Ο πολιτικός και διπλωμάτης Νικόλαος Θεοτόκης διετέλεσε υπουργός Στρατιωτικών κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή και εξ αυτού του λόγου δικάσθηκε («Δίκη των Εξ»), καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στο Γουδή στις 15 Νοεμβρίου 1922.
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1878 και ήταν γιος του διακεκριμένου έλληνα πολιτικού Γεωργίου Θεοτόκη, ο οποίος διετέλεσε κατ’ επανάληψη πρωθυπουργός, αδελφός τού επίσης πρωθυπουργού Τζον Θεοτόκη και της Ζαΐρας Θεοτόκη, μητέρας του πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πολιτικές επιστήμες στο Παρίσι και το Βερολίνο.
Το 1899 ο Νικόλαος Θεοτόκης εισήχθη στη διπλωματική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών και υπηρέτησε ως υποπρόξενος στο Δεδέαγατς (νυν Αλεξανδρούπολη) και τη Μαγνησία. Το 1905 αποσπάστηκε ως γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο Παρίσι και στη συνέχεια της Βιέννης. Το 1909 τοποθετήθηκε ως πρώτος γραμματέας στην ελληνική πρεσβεία της Κωνσταντινούπολης και κατόπιν στις πρεσβείες των Παρισίων και της Βέρνης.
Με την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου τοποθετήθηκε στην ελληνική πρεσβεία του Βερολίνου και αργότερα ανέλαβε πρεσβευτής. Το 1917, μετά το κίνημα του Μαΐου στη Θεσσαλονίκη, ως γερμανόφιλος και μοναρχικός ακολούθησε τον εκθρονισμένο βασιλιά Κωνσταντίνο στην Ελβετία.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1920 παραιτήθηκε από το διπλωματικό σώμα, προκειμένου να πολιτευθεί. Στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου εξελέγη βουλευτής Κερκύρας με το Λαϊκό Κόμμα και στις 24 Ιανουαρίου 1921 ανέλαβε το Υπουργείο Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση του Νικόλαου Καλογερόπουλου και στη συνέχεια τα Υπουργεία Ναυτικών και Στρατιωτικών (20 Φεβρουαρίου – 26 Μαρτίου 1921). Στις δύο διαδοχικές κυβερνήσεις του Δημητρίου Γούναρη που ακολούθησαν διετέλεσε υπουργός Στρατιωτικών (26 Μαρτίου 1921 – 3 Μαΐου 1922), όπως και στην κυβέρνηση του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη (9 Μαΐου – 28 Αυγούστου 1922).
Στις 14 Σεπτεμβρίου ο ο Νικόλαος Θεοτόκης συνελήφθη με απόφαση της Επαναστατικής Επιτροπής, δικάστηκε ως ένας από τους πρωταιτίους της Μικρασιατικής Καταστροφής και εκτελέστηκε δια τυφεκισμού στο Γουδή στις 15 Νοεμβρίου 1922.