Η ευρωβουλευτής που ηγείται της αναθεώρησης του πλαισίου της ΕΕ για τα φυτοφάρμακα πιέζει για περισσότερο φιλόδοξους στόχους και χρονοδιαγράμματα σχετικά με τη μείωση της χρήσης των φυτοφαρμάκων σε ολόκληρη την ΕΕ, σύμφωνα με σχέδιο έκθεσης που είδε η EURACTIV.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε την πρότασή της για την αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με τον κανονισμό για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων (SUR) το καλοκαίρι του 2022, στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη μείωση στο μισό τόσο της χρήσης, όσο και του βαθμού επικινδυνότητας των επιβλαβών φυτοφαρμάκων έως το 2030, καθώς και για την πλήρη απαγόρευσή τους σε «ευαίσθητες» περιοχές.

Ωστόσο, η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία φέρει ημερομηνία 6 Φεβρουαρίου και συντάχθηκε από την ευρωβουλευτή των Πρασίνων Σάρα Βίνερ, πιέζει να αυξηθεί ο στόχος της Επιτροπής για μείωση κατά 50% σε 80% έως το 2030 για «τη χρήση πιο επικίνδυνων φυτοπροστατευτικών προϊόντων».

Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει προϊόντα που είναι καρκινογόνα, νευροτοξικά ή τοξικά για την αναπαραγωγή.

Κάτι τέτοιο θα προσάρμοζε την ενωσιακή νομοθεσία πολύ κοντά στα αιτήματα της πρόσφατης πρωτοβουλίας πολιτών «Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες», η οποία είχε ζητήσει να επιδιωχθεί γενική μείωση των συνθετικών φυτοφαρμάκων κατά 80%.

Εν τω μεταξύ, το σχέδιο έκθεσης φτάνει στο σημείο να προτείνει μια εντελώς νέα ονομασία για την εν λόγω νομοθετική πράξη. Αντί για κανονισμό «για τη βιώσιμη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων», το σχέδιο της Βίνερ αναφέρεται σε κανονισμό «για τη χρήση φυτοφαρμάκων».

Αν και αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως μια αισθητική αλλαγή, μια τέτοια κίνηση έχει βαρύτητα, καθώς αποτελεί μια προσπάθεια να θωρακιστεί ο κανονισμός από ισχυρισμούς για «περιβαλλοντικό ξέπλυμα».

Υψηλότεροι στόχοι, αυστηρότερες βάσεις

Επιπλέον, το σχέδιο έκθεσης θέτει αυστηρότερες γραμμές βάσης ως προς τη μέτρηση της σχετικής μείωσης έως το 2030 σε κάθε κράτος μέλος. Αντί της μείωσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε σύγκριση με τη χρήση κατά την περίοδο 2015-2017, το έγγραφο ορίζει ως περίοδο αναφοράς την περίοδο 2018-2020.

Αυτό που μπορεί να ακούγεται ως μια τεχνική λεπτομέρεια είναι ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα για τα κράτη μέλη, τα οποία έχουν τονίσει ότι οι χώρες που έχουν ήδη κάνει πολλά για τη μείωση των φυτοφαρμάκων στο παρελθόν δεν πρέπει να τιμωρηθούν γι αυτό.

Στην πραγματικότητα, ο καθορισμός της περιόδου αναφοράς σε μεταγενέστερη ημερομηνία σημαίνει ότι μια χώρα που έχει ήδη μειώσει τη χρήση φυτοφαρμάκων μεταξύ 2015 και 2018, για παράδειγμα, θα πρέπει να μειώσει στο μισό την ήδη χαμηλότερη χρήση μέχρι το 2030.

Ένα «ευαίσθητο» θέμα

Εξίσου αμφιλεγόμενη μεταξύ των κρατών μελών είναι η προτεινόμενη πλήρης απαγόρευση των χημικών φυτοφαρμάκων σε «ευαίσθητες» περιοχές.

Εδώ, το σχέδιο έκθεσης του Βίνερ υιοθετεί μια πιο διαλλακτική στάση, προτείνοντας, μεταξύ άλλων, ότι λιγότεροι τύποι περιοχών θα πρέπει να εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία και συνεπώς να επηρεάζονται από την απαγόρευση.

Συγκεκριμένα, θα πρέπει να εξαιρεθούν οι περιοχές που προστατεύονται για λόγους που δεν σχετίζονται με τη χρήση φυτοφαρμάκων, όπως η διατήρηση ιστορικών μνημείων ή η ομορφιά των τοπίων.

Το κείμενο καλεί επίσης να «προσαρμοστούν οι προϋποθέσεις» υπό τις οποίες θα μπορούσαν να χορηγηθούν εξαιρέσεις από την πλήρη απαγόρευση.

Χρηματοδότηση από ένα νέο φόρο της ΕΕ;

Το σχέδιο της Wiener απαντάει, επίσης, περισσότερο στην κριτική που διατυπώθηκε από υπουργούς των κρατών μελών: την έλλειψη χρηματοδότησης.

Ενώ, σύμφωνα με την Επιτροπή, το κόστος για την εφαρμογή των νέων κανόνων και τη στήριξη των γεωργών κατά τη μετάβαση θα πρέπει να καλυφθεί με ήδη υπάρχοντα μέσα από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ, οι χώρες έχουν προειδοποιήσει ότι αυτό δεν θα είναι αρκετό και ότι θα είναι δύσκολο να επαναχρησιμοποιηθούν κονδύλια αφού η νέα ΚΑΠ τέθηκε ήδη σε ισχύ στις αρχές του τρέχοντος έτους.

Ως εκ τούτου, στο έγγραφο προτείνεται ότι, εκτός από τα κονδύλια της ΚΑΠ, θα μπορούσε να εισαχθεί ένας φόρος «με βάση τον κίνδυνο» στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα είτε από κάθε χώρα ξεχωριστά, είτε σε επίπεδο ΕΕ για να «προωθηθεί η εφαρμογή και η υιοθέτηση της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και να γίνουν τα σχετικά μέτρα πιο ελκυστικά για τους γεωργούς».

Η έκθεση είναι πιθανό να υποστεί μια σειρά από αλλαγές κατά τη διαδικασία εξεύρεσης συμβιβασμών μεταξύ των διαφόρων πολιτικών ομάδων και κοινοβουλευτικών επιτροπών, αλλά δίνει μια ιδέα για τις τρέχουσες σκέψεις του Κοινοβουλίου και για το ποια θα μπορούσε να είναι η θέση του στις διαπραγματεύσεις με την Επιτροπή και τα κράτη μέλη.

Για να σφραγιστεί μια τελική συμβιβαστική συμφωνία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να ξεκινήσει συζητήσεις με τους υπουργούς της ΕΕ, οι οποίοι πρόσφατα πίεσαν για περαιτέρω εκτίμηση των σχετικών επιπτώσεων εν μέσω ανησυχιών για την έλλειψη δεδομένων που να τεκμηριώνουν την πρόταση της Επιτροπής, σε μια κίνηση που καταγγέλθηκε από τις ομάδες των Πρασίνων ως τακτική καθυστέρησης.

πηγη: https://www.euractiv.gr