Ενα ερώτημα πλανιέται σχετικά με την πραγματική αποτύπωση της ανεργίας. Πόσοι είναι οι άνεργοι στην Ελλάδα; Eίναι 1.039.475 άτομα όπως λέει η ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ανεβάζοντας το ποσοστό σε πάνω από 22% ή είναι 500.459, περίπου στο 10,5%, όπως εκτιμά η ΕΛΣΤΑΤ με βάση την έρευνα εργατικού δυναμικού τον Ιανουάριο του 2024; Ποιος δείκτης ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα; Kαι γιατί ενώ μειώνεται η ανεργία και δημιουργούνται νέες θέσεις απασχόλησης, αυτή η μείωση δεν αποτυπώνεται ούτε καν ως τάση στη μείωση των εγγεγραμμένων ανέργων στα μητρώα της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης; Aντιθέτως, η απόκλιση ανάμεσα στο μέγεθος της ανεργίας που εμφανίζει η ΔΥΠΑ και σε αυτό της ΕΛΣΤΑΤ παραμένει σταθερά μεγάλη.

Αν και υπάρχουν κοινωνικοί επιστήμονες και έγκριτοι οικονομολόγοι που υποβαθμίζουν την πρακτική σημασία των ποσοστών μείωσης των ανέργων με βάση τις μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ και αποδεικνύουν ότι η μείωση της ανεργίας, τουλάχιστον σε ποσοστό 27%, οφείλεται όχι στο ότι αυξάνεται η απασχόληση, αλλά στο ότι μειώνεται το εργατικό δυναμικό της χώρας λόγω του οξύτατου δημογραφικού προβλήματος (βλέπε άρθρο Σ. Ρομπόλη - Β. Μπέτση στο euro2day με τίτλο «Γιατί η μείωση της ανεργίας δεν είναι όπως φαίνεται;»), ενδέχεται για τη μεγάλη απόκλιση των δύο πηγών μέτρησης να επιδρούν δύο παράγοντες πολιτικής. Αιτίες που εμποδίζουν την αποτύπωση της πραγματικής εικόνας και καθιστούν ερευνητικό άθλο την εξακρίβωση του πραγματικού ποσοστού ανεργίας. Κι αυτοί οι παράγοντες δεν σχετίζονται ούτε με την ποιότητα της στατιστικής έρευνας από την ΕΛΣΤΑΤ, ούτε με τις καταγραφές της ΔΥΠΑ.

Σχετίζονται με την απουσία συγκροτημένου σχεδίου για την αύξηση της απασχόλησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και με την διπλή υποκατάσταση που κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Από τη μία πλευρά έχει υποκαταστήσει την ανάγκη σταθερής και αξιοπρεπούς απασχόλησης με τα εκατοντάδες προγράμματα προσωρινής εργασίας. Και ταυτοχρόνως υποκαθιστά, σε βαθμό που υπερβαίνει κάθε άλλη προηγούμενη -εκτός μνημονίων- κυβέρνηση, την ανάγκη ενίσχυσης του εισοδήματος όχι από την εργασία αλλά με επιδόματα. Και μάλιστα σε σημείο τέτοιο που ήδη για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα οι δικαιούχοι ανέρχονται σε 191.000, χωρίς να γνωρίζουμε εάν και κατά πόσο τους παρέχεται παράλληλα και δυνατότητα εργασίας, όπως ορίζει η αρχική λογική του προγράμματος που σχεδιάστηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα. Η υποκατάσταση αυτή προϋποθέτει να έχει εγγραφεί ο δικαιούχος στη ΔΥΠΑ. Για τη συμμετοχή του σε προγράμματα κοινωφελούς ή άλλης 8μηνης διάρκειας εργασίας στους δήμους ή στις περιφέρειες, μοριοδοτείται από το ΑΣΕΠ αν έχει προσκομίσει δελτίο ανεργίας.

Σε αυτούς τους παράγοντες, μιας επιδοματικής, μαζικά πελατειακής πολιτικής, που υποκαθιστά την εξασφάλιση ποιοτικής εργασίας (της μόνης που μπορεί να καταπολεμήσει τη φτώχεια στον πυρήνα της) με τα ανακυκλούμενα 8μηνα, οφείλεται η μαζική προσφυγή των ανθρώπων που δηλώνουν άνεργοι στη ΔΥΠΑ και που ενδεχομένως οι ίδιοι ή κάποιοι από αυτούς, αν εμπίπτουν στο στατιστικό δείγμα της ΕΛΣΤΑΤ, διστάζουν να αποτυπώσουν την πραγματική τους κατάσταση.