Έρευνα διαφόρων γερμανικών μέσων ενημέρωσης αναζωπύρωσε τη συζήτηση σχετικά με την κατανομή των γεωργικών επιδοτήσεων της ΕΕ, δεδομένου ότι τα κονδύλια κατανέμονται σε μεγάλο βαθμό με βάση τη γεωργική έκταση, γεγονός που ωφελεί ιδιαίτερα τις μεγάλες γεωργικές εταιρείες.
Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις στη Γερμανία έλαβαν περίπου 53 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚAΠ) της ΕΕ κατά τη διάρκεια της περιόδου χρηματοδότησης που ξεκίνησε το 2014 και θα ολοκληρωθεί φέτος.
Το ποσό αυτό ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 127.000 ευρώ ανά γεωργική εκμετάλλευση για οκτώ χρόνια.
Ωστόσο, ο μέσος όρος δεν αποτυπώνει την πλήρη εικόνα, καθώς τα ποσά χρηματοδότησης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το μέγεθος της εκμετάλλευσης, σύμφωνα με κοινή έρευνα της Süddeutsche Zeitung, του NDR και του WDR που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή (2 Δεκεμβρίου).
Σύμφωνα με την έρευνα, το κορυφαίο 1% των μεγαλύτερων δικαιούχων στη Γερμανία έλαβε σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου των γεωργικών κονδυλίων της ΕΕ, ενώ οι μικρότερες εκμεταλλεύσεις, οι οποίες αποτελούν το 50% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, έλαβαν συνολικά το 8% των επιδοτήσεων.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις λαμβάνουν περισσότερα χρήματα από την ΚAΠ της ΕΕ, διότι οι λεγόμενες άμεσες ενισχύσεις, οι οποίες αποτελούν μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης της ΚAΠ, καταβάλλονται γενικά ανά εκτάριο γεωργικής γης.
Μικρές και μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις στο επίκεντρο
Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα, το χάσμα μεταξύ μεγάλων και μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων διευρύνεται – παρόλο που τόσο η ΕΕ στο σύνολό της όσο και η Γερμανία έχουν θέσει ως στόχο την παροχή ειδικής στήριξης στις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
Στο ισχύον σύστημα άμεσων ενισχύσεων, το οποίο λήγει στο τέλος του έτους, υπάρχει στη Γερμανία η λεγόμενη πριμοδότηση αναδιανομής από την οποία επωφελούνται οι μικρές και μεσαίες γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Πρόκειται για μια πρόσθετη πριμοδότηση για τα πρώτα εκτάρια, τα οποία αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής έκτασης των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Ήδη πριν από το 2014, όταν εκπονήθηκε η τρέχουσα ΚAΠ, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε επιλέξει αυτή την επιλογή αντί να μειώσει τα ποσά των πριμοδοτήσεων πάνω από ένα ποσό 150.000 ευρώ – επιλογή που θα επιτρεπόταν επίσης βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ.
Μένει να δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατανομή των κονδυλίων στο πλαίσιο της μεταρρυθμισμένης ΚAΠ από τον Ιανουάριο.
Το Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής της Γερμανίας, στο οποίο κάθε χώρα της ΕΕ πρέπει να περιγράψει πώς σκοπεύει να εφαρμόσει τη νέα γεωργική πολιτική της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο από το 2023, αναφέρει την προώθηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ως «ειδική χρηματοδοτική προτεραιότητα» του πρώτου πυλώνα της ΚΑΠ, ο οποίος περιλαμβάνει τις άμεσες γεωργικές επιδοτήσεις για μεμονωμένες γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
Στο μέλλον, η πριμοδότηση αναδιανομής θα αντιπροσωπεύει το 30% των άμεσων ενισχύσεων.
Ιστορικές διαφορές
Εν τω μεταξύ, στη Γερμανία, η συζήτηση σχετικά με τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις έχει επίσης μια ισχυρή περιφερειακή συνιστώσα, επειδή οι μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις, που συχνά ανήκουν σε μη τοπικούς επενδυτές, βρίσκονται κυρίως στην Ανατολική Γερμανία. Στα δυτικά γερμανικά κρατίδια, από την άλλη πλευρά, η γεωργία είναι οργανωμένη γύρω από πολύ μικρότερες εκμεταλλεύσεις.
Ο Norwich Rüße, εκπρόσωπος των Πρασίνων για τη γεωργία στο κοινοβούλιο του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, πιστεύει ότι αυτό οφείλεται σε ιστορικούς λόγους.
Δεν ήταν μόνο η κολεκτιβοποίηση της γεωργίας στην Ανατολική Γερμανία υπό το κομμουνιστικό καθεστώς μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που οδήγησε στη δημιουργία μεγάλων αροτραίων εκμεταλλεύσεων, αλλά ο θεμέλιος λίθος για τη διαφορετική γεωργική δομή είχε τεθεί και πριν, είχε δηλώσει στη EURACTIV πέρυσι.
Για παράδειγμα, κατά την περίοδο της απελευθέρωσης των αγροτών στη Δυτική Γερμανία, μεμονωμένοι ενοικιαστές αγρότες αγόρασαν τη γη τους από τους ευγενείς, ενώ μεγάλο μέρος της γης ανατολικά του ποταμού Έλβα παρέμεινε συγκεντρωμένο στα χέρια των ευγενών, εξήγησε.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι τα ατομικά ποσά που καταβάλλονται στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην Ανατολική Γερμανία είναι κατά μέσο όρο σημαντικά υψηλότερα από ό,τι στη Δυτική Γερμανία, παρόλο που συνολικά δύο δυτικογερμανικά κρατίδια – η Βαυαρία και η Κάτω Σαξονία – είναι οι μεγαλύτεροι δικαιούχοι των επιδοτήσεων.
Υπηρεσίες δημόσιου αγαθού αντί για στρεμματικές ενισχύσεις;
Ταυτόχρονα, στην οικονομική κατάσταση των μικρομεσαίων γεωργικών εκμεταλλεύσεων παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες στο πλαίσιο της ΚΑΠ, εκτός από τις άμεσες ενισχύσεις – για παράδειγμα, το πόσο γρήγορα και σε τι ύψος καταβάλλεται η ενίσχυση λόγω κρίσης σε περίπτωση κλυδωνισμών, όπως η τρέχουσα ενεργειακή κρίση.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στη EURACTIV, ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Janusz Wojciechowski ζήτησε η επικείμενη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ να επικεντρωθεί περισσότερο στα εργαλεία διαχείρισης κρίσεων.
Πολλοί ενδιαφερόμενοι φορείς, συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής της Γερμανίας για το μέλλον της γεωργίας, η οποία περιλαμβάνει εκπροσώπους της γεωργίας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της επιστήμης και παρουσίασε πέρυσι την τελική της έκθεση για τη μετάβαση στη βιώσιμη γεωργία, ζητούν μια θεμελιώδη μετατόπιση από το σύστημα των άμεσων πληρωμών βάσει έκτασης.
Σύμφωνα με το σώμα εμπειρογνωμόνων, οι αγρότες θα πρέπει να αμείβονται μέσω της ΚΑΠ για συγκεκριμένες υπηρεσίες προς το κοινό, όπως μέτρα προστασίας του κλίματος και του περιβάλλοντος.
Αυτό θα σήμαινε ότι οι επιδοτήσεις δεν θα συνδέονται πλέον άμεσα με το μέγεθος των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Dec 7, 2022
πηγη: https://www.euractiv.gr