Ο Νικόλας Κάλας ή Νικήτας Ράντος (Ελβετία, 27 Μαϊου 1907 – ΗΠΑ, 31Δεκεμβρίου 1988, πραγματικό όνομα Νικόλαος Καλαμάρης) ήταν ποιητής. Χρησιμοποιούσε επίσης τα ψευδώνυμα Μ. Σπιέρος και N.Calas στα θεωρητικά και κριτικά του κείμενα. Είναι ένας από τους πρώτους ποιητές που χρησιμοποίησαν ελεύθερο στίχο στην δεκαετία του ’30.
Εκτός από το ποιητικό του έργο μετέφρασε Τ. Σ. Έλιοτ και Λουί Αραγκόν και συνεργάστηκε με ελληνικά και διεθνή περιοδικά όπου δημοσίευε θεωρητικά κείμενα και δοκίμια. Το 1977 τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο ποίησης για την συλλογή του Οδός Νικήτα Ράντου, που είχε δημοσιεύσει με το ψευδώνυμο Νικόλας Κάλας. Υπήρξε πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης, που ασπάστηκε τον τροτσκισμό, χωρίς δογματισμούς.
Υπήρξε ο πρώτος της γενιάς του που αναγνώρισε τη σημασία της ποίησης του Καβάφη ενώ έχει χαρακτηριστεί ως μια μοναχική φωνή πρωτοπορίας Μαρξιστών συνοδοιπόρων και των φίλων του αστών λογοτεχνών καθώς και ως αμφισβητίας. Γενικότερα ο Κάλας διαφοροποιήθηκε από την γενιά του ’30, άσχετα με το αν συγκαταλέγεται σε αυτή, αμφισβητώντας την ελληνικότητα που εισήγαγε η γενιά αυτή.
Παραπομπές
- Αντρέ Μπρετόν, Μανιφέστα του Υπερρεαλισμού, εκδ. Δωδώνη, 1983, σ. 139
- «Ο Νικόλαος Κάλας | Poeticanet». www.poeticanet.gr. Ανακτήθηκε στις 2015-12-17.
- «Veranstaltung: “Nicolas Calas und der neugriechische Modernismus”». www.geisteswissenschaften.fu-berlin.de. 2008-12-03. Ανακτήθηκε στις 2015-12-17.
- Δημήτρης Τζιόβας, Ο μύθος της γενιάς του Τριάντα, εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2011, σελ. 179
- Δημήτρης Τζιόβας, ο.π., σελ. 319
Βιβλιογραφία
- Ανδριόπουλος, Δ. Ζ, «‘Φροϋδομαρξιστική’ αισθητική. Η περίπτωση του Ν. Κάλας», Νέα Εστία 124 (1988), 1240-1248.
- Mario Vitti, «O ΝΙΚΗΤΑΣ ΡΑΝΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ (ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 1930-1940)», Ἐπιστημονικὴ Ἐπετηρὶς τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τομ. 16(1977) , σελ.451-464
Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
- (2016)Υπερρεαλισμός και Η δημιουργία της ιστορίας, Άγρα
- (2002)Δεκαέξι γαλλικά ποιήματα και αλληλογραφία με τον Ουίλλιαμ Κάρλος Ουίλλιαμς, Ύψιλον
- (1998)Γραφή και φως, Ίκαρος
- (1997)Εστίες πυρκαγιάς, Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
- (1997)Η τέχνη την εποχή της διακύβευσης και άλλα δοκίμια, Άγρα
- (1997)Οδός Νικήτα Ράντου, Ίκαρος
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
- (2013)Ο κύκλος: Φύλλα του λόγου και της τέχνης, Οδός Πανός
- (2012)Εισαγωγή στην ποίηση του Καβάφη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
- (2012)Νικόλαος Κάλας: Βίος και πολιτεία, Ύψιλον
- (2010)Η νεοελληνική ερωτική ποίηση, Ελευθεροτυπία
- (2008)Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα, Μεταίχμιο
- (2008)Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα, Μεταίχμιο
- (2007)Όταν οι άγγελοι περπατούν, Μεταίχμιο
- (2003)Greece in Poetry, Libro
- (2002)Μια πολιτική αλληλογραφία 1967-1984, Άγρα
- (1999)Modern Greek Poetry, Ευσταθιάδης Group
- (1989)Γιώργος Θεοτοκάς, Νικόλας Κάλας: Μια αλληλογραφία, Πρόσπερος
Μεταφράσεις
- (1996)Συλλογικό έργο, Ανθολογία του μαύρου χιούμορ, Αιγόκερως