Η νέα συνθήκη που διαμορφώνει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με το νέο περιβάλλον που δημιούργησε η πανδημία, φέρνουν στο προσκήνιο νέα καθήκοντα για την παγκόσμια Αριστερά.
Ο νέος πολυπολικός κόσμος που αναδύεται χαράσσει το περίγραμμα της νέας κατάστασης.
Από τη μία βρίσκεται ένας παρηκμασμένος νεοφιλελευθερισμός που βουλιάζει στα ατέρμονα αδιέξοδά του και στις αβυσσαλέες ανισότητες που δημιουργεί και από την άλλη ένας γεωπολιτικός αναθεωρητισμός που προκαλεί πολλαπλές θερμές εστίες πολεμικών συγκρούσεων. Ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος κάνει ξανά την εμφάνισή του. Η παγκόσμια οικονομία οπισθοδρομεί στην ύφεση και στις πληθωριστικές πιέσεις, εκατομμύρια άνθρωποι οδηγούνται σε καθεστώς ακραίας φτώχειας. Τα προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα οδηγούν σε μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση διαρκείας.
Η Ευρώπη, ως γεωγραφικός και πολιτικός χώρος, για άλλη μια φορά αποτελεί το πεδίο της αντιπαράθεσης. Η υποβάθμισή της, στον παγκόσμιο καταμερισμό κεφαλαίου και εργασίας συμπαρασύρει προς τα κάτω και όλες εκείνες τις δημοκρατικές κατακτήσεις του προηγούμενου αιώνα που αναδείχθηκαν μέσω των ποικίλων κινημάτων.
Η μεγαλύτερη όμως από τις κρίσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια κοινότητα είναι η κρίση των ιδεών. Ο άκρατος καταναλωτισμός, η ατομικότητα ή έλλειψη συλλογικής μνήμης και δράσης, η έννοια της πολιτικής συμμετοχής και της ανιδιοτελούς προσφοράς, η απουσία αλληλεγγύης στιγματίζουν τις νεότερες γενιές. Ποτέ ο άνθρωπος δεν ήταν ξανά τόσο μόνος, ποτέ ξανά οι έννοιες και οι λέξεις δεν έχασαν με τόση ταχύτητα το νόημά τους.
Η χρυσή ευκαιρία του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.
Από την παγκόσμια κοινωνία απουσιάζουν τα ιδεολογικά αντίβαρα, μια εναλλακτική που θα δώσει όραμα και διέξοδο προς μια άλλη μορφή οργάνωσης της κοινωνίας.
Αυτό το κενό έχει τη χρυσή ευκαιρία να καλύψει ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, με ωριμότητα και πολιτική ενσυναίσθηση της κρισιμότητας των στιγμών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, διαβάζοντας τη νέα κατάσταση, οφείλει, στην πορεία του προς το συνέδριο, να συμβάλει στη δημιουργία μιας νέας, ολοκληρωμένης, εναλλακτικής, ιδεολογικοπολιτικής πλατφόρμας εξουσίας, που θα συγκροτήσει ένα μπλοκ δυνάμεων, με στόχο όχι μόνο την ανάσχεση της νεοφιλελεύθερης επίθεσης αλλά και τη δημιουργία μιας νέας δημοκρατικής αφετηρίας για την κοινωνική πλειοψηφία.
Μια νέα αρχή για την κοινωνία, μια νέα αρχή για την Αριστερά, μια νέα αρχή για την πορεία προς την προοδευτική διακυβέρνηση είναι σήμερα εφικτή.
Η κρίση του κομματικού φαινομένου
Το κόμμα μας αντιμετωπίζει και αυτό, όπως και όλα τα κόμματα της Αριστεράς, της Οικολογίας και της Σοσιαλδημοκρατίας, την οξεία κρίση του «κομματικού φαινομένου». Η κρίση συμμετοχής και αντιπροσώπευσης, η ανα-νοηματοδότηση της πολιτικής δράσης και της συμμετοχής βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων.
Οι προτάσεις του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία και πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα εκφράζουν μια έντονη και πανταχού παρούσα αγωνία. Την ανάγκη ενίσχυσης της δημοκρατίας και της ουσιαστικής πολιτικής συμμετοχής.
Η εκλογή του προέδρου του κόμματος και των μελών της Κεντρικής Επιτροπής από τη βάση, από τα ίδια τα μέλη, συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή. Αρχικά, μια χαρισματική ηγεσία αποτελεί «δώρο» για τον πολιτικό φορέα και όχι σκόπελο που πρέπει να υπερκεράσουμε. Οι επικρίσεις -ότι το καταστατικό δεν μπορεί να έχει συγκυριακό χαρακτήρα- παραγνωρίζουν ότι ο νέος κόσμος κινείται ταχύτατα και πολύ πιθανό ακόμα και το προτεινόμενο καταστατικό, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να είναι παρωχημένο.
Άλλωστε, είναι λανθασμένο να εστιάζει κανείς στο πρόσωπο και όχι στην ίδια τη δομή και στο μοντέλο του κόμματος, που είναι σε κρίση και αδυνατεί να ανταποκριθεί στα νέα καθήκοντα. Όποιος λοιπόν κοιτάζει το δέντρο και όχι το δάσος, χάνει σίγουρα και την πολιτική ουσία. Ας αναλώσουμε λοιπόν δυνάμεις στη συζήτηση για το πώς το κόμμα οργανωτικά θα προσεγγίσει τις μάζες και πώς θα επιτύχει την καλύτερη δυνατή διείσδυση στην κοινωνία και ας σταματήσουμε να πυροβολούμε τα πόδια μας.
Αδιαμεσολάβητη δημοκρατία
Τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, με τις απαραίτητες δικλίδες ασφαλείας, είναι δυνατόν εκλεγόμενα από τη βάση, σε επίπεδο Περιφερειών, να αποτελέσουν μια νέα «κομματική Βουλή». Ναι, ο κίνδυνος της ομοσπονδοποίησης του κόμματος είναι ορατός, απαιτείται όμως αποκέντρωση όχι μόνο των δυνάμεων αλλά και των αντιλήψεων. Το κόμμα, ως συλλογικότητα, δεν κινδυνεύει, όταν μπορεί στις τάξεις του να εγκολπώνεται και να διαμορφώνει επί μέρους θέσεις και απόψεις που προέρχονται από το σύνολο της επικράτειας.
Υπάρχουν κοινά προβλήματα, αλλά και διαφορετικές προσεγγίσεις και ανάγκες οργανωτικού και πολιτικού χαρακτήρα ανά την χώρα, που πολλές φορές, δεν φτάνουν σε ένα κατά τεκμήριο «αττικοκεντρικό» κόμμα. Επιπλέον, οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, η απουσία ενδιάμεσων και μεσαζόντων, είναι κέρδος για ένα κόμμα που, όπως συμβαίνει σε όλα τα κόμματα, συχνά μπαίνει στον πειρασμό των μηχανισμών. Κανείς δεν έχασε άλλωστε από την αδιαμεσολάβητη δημοκρατία, εκτός από τους αντιπαραγωγικούς μηχανισμούς εσωστρέφειας και συρρίκνωσης της αναγκαίας αξιοκρατίας. Κόμματα που φοβούνται την καθολική και άμεση συμμετοχική βούληση των μελών τους δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να υποβαθμίζουν το ίδιο το περιεχόμενο της δημοκρατικής τους λειτουργίας. Είναι τουλάχιστον υποκρισία να υποστηρίζεται πως η συμμετοχή δι’ αντιπροσώπων είναι ανώτερη μορφή άμεσης έκφρασης όλων των μελών.
Οι προτάσεις όμως του καταστατικού καλύπτουν ευρύτερες αναγκαιότητες. Τα ασυμβίβαστα, η αποτροπή της κρατικοποίησης του κόμματος, οι συγκεκριμένες θητείες με τον ορίζοντα νέας πνοής που δίνει η πολιτική ανανέωση, οι οριζόντιες δικτυώσεις, ο θεσμός των «φίλων» που επιτρέπει τη μέγιστη δυνατή διεισδυτικότητα, η επιτροπή δεοντολογίας ως κομματικός θεματοφύλακας των αρχών και των αξιών του κόμματος, η διευκόλυνση ένταξης νέων μελών και δημιουργίας νέων οργανώσεων εντάσσονται στην ίδια πολιτική στρατηγική που εξέφρασε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία. Μια στρατηγική που ενισχύει την πολιτική απόφαση της μετεξέλιξης και του μετασχηματισμού του κόμματος σε ένα κόμμα μαζικό, αριστερό, σύγχρονο, ανοιχτό, δημοκρατικό, συμμετοχικό.
Η νέα εποχή που ανατέλλει απαιτεί να αποχωριστούμε τις βεβαιότητες του παρελθόντος. Το νέο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία πρέπει να είναι ένα συνέδριο - γιορτή της δημοκρατίας και της συμμετοχής, ένα συνέδριο σύνθεσης και υπέρβασης, ένα συνέδριο τελικά για την κοινωνία - με την κοινωνία.
Γιάννης Βουλγαράκης, Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. (Επιτροπή Καταστατικού)
Αντώνης Κοτσακάς, Π.Σ. ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.(Επιτροπή Καταστατικού)
Πάνος Ρήγας, πρώην γραμματέας ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.
Νίκος Σκορίνης, Π.Σ. ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.
Διονύσης Τεμπονέρας, Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. (Επιτροπή Καταστατικού)
* Όλα τα κείμενα του προσυνεδριακού διαλόγου αναρτώνται στην ιστοσελίδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και το left.gr