Loading...

Κατηγορίες

Τετάρτη 09 Ιαν 2019
Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2019
Κλίκ για μεγέθυνση
Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2019Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2019Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2019Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2019Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2019

Ανατολή Ήλιου: 07:39 – Δύση Ήλιου: 17:24
  • Γιορτάζουν:  Παρθένα, Παρθενόπη

Σαν Σήμερα...

 

1949
  Σοβιετικοί οικονομολόγοι, που συναντώνται στη Μόσχα, προσπαθούν να βρουν το λόγο για τον οποίο η καπιταλιστική Αμερική δεν επλήγη από τη μεγάλη οικονομική κρίση, που προέβλεψε ο Μαρξ.

Καρλ Μαρξ
1818 – 1883

 

Γερμανός φιλόσοφος, κοινωνιολόγος και οικονομολόγος, εισηγητής του επιστημονικού σοσιαλισμού και του κομουνισμού. Όπλισε την εργατική τάξη με δύο σπουδαία θεωρητικά κείμενα για τους αγώνες της, το «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος» και «Το Κεφάλαιο». Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους και επιδραστικότερους διανοητές στην ιστορία της ανθρωπότητας.

 

Ο Καρλ Μαρξ (Karl Marx) γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1818 στην πόλη Τριρ (Τρέβηροι στην εξελληνισμένη ονομασία της) της Πρωσικής Ρηνανίας. Ήταν το δεύτερο από τα επτά παιδιά του νομικού Χέρσελ Μορντεκάι (1777-1838), γόνου οικογενείας ραβίνων και της ολλανδοεβραίας Χενριέτα Πρέσμπουργκ (1788 - 1863). Δύο χρόνια πριν από τη γέννηση του Καρλ, ο πατέρας του βαπτίστηκε χριστιανός, προσχωρώντας στην Ευαγγελική Εκκλησία της Πρωσίας κι έλαβε το όνομα Χάινριχ Μαρξ. Στην κίνησή του αυτή δεν τον ακολούθησε η σύζυγός του, η οποία παρέμεινε πιστή στην ιουδαϊκή θρησκεία.

Η οικογένεια Μαρξ ζούσε σ’ ένα απλό, αλλά άνετο ιδιόκτητο σπίτι στην οδό Μπρίγκεργκασετ, που χρόνο με το χρόνο γινόταν κέντρο συνάντησης πλουσίων εμπόρων, πελατών του δικηγόρου Χάινριχ Μαρξ. Το 1824, όταν ο Καρλ ήταν έξι ετών, τα αδέλφια του βαφτίστηκαν ομαδικά χριστιανοί. Η μητέρα του και πάλι δεν ακολούθησε την απόφαση του συζύγου της.

Ο μικρός Καρλ άρχισε να προσκολλάται και να θαυμάζει τον πατέρα του, ενώ τη μητέρα του, που δεν είχε ιδιαίτερη παιδεία, την κορόιδευε για την ολλανδική προφορά της και για τα λάθη της στη γερμανική γλώσσα. Τον περιγράφουν ως χαρακτήρα «δύστροπο, επίμονο, απότομο, αυταρχικό, προσηλωμένο σε ό,τι κάθε φορά του καρφωνόταν στο κεφάλι», καλό μαθητή, με άμεμπτη διαγωγή, που θεωρούσε τους συνομηλίκους του «μικρούς».

Ο Καρλ Μαρξ σε νεαρή ηλικία

Ο Καρλ βιαζόταν να μπει στον κύκλο των μεγαλυτέρων του. Ιδιαίτερο σεβασμό, συμπάθεια και εκτίμηση έτρεφε προς τον φίλο του πατέρα του και βασιλικό σύμβουλο Λούντβιχ φον Βεστφάλεν, τον άνθρωπο που έμελλε να του καθορίσει τη ζωή. Ο φον Βεστφάλεν είχε μία ωραία κόρη, την Τζένη (1814-1881), στενή φίλη της αδελφή του Σοφίας. Η όμορφη Τζένη και οι συζητήσεις με τον πατέρα της, τον είχαν κάνει σχεδόν οικότροφο στο σπίτι του βασιλικού συμβούλου.

Το σκούρο χρώμα της επιδερμίδας του νεαρού Καρλ του «κόλλησε» το παρατσούκλι «Μαύρος». «Ο Μαύρος σας με έστυψε για άλλη μία φορά σαν λεμόνι στην κουβέντα μας» έλεγε ο φον Βεστφάλεν στον πατέρα Μαρξ, καμαρόνοντας για την πνευματική εξέλιξη του Καρλ. Είναι η εποχή που ο «Μαύρος» τελειώνει το σχολείο και ανακαλύπτει ότι θέλει να γίνει ποιητής. Όνειρό του είναι «με τα έργα και τη φαντασία του να κατακτήσει τον κόσμο». Όπως κάθε «καθωσπρέπει» νεαρός Γερμανός των ημερών του, ο Καρλ πίστευε ότι κρύβεται μέσα του ένας Χάινε. Βαθύτατα επηρεασμένος από τον επίσης εβραίο ποιητή, συγκινημένος από τη μουσική των Σούμπερτ, Σούμαν και Μέντελσον και με μούσα την όμορφη Τζένη, αρχίζει να γράφει στίχους ακατάπαυστα.

Το 1835 αποφοιτά με αρκετά καλούς βαθμούς, αλλά και με ένα δηλητηριώδες σχόλιο του καθηγητή του Βίτενσμπαχ στο απολυτήριο: «Περιπίπτει εις το αδιόρθωτον σφάλμα να καταφεύγη εις πολλάς μεταφορικάς παραστάσεις και να χρησιμοποιή εξεζητημένο και παράδοξόν πως ύφος». Ένα χρόνο μετά εγγράφεται στη Νομική Σχολή της Βόννης - και όχι του Βερολίνου, όπως θα ήθελε ο πατέρας του - για να βρίσκεται κοντά στην όμορφη φίλη της αδελφής του.

Το πρώτο έτος σπουδών ήταν συμφορά και για τις επιδόσεις του και για το οικογενειακό κομπόδεμα. Το πατρικό επίδομα ξοδευόταν σε γλέντια. Όπως έγραφε μάλιστα αργότερα στον φίλο του Ένγκελς, η αστυνομία τον είχε συλλάβει «επί μέθη και διαταράξει της νυχτερινής ησυχίας». Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς αρραβωνιάζεται κρυφά από τους γονείς του τη Τζένη Βεστφάλεν.

Ως φοιτητής δεν αναμειγνύεται στην πολιτική, αν και οι ιδέες του Τζουζέπε Ματσίνι για τη «Νέα (ελεύθερη, ανεξάρτητη και ενιαία) Ιταλία» κερδίζουν έδαφος σε όλη την Ευρώπη. Στο Βερολίνο νοικιάζει το σπίτι, όπου κάποτε είχε διαμείνει ο ποιητής Λέσινγκ. Εισχωρεί σύντομα στους κύκλους της γερμανικής διανόησης, όπου εκείνη την εποχή κυριαρχεί «ο παγκόσμιος φιλόσοφος, ο φωτεινός φάρος και το κόσμημα του Πανεπιστημίου του Βερολίνου» Γκέοργκ Χέγκελ (Ο Έγελος των Ελλήνων).

Εγκαταλείπει τον έκλυτο βίο της Βόννης και συνεχίζει να γράφει. Στο δωμάτιό του έβρισκε κανείς παντού χειρόγραφα και τετράδια με ποιήματα, όπως «Τα Βιβλία του Έρωτα», αφιερωμένα - φυσικά - στην Τζένη φον Βεστφάλεν. Ανάμεσα στα έργα που γράφει είναι και μία κωμική νουβέλα, στην οποία δίνει τον τίτλο «Ο Σκορπιός και ο Ευτύχιος». Οι στίχοι του φθάνουν στα γραφεία εκδοτικών οίκων και περιοδικών, αλλά επιστρέφονται με την ίδια παρατήρηση του γυμνασιακού καθηγητή Βίτενσμπαχ.

Το 1838, σε ηλικία 20 ετών, χάνει τον πατέρα του. Ο θάνατος αυτός και η ποιητική αποτυχία τον οδηγούν σε βαριά μελαγχολία και κατάθλιψη. Δεν παρακολουθεί πια τα μαθήματα, απλώς συχνάζει στις συνεδριάσεις του «Κύκλου των Καθηγητών». Ασχολείται πια σχεδόν αποκλειστικά με τη φιλοσοφία. Οι απουσίες από τα μαθήματα τον οδηγούν σε «εξ αποστάσεως» αποφοίτηση από το Πανεπιστήμιο της Ιένας. Ο τίτλος της πτυχιακής του εργασίας φέρει τον τίτλο «Περί της διαφοράς της περί φύσεως φιλοσοφίας του Δημοκρίτου και του Επικούρου» και την υπογράφει στα λατινικά ως Carolus Enricus Marx Trevirensis.

Είναι δύσκολο να βρει απασχόληση, τα οικονομικά της οικογενείας είναι σε δεινή θέση. Ο φίλος του Μπρούνο Μπάουερ του έχει υποσχεθεί θέση υφηγητή στη Βόννη, εφόσον εκείνος καταλάμβανε έδρα καθηγητή. Αλλά και ο Άρνολντ Ρούγκε του είχε δώσει μία υπόσχεση: να εκδώσουν μαζί ένα περιοδικό, το «Αρχείον Αθεΐας». Ο αθεϊσμός, όμως, στον οποίον είναι προσκολλημένος, βάζει τέλος στα όνειρα για μια θέση υφηγητή. Οι πόρτες του πανεπιστημίου γι’ αυτόν κλείνουν οριστικά.

Αρχίζει να αναζητεί οποιαδήποτε αξιοπρεπή εργασία για βιοπορισμό. Σανίδα σωτηρίας, η πρόταση δύο φίλων από τον «Κύκλο των Καθηγητών». Ο Γιουνγκ και ο Οπενχάιμ τον καλούν το 1842 να εργασθεί ως δημοσιογράφος στην «Εφημερίδα του Ρήνου» («Rheinische Zeitung»). Πέντε μήνες προσπαθεί να γράψει το πρώτο του άρθρο, το οποίο τελικά δημοσιεύεται ανυπόγραφο και περνά απαρατήρητο. Οι φίλοι που τον πρότειναν αρχίζουν να απογοητεύονται από την αδράνειά του.

Εν τω μεταξύ, το κυκλοφοριακό φιάσκο της «Εφημερίδας του Ρήνου» (800 φύλλα έναντι 8.000 της αντιπάλου «Εφημερίδας της Κολωνίας») τον οδηγεί στη θέση του διευθυντή. Πρώτη ενέργεια του πρώην ράθυμου συντάκτη και νυν διευθυντή της «Εφημερίδας του Ρήνου» είναι να διαμαρτυρηθεί για τη λογοκρισία. Τα αντίπαλα έντυπα αρχίζουν να του επιτίθενται με κακεντρεχή σχόλια του τύπου «τα παιδιά των πλουσίων εμπόρων της Koλωνίας επεδίδοντο εις τον σνομπισμόν του κομμουνισμού για να σκοτώσουν την ώρα των εις βάρος των περιουσιών των γονέων των». Ένα δημοσίευμα περί διαζυγίου φέρνει τη ρήξη με το εκκλησιαστικό κατεστημένο και την αναστολή έκδοσης της εφημερίδας.

Το έτος 1843 βρίσκει τον Μαρ στο Παρίσι να εκδίδει τα «Γερμανογαλλικά Χρονικά» και να συγγράφει μια μελέτη περί ιουδαϊσμού, την «Εισαγωγή στην κριτική της φιλοσοφία του δικαίου του Χέγκελ» και το «Δοκίμιο κριτικής της Πολιτικής Οικονομίας». Η ύλη, όμως, του πρώτου τεύχους των «Γερμανογαλλικών Χρονικών» οδηγεί σε κατάσχεση του εντύπου και στη σύλληψή του. Τότε ακριβώς είναι που συνδέεται με τον Φρίντριχ Ένγκελς, τον φίλο που θα τον στηρίξει με όλα τα μέσα ως τον θάνατό του.

 

Φρίντριχ Ένγκελς - Καρλ Μαρξ

Ο Ένγκελς «συμπληρωματικά» προς τη φιλοσοφική θεώρηση του Μαρξ διατυπώνει την αρχή ότι οι νόμοι της εξέλιξης των κοινωνιών οδηγούν αναπόφευκτα προς τον κομμουνισμό. Ο Μαρξ αρχίζει να παρακολουθεί τις συγκεντρώσεις των γερμανών εργατών στο Παρίσι και των «μυστικών εταιρειών», όπως ο «Σύνδεσμος των Δικαίων». Παρ’ ότι δεν εγγράφεται μέλος, γίνεται στόχος της γαλλικής αστυνομίας, η οποία αρχίζει να παρακολουθεί κάθε κίνησή του.

 

Το 1844 γνωρίζει τον Προυντόν και τον (κατόπιν άσπονδο αντίπαλό του) Μπακούνιν, με τους οποίους συνεργάζεται στην εφημερίδα «Vorwärts» («Εμπρός»). Οι γερμανοί ηγεμόνες αντιδρούν λυσσαλέα στα δημοσιεύματά του. Κάνουν το παν (και τα καταφέρνουν το 1845) να εκτοπισθεί στις Βρυξέλλες, όπου τον ακολουθεί και η - σύζυγός του πλέον - Τζένη. Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, συνοδευόμενος από τον φίλο του Ένγκελς, πηγαίνει στην Αγγλία για να μελετήσει την κατάσταση των εργατών. Επιστρέφοντας και οι δύο στις Βρυξέλλες γράφουν το έργο «Η γερμανική ιδεολογία».

Αποπειρώνται να δημιουργήσουν ένα ευρύτερο κομμουνιστικό κίνημα, αλλά ο γερμανός πρέσβης στο Βέλγιο, αντιλαμβανόμενος τον κίνδυνο που εγκυμονούσε το δίδυμο Ένγκελς - Μαρξ για την ήδη εκρηκτική ατμόσφαιρα, ζητεί την εκτόπισή του. Ο Μαρξ βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις εργατικές οργανώσεις σε Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία. Τότε είναι που ο «Σύνδεσμος των Δικαίων» τον καλεί στο Λονδίνο για να αναδιοργανώσει αυτή τη «μυστική εταιρεία». Ο Μαρξ αποδέχεται την πρόσκληση και τον Ιούνιο του 1847 παρευρίσκεται στο συνέδριο του «Συνδέσμου των Δικαίων».

Από τις εργασίες του συνεδρίου προκύπτουν οι εξής αλλαγές: Ο Σύνδεσμος αντικαθιστά στην ονομασία του τη λέξη «Δικαίων» με τη λέξη «Κομμουνιστών» και το κεντρικό σύνθημα «Όλοι οι άνθρωποι είναι αδέλφια» μετατρέπεται σε «Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!». Έξι μήνες μετά ο Σύνδεσμος του αναθέτει τη σύνταξη του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου», το οποίο ο Μαρξ ολοκληρώνει το 1848.

Ο Καρλ Μαρξ με τη σύζυγός του Τζένη

Την ίδια χρονιά συλλαμβάνεται στις Βρυξέλλες μαζί με τη σύζυγό του. Αποφυλακίζεται, όμως, σε λίγες ημέρες και μεταβαίνει στο Παρίσι, όπου έχει κηρυχθεί επανάσταση. Ο άνεμος των ταραχών φθάνει στην Αυστρία και στη Γερμανία, όπου ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Δ' αναγκάζεται να προβεί σε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και να συγκαλέσει εθνοσυνέλευση στη Φραγκφούρτη. Το κλίμα αυτό οδηγεί τα βήματα του Μαρξ στην Κολονία. Εκεί κατηγορείται για αδικήματα Τύπου και ένοπλη αντίσταση κατά της αρχής. Κατηγορείται όμως και από ορισμένα μέλη του Συνδέσμου ως «μυστικό όργανο της κεφαλαιοκρατικής αριστοκρατίας».

Τον Μάιο του 1849 καταφεύγει και πάλι στη Γαλλία, όπου πλέον η επανάσταση έχει κατασταλεί. Το 1850 η κόπωση από τους ατελέσφορους δεκαετείς αγώνες είναι εμφανής - και σ’ αυτόν και στο κίνημα. Αποχωρεί από τον Σύνδεσμο φτωχός και χωρίς δουλειά. Ζει πλέον από τη συγγραφή των έργων του και μόνον. Η γέννηση του τέταρτου παιδιού του τον βρίσκει σε άθλια οικονομική κατάσταση. Αποφεύγοντας πλέον κάθε ενεργό ανάμειξη στην πολιτική, αφιερώνεται αποκλειστικά στη συγγραφή του μεγαλύτερου έργου του, του «Κεφαλαίου».

Μετά τον θάνατο του βασιλιά της Πρωσίας (και μεγάλου διώκτη του) Φρειδερίκου Γουλιέλμου Δ', το 1861, επιστρέφει στη Γερμανία, αλλά το 1864 τον βρίσκει ξανά στο Λονδίνο να διαβάζει με ενθουσιασμό την προκήρυξη που έχει συντάξει στο Διεθνές Εργατικό Συνέδριο. Πρόκειται κατ’ ουσίαν για τη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως της Α' Διεθνούς. Στις τάξεις του νέου κομματικού σχηματισμού, όμως, παρεισφρέουν αναρχικοί, με πρώτο και καλύτερο τον Μπακούνιν. Είναι τέτοιο το μένος του εναντίον του ρώσου αναρχικού, ώστε η εφημερίδα του δημοσιεύει ότι η Γεωργία Σάνδη «κατέχει έγγραφα, σύμφωνα με τα οποία ο Μπακούνιν είναι πράκτορας της μυστικής τσαρικής αστυνομίας».

Η Παρισινή Κομμούνα τον βρίσκει στο Λονδίνο, από όπου αποστέλλει στους επαναστάτες οδηγίες και συμβουλές. Στις 30 Μαΐου 1871 συντάσσει την προκήρυξη προς την Κομμούνα. Έχει διαβλέψει ήδη την αποτυχία της. Πιστεύει ότι το κίνημα έπρεπε να έχει στραφεί κατά της νομίμου κυβερνήσεως των Βερσαλλιών, ώστε να μην κλειστούν οι επαναστάτες στο Παρίσι, όπου τελικά και εξοντώθηκαν.

Το 1872 είναι 54 ετών, απογοητευμένος και με υγεία που έχει αρχίσει να κλονίζεται. Προτείνει τη μεταφορά της έδρας της Α' Διεθνούς στη Νέα Υόρκη, αποσύρεται και συνεχίζει τη συγγραφή του «Κεφαλαίου». Η ζωή του έχει κυλήσει με στερήσεις και ταλαιπωρίες, αλλά έχει μοναδικά στηρίγματά του την αγαπημένη του γυναίκα Τζένη Μαρξ και τον αφοσιωμένο φίλο του Φρίντριχ Ενγκελς. «Είμαι ερωτευμένος από την κορυφή ως τα νύχια» γράφει για την κατά τέσσερα χρόνια μεγαλύτερή του σύζυγό του. Η Τζένη είναι η ζωή του. Θεωρεί ότι ο χρόνος δεν είναι σε θέση να πληγώσει την ομορφιά της, η οποία «παραμένει έκπαγλος παρά την προχωρημένη ηλικία». Μαζί της θα αποκτήσει συνολικά επτά παιδιά, από τα οποία μόνο τα τρία θα φθάσουν ως την ενηλικίωση. Το 1878, όμως, η Τζένη πεθαίνει από καρκίνο. «Ο θάνατός της σκότωσε κάθε κίνητρο ζωής γι’ αυτόν» έγραφε ο Ένγκελς.

Ο Καρλ Μαρξ πέθανε στις 14 Μαρτίου 1883 στο Λονδίνο, απογοητευμένος, χωρίς καμία ιδιαίτερη αναγνώριση ή ένδειξη ότι αργότερα θα χαρακτηριζόταν «ο προφήτης φιλόσοφος που σφράγισε την πορεία της ανθρωπότητας». Τάφηκε ως άπατρις, τρεις μέρες αργότερα, στο νεκροταφείο του Χαϊγκέιτ στο Βόρειο Λονδίνο.

 

Γεγονότα

μ.Χ.
869

Ο σεισμός του 869

Ο ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου εν τω Σίγματι

Ο ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου εν τω Σίγματι

Στις 9 Ιανουαρίου του 869 ισχυρός σεισμός έπληξε την Κωνσταντινούπολη, με αποτέλεσμα να προκληθούν σημαντικές καταστροφές και ανθρώπινα θύματα. Την εποχή εκείνη στο θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας βρισκόταν ο Βασίλειος Α' ο Μακεδών, ιδρυτής της Μακεδονικής Δυναστείας. Οι σεισμολόγοι στις μέρες μας υπολόγισαν ότι ο σεισμός ήταν μεγέθους 6,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και εντάσεως 8 βαθμών της κλίμακας Μερκάλι.

 

Ο βυζαντινός συγγραφέας Νικήτας Παφλαγών (περίπου 885 - μέσα του 10ου αι.) χαρακτήρισε τον σεισμό «φρικωδέστατο» και ανέφερε ότι πολλές εκκλησίες, φρούρια και σπίτια γκρεμίστηκαν, ενώ μεγάλος αριθμός ανθρώπων και ζώων σκοτώθηκε. Ο ναός της Αγίας Σοφίας ρηγματώθηκε σε πολλά μέρη, ενώ κατέπεσε ο μεγάλος τρούλος του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου εν τω Σίγματι.

Την ώρα εκείνη στο ναό ετελείτο θεία λειτουργία. Μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν ο τρίχρονος Λέων, ο μετέπειτα αυτοκράτορας Λέων ΣΤ' ο Σοφός, που σώθηκε από τύχη αγαθή. Τον σεισμό φαίνεται να είχε προβλέψει ο βυζαντινός λόγιος Λέων ο Μαθηματικός ή Φιλόσοφος (περίπου 790 - μετά το 869), ο οποίος διακρινόταν για τις αστρολογικές του προβλέψεις.

Το γεγονός του μεγάλου σεισμού της Κωνσταντινούπολης αναφέρεται και σε κώδικα της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Παρισίων, αλλά με ημερομηνία 10 Ιανουαρίου.

Η μνήμη του σεισμού έχει περιληφθεί στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας και τιμάται κάθε χρόνο στις 9 Ιανουαρίου.

 
 
1823
Η ρωσική κυβέρνηση, με υπόμνημά της προς τις άλλες Μεγάλες Δυνάμεις, προτείνει ως λύση του ελληνικού ζητήματος τη σύσταση τριών ηγεμονιών κατά το πρότυπο της Βλαχίας και της Μολδαβίας. Οι προταθείσες ηγεμονίες είναι: α) Θεσσαλία και Ανατολική Στερεά Ελλάς, β) Δυτική Στερεά Ελλάς και Ήπειρος, γ) Πελοπόννησος και Κρήτη.
 
 
1905

Η ρώσικη «Ματωμένη Κυριακή»

Πολύνεκρο περιστατικό, που έλαβε χώρα στην Αγία Πετρούπολη και οδήγησε στη φιλελεύθερη Επανάσταση του 1905.

 

Από τον Δεκέμβριο του 1904 η εργατική τάξη της Ρωσίας βρισκόταν σε αναβρασμό. Με απεργίες στα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα, που είχαν παραλύσει τη χώρα, ζητούσε καθιέρωση οκτάωρης ημερήσιας απασχόλησης, αυξήσεις μισθών, ενώ απαιτούσε από τον αυταρχικό τσάρο Νικόλαο Β' τον τερματισμό του Ρωσοϊαπωνικού Πολέμου και το δικαίωμα της καθολικής ψήφου.

Την Κυριακή 9 Ιανουαρίου 1905 (22 Ιανουαρίου με το νέο ημερολόγιο) ο ιερέας Γκεόργκι Γκαπόν οργάνωσε ένα μεγάλο συλλαλητήριο στην Αγία Πετρούπολη. Ηγείτο της «Συνέλευσης», ενός συνδικάτου εγκεκριμένου από την τσαρική αστυνομία, το οποίο συσπείρωνε κυρίως θρησκευόμενους εργάτες. Πάνω από 100.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε έξι σημεία της πόλης, με σκοπό να κατευθυνθούν στα Χειμερινά Ανάκτορα και να επιδώσουν τα αιτήματά τους στον τσάρο.

Η διαδήλωση ήταν ειρηνική. Ο πατέρας Γκαπόν και οι συνεργάτες του είχαν δημιουργήσει συνθήκες αποτελεσματικής περιφρούρησης για να μην παρεισφρήσουν αναρχικά στοιχεία, που είχαν έντονη παρουσία στα πολιτικά δρώμενα της τσαρικής Ρωσίας. Η αστυνομία φαινόταν να ελέγχει την κατάσταση, αφού επρόκειτο για ένα απολύτως ελεγχόμενο συλλαλητήριο.

Οι διαδηλωτές συν γυναιξί και τέκνοις προχώρησαν προς τα Χειμερινά Ανάκτορα, κρατώντας θρησκευτικά λάβαρα και τραγουδώντας εκκλησιαστικούς και πατριωτικούς ύμνους, όπως «Ο Θεός σώζοι τον Τσάρο». Είχαν την πεποίθηση ότι θα έβλεπαν τον αγαπημένο τους αφέντη για να του θέσουν τα αιτήματά τους και αυτός ως «καλός πατερούλης» θα έδινε τις αναγκαίες λύσεις.

Αντ' αυτού αντιμετώπισαν τις κάννες των όπλων της Αυτοκρατορικής Φρουράς, μόλις πλησίασαν στο Παλάτι. Στο μακελειό που επακολούθησε 96 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 333 τραυματίστηκαν, σύμφωνα με τον επίσημο απολογισμό. Η τσαρική αντιπολίτευση έκανε λόγο για 4.000 νεκρούς. Ιστορικοί που μελέτησαν το αιματηρό συμβάν, υπολογίζουν τους νεκρούς σε 200 και τους τραυματίες σε 800, από τους πυροβολισμούς και τον πανικό που ακολούθησε.

Ο Νικόλαος Β' χαρακτήρισε το περιστατικό «οδυνηρό». Ο ίδιος απουσίαζε από το Παλάτι και η απόφαση για το αιματοκύλισμα φαίνεται ότι λήφθηκε από τον υπερβάλλοντα ζήλο κάποιου αξιωματικού. Όμως, το ανάθεμα θα πέσει πάνω στον Τσάρο, που θα χάσει την εμπιστοσύνη μεγάλων μαζών του λαού.

Αμέσως μετά το μακελειό στα Χειμερινά Ανάκτορα ξέσπασαν μεγάλες ταραχές στην Αγία Πετρούπολη, με εκτεταμένες καταστροφές και λεηλασίες. Οι εξελίξεις οδήγησαν στη λεγόμενη «Επανάσταση του 1905» και το φιλελεύθερο αλά ρωσικά πείραμα του πρωθυπουργού Πιοτρ Στολίπιν. Η αντίστροφη μέτρηση για την ανατροπή της ρωσικής μοναρχίας είχε αρχίσει.

 
1979
Η ελληνική τηλεόραση αποκτά χρώμα, χάρη στο γαλλικό σύστημα SECAM, που αργότερα θα αντικατασταθεί από το γερμανικό PAL.
 
1992
Η ταινία «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» κάνει επίσημη πρεμιέρα στην Αθήνα, παρουσία του σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου και του πρωταγωνιστή Μαρτσέλο Μαστρογιάνι.
 
1998
Ο αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Νίκολας Μπερνς, σε συνέντευξή του σε ελληνικές εφημερίδες δηλώνει ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν μόνο 6 ν.μ. ως εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας, ενώ και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ξεκαθαρίζει ότι για τις ΗΠΑ οι τουρκικές πτήσεις στη ζώνη μεταξύ 6 και 10 ν.μ. δεν αποτελούν παραβιάσεις.
 
2007
Ο Στίβεν Τζομπς της Apple επιδεικνύει το νέο κινητό τηλέφωνο iPhone.

Γεννήσεις

μ.Χ.

 
1908
Σιμόν Ντε Μποβουάρ, γαλλίδα φεμινίστρια, συγγραφέας και σύζυγος του φιλόσοφου Ζαν Πολ Σαρτρ. («Το δεύτερο φύλο») (Θαν. 14/4/1986)
 

 

 
1944
Τζίμι Πέιτζ, άγγλος κιθαρίστας, που συμμετείχε στα συγκροτήματα «Yardbirds» και «Led Zeppelin».
 
 
1972
Ερβέ Φαλτσιανί, γαλλοϊταλός τραπεζικός υπάλληλος. (Λίστα Λαγκάρντ)
 

Θάνατοι

μ.Χ.

 
1799
Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι, ιταλίδα μαθηματικός και φιλόσοφος, που διακρίθηκε για τις εργασίες της στον διαφορικό λογισμό. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε έδρα μαθηματικών σε πανεπιστήμιο.
(Γεν. 16/5/1718)
 
 
1876
 
Σάμιουελ Χάου, φιλέλληνας αμερικανός γιατρός, που έλαβε ενεργό μέρος στην Ελληνική Επανάσταση. (Γεν. 10/11/1801)

Σάμιουελ Χάου
1801 – 1876

Αμερικανός γιατρός, υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας, μέγας φιλάνθρωπος, αλλά και άδολος φιλέλληνας. Ο Σάμιουελ Χάου (Samuel Howe) γεννήθηκε στη Βοστόνη στις 10 Νοεμβρίου 1801 και καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Σπούδασε ιατρική στο Χάρβαρντ, αλλά δεν άσκησε το ιατρικό επάγγελμα, καθώς κατέβηκε στην Ελλάδα στις αρχές του 1825 για να συμμετάσχει στην Ελληνική Επανάσταση.

 

Ανέλαβε αμέσως υπηρεσία στον Αγώνα, περιθάλποντας τραυματίες και άρρωστους μαχητές. Στο πρώτο γράμμα προς τον πατέρα του αναφέρει μεταξύ άλλων: «…ως προς τον μισθόν μου, ουδέν λαμβάνω, ούτε μ' ενδιαφέρει, αφού η Κυβέρνησις δεν είναι εις θέσιν ούτε να θρέψη και να ενδύση τους δεινοπαθούντας στρατιώτας…».

Η ζωή του ντελικάτου βοστονέζου με τη μεγάλη καρδιά, δύσκολη. Από το ημερολόγιό του διαβάζουμε:

… η δουλειά μου τη νύχτα που πέρασε ήταν ατέλειωτη … έκαμα τόσες εγχειρήσεις που αμφιβάλω αν θα κατόρθωνα να τις κάμω κατά τη διάρκεια ολόκληρων ετών στη Βοστώνη … δύο μήνες τώρα κοιμάμαι στο έδαφος με τα ρούχα … είχα σκεφτεί να φύγω από δω, αλλά θα ήταν πράξη επονείδιστη…

Ο Σαμουήλ Χάου επιστρέφει το 1827 στην Αμερική και οργανώνει έρανο για την ελληνική υπόθεση. Συγκεντρώνει 60.000 δολάρια και αγοράζει ρούχα και τρόφιμα για τους επαναστάτες. Ένα χρόνο αργότερα έρχεται και πάλι στην Ελλάδα και οργανώνει καταφύγια για την περίθαλψη των προσφύγων. Ένα από αυτά στον Ισθμό της Κορίνθου θα το ονομάσει «Ουασινγκτονία».

Το 1831 επιστρέφει στη Βοστώνη και ιδρύει το πρώτο σχολείο για τυφλούς στις Ηνωμένες Πολιτείες, του οποίου διετέλεσε πρώτος διευθυντής. Το 1848 δημιουργεί ένα ανάλογο σχολείο για άτομα με διανοητικές διαταραχές.

Το 1866, γηραιός πλέον, βρίσκεται για μια ακόμα φορά στην Ελλάδα, για να συνδράμει τους επαναστατημένους Κρητικούς.

Πέθανε στις 9 Ιανουαρίου 1876.

Εργογραφία

Στα ελληνικά κυκλοφορούν δύο βιβλία του Σάμιουελ Χάου:

  • «Ιστορική σκιαγραφία της Ελληνικής Επανάστασης» (εκδόσεις «Εκάτη»)
  • «Ημερολόγιο από τον αγώνα 1825-1829» (εκδόσεις «Καραβίας»)
 
1968

Κοκίτσι Τσουμπουράγια
1940 – 1968

<center>Μπέιζιλ Χέιτλι - Αμπέμπε Μπικίλα - Κοκίτσι Τσουμπουράγια
Μπέιζιλ Χέιτλι - Αμπέμπε Μπικίλα - Κοκίτσι Τσουμπουράγια

Ιάπωνας πρωταθλητής των μεγάλων αποστάσεων, που αυτοκτόνησε, επειδή δεν μπόρεσε να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού (1968), εξαιτίας ενός τραυματισμού.

 

Ο Κοκίτσι Τσουμπουράγια (Kokichi Tsuburaya) γεννήθηκε στην πόλη Σουκαγκάβα της επαρχίας Φουκουσίμα στις 13 Μαΐου 1940. Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων ασχολήθηκε με τον στίβο και μετά την περάτωση των σπουδών του το 1958 κατατάχθηκε στον ιαπωνικό στρατό, όπου καλλιέργησε περισσότερο το ταλέντο του στους δρόμους μεγάλων αποστάσεων. Αναδείχθηκε επανειλημμένα πρωταθλητής Ιαπωνίας στους δρόμους των 5.000 και 10.000 μέτρων, όπου κατείχε και τα σχετικά ρεκόρ.

Η πρώτη μεγάλη πρόκληση στην καριέρα του ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο (10-24 Οκτωβρίου 1964). Ο μικρός το δέμας Ιάπωνας πρωταθλητής (1.63 ύψος, 54 κιλά) προετοιμάστηκε κατάλληλα για να πάρει μέρος στα 10.000 χιλιόμετρα και στον Μαραθώνιο, όπου ήλπιζε ότι θα νικήσει μέσα στην πατρίδα του για να δώσει μεγάλη χαρά στους συμπατριώτες του.

Στις 14 Οκτωβρίου ο Τσουμπουράγια έκανε καλή εμφάνιση και τερμάτισε 6ος στα 10.000 μέτρα, με επίδοση 28:59.4. Στις 21 Οκτωβρίου πήρε μέρος στον μαραθώνιο, πιστεύοντας, όπως και όλοι οι Ιάπωνες, ότι θα κόψει πρώτος το νήμα. Όμως, λογάριαζε χωρίς τον Αιθίοπα Αμπέμπε Μπικίλα, ο οποίος υπερασπίστηκε το χρυσό της Ρώμης πριν από τέσσερα χρόνια, τερματίζοντας πρώτος και με διαφορά (2:12:11.2). Ο Τσουμπουράγια, εμφανώς καταπονημένος, μπήκε δεύτερος στο στάδιο, με διαφορά 25 μέτρων από τον Άγγλο Μπέιζιλ Χέιτλι (2:16:19.2), ο οποίος τον προσπέρασε εύκολα, αφήνοντάς τον στην τρίτη θέση με επίδοση 2:16:22.8.

Αναμφισβήτητα, η κατάκτηση του χάλκινου ολυμπιακού μεταλλίου είναι μεγάλη επιτυχία για οποιονδήποτε αθλητή. Όχι, όμως, για τον Τσουμπουράγια, που θεώρησε ότι δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και πρόδωσε την εμπιστοσύνη των συμπατριωτών του. Από την επομένη των αγώνων του Τόκιο άρχισε να προπονείται εντατικά, με στόχο το χρυσό στους επόμενους Ολυμπιακούς του Μεξικού το 1968. Τέτοιο ήταν το πείσμα του, που αρνήθηκε την προαγωγή του στον βαθμό του υπολοχαγού.

Όμως, η μοίρα τού έπαιξε άσχημο παιγνίδι. Στα τέλη του 1967 ο Τσουμπουράγια υποβλήθηκε σε εγχείρηση για να διορθωθεί ένα πρόβλημα στη σπονδυλική του στήλη που τον ταλαιπωρούσε. Η συμμετοχή στους Ολυμπιακούς του Μεξικού ήταν αμφίβολη έως αδύνατη. Ο μικρόσωμος αθλητής έπεσε σε κατάθλιψη και στις 9 Ιανουαρίου του 1968, με ένα ιδιότυπο χαρακίρι, έβαλε τέλος στη ζωή του. Με ένα ξυράφι έκοψε την καρωτίδα του μέσα στο κέντρο φυσικής αγωγής του ιαπωνικού στρατού, όπου διέμενε. Στο σημείωμα που άφησε έγραφε, μεταξύ άλλων: «Δεν μπορώ να τρέξω πια. Παρακαλώ συγχωρέστε με…»

 
 
 
 
 
 
 
2004
Νορμπέρτο Μπόμπιο, ιταλός φιλόσοφος. (Γεν. 18/10/1909)
 
 
2016

Μαρία Τερέζα ντε Φιλίπις
1926 –2016

Ιταλίδα οδηγός αγώνων αυτοκινήτου, η πρώτη γυναίκα που συμμετείχε σε αγώνες της Φόρμουλα 1.

 

Η Μαρία Τερέζα ντε Φιλίπις (Maria Teresa de Filippis) γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 1926 στη Νάπολη. Δεινή ιππεύτρια στα εφηβικά της χρόνια, μπήκε τυχαία στο χώρο του μηχανοκινήτου αθλητισμού, όταν κέρδισε ένα στοίχημα από τα δύο αδέλφια της, που αμφισβητούσαν τις οδηγικές της ικανότητες. Τους κέρδισε σε μία κόντρα 10 χιλιομέτρων μ’ ένα Φίατ - 500, το 1948, και τα επόμενα χρόνια έλαβε μέρος σε αγώνες του ιταλικού πρωταθλήματος σπορ αυτοκινήτων. Το 1954 κατέκτησε τη δεύτερη θέση και η Μαζεράτι την ενέταξε στο δυναμικό της ως δοκιμάστρια οδηγό.

Στις 18 Μαΐου 1958 έγραψε ιστορία, καθώς έγινε η πρώτη γυναίκα που συμμετείχε σε αγώνα της Φόρμουλα 1. Πήρε μέρος στον προκριματικό γύρο με Maserati 250F, αλλά απέτυχε να περάσει στον τελικό, όπως και ο βρετανός Μπέρνι Έκλεστον, ο μετέπειτα ισχυρός ανήρ της Φόρμουλα 1. Η ντε Φιλίπις συμμετείχε σε άλλα τέσσερα γκραν πρι, χωρίς επιτυχία. Έκανε την τελευταία της εμφάνιση στη Φόρμουλα 1 στο Γκραν Πρι του Μονακό, στις 10 Μαΐου 1959, όπου με Behra - Porsche RSK απέτυχε και πάλι να περάσει στον τελικό.

Το 1960 παντρεύτηκε και αφοσιώθηκε στην οικογένειά της, συμμετέχοντας περιστασιακά σε αγώνες αυτοκινήτου. Διετέλεσε αντιπρόεδρος των παλαιμάχων οδηγών της Φόρμουλα 1 και πρόεδρος του Maserati Club.

Η Μαρία Τερέζα ντε Φιλίπις πέθανε στις 9 Ιανουαρίου 2016, σε ηλικία 89 ετών.

 
 
 
 

 

 

πηγη: www.sansimera.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου