Απάντηση της Κομισιόν σε ερώτηση του Ν. Χρυσόγελου για την κρίση χρέους και τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές στην Ελλάδα.

13.3.2013

Δεν απορρίπτει σαφώς τις αιτιάσεις για λανθασμένες εκτιμήσεις και επιπτώσεις στην αύξηση του χρέους ο Ευρωπαίος Επίτροπος Olli Rehn αλλά θεωρεί ότι είναι περιορισμένης σημασίας και χρηστικότητας οι οικονομικές μελέτες, σύμφωνα με την απάντησή του σε ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου, ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο.

«Είναι πράγματι εξαιρετικά ενδιαφέρον, αλλά καθόλου αισιόδοξο για το μέλλον της Ευρώπης να διαβάζουν οι Ευρωπαίοι πολίτες σε γραπτή απάντηση του Επιτρόπου Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων πως η σημασία οικονομικών μελετών εκτίμησης επιπτώσεων των πιο αναγνωρισμένων ινστιτούτων του κόσμου είναι περιορισμένης σημασίας και ειδικά για την Ελλάδα πολύ περιορισμένης χρηστικότητας!» υπογραμμίζει ο Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος. «Όμως το αισιόδοξο είναι ότι κατά την ψηφοφορία στις 12/3/2013, στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, της έκθεσης Gauzes (A7-0172/20120) για την “Ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας των κρατών μελών με σοβαρές δυσκολίες αναφορικά με τη χρηματοοικονομική τους σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ” (διπλό πακέτο), οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν μια σειρά διατάξεις (πολλές από τις οποίες προτάσεις των Πράσινων) που διαφοροποιούν πολλά από όσα μέχρι σήμερα εφαρμόζονται στις πολιτικές δημοσιονομικής εξυγίανσης ».

Η απάντηση του Επιτρόπου Olli Rehn ήρθε τέσσερις μήνες μετά την κατάθεση της ερώτησης του Νίκου Χρυσόγελου για την κρίση χρέους, τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές και την ακολουθούμενη πολιτική. Η ερώτηση είχε επικεντρωθεί σε μελέτη της ίδιας της Κομισιόν που αναφέρεται στο κείμενο της ερώτησης, όπου εκτιμάται για την Ελλάδα πως οποιοδήποτε μέγεθος «δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή» μεγαλύτερο του 0,5 προκαλεί αύξηση του χρέους ακόμη και σε «υγιείς» δημοσιονομικά περιόδους. Η Κομισιόν δεν σχολιάζει τα ευρήματα αυτά, δεν απορρίπτει τις αιτιάσεις πως η ακολουθούμενη πολιτική αυξάνει το χρέος και το καθιστά μη βιώσιμο.

Πώς είναι δυνατόν να μην κάνει εκ των υστέρων προσαρμογή των πολιτικών, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που έχουν προκύψει; “Αν ληφθεί υπόψη η απώλεια εμπιστοσύνης εκ μέρους των επενδυτών, όπως εκφράζεται από τα αυξανόμενα επιτόκια των κρατικών ομολόγων, προκύπτει ότι τα στοιχεία δεν είναι ασύμβατα με ένα μέσο πολλαπλασιαστή κατώτερο της μονάδας, όπως χρησιμοποιείται στην περίπτωση των κοινών μακροοικονομικών μοντέλων” απαντάει γενικά ο Επίτροπος Olli Rehn στην ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου για την κρίση χρέους, τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές και την ακολουθούμενη πολιτική στην Ελλάδα.

Η αναφορά είναι όμως γενική και δεν αφορά την Ελλάδα, αφού η μελέτη που επικαλείται η Επιτροπή στην απάντηση εξαιρεί ρητά στα συμπεράσματα την ειδική περίπτωση της Ελλάδας .

Ο Επίτροπος για άλλη μία φορά “ελπίζει στην επιστροφή της εμπιστοσύνης των αγορών προς τη χώρα μας”, καλεί για “αποφασιστική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων”, ενώ – προφανώς απαντώντας στο ερώτημα που σχετίζεται με το αν προτίθεται η Επιτροπή να εισηγηθεί εισαγωγή εγγυήσεων υπέρ της Ελλάδας για περιπτώσεις αποδεδειγμένων σημαντικών αστοχιών στο σχεδιασμό της προσαρμογής από την τρόικα- “θυμίζει πως έχει ήδη συμφωνηθεί διετής παράταση της χρονικής περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής”.

Ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά: «Με σειρά υποθέσεων, σε μελέτη που ρητά εξαιρεί την Ελλάδα από τους υπολογισμούς, η Κομισιόν προσπαθεί να ..δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Τέσσερις μήνες μετά την κατάθεση της ερώτησής μου και αφότου το θέμα της υποεκτίμησης του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και μεταξύ μη οικονομολόγων, παρακολουθούμε την Επιτροπή να αντιμετωπίζει με απάθεια τη δεδομένη αρνητική επίπτωση του ελληνικού προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής στο χρέος, ενώ, αμυνόμενη, επαναλαμβάνει για άλλη μία φορά πως η Ελλάδα καλείται να εφαρμόσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων ελπίζοντας σε ...κάτι καλύτερο.

Παράλληλα, στη φιλολογικού τύπου απάντηση, χαρακτηρίζει ως περιορισμένης σημασίας και χρηστικότητας τις οικονομικές μελέτες εκτίμησης επιπτώσεων των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών, τις ίδιες ακριβώς μελέτες και τα ίδια ακριβώς μοντέλα στα οποία δομήθηκε το αλάνθαστο κατά τα άλλα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας.

Η Κομισιόν δεν είναι σε θέση να απορρίψει τις αιτιάσεις για την αρνητική επίπτωση του προγράμματος στο χρέος. Δεν είναι σε θέση να απορρίψει τις αιτιάσεις για σχεδιασμό ενός «κακού» μοντέλου προβλέψεων. Δεν απορρίπτει πως το ύψος του πολλαπλασιαστή που χρησιμοποιείται είναι κοντά και κάτω από τη μονάδα, δηλαδή παραδέχεται πως είναι άνω του «οριακού» για την Ελλάδα 0,5 !

Οι Πράσινοι έχουμε επισημάνει επανειλημμένα την ανάγκη για επανεξέταση του μοντέλου προσαρμογής για την Ελλάδα στη βάση της αναγνώρισης των πρόσφατων επιπτώσεων των δοκιμασμένων πολιτικών, έχοντας ως προτεραιότητα την αξιοπρεπή διαβίωση όλων των πολιτών και τη στροφή σε ένα πράσινο βιώσιμο μοντέλο ανάκαμψης. Απαιτείται να εφαρμοστεί ένα συνεκτικό εναλλακτικό σχέδιο που θα επιτυγχάνει την σταδιακή δημοσιονομική εξυγίανση με ισορροπημένο και κοινωνικά δίκαιο τρόπο, ενώ θα αναζωογονεί και θα αλλάζει την οικονομία, θα ενισχύει την κοινωνική συνοχή και θα δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Περίπου αυτά που αποφάσισε με μεγάλη πλειοψηφία η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στις 12/3/2013 στο πλαίσιο του λεγόμενου “διπλού πακέτου”. Μάλιστα ο Olli Rehn εξέφρασε την ικανοποίησή του για την απόφαση αυτή του Ευρωκοινοβουλίου!

Η χώρα χρειάζεται ένα ισορροπημένο και αποτελεσματικό εναλλακτικό σχέδιο διεξόδου από την κρίση, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να ξεπεραστεί η αδιαλλαξία και η εμμονή σε ξεπερασμένες πρακτικές και αστοχίες που πλέον είναι ολοφάνερες. Η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου προσφέρει, αν αξιοποιηθεί σωστά, μια πόρτα εξόδου από τις αδιέξοδες πολιτικές που βασίζονται σε ιδεολογική ακαμψία και κλείνουν τα μάτια στην πραγματικότητα».

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-010015/2012

προς την Επιτροπή

Άρθρο 117 του Κανονισμού

Nikos Chrysogelos (Verts/ALE)

Θέμα: Κρίση χρέους και δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές στην Ελλάδα

Σε πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ και παλαιότερες αναφορές , διαπιστώνεται πως ο «δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής» που χρησιμοποιείται στις προβλέψεις κατά το σχεδιασμό μοντέλων δημοσιονομικής προσαρμογής από το ΔΝΤ έχει υποεκτιμηθεί σημαντικά. Σε πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής , εκτιμάται για την Ελλάδα πως οποιοδήποτε μέγεθος «δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή» μεγαλύτερο του 0,5 προκαλεί αύξηση του χρέους ακόμη και σε «υγιείς» δημοσιονομικά περιόδους . Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη , ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής για την Ελλάδα κατά την περίοδο της κρίσης εκτιμάται ως 1,32. Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

1. Υιοθετεί την άποψη που παρουσιάζεται στην έκθεση του ΔΝΤ για το ύψος των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών;

– Έχει εκτιμηθεί το πραγματικό μέγεθος του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή για την Ελλάδα για τα έτη μετά την έναρξη εφαρμογής των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής;

– Σχετικά με το νέο πακέτο μέτρων που πρόκειται να εισαχθούν προς ψήφιση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, ποιο είναι το μέγεθος του πολλαπλασιαστή που χρησιμοποιείται στο βασικό σενάριο προβλέψεων; Έχει ληφθεί υπόψη κατά την πρόσφατη διαβούλευση μεταξύ τρόικας και Ελληνικής Κυβέρνησης η ανάλυση του ΔΝΤ για υποεκτιμήσεις πολλαπλασιαστών;

2. Πολλοί αναλυτές , υποστηρίζουν πως έχει αποδειχθεί ότι η επιλογή της λιτότητας για μείωση του χρέους φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα και οδηγεί σε – όχι μόνο προσωρινά - αύξηση της ανάγκης δανεισμού. Θεωρεί η Επιτροπή πως η αυστηρή λιτότητα παραμένει η ενδεδειγμένη επιλογή στοχεύοντας στη μείωση του χρέους στην Ελλάδα; Αν ναι, σε τι βάθος χρόνου;

3. Πού οφείλονται οι αποκλίσεις επίτευξης στόχων στο ελληνικό πρόγραμμα; Προτίθεται η Επιτροπή να εισηγηθεί εισαγωγή εγγυήσεων υπέρ της Ελλάδας για περιπτώσεις αποδεδειγμένων σημαντικών αστοχιών στο σχεδιασμό της προσαρμογής από την τρόικα;

EL

E-010015/2012

P-000835/2013

Απάντηση του κ. Rehn εξ ονόματος της Επιτροπής (1.3.2013)

Η σημασία των πρόσφατων μελετών σχετικά με τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή είναι περιορισμένη λόγω του βραχυπρόθεσμου ορίζοντά τους και άλλων παραγόντων που ενδεχομένως επηρέασαν την ανάπτυξη σε σχέση με τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Περιλαμβάνουν τα αποτελέσματα στο κλίμα εμπιστοσύνης τα οποία υλοποιούνται τώρα και από τα οποία επωφελούνται οι ευάλωτες χώρες. Αν ληφθεί υπόψη η απώλεια εμπιστοσύνης εκ μέρους των επενδυτών, όπως εκφράζεται από τα αυξανόμενα επιτόκια των κρατικών ομολόγων, προκύπτει ότι τα στοιχεία δεν είναι ασύμβατα με ένα μέσο πολλαπλασιαστή κατώτερο της μονάδας, όπως χρησιμοποιείται στην περίπτωση των κοινών μακροοικονομικών μοντέλων.

Οι πρόσφατες μελέτες έχουν πολύ περιορισμένη χρηστικότητα ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ελλάδας, άποψη η οποία εκφράστηκε σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στον ελληνικό τύπο από τον επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ .

Το δημοσιονομικό έλλειμμα έφθασε το 15,6% του ΑΕΠ το 2009 και οι αγορές δεν ήταν πλέον πρόθυμες να χρηματοδοτούν το υψηλό ελληνικό χρέος. Το γεγονός αυτό οδήγησε στη δρομολόγηση του προγράμματος χρηματοδοτικής συνδρομής την άνοιξη του 2010. Ωστόσο, η αβεβαιότητα και τα προβλήματα υλοποίησης εξακολουθούσαν να είναι παρόντα κατά τα πρώτα έτη του προγράμματος. Από το περασμένο καλοκαίρι το ελληνικό πρόγραμμα επανήλθε με αποφασιστικότητα στη σωστή πορεία. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε τον προηγούμενο Δεκέμβριο στο πλαίσιο της Ευρωομάδας ήρε την επιζήμια αβεβαιότητα που επικρατούσε στην Ελλάδα για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα και σηματοδότησε την επιστροφή του κλίματος εμπιστοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταίροι της ζώνης του ευρώ συμφώνησαν να παρατείνουν κατά δύο έτη την χρονική περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής.

Εναπόκειται πλέον στις ελληνικές αρχές να διασφαλίσουν ότι η εμπιστοσύνη αυτή θα συνεχίσει να αυξάνεται μέσω της αποφασιστικής εφαρμογής του προγράμματος μεταρρυθμίσεων.