Υπέρ της αναθεώρησης προς τα πάνω των εισοδηματικών-περιουσιακών κριτηρίων ώστε να δημιουργηθεί ένα διευρυμένο θεσμικό πλαίσιο «ευαλωτότητας» που θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα του εξωδικαστικού, τάσσονται οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers) ενόψει και των αλλαγών που προωθούνται από το υπουργείο Οικονομικών με το νομοσχέδιο για τον Εξωδικαστικό, τη λειτουργία των servicers κ.λπ.
Ωστόσο η αύξηση των κριτηρίων «κολλάει» στο κόστος που θα είχε για το Δημόσιο καθώς θα αύξανε τους δυνητικά δικαιούχους του ενδιάμεσου προγράμματος προστασίας το οποίο «τρέχει» μέχρι να δημιουργηθεί ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων.
Μάλιστα κάποια στελέχη της αγοράς υποστηρίζουν ότι η ευαλωτότητα έχει και κοινωνικά χαρακτηριστικά, τα οποία ενδεχομένως θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να λαμβάνονται υπόψη, όχι μόνο οικονομικά, με δεδομένο μάλιστα ότι τα εισοδηματικά-περιουσιακά κριτήρια είναι πολύ χαμηλά και θα έπρεπε να αυξηθούν ώστε να είναι ρεαλιστικά, διευρύνοντας την περίμετρο εκείνων που χρήζουν προστασίας.
Υπενθυμίζεται ότι το εισοδηματικό κριτήριο ξεκινά από τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και φτάνει μέχρι τις 21.000 ευρώ για νοικοκυριά αποτελούμενα από 5 μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω. Σε ό,τι αφορά την ακίνητη περιουσία, η συνολική φορολογητέα αξία (όπως προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ) δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, ποσό που φτάνει μέχρι τις 180.000 ευρώ βάσει των μελών του νοικοκυριού. Το όριο καταθέσεων, μετοχών, ομολόγων φτάνει μέχρι τις 21.000 ευρώ για νοικοκυριό με 5 μέλη.
Πρακτικά, με βάση τα παραπάνω κριτήρια, ένα ζευγάρι μισθωτών με τρία παιδιά και ετήσιο εισόδημα 22.000 ευρώ, με πρώτη κατοικία ένα διαμέρισμα 110 τ.μ. στην Αθήνα, π.χ. στον Βύρωνα ή στα Πατήσια, ένα σπίτι που κληρονομήσαν στο χωριό που υπερβαίνουν σε συνολική αξία τις 180.000 ευρώ και καταθέσεις 10.000 ευρώ, δεν θεωρείται «ευάλωτο» νοικοκυριό διότι δεν πληροί σωρευτικά τα κριτήρια του νόμου καθώς το εισόδημα και η ακίνητη περιουσία του είναι εκτός… ορίων. Και φυσικά δεν λαμβάνονται υπόψη και άλλα στοιχεία, όπως για παράδειγμα αν το ένα από τα παιδιά σπουδάζει μακριά από τον τόπο μόνιμης κατοικίας.
Πέραν της διεύρυνσης της περιμέτρου των ευάλωτων, οι servicers έχουν θέσει και ζητήματα που σχετίζονται με τις προωθούμενες αλλαγές-βελτιώσεις στον Εξωδικαστικό.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την υποχρέωση των servicers να αποδέχονται αυτόματα τη ρύθμιση που βγάζει ο αλγόριθμος για τους ευάλωτους, οι εταιρείες ζητούν η ρύθμιση να αποτελεί εκτελεστό τίτλο, να έχει δηλαδή νομικές συνέπειες (αναγκαστικά μέτρα) στην περίπτωση μη τήρησής της, όπως ισχύει και στη διαδικασία της διαμεσολάβησης αλλά και προβλεπόταν στον νόμο 4605/2019. Εκτιμούν ότι ο εκτελεστός τίτλος θα λειτουργούσε σαν μαστίγιο για την τήρηση της ρύθμισης και θα μείωνε δραστικά –πάνω από το μισό– το ποσοστό των ρυθμίσεων που «σκάνε» και σήμερα κινείται κοντά στο 40%. Μάλιστα, κάποιες από αυτές τις ρυθμίσεις «κοκκινίζουν» άμεσα, γεγονός που καταδεικνύει ότι ο Εξωδικαστικός είναι για κάποιους μέσο… καθυστερήσεων.
Το άλλο ζήτημα που θέτουν είναι αυτό της προκαταβολής εκ μέρους του οφειλέτη (όχι του ευάλωτου), ύψους 10% της οφειλής για την αναστολή πλειστηριασμού. Σύμφωνα με στελέχη των servicers, το 20% των αναγγελθέντων πλειστηριασμών αναστέλλονται με προκαταβολή, ενώ σε κάθε έναν πετυχημένο-ολοκληρωμένο πλειστηριασμό αντιστοιχούν 10 πετυχημένες ρυθμίσεις.
Η ενημέρωση των «κόκκινων» και η πλατφόρμα
Υπέρ της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα δίνει τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να έχουν αναλυτική ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο των «κόκκινων» οφειλών τους που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκιά τους είναι οι εταιρείες διαχείρισης. Οπως σημειώνουν, η πλατφόρμα θα απελευθέρωνε πόρους και θα επέτρεπε στους 3-4 μεγάλους «παίκτες» της αγοράς -που έχουν ήδη επενδύσει σε ψηφιακά εργαλεία- να κάνουν σε βάθος χρόνου απόσβεση του υψηλού κόστους των επενδύσεων που απαιτούνται. Αυτό ωστόσο δεν ισχύει και για τους μικρότερους, με μικρότερα υπό διαχείριση χαρτοφυλάκια, που χρειάζονται ακόμα μεγαλύτερες επενδύσεις.
Επιπρόσθετα, το χρονικό περιθώριο που δίνεται για την ανάπτυξη των πλατφορμών είναι πολύ πιεστικό –σύμφωνα με το νομοσχέδιο που ακόμα δεν έχει μπει σε δημόσια διαβούλευση, η καταληκτική ημερομηνία είναι η 31η Μαρτίου 2024– με δεδομένες μάλιστα πρακτικές δυσκολίες στην πλήρη και αναλυτική αποτύπωση συγκεκριμένης κατηγορίας δανείων. Ειδικά μάλιστα για τις υποθέσεις του νόμου Κατσέλη, οι servicers έχουν ζητήσει 3μηνη παράταση. Σημειώνουν ότι ούτε οι τράπεζες, με λιγότερο σύνθετες περιπτώσεις οφειλών, διαθέτουν αντίστοιχες πληροφορίες-συστήματα.
Οπως ανέφερε κορυφαίο στέλεχος, η μετάπτωση των δανείων τραπεζών που απορροφήθηκαν τα χρόνια της κρίσης από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες συνοδεύτηκε από τεράστια προβλήματα, ένα απίστευτα μεγάλο χαρτοβασίλειο και όγκο δεδομένων. Εν συνεχεία και εντός διετίας «κόκκινα» δάνεια 100 δισ. ευρώ (συνοδευόμενα φυσικά από τους αντίστοιχους φυσικούς και ηλεκτρονικούς φακέλους) πέρασαν στους servicers.
από: https://www.efsyn.gr