Της Τ. Γ.

''Μανώλης Αναγνωστάκης. Απόλυτος ταξιδευτής της σιωπής και της μοναξιάς. Ρομαντικός και ονειροπόλος, διαποτισμένος από την ποίηση του μεσοπόλεμου. Πένθιμα χρώματα, κίτρινο χιονόνερο, τσιγάρα χωρίς άρωμα.
Κλεισμένα παράθυρα, λησμονημένοι άνθρωποι...

Ο Μανώλης Αναγνωστάκης στα δεκαοχτώ του χρόνια είχε κιόλας διανύσει την απόσταση από την ατέλειωτη νεότητα έως την ολόπικρη γνώση....

Ο νέος άνθρωπος που προσπαθεί να διακρίνει πίσω από τα γεγονότα, να εννοήσει την εποχή του, να συγκρατήσει το πρόσωπο του, να συμπονέσει κατ' αρχήν την ανθρώπινη μοίρα, να συμβαδίσει... 

Οκτώβρη του 1948, φοιτητής ακόμα ιατρικής, και ήδη διαγραμμένος από το ΚΚΕ ως επικίνδυνος για την κομματική τάξη- τροτσκιστή θα τον λένε για χρόνια- θα συλληφθεί μαζί με εξήντα οκτώ άλλους Επονίτες.

Τον Ιανουάριο του '49 ένας εισαγγελέας. ονόματι Σπυρόπουλος προτείνει για τον Αναγνωστάκη και δώδεκα συγκρατουμένους του την ποινή του θανάτου.
Καταδικάζεται λοιπό σε θάνατο ο Αναγνωστάκης, με ψήφους τρεις έναντι δυο. Θα μείνει έγκλειστος στο Επταπύργιο έως το '51....

Η δική του περιπέτεια, οι προσωπικές του στιγμές δεν θα τον απομακρύνουν από τον έξω κόσμο που σπαράσσεται...

Θα αντισταθεί στην ευκολία, στις ωραιοποιήσεις, στα σχήματα. Αμετακίνητος, θα υποσκάψει όσο λίγοι, το ύψωμα απ' όπου ατένισε τη ζωή του.
Ούτε θρηνεί, ούτε εθελοτυφλεί,...

Τρυφερός αλλά και παιδικά αδέκαστος, ανυπεράσπιστος αλλά ποτέ μοιραίος.
Η διαγραφή του από το ΚΚΕ θα παραμείνει κλειστή, απόλυτα δική του. . .
Δεν θα την προτάξει ούτε για να μετριάσει την καταδίκη του από τους στρατοδίκες, ούτε για να κομπάσει επιδεικνύοντας διορατικότητα.

Η φωνή του δεν θα βραχνιάσει από μεμψιμοιρίες, όπως δεν βράχνιασε ποτέ από θούριους.
Ο βηματισμός του θα παραμείνει σταθερός, δεν θα παρελάσει με σκοπούς εμβατηρίων, ούτε θα λικνιστεί με μουσικές ξεφαντωμάτων...

Μανώλης Αναγνωστάκης. Είναι αυτός που ταύτισε το ήθος και την ηθική με την συνειδητή και επίμονη άρνηση της λησμονιάς...
Ο αμήχανος, ο λιτός ο απροσχημάτιστος. Αυτός που αναμετρήθηκε με την ποίηση και που συνειδητά αποποιήθηκε την παρηγοριά της...
Ο αδιάφθορος και ο μετρημένος, σ' ένα κόσμο που δεκαετίες τώρα ανεμίζει την παρατονία και την αμετροέπεια του...

Μάρω Δουκα: ''Τιποτα δεν χαριζεται'': "Μανώλης Αναγνωστάκης. Σημάδεψε τη νιότη μας, χάραξε την μετέπειτα πορεία μας... Και μας έμαθε να μην παραδεχόμαστε την ήττα, ακόμη κι αν θέλει πολύ φως να ξημερώσει''...

***

Σαν σήμερα το 2005 «μετανάστευσε» στον τόπο της ιστορίας και της λογοτεχνίας ο στρατευμένος στο αριστερό και κομμουνιστικό κίνημα ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης. 
Μια επιλογή που την πλήρωσε με φυλακίσεις και καταδίκη σε θάνατο.

Ο Μ. Αναγνωστάκης ήταν από τους σημαντικότερους ποιητές της μεταπολεμικής γενιάς, αν και η πρώτη λογοτεχνική εμφάνισή του έγινε εν μέσω της τριπλής φασιστικής κατοχής και μάλιστα στα 17 του χρόνια.

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1925, από γονείς Κρητικούς. Μαθητής, ακόμα, του Γυμνασίου, το 1942, εμφανίστηκε στο περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα», που εξέδιδαν ΕΑ.Μίτες και άλλοι προοδευτικοί λογοτέχνες του Πειραιά, και το 1944 στο ΕΠΟΝίτικο φοιτητικό περιοδικό «Ξεκίνημα», του οποίου ήταν αρχισυντάκτης.

Για τη δράση του συνελήφθη το 1948, βασανίστηκε, καταδικάστηκε για παράνομη δράση από έκτακτο στρατοδικείο σε θάνατο και φυλακίστηκε στο Επταπύργιο, έως το 1951.

Με τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, εντάχθηκε στο ΚΚΕ «Εσωτερικού».

Εγραψε και δημοσίευσε τις παρακάτω ποιητικές συλλογές: «Εποχές» (1945), «Εποχές 2» (1948), «Εποχές 3» (1951). Ακολούθησαν οι συλλογές «Η συνέχεια» (1954), «Η συνέχεια 2» (1956), «Η συνέχεια 3» (1962), «Το περιθώριο» (1968-1969), «Ο στόχος» (1970), «Κόμμα» (1971). Το 1975 δημοσίευσε τη συλλογή «Τα Ποιήματα (1941-1971)». Το 1983, εκτός εμπορίου, τη συλλογή «Υ.Γ» (επανεκδόθηκε κανονικά το 1992), η οποία περιλαμβάνει ποιήματα μιας ή δυο φράσεων, που μοιάζουν με αυτοβιογραφικά αλλά ετερογραφικά «επιγράμματα».
Το 1987 εκδόθηκαν «Τα συμπληρωματικά», «Παιδική μούσα» (τραγούδια για μικρά παιδιά) και το 1990 η συλλογή - ανθολογία «Η χαμηλή φωνή».

Μιχάλης Γρηγορίου, Η αγάπη είναι ο φόβος, 1980 Διαβάζει ο Μ. Αναγνωστάκης, τραγουδούν σε μουσική του Μιχάλη Γρηγορίου η Μαρία Φαραντούρη και ο Γιάννης Κούτρας.

Ο Μανώλης Αναγνωστάκης διαβάζει Αναγνωστάκη, σειρά Διόνυσος – Ελληνικά Ποιήματα, 1977

Από ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ , Πέμπτη 23 Ιουνίου 2022 | 10:00 π.μ.