Loading...

Κατηγορίες

Δευτέρα 05 Μάρ 2018
Σαν Σήμερα... Δευτέρα 5 Μαρτίου 2018
Κλίκ για μεγέθυνση
Σαν Σήμερα... Δευτέρα 5 Μαρτίου 2018Σαν Σήμερα... Δευτέρα 5 Μαρτίου 2018

 

 
Ανατολή Ήλιου: 06:49 – Δύση Ήλιου: 18:23

 

Σαν Σήμερα...

Γεγονότα

 


μ.Χ.
  Ο γερμανός εγκληματίας πολέμου Μαξ Μέρτεν καταδικάζεται σε 25ετή κάθειρξη από το Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου της Αθήνας. (Υπόθεση Μέρτεν)

Υπόθεση Μέρτεν

 

Ο Μαξ Μέρτεν (1911-1976) υπήρξε υψηλόβαθμος Ναζί, που υπηρέτησε στη Θεσσαλονίκη τη διετία 1942-1944, ως σύμβουλος της στρατιωτικής διοίκησης της πόλης. Ήταν ο άνθρωπος που υπέγραψε τη μεταφορά των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο κολαστήριο του Άουσβιτς, ενώ είχε ευθύνη για αναρίθμητες αρπαγές και λεηλασίες των περιουσιών τους, που η συνολική τους αξία ξεπερνούσε τα 125.000.000 χρυσά φράγκα, ποσό τεράστιο για την εποχή αυτή. Ένα τμήμα του θησαυρού αυτού στάλθηκε στη Γερμανία και το υπόλοιπο θάφτηκε κάπου στη Βόρειο Ελλάδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις.

Τον Μάιο του 1957, όντας υψηλόβαθμο στέλεχος του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Δυτικής Γερμανίας, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη ως τουρίστας, για να αναζητήσει, κατά μία εκδοχή, τον κρυμμένο θησαυρό. Αναγνωρίστηκε από κάποια θύματά του και συνελήφθη, με εντολή του αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ανδρέα Τούση, καθώς εκκρεμούσε εις βάρος του ένταλμα σύλληψης από το 1947 για εγκλήματα πολέμου.

Σχεδόν αμέσως με την προφυλάκισή του άρχισαν οι πιέσεις από τη γερμανική πλευρά για την απελευθέρωσή του. Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή έδειξε να υποχωρεί. Οι δύο χώρες ήταν τώρα στο ίδιο στρατόπεδο ως μέλη του ΝΑΤΟ και η φτωχή Ελλάδα ήταν εξαρτημένη οικονομικά από τη Δυτική Γερμανία (μετανάστες, δάνεια κλπ). Οι πιέσεις εντάθηκαν τον Νοέμβριο του 1958, όταν ο Καραμανλής επισκέφθηκε επίσημα τη Βόννη, προκειμένου να διαπραγματευτεί τη σύναψη δανείου, ύψους 200.000.000 μάρκων.

Τον Ιανουάριο του 1959 η κυβέρνηση Καραμανλή εισάγει στη Βουλή και ψηφίζει νόμο «περί αναστολής διώξεως εγκληματιών πολέμου», με τη δικαιολογία ότι «πρέπει να παραμεριστούν τα εμπόδια δια την ανάπτυξιν των σχέσεών μας με τη Δυτική Γερμανία», όπως δήλωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Καλλίας. Η αντιπολίτευση, με προεξάρχοντες τους Κωνσταντίνο Μητσοτάκη (Κόμμα Φιλελευθέρων), Ηλία Τσιριμώκο (ΕΔΑ) και Σταύρο Ηλιόπουλο (ΕΔΑ), καταγγέλλει την «αμνήστευση των εγκληματιών του ελληνικού λαού» και κατηγορεί την κυβέρνηση ότι έχει υποκύψει σε πιέσεις της δυτικογερμανικής κυβέρνησης, πράγμα το οποίο αρνείται ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Αβέρωφ.

Υπό την πίεση της ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης («Η Ελλάδα αμνηστεύει τους σφαγείς της» έγραψαν οι Τάιμς του Λονδίνου) η κυβέρνηση υπαναχωρεί και εξαιρεί τον Μέρτεν από την εφαρμογή του του νόμου (ν.δ. 3933/1959).

Στις 11 Φεβρουαρίου 1959 αρχίζει η δίκη του Μαξ Μέρτεν στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματικών Πολέμου της Αθήνας. Προκαλεί διεθνές ενδιαφέρον και την παρακολουθούν άγγλοι νομομαθείς και απεσταλμένοι των μεγαλύτερων εφημερίδων του κόσμου. Ο Μέρτεν ακούει με ολύμπια ψυχραιμία το κατηγορητήριο και δηλώνει αθώος. Οι μάρτυρες κατηγορίας που παρελαύνουν απαριθμούν τα εγκλήματα που διέπραξε στη Θεσσαλονίκη, ενώ μόλις τρεις μάρτυρες καταθέτουν υπέρ του. Στις 5 Μαρτίου 1959, ο πρόεδρος του Στρατοδικείου, συνταγματάρχης Κοκορέτσας, διαβάζει την ετυμηγορία ενοχής του κατηγορουμένου. Στον Μέρτεν επιβάλλεται ποινή φυλάκισης 25 ετών κατά συγχώνευση.

Οι πιέσεις των Γερμανών για την αποφυλάκιση του Μέρτεν φθάνουν στο αποκορύφωμά τους. Η ελληνική κυβέρνηση υπόσχεται στη Βόννη ότι μόλις καταλαγιάσει ο θόρυβος θα τον απελευθερώσει. Ο Καραμανλής διστάζει να προχωρήσει στην αποφυλάκιση του Μέρτεν, επειδή βρίσκεται προφυλακισμένος (θύμα πολιτικής δίωξης) ένας από τους πρωτεργάτες της Αντίστασης, ο Μανώλης Γλέζος. Η κατάλληλη στιγμή ήλθε τον Αύγουστο του 1959. Με το νόμο 4016, η κυβέρνηση τροποποίησε τη σχετική νομοθεσία (ν.δ. 3933/1959), με αποτέλεσμα να «αναστέλλεται αυτοδικαίως πάσα δίωξις γερμανών υπηκόων φερομένων ως εγκληματιών πολέμου, καθώς και η εκτέλεσις πάσης ποινής ή το υπόλοιπον ταύτης. Αντίγραφα των δικογραφιών αποστέλλονται εις τας γερμανικάς αρχάς».

Με βάση τη διάταξη αυτή, ο Μαξ Μέρτεν αποφυλακίστηκε στις 5 Νοεμβρίου 1959 και απελάθηκε στη Γερμανία, με την προϋπόθεση να εκτίσει εκεί την ποινή του. Όμως, τα γερμανικά δικαστήρια τον απάλλαξαν πλήρως, ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων. Ο «Δήμιος της Θεσσαλονίκης» αποδόθηκε λευκός στην κοινωνία.

Στις 28 Σεπτεμβρίου 1960, τα γερμανικά έντυπα «Ηχώ του Αμβούργου» και «Ντερ Σπίγκελ» δημοσιεύουν αποσπάσματα της κατάθεσής του στις γερμανικές αρχές και προκαλούν σεισμό πολλών Ρίχτερ στην Αθήνα. Ο Μέρτεν ισχυριζόταν ότι ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο υπουργός Εσωτερικών και εξ απορρήτων του Δημήτριος (Τάκος) Μακρής, η σύζυγός του Δοξούλα το γένος Λεοντίδη και ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γεώργιος Θεμελής υπήρξαν συνεργάτες των Γερμανών. Η ελληνική κυβέρνηση διαψεύδει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τον Μέρτεν, το ίδιο και η γερμανική. Στη Βουλή τα πνεύματα ανάβουν. Βουλευτές της ΕΡΕ επιτίθενται κατά συναδέλφων τους της ΕΔΑ, που ήταν τότε αξιωματική αντιπολίτευση. Σημειώνονται συμπλοκές και η συνεδρίαση διακόπτεται (16 Οκτωβρίου 1960).

Τρεις από τους θιγόμενους, το ζεύγος Μακρή και ο Θεμελής, προχώρησαν σε μηνύσεις, όχι στα γερμανικά δικαστήρια, αλλά στα ελληνικά και πέτυχαν την ερήμην καταδίκη του Μέρτεν για συκοφαντική δυσφήμιση. Πάντως, η δημοσιογραφική έρευνα αποκάλυψε ότι ο Μακρής ως δικηγόρος στην κατοχική Θεσσαλονίκη είχε πολύ καλές σχέσεις με τους Γερμανούς, η σύζυγός του Δοξούλα ήταν γραμματέας του Μέρτεν και ο Θεμελής διορισμένος Νομάρχης. Για τον Καραμανλή δεν βρέθηκε το παραμικρό στοιχείο που να επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό του Μέρτεν.

Ο Μέρτεν απασχόλησε και μεταθανάτια την Ελλάδα, με τη μεγάλη κινητοποίηση του 2000 για την ανεύρεση του εβραϊκού θησαυρού της Θεσσαλονίκης, που σύμφωνα με κάποια πληροφορία, βρισκόταν στο βυθό στ' ανοιχτά της Φοινικούντας Μεσσηνίας. Την πληροφορία φέρεται να έδωσε σε έλληνα συγκρατούμενο ο ίδιος ο Μέρτεν. Ο θησαυρός δεν βρέθηκε ποτέ.

Ο βασιλιάς των Ελλήνων Γεώργιος Α’ πέφτει νεκρός στη Θεσσαλονίκη από τις σφαίρες του Αλέξανδρου Σχινά, στην 50η επέτειο από της αναρρήσεώς του στο θρόνο. «Κακούργοι χείρες παραφρόνων εδολοφόνησαν εν Θεσσαλονίκη τον Βασιλέα, βυθίσασαι εις βαθύτατον πένθος το έθνος, εν ημέρες αγαλλιάσεως δια την πλήρωσιν πανελληνίων πόθων» ανακοινώνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Παρθενική παράσταση της Λυρικής Σκηνής Αθηνών, με την οπερέτα του Στράους «Νυχτερίδα». Εμπνευστής και πρώτος διευθυντής είναι ο Κωστής Μπαστιάς, τότε Γενικός Διευθυντής Κρατικών Σκηνών της Κυβέρνησης Μεταξά.
Κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους η ταινία του Νίκου Κούνδουρου «Ο Δράκος», με πρωταγωνιστή τον Ντίνο Ηλιόπουλο. Θεωρείται μία από τις κορυφαίες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.

Στο πλαίσιο του Ανένδοτου Αγώνα, διοργανώνεται στο θέατρο «Χατζηχρήστου» η πρώτη ογκώδης συγκέντρωση της Νεολαίας της Ένωσης Κέντρου, στην οποία θα μιλήσει και ο Γεώργιος Παπανδρέου. Εκεί προβάλλεται για πρώτη φορά και το σύνθημα «1-1-4» (ο αριθμός του ακροτελεύτιου άρθρου του Συντάγματος του 1952, που ορίζει ότι «Η τήρησις του παρόντος Συντάγματος αφιερούται εις τον πατριωτισμόν των Ελλήνων»). Μετά τη συγκέντρωση ακολουθεί διαδήλωση, που καταλήγει σε συγκρούσεις με την Αστυνομία.
Διάγγελμα του Κώστα Καραμανλή, με αφορμή την παγκόσμια οικονομική κρίση. Ο πρωθυπουργός τονίζει ότι απαιτείται επαγρύπνηση, ενώ διαβεβαιώνει ότι το σχέδιο της κυβέρνησης θα δώσει λύσεις, αρκεί να υπάρχει συνεννόηση και συνένωση δυνάμεων.

Γεννήσεις

 


μ.Χ.

Γεράρδος Μερκάτορ
1512 – 1594

Φλαμανδός χαρτογράφος και κοσμογράφος, που θεμελίωσε τη σύγχρονη χαρτογραφία. Σημαντικότερη επινόησή του υπήρξε ένας χάρτης, αργότερα γνωστός ως μερκατορική προβολή, επί του οποίου οι παράλληλοι κύκλοι και οι μεσημβρινοί παριστάνονται με ευθείες γραμμές, σε τέτοιες μεταξύ τους αποστάσεις ώστε να διατηρείται σε κάθε σημείο ακριβής η αναλογία του γεωγραφικού πλάτους προς το μήκος. Χρησιμοποίησε, επίσης, πρώτος τον όρο «Άτλας» για μία συλλογή χαρτών.

Ο Χέραρντ ντε Κρέμερ (Gerard de Κremer), όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 5 Μαρτίου 1512 στο Ρούπελμοντε της Φλάνδρας (η περιοχή ανήκει στο Βέλγιο από την ίδρυσή του το 1830), όπου είχε μεταναστεύσει η οικογένειά του από τη Γερμανία. Την εποχή εκείνη αρκετοί ευρωπαίοι διανοούμενοι συνήθιζαν να εκλατινίζουν ή να εξελληνίζουν τα ονόματά τους. Ο Χέραρντ ντε Κρέμερ επέλεξε να το εκλατινίσει σε Γκεράντους Μερκάτορ (Gerardus Mercator), από το οποίο προήλθε το ελληνικό Γεράρδος Μερκάτορ (κανονικά, όμως, έπρεπε να γράφεται με ωμέγα και όχι με όμικρον, όπως επικράτησε).

Η σχολική αγωγή του ξεκίνησε από το σχολείο τής Αδελφότητας του Κοινού Βίου, όπου διδάχθηκε χριστιανική δογματική, διαλεκτική και λατινικά. Στη συνέχεια έκανε ανθρωπιστικές και φιλοσοφικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Λουβέν, από όπου πήρε το πτυχίο του το 1532. Μετά την αποφοίτησή του έδειξε ενδιαφέρον για τη γεωγραφία, την οποία διδάχθηκε από τον Γκέμα Φρίζιους, διαπρεπή μαθηματικό, γιατρό και αστρονόμο των Κάτω Χωρών. Διδάχθηκε, επίσης, μαθηματικά και αστρονομία.

Μαζί με τον δάσκαλό του σύχναζαν στο εργαστήριο του χαράκτη και χρυσοχόου Γκάσπαρ βαν ντερ Χέιντεν. Η συνεργασία των τριών ανδρών ανέδειξε σύντομα τη Λουβέν σε σπουδαίο κέντρο κατασκευής υδρόγειων σφαιρών, χαρτών και αστρονομικών οργάνων. Την περίοδο 1535-1536 κατασκεύασαν μία υδρόγειο και το 1537 μία ουράνια σφαίρα. Στα έργα αυτά εμφανίζεται για πρώτη φορά η ελεύθερη και γεμάτη χάρη κυρτή γραφή, με την οποία ο Μερκάτορ επρόκειτο να αλλάξει την όψη των χαρτών του 16ου αιώνα.

Την ίδια εποχή αρχίζει να αναπτύσσεται η φήμη του ως σπουδαίου γεωγράφου, με την έκδοση μιας σειράς έντυπων χαρτογραφικών έργων: το 1537 ενός χάρτη της Παλαιστίνης, το 1538 ενός παγκόσμιου χάρτη σε διπλή καρδιόσχημη προβολή και, περί το 1540, ενός χάρτη της Φλάνδρας.

Η σταδιοδρομία του διακόπηκε αιφνίδια το 1544, όταν συνελήφθη και φυλακίστηκε με την κατηγορία της αίρεσης. Οι αρχές, όμως, του πανεπιστημίου τον υποστήριξαν κι έτσι έγινε δυνατό να ελευθερωθεί έπειτα από επτά μήνες και να συνεχίσει τη δραστηριότητά του.

Το 1552  μετοίκησε στο Ντούισμπουργκ του δουκάτου της Κλέβης, επειδή το θρησκευτικό καθεστώς των γερμανικών κρατών ήταν ανεκτικότερο. Στην απόφασή του αυτή συνέβαλε και η πιθανότητα διορισμού του ως καθηγητή στο πανεπιστήμιο που σκόπευε να ιδρύσει ο δούκας Γουλιέλμος. Σύντομα έγινε πασίγνωστος, αλλά για να μπορέσει να αφοσιωθεί και πάλι στο έργο της ζωής του, άνοιξε ένα χαρτογραφικό εργαστήριο και προσέλαβε δικούς του χαράκτες.

Το 1554 δημοσίευσε ένα χάρτη της Ευρώπης που είχε αρχίσει να επεξεργάζεται στη Λουβέν, ενώ από το 1559 έως το 1662 εξακολούθησε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον δούκα Γουλιέλμο, ο οποίος το 1564 τον ανακήρυξε «Κοσμογράφο της Αυλής», ως δημόσια αναγνώριση των επιτευγμάτων του.

Την εποχή αυτή τελειοποίησε την κυλινδρική προβολή του, που επέτρεψε στους ναυτικούς να χαράζουν πορείες μεγάλων αποστάσεων, σύροντας ευθείες γραμμές χωρίς συνεχείς διορθώσεις των ενδείξεων της πυξίδας. Η μέθοδος αυτή απαθανάτισε το όνομά του στη «μερκατορική προβολή», την οποία εφάρμοσε το 1559 στον παγκόσμιο χάρτη του.

Τα επόμενα χρόνια ο Μερκάτορ δημοσίευσε μία σειρά έργων, τα οποία αποσκοπούσαν στην πραγμάτωση ενός παλαιού σχεδίου του για την περιγραφή της δημιουργίας του κόσμου και της μετέπειτα ιστορίας του. Ονόμασε το νέο του έργο «Άτλαντα» - όπως δηλαδή και σήμερα χαρακτηρίζεται μια συλλογή χαρτών - διότι στο πρόσωπο τού Έλληνα Τιτάνα έβλεπε ένα σύμβολο της μελέτης των ουράνιων και γήινων φαινομένων.

Το 1569, ως πρώτο μέρος, δημοσίευσε μία χρονολόγηση του κόσμου από Κτίσεως έως το 1568. Κατόπιν, το 1578, δημοσίευσε 27 από τους χάρτες που είχε αρχικά σχεδιάσει ο έλληνας γεωγράφος Πτολεμαίος, επιφέροντας διορθώσεις και γράφοντας σχόλια. Tο επόμενο μέρος του Άτλαντα, που περιλάμβανε έναν αριθμό νέων χαρτών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας, εκδόθηκε το 1585, ενώ το 1589 ακολούθησαν οι χάρτες της Ιταλίας, της Σκλαβονίας (σημερινών βαλκανικών χωρών) και της Ελλάδας. Ένα τελευταίο μέρος, για τις Βρετανικές Νήσους, περιλήφθηκε σε μία έκδοση μαζί με τα προηγούμενα μέρη, που τυπώθηκε μετά το θάνατό του, από τον γιο του το 1595. Μία ακόμη ανατύπωση έγινε το 1602, ενώ νέοι χάρτες προστέθηκαν σε νέα έκδοση του 1606, γνωστή συνήθως με την ονομασία «Άτλας Μερκάτορ-Χόντιους.

Ο Γεράρδος Μερκάτορ υπέστη από το 1590 μία σειρά εγκεφαλικών επεισοδίων, που τον οδήγησαν στο θάνατο, στις 2 Δεκεμβρίου 1594. Ένας σύγχρονός του τον περιέγραψε ως εξαιρετικά αξιοσέβαστο πολίτη του Ντούισμπουργκ, εργατικό, σεμνό και λιτό άνθρωπο, λάτρη της σοβαρής συζήτησης, ωστόσο ευχάριστο και πνευματώδη, όταν η περίσταση το επέβαλλε, και καλόν γείτονα, πάντα πρόθυμο να βοηθήσει τους φτωχούς.

Σωτήριος Βούλγαρης, έλληνας κοσμηματοπώλης, ιδρυτής του διεθνούς οίκου πολυτελών προιόντων Bulgari με έδρα τη Ρώμη. (Θαν. 1932)
Ρόζα Λούξεμπουργκ, πολωνοεβραία κομουνίστρια, ηγετική μορφή του κινήματος Σπάρτακος. (Θαν. 15/1/1919)

Τζέιμς Τόμπιν, αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος, γνωστός και για τον Φόρο Τόμπιν που πρότεινε, ένα είδος «άμμου» στα γρανάζια της διεθνούς κερδοσκοπίας, ώστε να γίνουν λιγότερο ασταθείς οι παγκόσμιες αγορές κεφαλαίου. (Θαν. 11/3/2002)

Θάνατοι

 


μ.Χ.
Αλεσάντρο Βόλτα, ιταλός φυσικός και εφευρέτης της μπαταρίας. Το όνομά του δόθηκε στη μονάδα μέτρησης της τάσης του ηλεκτρικού ρεύματος. (Γεν. 18/2/1745)
Ιωσήφ Βισαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι, σοβιετικός κομουνιστής ηγέτης, που έμεινε στην ιστορία ως Στάλιν. (Γεν. 6/12/1878)
Μίλτος Μανάκης, από τους πρωτοπόρους του ελληνικού κινηματογράφου, μαζί με τον αδελφό του Γιαννάκη. (Γεν. 9/9/1882)

Παναγιώτης Τέτσης
1925 – 2016

Σπουδαίος έλληνας ζωγράφος, από τους κορυφαίους εικαστικούς καλλιτέχνες της μεταπολεμικής περιόδου. Το έργο του εντάσσεται στο κλίμα τής μετα-ιμπρεσιονιστικής παραστατικής ζωγραφικής.

Ο Παναγιώτης Τέτσης γεννήθηκε στην Ύδρα το 1925. O πατέρας του διατηρούσε καφενείο και εστιατόριο στο νησί, αλλά οι δουλειές του δεν πήγαιναν καλά κι έτσι αναγκάστηκε με την οικογένειά του να μετακομίσει στον Πειραιά το 1937. Από μικρός ζωγράφιζε και τα πρώτα ενθαρρυντικά λόγια για το έργο του τ’ άκουσε από τον Δημήτρη Πικιώνη και τον Νίκο Χατζηκυριάκο - Γκίκα, που επισκέπτονταν συχνά την Ύδρα και τους οποίους θεωρεί τους πραγματικούς δασκάλους του στη ζωγραφική.

Στον Πειραιά έλαβε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής από τον Γερμανό Κλάους Φρισλάντερ και το 1943 εισήλθε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, ύστερα από ένα σύντομο πέρασμα από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε κοντά στους Δημήτριο Μπισκίνη, Παύλο Μαθιόπουλο και Κωνσταντίνο Παρθένη.

Αποφοίτησε το 1949 και με υποτροφία του ΙΚΥ συνέχισε τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, όπου πήρε μαθήματα ζωγραφικής, χαρακτικής, τοιχογραφίας, νωπογραφίας και ψηφιδωτού. Το 1960 έλαβε τιμητική υποτροφία της ιταλικής κυβέρνησης για μελέτη μουσείων, ενώ το 1972 το Ίδρυμα Φορντ του χορήγησε υποτροφία ενός χρόνου, προκειμένου να αφοσιωθεί στη ζωγραφική και τη χαρακτική.

Το 1951 έγινε επιμελητής στην έδρα τού Ελεύθερου Σχεδίου στην Ανωτάτη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ. Δίδαξε στο Ελεύθερο Σπουδαστήριο Καλών Τεχνών, του οποίου υπήρξε και ιδρυτικό μέλος (1958-1976), και στη Σχολή Σχεδιαστών του Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ομίλου (1958-1962).

Το 1977 εξελέγη καθηγητής και το 1989 πρύτανης της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Το 1993 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της Ζωγραφικής.

Από το 1948 παρουσίαζε έργα του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Τιμήθηκε με το βραβείο κριτικών για το έργο του «Ναυπηγείο» (1962) και στις 29 Φεβρουαρίου 2016 με το βραβείο «Γιάννης Μόραλης» του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Από τους πιο γενναιόδωρους έλληνες εικαστικούς καλλιτέχνες, χάρισε 210 έργα του στην Εθνική Πινακοθήκη, με τον όρο να πωληθεί το 20% εξ αυτών, προκειμένου να αγοραστούν έργα τέχνης άλλων καλλιτεχνών που λείπουν από τις συλλογές της.

O Παναγιώτης Τέτσης πέθανε στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» της Αθήνας στις 5 Μαρτίου 2016, σε ηλικία 91 ετών.

Είπαν...

«Ο Παναγιώτης Τέτσης, εραστής τής παραστατικής ζωγραφικής, εξέλιξε ένα ιδίωμα προσωπικού ιμπρεσιονισμού, δηλαδή παρατήρησης των οπτικών φαινομένων, συνδυασμένο προς μιαν ελεύθερη αντίληψη χειρονομίας και χρώματος. Οι εκθέσεις του στην ΩΡΑ ήδη από την δεκαετία τού 1970 μεθοδικά παρουσιάζουν ενότητες θεμάτων, τοπία, αντικείμενα, νεκρές φύσεις, φιγούρες, δουλεμένα με πλατιά, χυμώδη πινελιά και έντονη συνθετική βούληση. Η χαρακτική και η ακουαρέλα του ξεχωρίζουν για την τελειότητα τής εκτέλεσής τους και την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που επιτυγχάνουν»

Μάνος Στεαφανίδης, τεχνοκριτικός

«Ο Τέτσης είναι ζωγράφος της χρωματικής πλησμονής, της ηδονής του χρώματος. Το ελληνικό φως, σύμφωνα με τον ζωγράφο, «ισοπεδώνει δημοκρατικά» τους τόνους και ξεθωριάζει τα δυνατά χρώματα. Πώς να παραμείνεις πιστός σε δύο αντίπαλες ερωμένες; στη ζωγραφική του βλέμματος, που έχει να αναμετρηθεί με ένα αμείλικτο φως, και στη ζωγραφική του χρώματος, που φιλοδοξεί να διατηρήσει την καθαρότητα και την ένταση του τόνου; Ο ζωγράφος κατάφερε να κερδίσει αυτή τη μάχη. Δημιούργησε έτσι μια ζωγραφική ελληνική, που είναι ταυτόχρονα φωτοτροπική και χρωματική […] Ολα τα θέματα έχουν τη θέση τους στη ζωγραφική του Τέτση: από ένα απλό κανάτι με πινέλα ακουμπισμένο σε ένα τραπεζάκι ως τη γεωμετρία της Υδρας, την ώρα που την αγκαλιάζει ο πρώτος ήλιος και την αποχαιρετά ο τελευταίος, θωπεύοντάς τη με το μελένιο φως του, και ως τη Λαϊκή Αγορά της Παρασκευής στην Ξενοκράτους, που θα εμπνεύσει στον ζωγράφο τη μνημειώδη ζωφόρο των 50 μέτρων. Η ζωγραφική του Τέτση δεν είναι ποτέ περιγραφική, μιμητική. Ο θεατής καλείται να αναπλάσει την εικόνα που ερέθισε τον ζωγράφο με τη δική του αίσθηση, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα το δημιουργικό γίγνεσθαι, την ορατή ποιητική του έργου»

Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα, ιστορικός τέχνης και διευθύντρια της Εθνική Πινακοθήκης

πηγη: www.sansimera.gr

 
© Copyright 2011 - 2024 Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου