Λεωνίδας Μαυρουδής

Η πόλη μας, το Αίγιο, μετράει πίσω της τουλάχιστον τέσσερες χιλιετίες ύπαρξης και σε όλο αυτό το μακρόχρονο διάστημα, δεν μένει ούτε μια στιγμή ακατοίκητη.

Στην παραμονή στην ίδια θέση του οικισμού (δηλαδή της πολεοδομικής ενότητας), παρ’ όλους τους συχνούς καταστρεπτικούς σεισμούς, φαίνεται ότι συνετέλεσε η ομορφιά του λοφοπεδίου που είναι κτισμένη η πόλη με θέα βόρεια τη θάλασσα και νότια τα βουνά, ο φυσικός όρμος που σχηματίζει η ακτογραμμή μπροστά στην πόλη, κυρίως όμως η φυσική ασφάλεια που παρείχε στους κατοίκους της πόλης ο βράχος που πέφτει σχεδόν κατακόρυφα στην παραλιακή ζώνη και δημιουργεί ένα φυσικό οχυρό.

Την πρώτη μαρτυρία για την μορφή της παραλίας την αντλούμε από το σχέδιο της πόλης του Ενετικού κτηματολογίου που έγινε περίπου το 1700, από το οποίο φαίνεται ότι την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Ενετοκρατίας η παραλιακή λωρίδα δεν κατοικείται. Είναι χαρακτηριστικό ότι το σχεδιάγραμμα που αποτυπώνει την πόλη (με τους δρόμους και τα σπίτια χωρισμένα κατά ενορίες) σταματάει στο χαρακτηριστικό βράχο και στην παραλία δεν υπάρχει ούτε ένα κτίσμα.

Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους η πόλη άρχισε να χρησιμοποιεί την παραλία της. Τα πρώτα σπίτια ίσως και αποθήκες εμφανίζονται στα πρώτα σχέδια πόλης του 1836 και του 1846. Καθοριστικό ρόλο σ’ αυτό φαίνεται ότι έπαιξε η εξάλειψη του φόβου από τις θαλάσσιες επιδρομές και η ανάπτυξη της γεωργίας κυρίως όμως η εξάπλωση της καλλιέργειας της Κορινθιακής σταφίδας.

Έτσι, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, η παραλία και το λιμάνι, δηλαδή η στενή αυτή παραλιακή λωρίδα του Αιγίου, γίνεται ο χώρος για την επεξεργασία την συσκευασία και την εξαγωγή του κυριότερου προϊόντος της χώρας μας την εποχή εκείνη - της Κορινθιακής Σταφίδας της καλύτερης σταφίδας με την ονομασία VOSTITSA.

Αργότερα μετά τα μέσα του 20ου αιώνα που άλλαξαν πάλι τα πράγματα και σταμάτησε η εξαγωγή από το λιμάνι της πόλης, η παραλία ερήμωσε ενώ τα διώροφα και τριώροφα πετρόκτιστα κτίσματα της παραλίας έμεναν μόνο για τα γυρίσματα των κινηματογραφικών ταινιών του Αγγελόπουλου. Σήμερα, μετά την μεγάλη απαλλοτρίωση που έγινε επί δημαρχίας του αείμνηστου Δημάρχου Αιγίου Γεωργίου Παναγόπουλου το 1977 και την κατεδάφιση των σταφιδαποθηκών η οποία όμως δεν σεβάστηκε και αξιόλογα κτίρια που υπήρχαν και έπρεπε να διατηρούν η παραλία της πόλης προσπαθεί να ξαναβρεί στο ρόλο της στην οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και θρησκευτική ζωή της πόλης.

Η σημερινή Δημοτική αρχή αξιοποιώντας και τις προσπάθειες που είχαν κάνει και οι προηγούμενες Δημοτικές αρχές έχει στρέψει τις προσπάθειες της στην Ανάπτυξη της παραλιακής ζώνης ολόκληρου του όρμου του Αιγίου δηλαδή από της εκβολές του Μεγανίτη μέχρι την Αλυκή.

Σήμερα στην παραλιακή ζώνη της πόλης συγκεντρώνονται σημαντικές λειτουργίες για την ανάπτυξή της ίσως και μερικές από αυτές αντιφατικές μεταξύ τους και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και μελέτη για την σωστή αξιοποίηση κάθε μιας ξεχωριστά αλλά και όλων μαζί. Ας δούμε όμως με πολύ λίγα λόγια αυτές τις λειτουργίες και τι προοπτικές υπάρχουν για κάθε μία από αυτές:

1. Ο βιολογικός καθαρισμός της πόλης του οποίου η επέκταση - αναβάθμιση λειτουργίας του για τριτοβάθμια επεξεργασία λυμάτων, έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ (12 εκ. ευρώ).Το έργο βρίσκεται στη διαδικασία της δημοπράτησης.

2. Η σχεδιαζόμενη μαρίνα τουριστικών σκαφών η οποία μετά την συμφωνία Λιμενικής Επιτροπής και Ν.Ο.Α. δρομολογείται η χωροθέτησή της. Το μέγεθός της υπολογίζεται να ξεπερνά τις 250 θέσεις σκαφών και για την χρηματοδότησή της θα επιδιωχθεί η συνεργασία με ιδιώτη και το πρόγραμμα JESSICA.

3. Το νέο λιμάνι Αιγίου του οποίου η αποπεράτωση έχει ενταχθεί στο Π.Ε.Π. Δυτικής Ελλάδος (8.5 εκ. ευρώ), και ήδη οι εργασίες έχουν ξεκινήσει. Η μελέτη σύνδεσης του νέου λιμανιού με την ΠΑΘΕ είναι ώριμη και διεκδικείται η χρηματοδότησή της από το Π.Ε.Π, Δυτικής Ελλάδας.

4. Το Τ.Ε.Ι. Αιγίου με δύο δυναμικά αναπτυσσόμενα τμήματα (Φυσικοθεραπείας και Οπτικής – Οπτομετρίας) και με δικές του εγκαταστάσεις τα κτίρια του πρώην εργοστασίου της Χαρτοποιίας. Έχει δημοπρατηθεί η επισκευή του κτιρίου του τμήματος Οπτικής – Οπτομετρίας και αναμένεται η έναρξη των εργασιών.

5. Το Πολύκεντρο Μυρτιάς, ένα σύγχρονο Συνεδριακό Κέντρο, χωρητικότητας 310 θέσεων, που η λειτουργία του μαζί με τα πέντε καταστήματα και τον περιβάλλοντα χώρο του (παλαιοί κήποι χαρτοποιίας) αναμένεται να αποτελέσουν σημείο αναφοράς για όλη την πόλη.

6. Το σημερινό λιμάνι της πόλης, το οποίο μετά την αποπεράτωση και λειτουργία του νέου λιμανιού θα δώσει ανάσα ζωής σε όλο τον παραλιακό χώρο.

7. Το Ιερό Προσκύνημα της πολιούχου της πόλης Παναγίας της Τρυπητής, την ανακαίνιση του οποίου σχεδιάζει η Ιερά Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας.

8. Την παραλιακή ζώνη με τα καταστήματα και τους χώρους αναψυχής, όπως διαμορφώνεται σήμερα αλλά και όπως μπορεί να αναπλαστεί μετά την σχεδιαζόμενη ένταξή της στο πρόγραμμα Ολοκληρωμένα σχέδια Αστικής Ανάπτυξης (Ο.Σ.Α.Α.) του Ε.Σ.Π.Α.

9. Οι δώδεκα βρύσες χαρακτηριστικό σημείο της παραλίας.

10. Ο Πλάτανος του Παυσανία με την πλατεία και το Κυλικείο, μπορούν μαζί με τα δύο προηγούμενα να αποτελέσουν σημαντικό τουριστικό πόλο έλξης.

11. Ο Παλαιός Σταθμός του Ο.Σ.Ε. εφόσον παραχωρηθεί στο Δήμο μπορεί να αποτελέσει μαζί με τις συνεχόμενες παλιές αποθήκες της Π.Ε.Σ. σημαντικό σημείο της πόλης πολιτιστικών, περιβαλλοντικών, τουριστικών, αναπτυξιακών και άλλων δραστηριοτήτων.

12. Οι παλιές αποθήκες και εγκαταστάσεις της Π.Ε.Σ. οι οποίες ανήκουν στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος και για τις οποίες ο Δήμος Αιγιαλείας, με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. μετά από εισήγηση του Δημάρχου κ. Σ. Θεοδωρακόπουλου, ζητάει την κυριότητα για αξιοποίηση των κτιρίων με χρήσεις πολιτιστικές και περιβαλλοντικές.

13. Το καταφύγιο σκαφών του Ι.Ν.Ο.Α. και το χωροθετημένο καταφύγιο τουριστικών σκαφών, δίπλα στο εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου. Με πλήρη μελέτη του καταφυγίου τουριστικών σκαφών ο Δήμος Αιγιαλείας διεκδικεί την ένταξή του στο Ε.Σ.Π.Α. και συγκεκριμένα στο τομεακό πρόγραμμα του Ε.Ο.Τ.

14. Ο βιότοπος της Αλυκής, μια μικρή αλλά πολύ σημαντική περιοχή Natura 2000, μαζί με την μοναδική πλαζ λουομένων. Ο Δήμος Αιγιαλείας διεκδικεί την ένταξη της περιοχής στο Π.Ε.Π. Δυτικής Ελλάδος για την δημιουργία Κέντρου Παρατήρησης πουλιών για την προσέλκυση μαθητικού Τουρισμού.

Για όλες τις παραπάνω ενέργειες ο Δήμος Αιγιάλειας, η Δημοτική Αρχή μαζί με το λιμενικό Ταμείο έχουν τη συνεργασία, τη βοήθεια και τη συμπαράσταση του Εμπορικού Συλλόγου Αιγίου, του ΙΝΟΑ και του ΝΟΑ, των δύο ναυταθλητικών σωματείων της πόλης που τόσα έχουν προσφέρει στο να στρέψει τα βλέμματά της η πόλη στη θάλασσά της, του περιβαλλοντικού συλλόγου Άγιος Νικόλαος, των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στην παραλία, των κατοίκων και των συλλόγων της Μυρτιάς κ.ά.

Θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα με δύο λόγια στην περιοχή αναψυχής και στο πρόγραμμα ΟΣΑΑ στο οποίο έχει ενταχθεί η Ανάπλαση της παραλιακής ζώνης με το ποσό των 3 εκ. ευρώ.

Η ολοκληρωμένη ανάπλαση της περιοχής παρέμβασης αποτελεί μία «ευκαιρία» για την ανάπτυξη υποδομών τουρισμού και αναψυχής και αξιοποίησης της παραλίας, που μαζί με την υλοποίηση του χωροθετημένου καταφυγίου τουριστικών σκαφών και της σχεδιαζόμενης μαρίνας θα λειτουργήσει θετικά στην προσέλκυση επισκεπτών. Παράλληλα, η προτεινόμενη αναβάθμιση της αισθητικής και της λειτουργικότητας των συνδετήριων οδικών αξόνων, κλιμακωτών μονοπατιών και καλντεριμιών έχει σαν στόχο τη σύνδεση του κέντρου της πόλης με την παραλία, συμβάλλοντας στην αύξηση του αριθμού των επισκεπτών που καταλήγουν στο κέντρο της πόλης και δημιουργώντας προϋποθέσεις για ευρύτερη οικονομική ανάπτυξη της περιοχής μέσω αύξησης της κίνησης των εμπορικών καταστημάτων και της παροχής συναφών εξυπηρετήσεων.

Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις στην παραλιακή ζώνη και οι συνδέσεις αυτής με την άνω πόλη έχουν στόχο:

 Την δημιουργία και εξασφάλιση υψηλής ποιότητας δημόσιων κοινόχρηστων χώρων

 Τη δημιουργία δικτύου διαδρομών στην παραλιακή ζώνη και από και προς την άνω πόλη που θα εξασφαλίζει την αισθητική συνέχεια, καθώς και την ευκολία διάβασης

 Τη σύνδεση της παράκτιας ζώνης με το κέντρο της πόλης με αναβάθμιση και αξιοποίηση των ήδη υπαρχόντων περασμάτων.

 Τη δημιουργία προϋποθέσεων για την ανάδειξη αξιόλογων αρχιτεκτονικά κτιρίων τα οποία έχουν εγκαταλειφθεί (σταφιδαποθήκες, σταθμός ΟΣΕ. παλαιά σφαγεία, παλαιά ηλεκτρική κ.α.).

 Τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας για τον επισκέπτη που θα γνωρίσει την πόλη βήμα - βήμα.

 Την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και της τοπικής αγοράς εργασίας με τη βελτίωση της ελκυστικότητας για ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

 Η ενίσχυση και ο εμπλουτισμός της τουριστικής ταυτότητας του Αιγίου αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ολοκλήρωση της γενικότερης εικόνας της Αιγιαλείας ως τουριστικού προορισμού, με στόχο την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, τη στόχευση σε εδικές ομάδες τουριστών και τη συνδυαστική αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής.