Την επιτομή του εμπαιγμού αποτελεί η παρουσίαση από την κυβέρνηση ως λύση, μετά κιόλας το... ξύσιμο του πάτου του βαρελιού, της υποτιθέμενης ελάφρυνσης των λογαριασμών ρεύματος των αγροτών μέσω δεκαετών διμερών συμβολαίων με κλειδωμένες τιμές για 2+8 χρόνια, δηλαδή έως το 2034, πουλώντας δήθεν προστασία από ακραίες διακυμάνσεις τιμών, ενώ η τάση στις αγορές, υπό κανονικές συνθήκες, είναι και θα είναι ούτως ή άλλως πτωτική, σε πορεία πράσινης μετάβασης.
Το βέβαιο είναι ότι προκαλεί στρεβλές εντυπώσεις και κυρίως σύγχυση, αυτή τη φορά στους αγροτικούς καταναλωτές, και «βολεύει», μαζί με το ένδυμα... της κοινωνικής ευαισθησίας, κολλημένες επενδύσεις σε ΑΠΕ με προφανώς συμφέροντες όρους για τις αντίστοιχες ενεργειακές εταιρείες που έχουν ενδιαφέρον και θα συμμετάσχουν. Έτσι, με έναν σμπάρο δυο τρυγόνια για την κυβερνητική αντίληψη με όχημα τα διμερή συμβόλαια (PPAs): πριμοδοτεί επενδυτές (κυρίως από την αγορά ηλεκτρισμού) και ισχυρίζεται πως προσφέρει λύση υπέρ των εξεγερμένων αγροτών. Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί ότι πρόκειται για «παρέμβαση» τελικά μόνο θεσμική (δίνεται ηλεκτρικός χώρος), χωρίς δημοσιονομικό κόστος - άρα ποιο ξύσιμο του βαρελιού; Όπως ξεκαθαρίστηκε και από την ίδια την κυβέρνηση, δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό και τους φορολογούμενους.
Και εγένετο ηλεκτρικός χώρος
Εκτός των άλλων, είναι απορίας άξιο ότι ενώ σταμάτησαν να δίνονται άδειες για νέα φωτοβολταϊκά λόγω υπερπροσφοράς, ξαφνικά βρέθηκε ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος, και μάλιστα για μεγάλη ισχύ, μεταξύ 300 και 500 MW, ως φαίνεται δε χωρίς περιορισμούς, σε κάποιους παραγωγούς-παρόχους που θα κάνουν διμερή συμβόλαια με αγρότες. Οι εταιρείες αυτές θα πάρουν όρους σύνδεσης με το εθνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας «κατ’ απόλυτη προτεραιότητα» σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, τινάζοντας και πάλι στον αέρα τη σειρά προτεραιότητας σε σχέση με τις γνωστές κατηγορίες για ΑΠΕ στο όνομα δήθεν της διευκόλυνσης των αγροτών, ενώ στην πραγματικότητα ευνοούνται παραγωγοί-πάροχοι.
Θυμίζουμε ότι τα έργα της κατηγορίας Β, που είχαν ως προαπαιτούμενο τη σύναψη διμερών συμβολαίων κατά βάση με τη βιομηχανία, θα ήταν τα τρέχοντα έργα σύμφωνα με την τελευταία θεσμοθετημένη αναθεώρηση της ιεράρχησης. Ωστόσο, σταμάτησε κάθε συζήτηση μέχρι που εμφανίστηκε ως λύση η προώθηση έργων που θα συνοδεύονταν από μπαταρίες (αποθήκευση), κάτι που θα επέφερε επιπλέον κόστη, και είχε ζητηθεί σχετική κινητροδότηση (επιδότηση) για την αποθήκευση ενέργειας, διαδικασία μάλλον δύσκολη, που θα απαιτούσε και εγκρίσεις Ε.Ε. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα έρχονταν μπροστά έργα της κατηγορίας Δ, για τα οποία προβλεπόταν μεν ενσωματωμένη αποθήκευση, αλλά όχι διμερή συμβόλαια - νέο κομφούζιο. Η δε βιομηχανία είχε αρχίσει να αφήνει πίσω έργα ουσιαστικά της δικής της κατηγορίας λόγω των νέων καθυστερήσεων αλλά και της αδηφάγου αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας - τα οποία μήπως τώρα προωθούνται για τους αγρότες; Κύκλοι της αγοράς αναφέρουν ότι η βιομηχανία γυρίζει την πλάτη στα PPAs, καθώς τα θεωρεί ασύμφορα έτσι όπως διαμορφώνονται, ιδίως σε σχέση με τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και των παικτών της. Και θα τα πάρουν οι αγρότες; Παράλληλα, βέβαια, οι πάροχοι θα δίνουν τελικές τιμές (τιμολόγια) στους αγρότες «κλειστές» και μάλλον δυσανάλογες με την τρέχουσα αγορά, κάνοντας ούτε λίγο ούτε πολύ διαχείριση κινδύνου (hedging) με το αγροτικό ρεύμα.
Από την αποκλιμάκωση στις βίαιες διακυμάνσεις
Δίγλωσση εμφανίζεται η κυβέρνηση ως προς την πορεία των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Από τη μία, για τους οικιακούς καταναλωτές η αποκλιμάκωση των τιμών στις αγορές του αερίου και στη χονδρεμπορική ρεύματος οδηγούν σε χαμηλότερες τιμές σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα και διαμηνύεται διαρκώς περαιτέρω πτώση στο μέλλον λόγω υψηλότερου δυναμικού ΑΠΕ. Από την άλλη, για τους αγρότες θα υπάρξουν βίαιες αλλαγές, που με τιμές υψηλότερες από της αγοράς θα... προστατευθούν σε ορίζοντα δεκαετίας - άρα οι οικιακοί και άλλοι καταναλωτές είναι εκτεθειμένοι; Μπερδεύεται το αφήγημα...
Προφανώς οι εταιρείες προμήθειας αποκομίζουν σημαντικά κέρδη από τα επαγγελματικά/αγροτικά τιμολόγια που σήμερα (Φεβρουάριος) διαμορφώνονται από 12,5 έως 20 λεπτά/κιλοβατώρα, με επικρατέστερη τιμή κοντά στα 14 λεπτά. Την ίδια στιγμή, η αντίστοιχη τιμή στα οικιακά εκκινεί από 11 έως 12 λεπτά. Η κυβέρνηση για τη διετία (έως Απρίλιο 2026) δίνει στους αγρότες τιμή έως 11 λεπτά. Σήμερα πάντως η τιμή του φυσικού αερίου έχει κατρακυλήσει κοντά στα 2,5 λεπτά/κιλοβατώρα και η μέση χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος βρίσκεται κοντά στα 7,5 λεπτά. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι την Τετάρτη 14 Φεβρουαρίου η χονδρεμπορική στη χώρα μας βρέθηκε στα 5,4 λεπτά/κιλοβατώρα, με συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή στο 55%. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην τρέχουσα διετία η βιομηχανία με αντίστοιχα δεκαετή διμερή συμβόλαια παίρνει τιμή (μαζί απώλειες και uplifts) στα 80-81 ευρώ/μεγαβατώρα (περίπου 8 λεπτά/κιλοβατώρα) που ήδη κρίθηκε ως μη συμφέρουσα, ενώ στη δεκαετία θα φτάσουν στα 60 ευρώ (6 λεπτά), που επίσης πλέον θεωρείται υψηλή τιμή…
Αρα για ποιο προνομιακό τιμολόγιο μιλάμε σήμερα αλλά και σε βάθος χρόνου; Πιο πιθανό φαίνεται να εγκλωβιστούν τελικά οι αγρότες σε ένα ακριβό τιμολόγιο συγκριτικά με την πορεία της αγοράς και με σταδιακά ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ στα επόμενα δέκα έτη, που είναι και το ζητούμενο.
από:https://www.avgi.gr