την ετσάκισε
Στάθηκε ορθή μες στην πληγή μιας μουσικής απελπισμένης, /…/
Μόν’ τραγουδούσε κι έλεγε:
«Ω που πεινάς για θάλασσα,
συ πεινασμένη θάλασσα».

Σύμπλευση λυρισμού με συμβολισμό.

Οταν οι παραπόταμοι του ρομαντισμού και του συμβολισμού της ποιητικής του Γέιτς συμβάλλουν στον ποταμό του οράματος, κι από εκεί στη θάλασσα της μεταφυσικής του, συμβαίνουν θαύματα:

ΤΑΛΑΝΤΕΥΣΗ, IV
Λίγο καιρό αφού είχα καβατζάρει τα πενήντα μου
Καθόμουν, ένας άνθρωπος μοναχικός
Μες στο πολύβουο Λονδρέζικο κατάστημα
Βιβλίο ανοιχτό και άδεια κούπα
Στο μάρμαρο του τραπεζιού.
Και καθώς κοίταζα το μαγαζί, τον δρόμο,
Φούντωσε ξάφνου το κορμί μου
Και για είκοσι λεπτά λίγο-πολύ
Μου φάνηκε να ζω μιαν ευτυχία τρανή
Ως να ’μουν ξάφνου ευλογημένος
Και χάρισμα να ευλογώ μου ’χε δοθεί.

Ευτυχία: να είσαι ευλογημένος και να έχεις το χάρισμα να ευλογείς, παρότι σε συλλογικό επίπεδο, τα πράγματα ζοφερά επί αιώνες. Δυο χρόνια πριν από την –δημοσιευμένη το 1922– «Ερημη Χώρα» του Ελιοτ, εκείνος μίλησε στη «Δευτέρα Παρουσία»:

Στον κόσμο έχει απλώσει αναρχία,
Δυσοίωνων αιμάτων πλημμυρίδα, κι όπου γης,
Η τελετή της αθωότητας πνιγμένη·
Μοιάζουν αβέβαιοι οι καλύτεροι, και παθιασμένη
ένταση παραφουσκώσαν οι αχρείοι.

Αρχαίο φαινόμενο. Οπως η εξαπάτηση της Λήδας από τον Δία που οδήγησε στη γέννηση του κόσμου:

Κι έτσι αρπαγμένη,
Κι όπως την όριζε το βάρβαρο αίμα του ανέμου,
Αραγε πήρε κάτι από τη γνώση και τη δύναμή του,
Πριν πια αδιάφορο το ράμφος ανοίξει και τη ρίξει χαμηλά;

Αναρωτιέμαι: Ποια η Λήδα και ποιος ο κύκνος της ζωής μου;

*Ποιητής

Τη σελίδα αυτήν δεν τη φτιάχνουν επαγγελματίες κριτικοί βιβλίου. Οι παρουσιάσεις είναι των ίδιων των αναγνωστών, εκείνων ακριβώς για τους οποίους γράφτηκε το βιβλίο. Είναι γραμμένες από αναγνώστες και απευθύνονται σε αναγνώστες. Και αυτό τις κάνει πιο προσωπικές, πιο προσιτές και πιο ανθρώπινες. Αν θέλετε να μοιραστείτε όσα νιώσατε διαβάζοντας ένα βιβλίο, στείλτε το κείμενό σας στο smatzorou@efsyn.gr.

πηγη: https://www.efsyn.gr